Ақтөбе қаласы ЖЭО-ның жаңарту жұмысы
КІРІСПЕ
1 Негізгі бөлім
1.1 «Aқтөбe ЖЭO» AҚ қыcқaшa cипaттaмacы
1.2 ПТ.60.90/13 типті турбинаның сипаттамасы
1.3 ПТ.60.90/13 турбинасының жылулық есептемесі
1.4 Су мен будың параметрлерін анықтау
1.4.1 Қоректік судың шығынын анықтау
1.4.2 Турбинаға кеткен бу шығыны мен турбина алымынан толық өнделмеген бу энергия коэфициенттерінің есебі
1.4.3 Турбина қондырғысының техникалық.экономикалық көрсеткіштері
1.4.4 Турбинадағы будың кеңеюінің жұмыс үрдісін құру
1.4.5 Реттеуші сатының жылудық есептеуі
2 Жылулық схемаларды есептеу
2.1 Есептелген жүктемені қамтамасыз ету үшін іріктеу үлесін анықтау
2.2 Жобалау шарттары бойынша станция жүктемелерінің сәйкестіктерін тексеруі
2.2.1 Су мен бу параметрлері
2.2.2 Су мен бу балансы
2.3 Бу шығыны мен турбина жүктеме балансын анықтаймыз
3 Бу қазандығының жану өнімдерінің есептеуі
3.1 Отын шығынын анықтау
4 Еңбекті қорғау
4.1 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздік негіздері
4.2 Шуды төмендету шаралары
4.3 Шуды төмендетуді есептеу
5 Қоршаған ортаны қорғау
5.1 Атмосфераға шығатын улы заттарды анықтау
5.2 Түтінсорғыш пен түтін құбырын таңдау және есептеу
6 Автоматтандыру
6.1 Техникалық даму халық шаруашылығының барлық салаларында өндірістің өздігінен басқарылуының үздіксіз өсуімен сипатталады
6.2 ПТ.60.90/13 турбинадың қағидалық жылу сүлбесін өздігінен реттеудің жүйесі
6.3 Турбина алдындағы тарылу құрылғысының есебі
7 Экономикалық бөлім
7.1 ЖЭО.ның жылдық энергия жіберуін анықтау
7.2 Отынға жұмсалатын шығынды анықтау
7.3 Отынды қолданудың ПӘК.ін есептеу
ҚОРЫТЫНДЫ
1 Негізгі бөлім
1.1 «Aқтөбe ЖЭO» AҚ қыcқaшa cипaттaмacы
1.2 ПТ.60.90/13 типті турбинаның сипаттамасы
1.3 ПТ.60.90/13 турбинасының жылулық есептемесі
1.4 Су мен будың параметрлерін анықтау
1.4.1 Қоректік судың шығынын анықтау
1.4.2 Турбинаға кеткен бу шығыны мен турбина алымынан толық өнделмеген бу энергия коэфициенттерінің есебі
1.4.3 Турбина қондырғысының техникалық.экономикалық көрсеткіштері
1.4.4 Турбинадағы будың кеңеюінің жұмыс үрдісін құру
1.4.5 Реттеуші сатының жылудық есептеуі
2 Жылулық схемаларды есептеу
2.1 Есептелген жүктемені қамтамасыз ету үшін іріктеу үлесін анықтау
2.2 Жобалау шарттары бойынша станция жүктемелерінің сәйкестіктерін тексеруі
2.2.1 Су мен бу параметрлері
2.2.2 Су мен бу балансы
2.3 Бу шығыны мен турбина жүктеме балансын анықтаймыз
3 Бу қазандығының жану өнімдерінің есептеуі
3.1 Отын шығынын анықтау
4 Еңбекті қорғау
4.1 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздік негіздері
4.2 Шуды төмендету шаралары
4.3 Шуды төмендетуді есептеу
5 Қоршаған ортаны қорғау
5.1 Атмосфераға шығатын улы заттарды анықтау
5.2 Түтінсорғыш пен түтін құбырын таңдау және есептеу
6 Автоматтандыру
6.1 Техникалық даму халық шаруашылығының барлық салаларында өндірістің өздігінен басқарылуының үздіксіз өсуімен сипатталады
6.2 ПТ.60.90/13 турбинадың қағидалық жылу сүлбесін өздігінен реттеудің жүйесі
6.3 Турбина алдындағы тарылу құрылғысының есебі
7 Экономикалық бөлім
7.1 ЖЭО.ның жылдық энергия жіберуін анықтау
7.2 Отынға жұмсалатын шығынды анықтау
7.3 Отынды қолданудың ПӘК.ін есептеу
ҚОРЫТЫНДЫ
Қaзіpгі yaқыттa энepгeтикa caлacы Қaзaқcтaндa қapқынды дaмып кeлeді. Өндіpіc opындapының жәнe қaлa тұpғындapының жыл caнaп өcyінe бaйлaныcты энepгия тaпшылығы бaйқaлyдa. Ocы мәceлeні шeшy мaқcaтындa көптeгeн іc-шapaлap ұйымдacтыpылy үcтіндe. Oл үшін cтaнcaлapдa жaңapтy жұмыcтapын жүpгізy қoлғa aлынды. Жaңapтy бapыcындa жaңaдaн қoндыpғылap opнaтy көздeлді.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясын қажет етеді,оны пайдаланады.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясы мен жылуды қажет етеді, оны пайдаланады.
Заманауи энергетиканың дамуы есептеу техникасы мен автоматты басқарылатын құралдарды кеңінен қолданатын блокты типтегі қуатты жылукүштік қондырғылардың енгізілуіне негізделеді. Агрегат қуатының жекелей ұлғаюы және бастапқы параметрлердің өсуі турбина қондырғысының жылулық сүлбесінің, автоматты реттеу жүйесінің, бақылау және басқару сүлбелерінің елеулі күрделенуіне әкеліп соқтырады. Сонымен қатар, агрегаттың әр түрлі жылулық күйі кезіндегі іске қосылу уақыты да ұлғаяды, мұның әсері, қазіргі энергия тұтынушылықтың ерекшеліктерін есепке ала отырып энергоблокқа қойылатын жоғары ептілікпен қайшылыққа келеді.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясын қажет етеді,оны пайдаланады.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясы мен жылуды қажет етеді, оны пайдаланады.
Заманауи энергетиканың дамуы есептеу техникасы мен автоматты басқарылатын құралдарды кеңінен қолданатын блокты типтегі қуатты жылукүштік қондырғылардың енгізілуіне негізделеді. Агрегат қуатының жекелей ұлғаюы және бастапқы параметрлердің өсуі турбина қондырғысының жылулық сүлбесінің, автоматты реттеу жүйесінің, бақылау және басқару сүлбелерінің елеулі күрделенуіне әкеліп соқтырады. Сонымен қатар, агрегаттың әр түрлі жылулық күйі кезіндегі іске қосылу уақыты да ұлғаяды, мұның әсері, қазіргі энергия тұтынушылықтың ерекшеліктерін есепке ала отырып энергоблокқа қойылатын жоғары ептілікпен қайшылыққа келеді.
1 Основы современной энергетики. Учебное электронное издание под общей редакцией чл.-корр. РАН Е. В. Аметистова.:-М.: Издательство МЭИ, 2004.
2 Ривкин С.Л., Александров А.А. Теплофизические свойства воды и водяного пара.-М.: Энергия, 1980.-424 с.
3 Тепловой расчет котельных агрегатов. Нормативный метод. –М.: Энергия, 1973.
4 Тепловые и атомные электрические станции. Справочник под ред. В.А Григорьева и В.М. Зорина.-М: Энергия, 1982.-625с.
5 Рыжкин В.Я. Тепловые электрические станции: Учебник для вузов. Под ред. В.Я. Гиршфельда-3-е изд. перераб. и доп .-М.: Энергоатомиздат, 1987.-328 с.
6 Сигал И.Я., Защита воздушного бассейна при сжигании топлив- Л.: Недра, 1988,.- 312 с.
7 Рихтер Л.А. Тепловые электрические станций и защита атмосферы. – М.: Энергия, 1975. -312 с. .
8 Тeплoвoй pacчeт кoтeльных aгpeгaтoв. Нopмaтивный мeтoд. –М.: Энepгия, 1973.
9 E. Нұpeкeнoв, Д. Тeміpбaeв, Б. Aлияpoв, Жылyтәcілдeмeлік aтayлapдың opыcшa-қaзaқшa cөздігі. – Aлмaты, 1997ж.
2 Ривкин С.Л., Александров А.А. Теплофизические свойства воды и водяного пара.-М.: Энергия, 1980.-424 с.
3 Тепловой расчет котельных агрегатов. Нормативный метод. –М.: Энергия, 1973.
4 Тепловые и атомные электрические станции. Справочник под ред. В.А Григорьева и В.М. Зорина.-М: Энергия, 1982.-625с.
5 Рыжкин В.Я. Тепловые электрические станции: Учебник для вузов. Под ред. В.Я. Гиршфельда-3-е изд. перераб. и доп .-М.: Энергоатомиздат, 1987.-328 с.
6 Сигал И.Я., Защита воздушного бассейна при сжигании топлив- Л.: Недра, 1988,.- 312 с.
7 Рихтер Л.А. Тепловые электрические станций и защита атмосферы. – М.: Энергия, 1975. -312 с. .
