Қоршаған ортаны қорғау бойынша

Жоспар
Кіріспе

1. Қоршаған ортаны қорғау
2 Қалдықтардың түзілу көздерін көрсете отырып өндірісті суреттеу
3 Есептеу бөлімі
4 Табиғатты сақтау бойынша шаралар

Қоршаған ортаны қорғау – қазіргі заманауи уақыттың ең көккейкесті мәселелерінің бірі болып отыр. Жиырма бірінші жүзжылдық халық санынынң қарқынды өсуімен, ғылыми – техникалық прогрестің бұрын соңды болмаған дамуы деңгейімен сипатталады, ал ол өз кезегінде табиғи байлықтарды көптеп эксплуатациялауға алып келеді. Өзінің даму процесінде қоғам экологиялық жағдайдың шиеленісуімен тап болып отыр – табиғи ресуростардың сарқылмас қорлары азайып, қоршаған орта ластануда, ол адамдардың денсаулығына әсер етіп және барлық тірі организмдердің биологиялық негіздері қиын жағдайға жақындап келуде.
Жақында ьҚазақстан Республикасының Үкіметі екі маңызды құжаттаманы қабылдады «Тұрақты дамуға өту концепциясы және ҚР Экологиялық кодексі» олар біздің қоғамымызға қазақстандық халықтардың өмір сапасын жақсарту жне табиғатты пайдалануды стимулдау және қоршаған ортаның ластануын төмендетуге мақсатты бағытталған міндеттерді қойды.
Экологиялық кодекс – бұл атқарылуға міндетті заң және экологиялық заңнамалардың реформаторы ретінде қазірдің өзінде негізгі ережелермен жұмыс істеуде. Және бұл тұрақты даму процесіне өту үшін жасалған соңғы нүкте деп айтуға болмайды.
Қазіргі уақытта Қазақстан энергияны тұтыну бойынша көш басшы болып отыр, ал ол құр көңіл аудармай қоя салатын жағдай емес. Ғылым өзінің үлесін қосып, және қалдықсыз технологияларды өңдеу бойынша жаңа технологиялрды құрып, энергияның альтернативтті көздерін ойлап тауып және қоршаған ортаны сақтау үшін көмегін тигізетін көптеген міндеттерді шешуі қажет. Осы сұрақтарды экологиялық кодекс шешуге әрекет салуда, бірақ оны пайдалану бойынша жұмыстарды барлығым өз орнымызда жүргізуіміз қажет. Осыдан келетін Қазақстандықтардың барлығы үшін пайда орасан зор.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

11. Қоршаған ортаны қорғау
Қоршаған ортаны қорғау – қазіргі заманауи уақыттың ең көккейкесті
мәселелерінің бірі болып отыр. Жиырма бірінші жүзжылдық халық санынынң
қарқынды өсуімен, ғылыми – техникалық прогрестің бұрын соңды болмаған дамуы
деңгейімен сипатталады, ал ол өз кезегінде табиғи байлықтарды көптеп
эксплуатациялауға алып келеді. Өзінің даму процесінде қоғам экологиялық
жағдайдың шиеленісуімен тап болып отыр – табиғи ресуростардың сарқылмас
қорлары азайып, қоршаған орта ластануда, ол адамдардың денсаулығына әсер
етіп және барлық тірі организмдердің биологиялық негіздері қиын жағдайға
жақындап келуде.
Жақында ьҚазақстан Республикасының Үкіметі екі маңызды құжаттаманы
қабылдады Тұрақты дамуға өту концепциясы және ҚР Экологиялық кодексі олар
біздің қоғамымызға қазақстандық халықтардың өмір сапасын жақсарту жне
табиғатты пайдалануды стимулдау және қоршаған ортаның ластануын төмендетуге
мақсатты бағытталған міндеттерді қойды.
Экологиялық кодекс – бұл атқарылуға міндетті заң және экологиялық
заңнамалардың реформаторы ретінде қазірдің өзінде негізгі ережелермен жұмыс
істеуде. Және бұл тұрақты даму процесіне өту үшін жасалған соңғы нүкте деп
айтуға болмайды.
