Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік комитеті (ҰҚК)

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КОМИТЕТІ (ҰҚК)

Қазақстанның бірыңғай ұлттық қауіпсіздік органдары жүйесінде ҚР Президентіне тікелей бағындырылған және оған есеп беретін орталық мемлекеттік орган. Ол өз қызметіңде ҚР Конституциясы мен заңдарын, Республика Президентінің актілерін, өзге де нормативтік құқықтық актілерді және "Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік комитеті туралы" Ережені (19. 7. 1997) басшылыққа алады. К-т құрылымы орт аппараттан, орт аппарат жанындағы құрылымдык бөлімшелерден тұрады. "Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары туралы" ҚР Заңына (21. 12. 1995) сәйкес ұлттық қауіпсіздік органдарына мынадай міндеттер жүктелген: жеке адамның қоғам мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мемл. саясатты әзірлеу мен іске асыруға қатысу; ҚР мүддесі үшін барлау ақпаратын іздеп табу. шет ел мемлекеттері арнайы қызметтері мен ұйымдарының сондай-ақ жекелеген адамдардың ҚР-ның қауіпсіздігіне нұқсан келтіруге бағытталған барлау және өзге де қызметін анықтау, алдын алу және тыю; ҚР-ның конституц, құрылысын күшпен өзгертуге, тұтастығын бұзуға және қауіпсіздігін әлсіретуге бағытталған қаскүнемдік пен өзге де қызметті анықтау, алдын алу және тыю; Ұлттық қауіпсіздік к-ті органдарынын жүргізуше заңмен жатқызылған қылмыстарды анықтау алдын алу және тыю: ҚР Президентін, ҚР-ның мемл. органдарын, Қарулы күштерін, басқа да әскерлері мен әскери құрамаларын бейбіт кезде және соғыс уақытында үкіметтік байланыспен қамтамасыз ету; ҚР-ның мемл. органдарында, ұйымдарында, Қарулы күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құрамаларында шифрлау жұмысын ұйымдастыру; ҚР-ның мемл. шекарасын күзетуді және қорғауды қамтамасыз ету. ҰҚК ұлттық қауіпсіздік органдарына жүктелген осы міндеттерді шешу мақсатыңда: ұлттық қауіпсіздік органдары қызметінің стратегиясын әзірлеп, тактикасын айқындайды: ҰҚК бөлімдерінің аумақтық органдарының әскери қарсы барлау органдарының әскерлерінің, арнаулы мақсаттағы бөлімшелердің, бағынысты ұйымдардың қызметін бағыттап, үйлестіреді және бақылайды, оларга нақты және әдістемелік көмек көрсетеді: мемл. органдармен сондай-ақ ұйымдар мен ұлттық қауіпсіздік органдарының құзырына жататын мәселелер бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асырады; Республика Президентіне және мемл. органдарға ұлттық қауіпсіздік органдарының құзырына жатататын мәселелер жөнінде хабарлап отырады; ҚР жасасатын халықтар, шарттарды әзірлеуге, сондай-ақ, Республиканың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін қозғайтын заңдардың, өзгеде нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге қатысады; шет мемлекеттердің арнаулы қызметтерімен, үкіметтік және арнаулы байланыс органдарымен, халықтар құқық қорғау ұйымдарымен ҚР-ның халықтар шарттары негізінде байланыс орнатады, ынтымақтастық туралы келісімдер жасасады, оларды орындайды; өз құзыреті шегінде ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметін тәртіптейтін нормативтік құқықтық актілер шығарады; ұлттық қауіпсіздік органдары қызметінің негізгі және көмекші бағыттарын тікелей іске асырады; өз құзыреті шегінде ҚР Президентінің заң күші бар Жарлығымен өзінің қарауына жатқызылған өзге де атқарымдарды орындайды. ҰҚК, сондай-ақ, өз өкілеттігі шегінде нормативтік актілер шығарады. ҰҚК-н төраға басқарады, оны Парламент Сенатының келісімімен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады, сондай-ақ, Президент төрағаның орынбасарлары мен кт бөлімдерінің басшыларын да қызметке тағайындап, қызметтен босатады. ҰҚК органдарында генералдар (адмиралдар) атқаратын қызметтердің тізімін Президент бекітеді. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметін үйлестіру, жедел әрекет қызметінің аса маңызды мәселелерін қарау және кадрлармен жұмыс істеу, олар бойынша келісілген шешімдер қабылдау үшін к-тте алка құрылған.