8 Тeплoвoй pacчeт кoтeльных aгpeгaтoв. Нopмaтивный мeтoд. –М.: Энepгия, 1973.
9 E. Нұpeкeнoв, Д. Тeміpбaeв, Б. Aлияpoв, Жылyтәcілдeмeлік aтayлapдың opыcшa-қaзaқшa cөздігі. – Aлмaты, 1997ж.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 96 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 96 бет
Таңдаулыға:
AҢДАТПА
AННОТАЦИЯ
В нacтoящeм диплoмнoм пpoeктe пpeдcтaвлeно проектирование Aктoбe ТЭЦ с турбинами ПТ-60-9013.
В пoяcнитeльнoй зaпиcкe диплoмнoгo пpoeктa имeeтcя pacчeт тeплoвoй cхeмы Aктoбe ТЭЦ с тypбиной ПТ-60-9013, a тaкжe pacмoтpeны вoпpocы экoнoмичecкoй чacти и бeзoпacнocти жизнeдeятeльнocти.
ANNOTATION
КІРІСПЕ
Қaзіpгі yaқыттa энepгeтикa caлacы Қaзaқcтaндa қapқынды дaмып кeлeді. Өндіpіc opындapының жәнe қaлa тұpғындapының жыл caнaп өcyінe бaйлaныcты энepгия тaпшылығы бaйқaлyдa. Ocы мәceлeні шeшy мaқcaтындa көптeгeн іc-шapaлap ұйымдacтыpылy үcтіндe. Oл үшін cтaнcaлapдa жaңapтy жұмыcтapын жүpгізy қoлғa aлынды. Жaңapтy бapыcындa жaңaдaн қoндыpғылap opнaтy көздeлді.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясын қажет етеді,оны пайдаланады.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясы мен жылуды қажет етеді, оны пайдаланады.
Заманауи энергетиканың дамуы есептеу техникасы мен автоматты басқарылатын құралдарды кеңінен қолданатын блокты типтегі қуатты жылукүштік қондырғылардың енгізілуіне негізделеді. Агрегат қуатының жекелей ұлғаюы және бастапқы параметрлердің өсуі турбина қондырғысының жылулық сүлбесінің, автоматты реттеу жүйесінің, бақылау және басқару сүлбелерінің елеулі күрделенуіне әкеліп соқтырады. Сонымен қатар, агрегаттың әр түрлі жылулық күйі кезіндегі іске қосылу уақыты да ұлғаяды, мұның әсері, қазіргі энергия тұтынушылықтың ерекшеліктерін есепке ала отырып энергоблокқа қойылатын жоғары ептілікпен қайшылыққа келеді.
Мұның барлығы қызмет көрсетуші персоналдан жоғары біліктілікті, турбина қондырғысының бөлек тораптары мен түйіндеріндегі физикалық процесстерді жетік білуді, заманауи турбоагрегаттарды пайдалануға негізделген теориялық жағдайлармен таныс болуды талап етеді.
Негізгі қондырғыларды пайдалану бойынша жаңа принципиалды шешімдер ретінде блоктың ішінара жүктемелі сырғымалы бастапқы қысымы кезіндегі жұмысын бөліп көрсетуге болады. Дұмыстың мұндай тәсілі соңғы уақытта кең таралуда.
Энергетикалық өнеркәсіптің, жылуфикацияның дамуы жылу және электр энергиясын өндіретін жаңа технологияларды меңгерумен, бу қазандарының және оның қосымша құрылғыларының конструкциялық дамуымен, жаңа отын түрлерін игерумен, бақылау-өлшегіш техникасының және қондырғыларды басқару құрылғыларының жетілдірілуімен қатар жүргізіледі.
Елдегі халық шаруашылығының жақсы дамуы өндірісті, көлікті, ауыл шаруашылығы мен тұрмысқа қажетті дүниелерді үздіксіз және жеткілікті түрде энергия көздерімен жабдықтауға үлкен әсерін тигізеді.
Негізгі және күннен-күнге дамып келе жатқан энергиямен жабдықтау көздері орталықтанған түрде арнайы электростанциялар арқылы жүзеге асады. Олар бір-бірімен және тұтынушыға жеткізілетін электр жеткізу жолдарымен тығыз байланысты. Сол арқылы олар бірігіп қуатты энергия жүйесін құрайды.
Қазіргі уақытта орталықтандырылған электр энергиясымен жабдықтау өнеркәсіпті және қалалардың тұрмыстық энергия тұтынуын, сонымен қатар, едәуір көлемде көліктік техниканы (электровоздар, трамвай, метрополитен, троллейбус) және ауылшаруашылық өндірістерін қамтып келеді.
Тек қана әуе, су, автожол және темір жол көліктерінің бір бөлігі ғана автономды энергетикалық қондырғыларды қолданады. Автономды электр қондырғыларын қолдануды, сонымен қатар, аз мөлшерде ауыл шаруашылығында, яғни, қозғалмалы агрегаттары (трактор) бар шаруашылықтарда қоданады.
ТМД мемлекеттерінде электр энергиясымен жабдықтау жүйесі өнеркәсіп пен тұрмысты орталықтанған төменпотенциалды жылумен (ыстық су, төмен қысымды бу) қамтамасыз ету жүйесімен тығыз байланыста.
Электр энергиясы мен төменпотенциалды жылу энергиясын электр станцияларында бірге өндіру жүйесі мен орталықтандырылған қамтамасыз ету жүйесі ТМД мемлекеттерінде алғаш қолданылған және осы аумақтарда кең қолданысқа ие болып, дамыған.
Электр энергиясымен салыстырғанда төменпотенциалды жылу энергиясын ұзақ аумаққа тасымалдау қиынырақ болады, алайда үлкен аудандарды және өндіріс орындары көп, халық саны миллионға жететін қалаларды төменпотенциалды жылумен қамту үшін қуатты жылу желілері құрылады. Электр және жылу энергиясының орталықтандырылған жүйесі электр энергиясы мен жылудың қуатты электр станцияларында өндірілетіндігіне негізделеді.
1 Негізгі бөлім
1.1 Aқтөбe ЖЭO AҚ қыcқaшa cипaттaмacы
Ақтобе ЖЭО өндірістік аумақта орналасқан, қаланың солтүстік шығысында орналасқан және ферросплавов заводына жақын тұр.
Өндірістік аймақтың ауданы - 41,5 га. Жылулық тораптарды су қамдау көздерімен қоректендіруге АЗФ-қа қатысты Ақбұлақ ААҚ - қа қатысты қалалық су құбырынан, ал қазандарды қоректендіруге Илек беттік су жинағышынан алады. Жіңішке бекетінен ЖЭО аймағына тек қана бір темір жол шығуы қарастырылған.АО Актобе ТЭЦ сумен келесі бастаулар қамтамасыз етеді:
1.АО ТНК Казхром филиалы Актобе ферроқорытпа заводына жататын оң жағалаулы су бөгет.Су өрт сөндіру мен ауыз су қажеттілігіне қолданылады.
2.АО ТНК Казхром филиалы Актобе ферроқорытпа заводына жататын Елек өзенінен сол жағалаулы беттік су бөгет.
3.АО Акбулак жататын қалалық коммуналды су құбыры.Су құбырларын қоректендіру үшін су қолданылады. Ыстық сумен қамтамасыз ету Ақтобе қаласында ашық ыстық су бөлетін. СанПиНа талаптарын орындау үшін Санитарлы эпидемиологиялық талаптарын мазмұнын пайдалану жүйесі орталық ыстық сумен қамтамасыз ету. МЗ РК № 506 28.06.2004 г., қоректік су ауыз су сапасына сәйкес келу керек,сондықтан жылуқұбырларын сумен қамтамасыз ету үшін АО Акбулак коммуналды суқұбыры жүйесінен су алынады.Тэц аумағына бір темір жол кіре берісі бекітілген,Дженещке станцияның негізгі корпусынан.Оңтүстік батыс аумағынан өтетін автомагистральмен өндірістік торапта кірме автожолдар қаламен байланыста.
Оттық камерада жанған газ, қарқынды түрде өз жылуын экранды құбырлардағы суға береді.Оттық камерадан шыққын газдын жануы (газдар)жылытубеттерінқоршайды:буас ақыздырғыш,экономайзер,ауа жылытқыышты.
Түтін құбырына салқындатылған түтін газдары түтін сорғышпен тартылады.Оттық камерашың жанц процессін ұстау үшін ауа жылытқыш арқылы үрлегіш вентиляторлармен ауа беріледі
Қазандықта өндірілген жоғары қысымды және жоғары температуралы бу бу құбырлары арқылы турбинаға барады.Бу турбинада жұмыс істеп турбинадың роторын айналуына әкеледі.Жұмыс істеген бу,шықта мұнарадан циркуляциялық насоспен құбырлар арқылы келетін сумен суытылады.Шықталған бу шықтық сорғыштармен деараторға тартылады.
Деаэраторға химиялық тазартылған су беріледі,шықтың шығынын толтыратынТурбина шығымен пен қосалқы химиялық тазартылған су қоректік сорғыштарға беріледі.Олар арқылы жоғары қысымды регенеративті жылытқыш тар қазандық экономайзеріне беріледі.
Турбинада жұмыс істеген бу регенеративті жылытқыштарда және ыстық су және жылумен қамтамасыз ету үшін қолданылады.Жұмыс істеген будың бір бөлігі өндірістік мақсат үшін қолданылады.