Қазіргі уақытта Қазақстан энергияны тұтыну бойынша көш басшы болып
отыр, ал ол құр көңіл аудармай қоя салатын жағдай емес. Ғылым өзінің үлесін
қосып, және қалдықсыз технологияларды өңдеу бойынша жаңа технологиялрды
құрып, энергияның альтернативтті көздерін ойлап тауып және қоршаған ортаны
сақтау үшін көмегін тигізетін көптеген міндеттерді шешуі қажет. Осы
сұрақтарды экологиялық кодекс шешуге әрекет салуда, бірақ оны пайдалану
бойынша жұмыстарды барлығым өз орнымызда жүргізуіміз қажет. Осыдан келетін
Қазақстандықтардың барлығы үшін пайда орасан зор.
Бүгінде экология туралы айтып, жазып және теледидар бойынша көрсетуде.
Экология ғылыми түсінік аясынан шығып кетіп және әрбір мемлекеттің және
әрбір тұлғаның ойлауын және сол туралы қобалжуын тудыратын зат болып отыр.
Біздің өзімізден басқа ешкім табиғатты, қоршаған ортаны, әлемді құтқарып
қала алмайды. Көпшілік жағдай біздің өзімізге, біздің түсінігімізге және
қоршаған ортаның сапысн сақтау құндылығына байланысты болып отыр.

Заманаға сай адамзат ғылыми – техникалық прогрестің бұрын соңды
болмаған дамыған, табиғи ортаға активті әрекет етумен күзетілетін кезеңінде
өмір сүруде. Және соңғы он жылдықтарда оны сақтау және қорғау бойынша
шаралардың жүргізілуіне қарамастан, қоршаған ортаның жалпы жағдайының
нашарлауы әлі күнге дейін жалғасуда. Өзінің өмір сүру процесінде және
іскерлігі барысында адамзат табиғатқа үнемі әрекет ете отырып оны
өзгертеді.
Табиғаттың заманға сай жағдайы оның адамзатпен әсерлесуінің салдары
болып табылады.
Қоршаған ортаның табиғи және антропогенді ластануы бар. Табиғи ластану
такбиғи себептер салдарынан – вулкандардың атқылауы, жер сілкіну,
катастрофалық су тасқыны және өрттер әсерінен орын алады.
Антропогендік ластану – адам іс әрекетінің салдары болып табылады.
Қазіргі уақытта антропогендік ластанудың жалпы көзінің қуаты көптеген
жағдайларда табиғи ластану көздері қуатынан асып түсуде. Адамның шаруашылық
әрекеті нәтижесінде бөлінетін зиянды заттар және олардың қоршаған ортаға
тигізетін әсері өте алуын түрлі болып табылады. Оларға: көміртегінің
қосылыстары, күкірт, азот қосылыстары, ауыр металдар, радиоактивті
элементтер және көптеген басқалар жатады.
Шаруашылықтық әрекет ету масштабтары табиғи ортаға соңғы кездері
гиганттық шамада болып отыр. Суға, құрлыққа және мұқитарға, атмосфераға
және топыраққа әртүрлі химиялық қосылыстардың (олардың саны шамамен 100
мың), адамның өндірістік іс әрекеті нәтижесінде келіп түсуі жел тұрғанда,
және вулкан атқылаған кездерде табиғи келіп түсетін заттар мөлшерінен
ондаған есеге жоғары. Жыл сайын Жер недрасынан 100 млрд тоннадан астам
пайдалы қазбалар алынып, 800 млн тонна металдар балқытылып, 60 млн тоннадан
астам табиғатта белгісіз синтетикалық материалдар алынып, және топыраққа
ауылшаруышылық тыңыайтқыштардан 500 млн тонна минералды тыңайтқыштар және
шамамен 3 млн тонна ядро химикаттар қосылады, олардың шамамен 13 беттік
сулар бойынша жуылып су қоймаларпына келіп түседі немесе буланып атмосфера
құрамына беріледі. Антропогендік жолмен табиғатқа кеоіп түсетін темірдің
мөлшері соңғы 150 жылда шамамен 6,5 млрд тонна, ал темірленудің мүмкін
болатын салдары әлі күнге белгісіз болып отыр. Сонымен қатар қоршаған
ортаға қорғасын және кадмийдің – жоғары токсикологиялық қасиеттерге ие
элементтердің түсуі де орын алып отыр.