ХХІ ғасырдағы қауіптің үлкені халықаралық терроризм болып тұр. Қазақстанмен көршілес елдерде де жан түршіктірерлік жарылыстар болып, лаңкестік оқиғалар орын алды. Сондай сәттерде қазақстандықтарды “терроризмге қарсы күрес біздің елде қалай жүргізілуде, қауіпсіздігіміздің беріктігі қандай дәрежеде деген ойдың мазалайтындығы жасырын емес . . .

- Иә, Елбасы халыққа арнаған жаңа Жолдауында Қазақстан алдағы уақытта да халықаралық лаңкестік пен діни экстремизмге қарсы күрес жөніндегі халықаралық коалицияның белсенді мүшесі ретіндегі ұстанымын жан-жақты нығайта беруге ниетті, деп атап өтті. Демек, қауіпсіздік органдарының алдына қойылған тапсырмалар ішінде терроризмге қарсы күреске айрықша назар аударылып отыр. Уақытында қабылданған шаралар, оның ішінде шетелдік әріптестермен бірлесе әрекет ету нәтижесінде ҰҚК ел аумағында болуы мүмкін бірнеше террорлық оқиғалардың жолын кесті. Мәселен, Оңтүстік Қазақстан облысындағы кәсіпкер азаматтарды қарақшылық жолмен тонауды, құқық қорғау органдарының қызметкерлерін өлтіруді жоспарлаған, осы арқылы елдегі жағдайды тұрақсыздандыруды көздеген қылмыстық топ қолға түсті. Олар ойластырған лаңкестік әрекеттерінен кейін “отты нүктелердегі” әскери іс-қимылдарға қатыспақ ниетте болған. Дер кезінде алынған ақпараттың нәтижесінде лаңкестердің жат пиғылы белгілі болып, тиісінше шаралар қабылданып, бола қалса орны толмас қасіретке соқтыруы мүмкін оқиғаның алды алынды. Оған терроризмге қарсы күрес жүргізуге қажетті заңдылық базаның жеткілікті және арнаулы қызметтің осы саладан теориялық-практикалық машығы болуы секілді шарттардың мүлтіксіз орындалуы іс-шараның сәтті өтуіне әсер етті. Сақ та, білікті қимылдағанымыздың арқасында аталған топ мүшелерін тінту барысында қолдан жасалған жарылғыш құрылғылар, қару-жарақ, оқ-дәрі, экстремистік бағыттағы көптеген әдебиеттер алынды. Қазір бұл іс сотқа жіберілді.

Дегенмен, бұл саладағы күрес сәтті іс-шаралар өткізумен ғана шектеліп қалмайды. Терроризм дегеніміз бір елдің шекарасынан әлдеқашан шығып, әлемдік дертке айналған қатер. Оны бір елдің жеңіп шығуы да мүмкін емес. Сондықтан бірінші кезекте шетелдік әріптестермен ақпарат алмасу, сол арқылы өз тілімізде айтқанда, жедел жағдайды бақылау да кезек күттірмес міндет. Қазір инфрақұрылымның дамыған заманы. Бір елде қылмыс жасап, екінші елде бой тасалау лаңкестердің әбден меңгерген тәсілдерінің бірі. Сондықтан іргелес мемлекеттердің құқық қорғау органдарының өтініші бойынша ауыр қылмыстарға байланысты күдік келтірген бірқатар адамдарды біздің елдің аумағында іздестіру жұмыстары үздіксіз жүргізіледі. Ұсталғандары қылмыс жасаған орындарына байланысты экстрадицияланады. Өз ішімізден де әлемдегі заңсыз әскери құрамалардың, лаңкес топтардың қатарына қосылып, қақтығыстарға қатысып қайтатындары жоқ емес. Кейбіреулері алданып, өздерінің теріс жолға түсіп қалғандарын білмей жатады. Сондай бір топ қазақстандықтардың Таяу Шығыстағы заңсыз әскери құрамаларға қосылғаны бар. Солардың ішінде Жамбыл және Оңтүстік Қазақстан облыстарының оншақты тұрғыны бар болып шықты. Олар ҰҚК бастамасы бойынша ел азаматтығынан айырылды.