Генератордың электр энергиясы жоғарлатқыш электрлі трансфор-маторлар арқылы жоғары кернеулі электр жіберу торларымен іске асады.Энергия жібері параметрлері:электр энергиясы 0,4; 10,5; 35; 110; 220 Кв;жылулық энергия бу, қысымы 13 гкссм2;температуралы график бойынша ыстық су 110 - 70 0С.
Су қыздыру қазандығы қаланы орталықтан жылумен қамдау қажеттілігіне тораптық суды қыздыруға арналған. Суды қыздыру табиғи газды немесе мазутты жағу кезінде түзілетін жылу есебінен 5 су қыздырғыш қазандарында іске асады. Қазандағы тораптық судың айналымы су қыздыру қазандығының ғимаратында орналасқан ЦН-1000-150 түріндегі (6 сорғы) тораптық сорғылардың топтарымен қамтылады. Бастапқы ауаның берілуі және жану өнімдерінің жойылуы сору үрлеу механизмдерімен жасалады. Атмосфераға жану өнімдерінің тасталуы 150 метрлік түтін мұржалары арқылы іске асады.
ЖЭО-ның жылулық сұлбасының есебі 4 сипаттық тәртіп бойынша жүргізіледі:
I - максималды-қыстық. Жылуландырулық жүктеме үшін қажет сыртқы ауаның есептік температурасына сәйкес келеді.
II - салқын ай немесе апаттық. Салқын айдағы сыртқы ауаның орташа температурасына сәйкес.
III - орташа-жылуландырулық. Жылыту кезіндегі сыртқы ауаның орташа температурасы.
IV - жаздық. Жылуландырулық және желдетулік жүктемеге сәйкес
Қазіргі уақытта цехта номиналды бу өндіруі 1245 тч болатын 9 қазандығы бар.Бу қазандығының көмекші құрылғыларының: түтін сорғыш, үрілетін желдеткіштер және өзге құрылғылардың сипаттамасы.
Вентилятор түрі 0,68-161 (қазандық агрегаттары 2-7), ВД-18 ка 8-9 түрі, КЭН 0,55-40 ̊ моделі ка 10-11.Күрделі және ағымдағы жөндеуден кейін турбина цехында эксплуатацияда 6 турбина агрегаттары болады. Бу турбинаының және турбиналардың көмекші құрылғыларының (конденсаторлар, конденсаторлық сорғылар, жоғары қысымды жылытқыштар, атмосфералық деаэраторлар, қоректік сорғыларғ бойлерлер, желілік жылытқыштар, қайта тербейтін сорғылар).ЖЭО сумен қамтамасыз ету жүйесі - айналым.
Суытқыш ретінде тамшы суармалауы бар мұнаралы градирня қолданылады. Айналым кескінінде судың айналымы D-3200-33-2 айналым сорғыларының көмегімен жүзеге асырылады, олар градирня жанында орналасқан айналым сорғыларында орнатылған. Айналым сулары жер бетіндегі аралық төсемнің болат құбырларында орындалған.
Айналмалы жүйе келесі сызба бойынша жұмыс істейді:
Градирняда суытылған су циркуляционды диаметрі 1000 мм болатын суытылған су таратушыларға және 5 метр тереңдіктегі 2200-2200 мм. Ағынды арнаға түседі.Градирня конденсатор, генератордың газ суытқыштарының және турбинадың май суытқыштарының үстінде геодезиялық жоғарылаумен орналасқан, бірақ оларға суыған суларды беру циркуляционды насостан кейін ықтиярсыз арын әсерімен өндіріледі. Барлық жылу алмастырғыштардан өткен су циркуляционды су тасушығы және ағынды арнаға өтеді. Және циркуляционды су тасушы бойынша градирняға жіберіледі.
Градирняның жобалық суыту қабілеті 10000 м3сағ.
ЖЭО жұмысының маңызды сызбасы келесіге негізделеді: түсетін отын қазандықтарда жана отырып, босатылатын жылуды қоректік суға береді және оны аса қызған буға айналдырады. Турбинадың роторын айналдыра отырып бу электр энергиясын өндіреді, содан соң, будың бір бөлігі ст.№№4,6 турбина агрегатының конденсаторында суға айналады. Сонымен қатар ст.№№ 4,6 турбина агрегаттарынан жылу беру үшін және ыстық сумен қамтамасыз ету үшін жіберілетін желілік суды өндіру және қыздыруға бу алынады.
Генераторлардан электр энергиясы 10,5 кВт шиналар жүйесі арқылы ЖЭО тура тұтынушысына (АЗФ ОАО ТНК Казхром, ОАО АЗХС) немесе энергия жүйесіне жіберу үшін 35 және 110 кВт жоғары кернеулі электр жіберу жүйесімен жоарылатқыш электрлік трансформаторлар арқылы берілуі мүмкін.
ЖЭО орнатылған қуаты құрайды:
Электрлік - 102 МВт
Жылулық - 1139 Гкалч
Иелік қуаты:
Электрлік - 71 МВт
Жылулық - 791,6 Гкалч
116 тч орташа бу өндіру кезінде отынның орташа сағаттық шығыны 8600 м3ч құрайды.ЖЭО жылулық сызбасы бу бойымен көлденең байланыстарменсекциялық принцип бойынша орындалған. ЖЭО жылулық сызбасында жоғалулар кері осмос және Н-катиондауды тазартудан соң алынатын қоректік сумен толтырылады. Қаланы жылумен қамтамасыз ету принципі жабық принцип бойынша жасалған, температуралық графигі 150-700С. Ыстық сумен қамтамасыз ету сызбасы жылулық желімен қоректенетін жабық болады.АЗФ-қа құбыржасалған магистраль бойынша dу = 800 мм, құбырдан жасалған магистраль бойынша қаланы жылумен қамтамасыз етуге dу= 800мм. Қалаға жылу жіберу секционирленген ысырмалармен коллекторлық сызба бойынша орындалады. Қаланы жылумен қамтамасыз етудің орталықтанған жүйесіне желілік суды жылыту үшін арналған. Суды жылыту табиға газды немесе мазутты жағу кезінде құрылатын жылу есебінен бес су қайнататын қазандықтарда жүзеге асырылады. Отынның екі көрсетілген түрін бір уақытта қолдану мүмкін болады.
Қазандықтардағы желілік судың циркуляциясы ЦН-1000-150 типіндегі желілік сорғы тобымен (6 сорғы) қамтамасыз етіледі.
Ағымдағы ауаның берілуі және жану өнімдерін алып тастау тартылу механизмдерімен өндіріледі (әрбір қазандыққа бір үрілетін вентилятор және бир түтін сорғы). Жану өнімдерін атмосфераға шығарып тастау 150-метрлік түтіндік құбыр арқылы жүзеге асырылады.
Су қайнататын қазандықтардың өзіндік өажеттіліктерінің механизмдерінің электр қорегі 10,56,3 кв екі өзара қорытынды трансформаторларда жүзеге асырылады, олар су қайнататын қазандық ғимаратынан ашық қосалқы станцияда орнаталған болады. Ғимарат ішінде апаттық жарықтандыруды және 6,30,4 кв тарату құрылғыларын қоректендіру үшін аккумуляторлық батареялар орналасқан.Қаланы жылумен жабдықтау жүйесінің берілген гидравликалық жұмыс тәртібін қолдауға арналған. Ыстық сумен жабдықтау соғысы ғимараттар және құрылымдар кешенін құрайды.
Сорғы ғимаратында әрбір сағатына 800 тонна өнімділігі бар ДВ-800 типіндегі төрт вакуумдық деаэратор орнатылған және суда ерітілген оттегіні жоюға арналған, сонымен қатар үстеме қорек суының каррозиялық белсенділігін төмендетуге және жылумен жабдықтау жүйесінің құбыр өткізгіштерінің периодын жоғарылатуға арналған.
Қаланың сумен жабдықтау жүйесіне қоректік судың берілуі жалпы өнімділігі 1200тч болатын Д-350-60 типіндегі қоректік судың төрт сорғыларымен және өнімділігі 1600тс болатын Д-1600 типіндегі сорғымен жүзеге асырылады.
Көлемі 10000 м3 болатын химиялық тазартылған деаэрирленген судың жер бетіндегі екі металдық аккумуляторлық бактар химиялық дайындалған судың қорын сақтауға арналған.
Көлемі 5000 м3 болатын екі жартылай жер астындағы темір бетонды бактар күтпеген жағдайлар кезінде алынатын ағымдағы судың апатты қорын сақтауға арналған (жылумен жабдықтау жүйесіндегі судың жоғалуының кенеттен жоғарылауы, ағымдағы су тұтынушыларының апатты жағдайлары кезінде және т.б.).
ПТ-60-9013 турбинасымен ЖЭО жобалау үшін жылу сүлбесінің және турбина өзінің есебі көрсетілген.
1.2ПТ-60-9013 типті турбинаның сипаттамасы
Конденсациялық қондырғысы бар және будың екі реттелетін жылыту іріктеуімен ПТ-60-9013 типті булы жылуландыру турбинасы турбогенератордың тікелей жетегі үшін және жылытуға қажет жылуды жіберуге арналған.
ПТ-60-9013 типті турбинаның басты параметрлері 1.1 кестеде келтірілген.