Эксперттердің бағалауы бойынша, мұқитқа жыл сайын 10 млн тона мұнай
құйылады. Мұнай суда жұқа қабыршақты түзеді, және сол арқылы су тірі
организмдерінің табиғи қоректенуі нашарлап, су және ауа арасындағы газ
алмасуға кедергі жасалады. Мұнай су түбіне сіңе отырып төменгі қыртыстарға
жетеді, ол жерде донды жануарлардың және микроорганизмдердің іс әрекеттері
жойылуына себеп болады. Одан басқа мұқитқа тұрмыстық және өндірістік
суларды ағызу шамасы әлі күнге өсуде, ол сулардың құрамында қорғасын,
сынап, мышьяк, яғни уытты қасиеттерге ие элементтер болады. Мұндай
заттардың фонды концентрациясы көптеген жерлер шекті нормадан асып түседі
деп айтуға болады.
Адамзат иригациялау, өнеркәсіптік өндіріс, тұрмыстық қамсыздандыру
үшін шамамен 13 пайыз өзендерді пайдаланады, және су қоймаларына жыл сайын
500 млрд куб метр өнеркәсіптік және тұрмыстық суларыды ағызады. Олардың
бейтараптандырылуы (тазалық дәрежесіне байланысты) табиғи таза суды 5-12
реттік сұйылтуды қажет етеді. Мұқитқа тасталатын қатты қалдықтардың мөлшері
де кемінде екі есеге артты, олар қазірде жылына 17,4 млрд тонна құрайды.
Тек су қоймаларында ғана құрлық өнімдерінің жинақталуы шамамен 13,4 млрд
құүрайды. Тұтас алғанда антропогендік фактор әсерінен құрлықтан тасталатын
қалдықтар шамамен 2,5 есе өсті, қазіргі кезде ол жыл сайын 50 млрд тонна
қатты, сұйық және газ тәрізді формаларды құрайды.
Отындарды жағу нәтижесінде атмосфераға жыл сайын 20 млрд тонна
көмірқышқыл газы және 700 млн тоннадан жоғары басқа да бу- және газ тәрізді
қосылыстар және қатты бөлшектер келіп түсуде. Маңызды проблема болып
қазіргі күні қоршаған ортадағы күкірттің артық мөлшері және ауаның күкірт
мөлшерімен ластануы және су беттерінің ластануы есептеліп отыр. Қазіргі
уақыттарда күкірттің техногенді келіп түсуі табиғи процестерден келіп
түсетін күкірт мөлшерінен 7 есеге асып түсед; көмірлердің және мазуттардың
төменгі сорттарын жаққан кездерде атмосфераға 150 млн тонна күкіртті газ
жылына бөлінеді. Белгілі болғандай ылғал ауадағы көмірқышқыл газ
көмірқышқын түзеді, ол жаңбырмен бірге жерге келіп түседі. Ауаға және
топыраққа металдық шаңдар келіп түскенде немесе суда еріген металдар келіп
түскеннде, күкірт қышқылының улы тұздары түзіледі, ол барлық тірі
организмдерді жоюды. Әсіресе кадмий, сынап және қорғасын тұздары қауіпті
болып табылады.
Сонымен бірге маңызды экологиялық проблема ретінде өнеркәсіптік және
ауылшаруашылық өндірістердің қалдықтары есептеліп отыр.
Сонымен қатар ластануды талдауда шикізаттардың және индустрияның
жанама өнімдерінің жоғалуынан болатын 2 ден 33 пайызға дейінгі тікелей
ластануды емес, сонымен бірге дайын өнімді пайдалану және эксплуатациялау
процесінде бөлінетін коррозия есебінен, тозу және механикалық үгітілуден
болатын ластануға да көңіл бөлу қажет.