- Елдегі конституциялық құрылымды ыдыратуды көздейтін ұйымның бірі “Хизб-ут-Тахрир” деп жиі жазылады. Осы ұйымның үгіт-насихатының қаншалықты қаупі бар?

- Бұл жай ғана популизммен айналысып жүрген ұйым емес. Алдына белгілі бір мақсат қойған, соған жету жолында тиісінше жоспарлы іс-әрекет жасап жүрген ұйым. Оның түп-тамыры шетелде жатыр, сол жақтан қаржыландырылады, басқарылады. Сол жақта арнайы дайындалған эмиссарлардың мұндағы жергілікті жағдаймен танысып, барлау жасау үшін келгендері де бар. Өткен жылы осы мақсаттағы шетелдік үш эмиссар ұсталып, елден аластатылды. Жалпы, ресми түрде айтқанда, оны “Хизб-ут-Тахрир” діни-экстремистік партиясы дейміз, ал оның Қазақстанға қатысты іс-қимылы әзірше бастауыш ұйымдар құрумен, солар арқылы біртіндеп үгіт-насихат жұмысын жандандыра түсумен, өз қатарларына көбірек жақтастар тартуға әрекет жасаумен анық байқалады. Әрине, олардың жақтастары сана-сезімі, өзіндік өмірлік көзқарасы әлі қалыптаспаған жастар, қоғамымыздың әлеуметтік әлсіз топтары болып келеді. Былтырғы жылы сауықтыру мақсатында жүргізілген үгіт-насихат жұмыстарының нәтижесінде жүзден астам жастар өз еріктерімен аталған партия қатарынан шығып, жат пиғылды түрлі әдебиеттерді әкеліп тапсырды. Бұл үрдіс елде жастар арасындағы жұмыстың тиісті орындар тарапынан кең көлемде жүргізілмейтіндігін, әрбір жастың көкейіне жетпейтіндігін, жастар ұйымдарының, басқа да ұйымдардың назарынан тыс қалатындығын көрсетеді. Қарағанды қаласында қазақстандық “Хизб-ут-Тахрирдің” бастауыш ұйымының отыз көшбасшысы мен белсенділерінің үстінен қозғалған қылмыстық іс бойынша сот ісі жүргізілуде. Олардың заңсыз қимылдары толығымен айғақтай дәлелденді.

- Қазір төніп тұрған терроризм қаупінен гөрі елді жайлаған есірткі саудасы да өзекті мәселеге айналды. Еліміздің геосаяси тұрғыдан оңтайлы орналасуын есірткі бизнесімен айналысушылар тиімді пайдаланып бағуда. Оған мысал еліміздің әр түкпірінен ашылып жатқан есірткіге қатысты қылмыстар. Егер есірткі болмаса нашақор да болмас еді дегендей, қауіпсіздік органдарының осы салада атқарып жатқан қызметіне тоқталып өтсеңіз.