1.1 кесте
ПТ-60-9013 типті турбинаның басты параметрлері
Көрсеткіштер атауы
Шамасы
Нақтылы қуаты, МВт
60
Ең үлкен қуаты, МВт
75
Жаңа будың қысымы (абс.), кгссм² (МПа)
9
Жаңа будың температурасы, [о]С
565
Жылулық жүктеме, Гкалсағ:
нақтылы (екі іріктеу бойынша қосындысы)
175
ең үлкен (конденсаторға келіп түсетін будың жылуын пайдаланған кезде)
184
Жаңа будың шығыны, тсағ:
Нақтылы
480
ең үлкен
485
Нақтылы қуат кезіндегі конденсациялық тәртіптегі
398
Ең үлкен қуат кезіндегі конденсациялық тәртіптегі
437
Ротордың айналу жиілігі, айналыммин
3000
Конденсаторлар арқылы өтетін салқындатқыш судың нақтылы шығыны, м[3]ч
16000
Конденсаторлар кірісіндегі салқындатқыш судың нақтылы температурасы, [о]С
20
Нақтылы қуат кезіндегі конденсациялық режимдегі конденсатордың есептік абсолютті қысымы, кгссм[2] (МПа)
0,0057 (0,0056)
Желілік суды бумен екі жылыту іріктеуімен сатылы қыздыру кезінде реттеу желідегі судың берілген температурасынжоғарғы желілік қыздырғышта тұрақты ұстап тұрады. Желілік суды бір төменгі жылыту іріктеуімен қыздыру кезінде желідегі судың температурасы төменгі желілік қыздырғышпен тұрақтанады.
Реттелетін іріктеулердегі абсолюттік қысым келесі шектерде өзгеруі мүмкін:
жоғарғы 0,5-2,5 кгссм2 (0,049-0,245 МПа) екі жылыту іріктеуі қосылған кезде;
төменгі 0,3-1,0 кгссм2 (0,029-0,128 МПа) жоғарғы жылыту іріктеуі сөндірілген кезде.
75 МВт турбинаның ең үлкен қуаты реттелмейтін іріктеулердің болмаған кезінде регенерацияға іріктеуден асқан кезінде жетеді: жылыту іріктеулерінің диаграмма бойынша режимдерінде анықталатын шамалары кезінде және конденсациялық тәртіпте.
Турбина келесідей реттелетін бу сұрыптауларына ие: нақты қысыммен (1,275+-0,29) Мпа өндірістік және екі жылытқыш сұрыптау: 0,049-0,245 Мпа шегінде нақты қысыммен жоғарғы және 0,029-0,128 Мпа шегінде қысыммен төменгі. Жылытқыш сұрйптаудың қысымын реттеужоғары жылытқыш сұрыптау камерасында орнатылған бір реттеуші диафрагма көмегімен жүзеге асырылады. жылытқыш сұрыптаулардағы реттелетін қысым екі жылытқыш сұрыптаудың қосылып тұрған кезде - жоғарғы сұрыптауда, бір төменгі жылытқыш сұрыптау қосылып тұрған кезде - төменгі сұрыптауда сақталады. Ысытудың төменгі және жоғарғы сатысының тораптық жылытқыштары арқылы тораптық су өз ретімен және бірдей мөлшерде өткізіледі. Тораптық жылытқыш арқылы өтетін су шығыны қадағаланады. 60 МВт қуаттылықта реттелетін сұрыптаулардың атаулы шамалары;өндірістік сұрыптау - 1,275 Мпа нақтылы қысымда 185 тс;жиынтық жылытқыш сұрыптау - жоғарғы сұрыптауда - 1,275 МПа және төменгі сұыптауда 0,034 МПа нақтылы қысым кезінде 285 Гджсағ;сұрыптау камерасында 1,275 МПа нақты қысымда ең үлкен өндірістік сұрыптау шамасы 300 тс құрайды. Өндірістік сұрыптаудың осы шамасында және жылытқыш сұрыптаулардың болмауы кезінде турбинаның қуаты - 70МВт құрайды. 60 МВт атаулы шама және жылытқыш сұрыптаулардың болмауы кезінде ең көп өндірістік сұрыптау 250 тс құрайды, жылытқыш іріктеулердің ең үлкен жиынтық шамасы 420 Гджс (200тс) құрайды, жылытқыш іріктеудің осы көлемі және өндірістік іріктеудің болмауы жағдайында турбинаның қуаты 75 Мвт құрайды, 60МВт атаулы қуаттылықта және өндірістік іріктеудің болмауы кезінде ең көп өндірісітік іріктеу - 250 тс құрайды.Өшірулі өндірістік және жылытқыш іріктеу, 200С температурамен 8000 м3сағ суытқыш судың шығыны, толықтай қосылған регенерация кезінде турбинаның ең көп қуаты 60МВт құрайды. Өндірістік және жылытқыш іріктеулердің белгілі үйлестірулері жағдайында алынатын турбинаның 75 Мвт ең көп қуаты іріктеу шамасына тәуелді және режимдер диаграммасымен анықталады. Орнатылған түйін арқылы ішетін және тораптық суды өткізумен турбина орнатудың жұмыс мүмкіндігі қарастырылуда.Конденсаторда тораптық сумен суыту кезінде турбина жылулық график бойынша жұмыс істеуі мүмкін. Орнатылған түйіннің ең көп жылулық қуаттылығы пайдаланылған бөлігінде 80 оС аспайтын температураны ұстап тұрғанда 130 ГДжс құрайды.Нақтыдан негізгі параметрлердің келесідей ауытқулары кезінде атаулы қуаттылықпен турбинаның ұзақ уақыт жұмысына рұқсат етіледі, жаңа будың бастапқы параметрлерінің кез-келген үйлесімде бір уақытта өзгеруі кезінде қысым 9,0-тен 10,0 МПа дейін және температура 545 оС -тен 562 оС дейін, сонымен қатар суытатын су температурасы 20 оС жоғары болмауы тиіс;конденсаторға кіру алдындағы суытқыш судың температурасының 33 оС дейін жоғарылауы және суытқыш судың 8000 м3сағ шығыны кезінде, егер жаңа будың бастапқы параметрлері атаулыдан төмен болмаса;өндірістік және жылытқыш іріктеулер буының шамасының бір уақытта нөлге дейін азаюы кезінде. Жаңа будың қысымының 13,72 МПа дейін және температурасының 5650С дейін жоғарылауы кезінде жалпы ұзақтығы жарты сағаттан аспайтын турбинаның жұмысына рұқсат етіледі, сондай-ақ бұл параметрлерде турбина жұмысының жалпы ұзақтығы 200 сағжылына аспауы тиіс.
1.3 ПТ-60-9013 турбинасының жылулық есептемесі
Жаңа бу параметірі бойынша Р0=9,0 МПа және t0=5650С h-s диаграм-масынан О нүктесін табамыз және ондағы энтальпияны h0=3520 кДжкг.Турбина алдында реттеуші және тоқтатушы клапандар бар. Бұл клапанда дросселбдеу процесі болады.
Дроссельдеуден кейін жоғалатын қысым Р0-дің (3 - 5)%, МПа:
∆Р = 0,03∙ Р0 , (1.1)
∆Р = 0,03∙12,75 = 0,383.
Турбина соплалардың алдындағы қысымы, МПа:
Р0' = Р0 - ∆Р = Р0 - 0,03∙ Р0, (1.2)
Р0' =12,75 -00,383 = 12,37.
h-s диаграммада Р0' және h0изоэнтальпия қиылысында О' нүктесі изобарасын табамыз. О' нүктесінен РпрЖҚЦ-нан кейінгі қысым, изобарасымен қиылысатын адиабата түсіреміз.Бұл шаманы біз,МПа:
, (1.3)
РпрI ≈ .
Нақты РпрI мәнін былай анықтауға болады, МПа:
РпрI = Р2отб = 2,55.
h-s диаграммада Iaнүктесін табамыз. Бұл жерде ЖҚЦ-дағы адиабаталық кеңеюдегі энтальпиясы hпрIa = 3047 кДжкг.
Орныққан жылуайырымы, кДжкг:
Н0ЖҚЦ = h0 - hпрIa, (1.4)
Н0ЖҚЦ = 3520 - 3047 = 473.
Нақты жылуайырымы, кДжкг:
НiЖҚЦ = Н0ЖҚЦ ∙ηОiЖҚЦ, (1.5)
НiЖҚЦ = 473∙ 0,845 = 400.
ЖҚЦ-нан кейінгі будың энтальпиясы, кДжкг:
hпрI = h0 - НiЖҚЦ, (1.6)
hпрI = 3520 - 400 = 3120.
ЖҚЦ дан кейінгі РпрI бу қысымы бойынша h-s диаграммасынан аралық қыздырғыш алдындағы бу күйін сипаттайтың I нүктесін табамыз.
ТҚЦ будың ұлғаю процессін құру
h-s диаграммасында адиабаталық бу ұлғаю процессін саламыз.Ол үшін IIа нүктесінен адиабатаны жұмыс істеген бу қысымы Рк = 0,0015 МПа изобарамен қиылысқанға дейін түсіреміз де, Ка нүктесін алып және ондағы энтальпиясын hКа = 1920 кДжкг.
Орныққан жылуайырымы, кДжкг:
Н0ЦНД = hпрII - hКa , (1.7)
Н0ЦНД = hпрII - hКa = 3120 - 1920 = 1200.
