Люминесценттік таңбалар

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Люминесценттік таңбалар туралы түсінік
2. Люминесценттің түрлері
3. Люминесценция маңызы

ІІІ. Қорытынды

Егер зат молекуласы қозбаған күйде орналасса, онда элекрондар энергетикалық деңгейдің ең төменінде орналасқан болады. Осының салдарынан молекуланың электронды бұлты синглетті күйдеболады, яғни барлық электрондар жұптасқан және спиндік момент нольге тең. Бұл күй негізгі синглетті күй деп аталады, ал осы уақытта электрон орналасқан деңгей негізгі энергетикалық деңгей деп аталады. Оны S0 деп белгілейміз. Молекулалардағы электрондардың ауысуы мысалында қарастырайық. Егер молекулалар жарық квантын сіңірсе, онда молекуланың сыртқа бұлттарындағы электрондар әлдеқайда жоғары энергетикалық деңгейге ауысады.
Егер молекула басқа толқын ұзындығының жарығын сіңіретін болса, онда электрон деңгейіне көшпей, сіңірілетін квант энергиясының деңгейіне көшеді. Егер бұл кванттың энергиясы төмен болса, онда энергетикалық деңгей төмен орналасады, молекула мұндай қозған синглетті деңгейлердің бірнешесіне ие болады. Егер де молекулалар тек қана электрондық деңгейге ие болса, онда энергетикалық ауысулардың саны шекті болар еді және молекулярлы спектрлер сызықты сипатта, ал заттар сіңірудің жоғары таңдамалылығына ие болар еді. Шын мәнінде электронды деңгейлердің тербелмелі және айналмалы деңгейшелерге ыдырауынан молекулалардың электрондық ауысулары едәуір өседі және молекулярлық спектрлері бір келкі болады.
Молекулалар қозған күйінде ұзақ уақыт тұра алмайды; молекуланың қозған күйіндегі периодтың ұзақтығы 10-8 с болады. Қозған молекуланың электрондық энергиясы бірнеше процестердің жүруі нәтижесінде таралуы мүмкін. Осы жағдайлардың барлығындаэлектрон негізгі энергетикалық деңгейде , немесе берілген қозған деңгейдіңтөменіндежататын қандайда бір деңгейге ауысуы мүмкін.
Жоғарыда айтылған процестерден басқа молекулалардың жарқырауы да жүруі мүмкін. Бұл жағдайда электрондар негізгі энергетикалық деңгейге көшеді. Электрондардың қозған деңгейден қалыптыға ауысуымен жүретін молекуланың жарқырау процесін люминесценция деп аталады. Люминесценция екі түрге бөлінеді: флюоресценция және фосфоресценция.

1. Губанов Н., Утепбергенов. «Медициналық биофизика» 1978ж.
2. Тусеев Т., «Медициналықжәне биологиялық физика» Алматы, 2001ж.
3. Байзаков У., «Медициналық техника» Алматы, 2000ж.