Өзінің іс әрекеті барысында адамзат тек геохимиялық айналымды бұзып
қана қоймай, сонымен бірге табиғаттағы энергетикалық балансқа да әсер
етеді. Ол фотосинтез энергиясын босатып, гидроэнергияны интенсивті
пайдаланады, ал соңғы жылдары атом және күн энергиясын пайдалануда.
Тұрғындардың жоғары концентрациясы орналасқан Жер шары аудандарында және
өнеркәсіптік өндірістер шоғырланған орындарад адамзатпен өндірілетін
энергияның масштабы радиациялық баланс энеггиясымен шамалас болып отыр және
микроклиматтың параметрлерінің өзгеруіне елеулі әсерін тигізуде. Баяу
термальды ластануға ие зоналар пайда болуда, олар кеңею үрдістеріне ие
болып отыр. Атмосфераға бөлінетін жылудың мөлшерінің артуы салдарынан тек
жергілікті ғана емес, сонымен бірге глобальды проблемалар орын алуда.
Табиғи ортаға технологенді әсердің артуы салдарынан бірқатар өткір
проблемалар туындады, олардың ішіндегі ең маңыздылары болып атмосфералық
аумен, сумен және жер ресурстарымен байланысты проблемаларды айтуға болады.

Атмосфераның ластануының үш көзі бар: өнеркәсіп, тұрмыстық қазандықтар
және автотранспорт.
Геосфераның басқа компоненттерімен салыстырғнда атмосфера өзіне ғана
тән ерекшеліктерге ие – жоғары қозғалғыштық, өзгерушлік және инертті газдар
қатысуы мүмкін болатын молекулярлық реакциялар. Атмосфераның ластануы Жер
бетінің жылулық режимін анықтайды. Сонымен бірге озондық экран біздіңс
планетамызды артық ультракүлгінді радиациялардан сақтайды. Атмосферадағы
ылғал және жылудың қатынасы – Жердегі географиялық зоналардың болуының
негізгі себептері болып табылады, олар өзендердің режим ерекшеліктерін,
топырақты - өсімдік әлемі және рельефтің құрылымдануының маңызды
факторларын анықтайды.
Адамзат тек тікелей ғана емес, сонымен бірге атмосфераға жанама да
әсер етуі мүмкін. Әсіресе шаруашылық іс әрекеттердің жанама әсерлері
жергілікті климатқа және тұтас аудандар климатына әсер етуде – ормандар
жойылуда, жалпы ауқымды территориялар шөлденуде, мелиоративті жұмыстардың
көп болуы, пайдалы қазбаларды өндіру, пайдалы қазбаларды жағу, әскери
әрекеттер.
Оқымыстылардың есептеулері бойынша атмосферадағы оттегінің мөлшері жыл
сайын шамамен 10 млн тоннаға қысқаруда. Егер алдағы уақыттарда да осылай
жалғасатын болса, онда атмосферадағы бос оттегінің жалпы мөлшері 100 мың
жылдан артық емес уақытта жоқ болады. Сәйкесінше атмосферадағы көмірқышқыл
газдарының мөлшері шексіз концентрацияларға жетуі мүмкін.
Сондықтан оқымыстылар назарын өзіне аударып отырған маңызды
проблемалардың бірі атмосферадағы көмірқышқыл газының мөлшерінің артуы
болып табылады.
Атап өтетін жағдай, соңғы 70 жылда шын мәнінде Әлемдік мұқиттың жылына
1,5 мм көтерілуде. Оның себептерінің бірі – климаттың жылуы салдарынан
мұздықтардың еруі болып табылады. Мұздықтардың жылдам еруі барлық табиғи
ортаның қайта құрылуына алып келуі немесе өзгерістер тудыруы мүмкін. Егер
мұқит деңгейі 5 м биіктікке көтерілетін болса, онда шамамен 1 млрд адамды
көшіріп орналастыруға тура келеді.
Одан басқа орасан зор аудандардағы климаттың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.