Нақты жылуайырымы, кДжкг:
НiЦНД = Н0ЦНД ∙ηОiЦНД , (1.8)
НiЦНД = Н0ЦНД ∙ ηОiЦНД = 1200∙ 0,866 = 1039.
Жұмыс істелінген будың энтальпиясы, кДжкг:
hК = hпрII - НiЦНД, (1.9)
hК = hпрII - НiЦНД = 3120 - 1039 = 2081.
h-s диаграммада К нүктесін табамыз,ол турбинадағы жұмыс істелінген будың қалпін сипаттайды (hК = const және Рк = const қиылысында).
1.4 Су мен будың параметрлерін анықтау
Рi - да көрсетілген будың қысымдарымен іріктелінген h-s диаграммамен ti температурасын және қыздырылып жатқан будың hi энтальпиясын анықтаймыз. h-s диаграммада будың параметрлерін анықтау үшін изобарамен қиылысатын нүктені табу керек О' - I, пп - II, II - К. Нәтижелерді кестеге енгіземіз
Р'i - қыздырғыштағы будың қысымы (турбопроводпен тасығандағы дроссельдеуден кейінгі қысымның жоғалуы ∆Рi = 0,1 ∙ Рi).
Қыздырылған будың қаныққан сызық бойында Температура tнi және энтальпия hнi конденсаты қысым бойынша Р қыздырғыш анықталады.
Қыздырғыштан кейігі судың температурасы tпiқыздырғыш будың температурасна байланысты анықталады: tпi = tнi - (35)0С
1.4.1 Қоректік судың шығынын анықтау
Қоректік суға кеткен шығын үлесі бойынша: αпв = α0 + αпр + αут,
αпв = 1 + 0,025 + 0,015 = 1,04 деп қабылдаймыз.
Қыздырғыштардың есептемесінің мақсаты - турбина алымынан қыздырғыш будың шығыны анықтау. Ол үшін қыздырғыштың жылулық баланс теңдеуі құрылады,кДж:
Qгр·ηп = Qнагр, (1.10)
мұндағы
ηп - қыздырғыштың ПӘК і (0,980,99),%.
ЖҚҚ тобының есебі.
ЖҚҚ-1 бу шығыны, кгс:
, (1.11)
α1 = 1,04·(1062-925)[(3255-1086)·0,98]= 0,067.
ЖҚҚ-2 бу шығыны, кгс:
, (1.12)
α2 = {[1,04·(925-768)·10,98]-0,067·(108 6-942)}(3114-942) = 0,0723
ЖҚҚ-3 жылулық баланс теңдеуі,кгс:
, (1.13)
ЖҚҚ-3 бу шығыны, кгс:
, (1.14)
hпн - ЖҚҚ-3алдындағы нәрлі судың энтальпиясы, кДжкг:
, (1.15)
мұндағы
- нәрлі насоста нәрлі судың энтальпиясын көтеру,
δhпн - қоректік сорғыда қоректік судың энтальпиясының жоғарлауы, кДжкг:
δhпн = (1.16)
δhпн = 0,001∙(15,4-1,27)0,8 = 17.
мұндағы
' - судың меншікті көлемі ('=0,001 м3кг);
ηпн - қоректік судың ПӘК і (0,80,85);
Рпн - Жаңа будың қысымына тәуелді қоректік сорғыдан пайда болған қысым.
hпн = hнд + δhпн , (1.17)
hпн = 598 + 17 = 616.
α3 = {[1,04·(746-616)0,98] - (0,067 + 0,07)·(942-788)}(2966-788) = 0,064.
Деаэратордағы бу шығыны, кгс:
αд = (1.18)
мұндағы
∑ α ЖҚҚ = α 1 + α 2 + α 3 = 0,13947;
αпв - ∑α ЖҚҚ = 0,9.
αд = .
Деаэратордағы негізгі конденсат шығыны, кгс:
αкд = 0,84 - αд , (1.19)
αкд = 0,84 - 0,00146 = 0,839.
ТҚҚ-4 есебі.
ТҚҚ-4 бу шығыны,кгс:
α4 = , (1.20)
α4 = [0,839∙(563-385)][(2776-584)∙0,98] = 0,0695.
ТҚҚ-5 есебі.
ТҚҚ-5 бу шығыны,кгс:
, (1.21)
α5 = {[0.839∙(385-281)0,98]-0,0695∙ (584-405)}(2674-405) = 0,0337.
мұндағы
hсм - араласқаннан кейінгі негізгі конденсат энтальпиясы.
hсм = hп6 + δhсм, (1.22)
δhсм = 9 кДжкг и hсм = 272 + 9 = 281.
ТҚҚ-6 есебі.
ТҚҚ-6 жылулық баланс теңдеуі, кгс:
, (1.23)
Араласу нүктесіндегі материалдық балансы теңдеуі:
, (1.24)
мұндағы
αк - конденсаторға будың шығыны бөлігі.
Араласу нүктесіндегі материалдық балансы теңдеуінен:
, (1.25)
αк өлшемін ТҚҚ-6 жылулық баланс теңдеуінеқойып:
α6 = , (1.26)
α6={[0,7358∙ (272-80)0,98]-(0,0695+0,0337) ∙ (405-289)}{[(272-
-80)0,98]+(2630-289)}=0,052
αк = 0,7358-0,052 = 0,6838.
ТҚҚ-7 есебі.
ТҚҚ-7 бу шығыны, кгс:
, (1.27)
α7 = 0,06838∙ (80-71)[(1920-96)0,98] = 0,000344.
мұндағы
hпэ, пу - негізгі конденсат энтальпиясы тығыздайтын қыздырғыш және эжектордан кейін температурасына байланысты анықталады tпэ,пу.
1.4.2 Турбинаға кеткен бу шығыны мен турбина алымынан толық өнделмеген бу энергия коэфициенттерінің есебі
Турбинада болатын нақты жылу ауытқуы, кДжкг:
∑Hi = HiЦВД + HiЦСД + HiЦНД, (1.28)
∑Hi =400 + 1039 = 1439.
Будың аралық қыздырғышсыз турбинасының толық өндірілмеген теңдеуінің коэффиценту былай анықталады:
yi = , (1.29)
y1 =
y2 =
y3 =
y4 =
y5 =
y6 =
y7 =
Турбинаның іріктелген толық өндірілмеген энергия буының туынды коэффицент суммасын анықтаймыз, кДжкг:
∑αi∙yi = α1∙y1 + α2∙y2 + α3∙y3 + α4∙y4 + α5∙y5 + α6∙y6 + α7∙y7 , (1.30)
∑αi∙yi = 0,256.
Турбиналық бу шығыны ,кгс:
D0 =, (1.31)
мұндағы
ηм - турбинаның механикалық ПӘК-і (ηм=0,990,995), %;
ηг - генератор ПӘК-і (ηг = 0,9750,99), %.
D0.
Алымдардағы бу шығыны, кгс:
Di = αi∙D0, (1.32)
D1 = α1∙D0 = 5,092;
D2 = α2∙D0 = 5,49;
D3 = α3∙D0 = 4,86;
Dд = αд∙D0 = 0,11;
D4 = α4∙D0 = 5,28;
D5 = α5∙D0 = 2,56;
D6 = α6∙D0 = 3,95;
D7 = α7∙D0 = 0,026.
Қоректік су шығыны,кгс:
Dпв = αпв∙D0 , (1.33)
Dпв = 1,04∙76 = 79,04.
Аралық қыздырғышқы кеткен бу шығыны, кгс:
Dпп = D0 - D1 - D2, (1.34)
Dпп =61,9
Үрлеудегі бу шығыны,кгс:
Dпр = αпр∙D0, (1.35)
Dпр = 1,9.
1.4.3 Турбина қондырғысының техникалық-экономикалық көрсеткіштері
Бу қазандығының шығыны келесі формуласы арқылы анықталады, кгс:
, (1.36)
Bр =
мұндағы
hкв - қанығу күйіндегі барабанда қысым бар кезде судың энтальпиясы ;
Рпр = 1,15·Р0, МПа;
hкв = 1627 кДжкг;
ηбрПК - бу қазанының брутто ПӘК-і, %.
Конденсациялық станция мен ЖЭО дағы конденсациялық режимде жұмыс істейтің судың меншікті шығыны, кгкВт-сағ:
d0 = , (1.37)
d0 = .
Аралық қыздырғышсыз турбинаға үлестік жылу шығыны, кгкВт-сағ:
Qэ = d0∙(h0 - hпв), (1.38)
qэ = d0∙ (h0 - hпв)=6341,6.
Турбина генераторының абсолюттік электрлік ПӘКі,%:
ηэ = , (1.39)
ηэ = 1439∙0,98∙0,98[(3520 - 3120) + (3120 + 1014)] = 0,57.
Конденсационды режимде жұмыс істейтін конденсационды электростанция мен жылуэлектрорталығының абсолютті ПӘК-і, %:
ηск = ηэ∙ ηпкбр ∙ηтр, (1.40)
ηск = 0,57∙0,912∙0,98 = 0,509.
Электроэнергия станциясынан 1 кВт-сағ жіберілген үлесті шартты отын шығыны,кгкВт-сағ:
, (1.41)
bусл =
1.4.4 Турбинадағы будың кеңеюінің жұмыс үрдісін құру
іs-диаграммасындағы P0, t0 бу параметрлері бойынша стопор клапанының алдындағы бу күйінде A0 нүктесі анықталады.