- Заңсыз есірткі айналымы қазіргі таңда, өзіңіз айтқандай, адамзат баласының өзекті мәселесіне айналып отыр. Ал терроризм мен есірткі саудасының арасында, сөз жоқ, байланыс бар. Көптеген лаңкестік әрекеттер есірткі бизнесі тарапынан қаржыландырылады. Сондықтан, комитет бөлімшелерінің халықаралық есірткі бизнесімен күрес саласындағы негізгі күші есірткі трафиктерінің жолын кесуге, оның ұйымдастырушылары мен қолдаушыларын анықтауға арналады. Нәтижесінде өткен жылдан қазіргі уақытқа дейін жиырмадан астам есірткі арнасы жойылды. Заңсыз айналымнан тоннадан астам есірткі заттары алынды, оның ішінде 700 килоға жуығы героин мен апиын болып отыр. Бұл өткен жылы қазақстандық барлық күш құрылымдары алған жалпы есірткінің жартысынан астамының қауіпсіздік органдарының үлесінде екендігін дәлелдейді. ГФР, ресейлік және өзбекстандық әріптестермен бірлесе отырып бірнеше арнайы іс-шаралар өткізілді, трансұлттық бес есірткі тобы мен ауғандық өтпелі есірткі арнасы жойылды. “Восточное сафари” және “Тайфун” арнайы іс-шаралары нәтижесінде Қазақстанның бірқатар қалаларында ірі есірткі қауымдастығының жолы кесілді. Республикамыздың бірнеше қаласында есірткіні сақтайтын ошақтар анықталды. Соған сай, есірткінің заңсыз айналымына қатысы бар ішкі істер органдары қызметкерлерінің қылмыстық істері ашылды. “Астана - есірткісіз қала” шарасы аясында бірқатар іс-шаралар өткізілді.

Тағы бір мәселе, тәркіленген есірткілердің екінші айналымға түсуі. Сондықтан есірткілерді сотқа дейін жою мәселесін бірнеше мәрте айтқан болатынбыз. Осыған байланысты ішкі істер органдары ұсынған заң жобасын депутаттардың қолдап жатқандығы қуантады. Жалпы, есірткі тұтыну мәселесінде әр адамның тағдыры өз қолында екендігін баса айтқым келеді. Сондықтан есірткімен күрестің пәрменді болуы, оның соншалықты таралу-таралмауы секілді факторларды да реттеу азаматтардың өздеріне байланысты.

- Еліміздің ұлттық қауіпсіздігіне, оның тұрақты дамып, өркендеуіне қатер төндіріп тұрған қауіптің тағы бірі -сыбайлас жемқорлық. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев “Сыбайлас жемқорлыққа қарсы он мәрте күйрете соққы беру” қажеттігін атап көрсетіп, соған орай нақты тапсырмалар белгіленді. Ал оны жүзеге асыру барлығымыз үшін, қоғамымыздың әрбір мүшесі үшін үлкен сын.

- Иә, бұл жөнінде Президент Жолдауында: “Демократиялық қоғам жағдайында қылмыс пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес ерекше мәнге ие болады”, деді. Сондықтан сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті науқандық жұмыс деп қабылдамау керек. Дүние жүзінің тарихына көз жүгіртер болсақ, ешбір ел, ешбір мемлекет жемқорлықтың түбіне балта шауып, түбегейлі жойып тастадық деп мақтана алмайды. Мәселе соған қарсы күресті тоқтатпай үнемі және кешенді түрде жүргізіп отыруда. Міне, еліміздің қауіпсіздік органдары жұмысын осы талаптар деңгейінде ұйымдастырып келеді. Өткен жылы қауіпсіздік органдары 600-ден астам сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығын анықтады. Әкімшілік және тәртіптік жауапкершілікке төрт жүзден астам лауазымды тұлға тартылды. Олардың арасында әкімдер, әкімшілік қызметкерлері, судьялар, сот орындаушылары, прокурорлар және басқалары бар. Қылмыстық істер бойынша тиісті ұсыныстар шығарылды, олардың нәтижесі бойынша жүзден астам лауазымды тұлға тәртіптік жолмен жазаланды, қызметтері төмендетілді немесе босатылды. Қауіпсіздік Кеңесінің арнайы тобының бақылауында болған қылмыстық істердің барлығы сотқа жеткізілді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.