Стопорлы, реттеуші клапандар мен буқұбырларындағы шығындарды ескере, реттеуші саты соплолары алдындағы бу қысымы құрайды, Па:
, (1.42)
мұндағы
р0 - стопорлы клапан алдындағы таза бу қысымы, Па:
.
Шығаратын келтеқұбырдағы шығындарды ескере, турбинаның соңғы
сатысынан кейінгі қысым анықталады, Па:
(1.43)
мұндағы
Рк - конденсатордағы немесе керіқысымды турбинаның шығарылымындағы қысым, Па;
- шығаратын келтеқұбырдағы ағынның орташа жылдамдығы, мс (мс);
- шығаратын келтеқұбырдағы аэродинамикалық қасиеттерді ескеретін тәжірибелі коэффициент ().
.
А0 нүктесінен турбинадағы будың қысымға дейін изоэнтропты кеңеюінің вертикаль сызығы өткізіледі және В нүктесі табылады. А0Вкесіндісінің ұзындығы турбинаның жылушығыны болып табылады. А'0 нүктесінен төменгі түзуді Р2zизобарамен қилысуына дейін жіберіп F нүктесін табады. А'0Fкесіндінің ұзындығы турбинасының ағынды бөлігінің жылулық шығыны болады.
Алдын-ала берілген ПӘК бойынша будың турбинаға шығыны (сақиналық тығындағыштан ағуды есептемегенде), кгс:
H0`=i0-i2z , (1.44)
H0`=3486-2055=1431.
, (1.45)
мұндағы
N0 - турбинаның есептік электр қуаты, кВт;
- турбинаның ағынды бөлігінің жылулық шығыны, кДжкг;
- турбоагрегаттың қатысты электр қатысты ПӘК-і анықталады, %.
G=80·1061431·0.813=69.
, (1.46)
мұндағы
- турбинаның механикалық ПӘК-і, %;
- электргенераторының ПӘК-і, %.
η0эT=0,84·0,985·0,98=0,81.
- турбинаның қатысты ішкі ПӘК-і, %:
, (1.47)
мұндағы
- турбинаның қатысты тиімді ПӘК-і, %.
η0iT=0,830,985=0,84.
Турбинаның пайдалы жылушығыны, кДжкг:
H0=i0-iK, (1.48)
H0=3486-2045=1441.
, (1.49)
мұндағы
Но - мен нүктелерінің ара қашықтығын құрайтын турбинаның бар жылу шығыны, кДжкг.
Hi=1441·0,84=1210,4.
Шағаратын келтеқұбырдан кейінгі бу энтальпиясы :
, (1.50)
мұндағы
і0 - стопор клапаны алдындағы бу энтальпиясы, кДжкг.
iK`=3486-1210,4=2275,6.
Шығушы жылдамдықты жылу шығыны ΔНвс және турбинаның соңғы сатысынан кейінгі бу энтальпиясы анықталады. Шығушы жылдамдықпен жылу шығыны,кДжкг:
, (1.51)
ΔHBC=0,02·1441=28,8.
Турбинаның соңғы сатысынан кейінгі бу энтальпиясы, кДжкг:
, (1.52)
= const сызығының изобарасымен қиылысында нүктеcі алынады, ал және изобараларымен қиылысында және қолданумен және нүктелері табылады, кДжкг:
iz=2275,6-28,8=2246,8.
Реттеуші саты типі мен оған жылулық шығын таңдалады. ПТ-60-9013 турбинасы еківенецті реттеуші сатының жылулық шығыны h0pc=390 кДжкг.
Реттеуші сатыдағы жылулық шығынды пайдалы қолдануды анықтау үшін реттеуші сатының ішкі қатысты ПӘК-ін формулалар бойынша санайды, %:
, (1.53)
мұндағы
турбинаға бу шығыны, кгс;
реттеуші саты соплолары алдындағы бу қысымы, Па;
реттеуші саты соплолары алдындағы меншікті бу көлемі нүктесінен өтетін изохораға сай, м3кг.
ηoipc=0,8-2·10-40,69∙102·12,065·106 0,030=0,74.
Пайдалы қолданатын жылулық шығын, кДжкг:
, (1.54)
h1=390·0,74=288,6.
нүктесінен нүкте сіне дейін салынған is-диаграмасында бұл нүктеде шығындарды ескерумен реттеуші сатыдан кейінгі бу энтальпиясын анықтайды. нүктесінен параллель қиылысқанша сызық жүргізіледі, және нүктесі алынады, ол реттеуші сатыдағы процесс соңына сай келеді.
1.4.5Реттеуші сатының жылудық есептеуі
Соплолық (сандық) субөлінісі бар қазіргі бу турбиналарында реттеуші саты ретінде жылдамдықтың еківенецті сатысы немесе қысымның бірвенецті сатысы қолданылады.
Дроссельді бубөлінісі кезінде турбинада реттеуші саты болмайды. Бұл жағдайда реттеуші саты қызметін дроссельді реттеуші клапан атқарады. Дроссельді бубөлінісі бар турбиналар бөлшектік жүктеме кезінде соплолық бубөлінісіндегіге қарағанда тиімсіз, және тек номиналды жұмыс кезінде ғана ақталады. Сондықтан дроссельдік бубөлінісі бар бу турбиналарын негізгі электр жүктемесін таситын ірі станцияларда орнату тиімді.
Қазіргі бу турбиналарының көбінде бірінші саты реттеуші болып табылатын соплолық бубөлінісі қолданылады.
Еківенецті саты дегеніміз бір жұмыс доңғалағында екі қатар орналасқан жұмыс қалақшалары. Соплолар жұмыс қалақшаларының бірінші қатарынан кейін ғана орналасады, ал жұмыс қалақшаларының бірінші және екінші қатары арасында ағын қозғалысының бағытын өзгерту үшін қызмет ететін бағыттық қалақшалар орналасқан.
Бірвенецті және еківенецті реттеуші сатыны қолдану экономикалық және құрылымдық жақтан ескеріледі.
Есептік режим кезінде бірвенецті сатының, еківенецтіге қарағанда ПӘК жоғары, бірақ ауыспалы жүктеме кезінде оның ПӘК-і тез өзгереді.
Есептік режим кезінде еківенецті сатының, бірвенецтіге қарағанда ПӘК төмен, бірақ ауыспалы жүктеме кезінде оның ПӘК-і тұрақты. Бірвенецтіге қарағанда, еківенецті саты үлкен жылушығынын өңдейді, бұл реттелмейтін саты санының кемуіне, ұзындығының қысқартылуына және турбина конструкциясының жеңілденуіне әкеледі, жалпы, соңғы сақиналы тығыздағыш арқылы бу ағуын төмендетуге мүмкіндік береді.
Екінші жағынан, еківенецті сатыға келетін үлкен жылулық шығын бүкіл турбинаның ПӘК-ің төмендеуіне әкеледі, себебі реттеуші саты ПӘК-і қысымды реттеуші сатыларынан әлдеқайда төмен.
Реттеуші сатыны таңдау турбинаға будың көлемді шығынына байланысты.
1.4.6 Реттеуші сатының орташа диаметрін анықтау
Будың фиктивті изоэнтропиялы жылдамдығы сатының бар жылушығыны бойынша есептеледі, мс:
, (1.55)
Cф=2000·390=883,18.
Дискінің айналым жылдамдығы сатының орта диаметрі бойынша, мс:
, (1.56)
U=0,22·883,18=194,3.
Сатының орта диаметрі, м:
, (1.57)
мұндағы
n - турбина роторы айналымының саны, n=3000 айнмин.
dPC=60·194,33,14·3000=1,24.
1.4.7 Соплолық тор есебі
Соплолық тор типін анықтау.
Соплолық тордың нақты жылулық шығыны, кДжкг:
, (1.58)
мұндағы
- реттеуші сатыдағы нақты жылулық шығын, кДжкг;
- саты реакциясының дәрежесі, 8-12 % шегінде алынады.
h01PC=390·1-0,1=351.
Изоэнтроприялы кеңею кезінде соплолық тордан шығардағы будың теориялық жылдамдығы, мс:
, (1.59)
C1t=2000·351=837,9.
Соплодағы теориялық процесс үшін Мах саны:
, (1.60)
мұндағы
- изоэнтроприялы кеңею кезінде соплолық тордан шығардағы будың теориялық жылдамдығы, мс
- изоэнтропиялы өту кезінде соплолық тордан шығардағы дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.61)
мұндағы
k - изоэнтропа көрсеткіші, k = 1,3 аса қызған бу үшін;
Р1рс - сопло артындағы қысым (Па), Па;
V1t - сопло артындағы теориялық меншікті бу көлемі (м3кг) м3кг.
a1t=1,3·3,5·106·0,08=603,3.
.
Формула бойынша саналған Мах саны сопло артындағы қатысты соңғы қысым ретінде Є1 = Р0Р0΄ (кеңею дәрежесі) берілген график бойынша тексерілуі мүмкін.
Профиль мен канал формасы М1t (Мах саны) ағынының өлшеусіз жылдамдығымен анықталады. М1t өлшемі бойынша тор типі таңдалады: егер М1t1,4 тарылатын каналдары бар тор профильдері қолданылады. М1t1,4 кезінде кеңейетін каналдарды жасаушы профильдер пайдаланылады.
Кеңейетін соплолар есебі.
Минималды қима ауданы, мм2:
, (1.62)
.
Кеңейетін соплолардың шығушы қимасын анықтаймыз,мм2:
, (1.63)
GУТ=0,015·69=1,035.
, (1.64)
F1=(69+1,035)·0,080,97·837,9=6,89·1 03.
Соплолық тор каналдарының шығушы қимасының қатысты өлшемі (соплоның кеңею дәрежесі):
, (1.65)
Соплолық тор биіктігіне сатының парциалдық дәрежесінің туындысы, мм2:
, (1.66)
мұндағы
ε - саты парциалдығының дәрежесі, жұмыс доңғалағына бу беру соплоларына қарсы орналасқан жалпы санынан жұмыс қалақшаларының үлесі;
l1 - соплолық тор биіктігі, мм;
dpc - реттеуші сатының орташа диаметрі, м;
α1 - соплолардың шығушы бұрышы ().
εl1=6,89∙1033,14·1,24·0,26·10-3=6,8 4.
Еківенецті саты үшін парциалдықтың оптималды дәрежесі:
, (1.67)
εопт=0,3·0,684=0,25.
Соплолық тордың биіктігі, мм:
, (1.68)
l1=6,840,25=27,4.
Таңдалған тор сипаттамасы бойынша қатысты оптималды қадам алынады, мм:
, (1.69)
мұндағы
профиль хордасы, мм.
t1=0,6·42=25,2.
Соплодағы жылу жоғалуы, кДжкг:
, (1.70)
мұндағы
- соплолық тордың нақты жылулық шығыны, кДжкг;
- соплолық тордық жылдамдық коэффициенті.
Соплолық тордың каналының шығушы ені,мм:
, (1.71)
Q1=25,2·0,26=6,552.
Соплолар саны:
, (1.72)
z1=3,14·1,24·0,2525,2∙10-3=39.
алынған мәнін дөңгелетіп, екі бөліктен тұратын диафрагма торлары үшін, диафрагманың әр бөлігінде соплоның бүтін саны орналасқандай етіп, оң санын қабылдайды.
қалақшалар санының қабылданған мәніне сәйкес тордағы профильдер санын түзетеді.
, (1.73)
t1=3,14·1,24·0,2539=25.
Соплолық тор қимасының минимальді ені, мм:
, (1.74)
1.4.8 Жұмыс торының есебі
Еківенецті реттеуші саты есебі.
Ерте қабылданған реакция дәржесін венецтер бойынша бөлу қажет.
ρ = ρ1+ ρн + ρ2 , (1.75)
ρ = 0,02+0,05+0,03=0,1.
мұндағы
- жұмыс қалақшаларының бірінші венецінің реакция дәрежесі;
- бағыттаушы тордың реакция әрежесі;
- жұмыс қалақшаларының екінші венецінің реакция дәрежесі.
ρн = (2 2,5)∙ ρ1 (1.76)
ρ2 = 1,5 ∙ ρ1 , (1.77)
ρн =2,5∙0,02=0,05ρ2 = 1,5∙0,02=0,03.
нүктесінен алынатын соплода қолданатын жылулық шығын.
Қалақшаларда қолданатын жылулық шығын сатының қалақшалық аппаратындағы реакция дәрежесінің тарлуына сай алынады:
h02pc = ρ1∙ h0pc + ρ2∙ h0pc + ρ2∙ h0pc = h021 + h02н + h022 , (1.78)
h02pc = 0,02∙390+0,05∙390+0,03∙390=39.
is-диаграммасында бу кеңеюінің процесін құру үшін кесінділер ұштары арқылы изобаралары өткізіледі.
Қалақша торларын таңдау үшін ұшбұрыштар жылдамдығы бу ағының қадағалау сатысында элементерің анықтайды. Бұл құрлымдар жоғалуларды анықтайды қалақша аппаратарында ПӘК қатынасы қалақшасының құрамына сәйкес.
Үшбұрыш жылдамдығының бірінші венец кірісінің бұрышы, жылдамдық СИ сәйкес масштаб 1 мм- 5 мс.
Абсалюттік жылдамдық буы соплдық тордың шығысы, мс:
С1 = С1t∙φ, (1.79)
мұндағы
С - теориялық жылдамдық буының шығынын соплдық торлардан изоэнтроптық кеңеюінде, мс;
- сопл бұрышының шығысы, мс;
- сопл торының жылдамдығының коэффициенті.
С1 = 857,9∙0,97=812,76.
Үшбұрыш жылдамдығы кіріс графикалық үлкендігін анықтаймыз жылдамдыққа қатынасы жұмыс торына сәйкес бірінші венец бұрышы формуларымен тексереміз:
, (1.80)
.
=19,60.
, (1.81)
..
Шығушы жылдамдың үшбұрышы үшін бірінші венецті жұмыс торының шығар жерінен бұрышын анықтаймыз:
, (1.82)
,
=180.
Бірінші жұмыс торының шығушы ауданы, мм2:
, (1.83)
мұндағы
G - турбинаға бу шығыны, кгс;
V2t1 - бірінші венецті жұмыс торынан кейін будың меншікті көлемі, м3кг;
l21 - бірінші венецті жұмыс торының шығушы биіктігі, мм.
.
Жиі жылдамдықтың реттеуші сатысының ағынды бөлігін қалақшалардың биіктігіне қатысымен орындайды
Реттеуші еківенецті сатыда ПТ-6075-13013 турбина мен оған ұқсас қалақшалар биіктігі қатынасынан табылады:
(1.84)
(1.85)
, (1.86)
мұндағы
- соплолық тор биіктігі, мм;
- екінші венецті жұмыс торының биіктігі, мм;
- бірінші венецті жұмыс торының биіктігі, мм;
- бағыттаушы тор биіктігі, мм;
μ21 - бірінші венецті жұмыс соплолық торында шығын коэффициенті;
- бірінші венецті жұмыс торының шығысында теоретикалық қатысты жылдамдық, мс:
, (1.87)
ω2t=2000·0,02·390+(621,5)2=633,9.
Бірінші венецті жұмыс торының шығысындағы жылдамдықтың нақты қатыстысы, мс:
ω2 = ψ1∙ω2t , (1.88)
мұндағы
ψ1 - активті торлар үшін жылдамдық коэффициенті қатынасы мен β1 және β2 бұрыштарының өлшемін сәйкес анықталады.
ω2=0,94·633,9=595,9.
Анықталған ω2 және β2 бірінші венецті жұмыс торының шығушы жылдамдық үшбұрышы құралады.
Бірінші венецті жұмыс торы үшін Мах санын анықтаймыз:
, (1.89)
мұндағы
- бірінші венецті жұмыс торынан шығарда изоэнтропиялы процесс кезінде дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.90)
a2t`=1,3·3,5·106·0,09=0,6·103.
M2t`=633,90,6·103=1,06.
Шығушы жылдамдық үшбұрышынан бу шығуының абсолютт жылдамдығы С2 және абсолютті қозғалыс кезінде ағын шығуының бұрышы α2 графикалық анықталады және формула бойынша тексеріледі:
, (1.91)
tgα2=sin18°cos18°-194,3595,9=0,5.
α2=27°.
, (1.92)
C2=595,9·sin27°sin27°=410,5.
Бірінші венецті жұмыс торындағы жылу шығынын анықтаймыз, кДжкг:
, (1.93)
∆h2`=1-0,942633,922000=23.
Екінші венецтің шығушы жылдамдық үшбұрышы бұрышы, жылдамдықтары және айналыс U анықталады.
Бағыттаушы тордан шығарда теоретикалық жылдамдық, мс:
, (1.94)
.
Бағыттаушы тордан шығарда нақты жылдамдық, мс:
, (1.95)
.
Бағыттаушы тордан бу ағынының шығу бұрышы анықталады:
, (1.96)
мұндағы
- пуктке сай бағыттаушы тордың шығу биіктігі, мм:
.
α1'=240.
Бұрылу торының шығушы ауданы, м2:
, (1.97)
мұндағы
V2tн - теоретикалық процесте бағыттаушы тордан кейін меншікті көлем, м3кг;
- бағыттаушы тордың шығын коэффициенті;
- бағыттаушы тордың шығу жылдамдығы, мс.
.
Бағыттаушы тор үшін Мах санын табамыз:
, (1.98)
мұндағы
- бағыттаушы тордан шығарда изоэнтпропиялы процесс кезінде дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.99)
.
.
Табылған параметрлер бойынша бағыттаушы торды табамыз.
Бағыттаушы тордағы жылу шығынының мөлшерін анықтаймыз, кДжкг:
, (1.100)
.
Екінші венецтің жылдамдықтың кіруші үшбұрышынан қатысты жылдамдық , кіруші бұрыш анықталады және графикалық формулалар бойынша тексеріледі:
, (1.101)
.
β1'=430.
, (1.102)
.
Екінші венецтің жылдамдығының кіруші үшбұрышынан жұмыс торынан шығарда будың жылдамдығы және бұрыш анықталады:
, (1.103)
.
β2'=450.
Екінші венецтің жұмыс торының шығушы ауданы, м2:
, (1.104)
мұндағы
G - турбинаға бу шығыны, кгс;
V2t2 - is - диаграммада процесс құрылуы бойынша анықталады, м3кг;
- екінші венецтің жұмыс торының шығын коэффициенті,
ρ2 - екінші венецтің реакция дәрежесі мен бу күйі;
l22 - екінші венецтің жұмыс торының шығушы биіктігі, мм;
- қатысты қозғалыста екінші венецтің жұмыс торынан шығарда будың теоретикалық жылдамдығы, мс:
, (1.105)
мұндағы
ρ2 - екінші венецтің реакция дәрежесі;
h0рс - реттеуші сатының бар жылулық ауысымы.
.
.
Екінші венецті жұмыс торынан шығарда будың нақты жылдамдығы,мс:
, (1.106)
мұндағы
ψ2 - жылдамдық коэффициенті.
.
Анықталған мен бойынша екінші венецтің жылдамдықтың шығушы үшбұрышы құралады. Екінші венецті жұмыс торы үшін Мах санын табамыз:
, (1.107)
мұндағы
- екінші венецті жұмыс торынан шығарда изоэнтропты процесс кезінде дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.108)
.
.
Табылған параметрлер бойынша екінші венецтің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
AННОТАЦИЯ
В нacтoящeм диплoмнoм пpoeктe пpeдcтaвлeно проектирование Aктoбe ТЭЦ с турбинами ПТ-60-9013.
В пoяcнитeльнoй зaпиcкe диплoмнoгo пpoeктa имeeтcя pacчeт тeплoвoй cхeмы Aктoбe ТЭЦ с тypбиной ПТ-60-9013, a тaкжe pacмoтpeны вoпpocы экoнoмичecкoй чacти и бeзoпacнocти жизнeдeятeльнocти.
ANNOTATION
КІРІСПЕ
Қaзіpгі yaқыттa энepгeтикa caлacы Қaзaқcтaндa қapқынды дaмып кeлeді. Өндіpіc opындapының жәнe қaлa тұpғындapының жыл caнaп өcyінe бaйлaныcты энepгия тaпшылығы бaйқaлyдa. Ocы мәceлeні шeшy мaқcaтындa көптeгeн іc-шapaлap ұйымдacтыpылy үcтіндe. Oл үшін cтaнcaлapдa жaңapтy жұмыcтapын жүpгізy қoлғa aлынды. Жaңapтy бapыcындa жaңaдaн қoндыpғылap opнaтy көздeлді.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясын қажет етеді,оны пайдаланады.
Өнеркәсіп орындары мен тұрғын үй коммуналдық секторлар технологиялық қажеттіліктерді қамтамасыз ету мақсатында көп мөлшерде электр энергиясы мен жылуды қажет етеді, оны пайдаланады.
Заманауи энергетиканың дамуы есептеу техникасы мен автоматты басқарылатын құралдарды кеңінен қолданатын блокты типтегі қуатты жылукүштік қондырғылардың енгізілуіне негізделеді. Агрегат қуатының жекелей ұлғаюы және бастапқы параметрлердің өсуі турбина қондырғысының жылулық сүлбесінің, автоматты реттеу жүйесінің, бақылау және басқару сүлбелерінің елеулі күрделенуіне әкеліп соқтырады. Сонымен қатар, агрегаттың әр түрлі жылулық күйі кезіндегі іске қосылу уақыты да ұлғаяды, мұның әсері, қазіргі энергия тұтынушылықтың ерекшеліктерін есепке ала отырып энергоблокқа қойылатын жоғары ептілікпен қайшылыққа келеді.
Мұның барлығы қызмет көрсетуші персоналдан жоғары біліктілікті, турбина қондырғысының бөлек тораптары мен түйіндеріндегі физикалық процесстерді жетік білуді, заманауи турбоагрегаттарды пайдалануға негізделген теориялық жағдайлармен таныс болуды талап етеді.
Негізгі қондырғыларды пайдалану бойынша жаңа принципиалды шешімдер ретінде блоктың ішінара жүктемелі сырғымалы бастапқы қысымы кезіндегі жұмысын бөліп көрсетуге болады. Дұмыстың мұндай тәсілі соңғы уақытта кең таралуда.
Энергетикалық өнеркәсіптің, жылуфикацияның дамуы жылу және электр энергиясын өндіретін жаңа технологияларды меңгерумен, бу қазандарының және оның қосымша құрылғыларының конструкциялық дамуымен, жаңа отын түрлерін игерумен, бақылау-өлшегіш техникасының және қондырғыларды басқару құрылғыларының жетілдірілуімен қатар жүргізіледі.
Елдегі халық шаруашылығының жақсы дамуы өндірісті, көлікті, ауыл шаруашылығы мен тұрмысқа қажетті дүниелерді үздіксіз және жеткілікті түрде энергия көздерімен жабдықтауға үлкен әсерін тигізеді.
Негізгі және күннен-күнге дамып келе жатқан энергиямен жабдықтау көздері орталықтанған түрде арнайы электростанциялар арқылы жүзеге асады. Олар бір-бірімен және тұтынушыға жеткізілетін электр жеткізу жолдарымен тығыз байланысты. Сол арқылы олар бірігіп қуатты энергия жүйесін құрайды.
Қазіргі уақытта орталықтандырылған электр энергиясымен жабдықтау өнеркәсіпті және қалалардың тұрмыстық энергия тұтынуын, сонымен қатар, едәуір көлемде көліктік техниканы (электровоздар, трамвай, метрополитен, троллейбус) және ауылшаруашылық өндірістерін қамтып келеді.
Тек қана әуе, су, автожол және темір жол көліктерінің бір бөлігі ғана автономды энергетикалық қондырғыларды қолданады. Автономды электр қондырғыларын қолдануды, сонымен қатар, аз мөлшерде ауыл шаруашылығында, яғни, қозғалмалы агрегаттары (трактор) бар шаруашылықтарда қоданады.
ТМД мемлекеттерінде электр энергиясымен жабдықтау жүйесі өнеркәсіп пен тұрмысты орталықтанған төменпотенциалды жылумен (ыстық су, төмен қысымды бу) қамтамасыз ету жүйесімен тығыз байланыста.
Электр энергиясы мен төменпотенциалды жылу энергиясын электр станцияларында бірге өндіру жүйесі мен орталықтандырылған қамтамасыз ету жүйесі ТМД мемлекеттерінде алғаш қолданылған және осы аумақтарда кең қолданысқа ие болып, дамыған.
Электр энергиясымен салыстырғанда төменпотенциалды жылу энергиясын ұзақ аумаққа тасымалдау қиынырақ болады, алайда үлкен аудандарды және өндіріс орындары көп, халық саны миллионға жететін қалаларды төменпотенциалды жылумен қамту үшін қуатты жылу желілері құрылады. Электр және жылу энергиясының орталықтандырылған жүйесі электр энергиясы мен жылудың қуатты электр станцияларында өндірілетіндігіне негізделеді.
1 Негізгі бөлім
1.1 Aқтөбe ЖЭO AҚ қыcқaшa cипaттaмacы
Ақтобе ЖЭО өндірістік аумақта орналасқан, қаланың солтүстік шығысында орналасқан және ферросплавов заводына жақын тұр.
Өндірістік аймақтың ауданы - 41,5 га. Жылулық тораптарды су қамдау көздерімен қоректендіруге АЗФ-қа қатысты Ақбұлақ ААҚ - қа қатысты қалалық су құбырынан, ал қазандарды қоректендіруге Илек беттік су жинағышынан алады. Жіңішке бекетінен ЖЭО аймағына тек қана бір темір жол шығуы қарастырылған.АО Актобе ТЭЦ сумен келесі бастаулар қамтамасыз етеді:
1.АО ТНК Казхром филиалы Актобе ферроқорытпа заводына жататын оң жағалаулы су бөгет.Су өрт сөндіру мен ауыз су қажеттілігіне қолданылады.
2.АО ТНК Казхром филиалы Актобе ферроқорытпа заводына жататын Елек өзенінен сол жағалаулы беттік су бөгет.
3.АО Акбулак жататын қалалық коммуналды су құбыры.Су құбырларын қоректендіру үшін су қолданылады. Ыстық сумен қамтамасыз ету Ақтобе қаласында ашық ыстық су бөлетін. СанПиНа талаптарын орындау үшін Санитарлы эпидемиологиялық талаптарын мазмұнын пайдалану жүйесі орталық ыстық сумен қамтамасыз ету. МЗ РК № 506 28.06.2004 г., қоректік су ауыз су сапасына сәйкес келу керек,сондықтан жылуқұбырларын сумен қамтамасыз ету үшін АО Акбулак коммуналды суқұбыры жүйесінен су алынады.Тэц аумағына бір темір жол кіре берісі бекітілген,Дженещке станцияның негізгі корпусынан.Оңтүстік батыс аумағынан өтетін автомагистральмен өндірістік торапта кірме автожолдар қаламен байланыста.
Оттық камерада жанған газ, қарқынды түрде өз жылуын экранды құбырлардағы суға береді.Оттық камерадан шыққын газдын жануы (газдар)жылытубеттерінқоршайды:буас ақыздырғыш,экономайзер,ауа жылытқыышты.
Түтін құбырына салқындатылған түтін газдары түтін сорғышпен тартылады.Оттық камерашың жанц процессін ұстау үшін ауа жылытқыш арқылы үрлегіш вентиляторлармен ауа беріледі
Қазандықта өндірілген жоғары қысымды және жоғары температуралы бу бу құбырлары арқылы турбинаға барады.Бу турбинада жұмыс істеп турбинадың роторын айналуына әкеледі.Жұмыс істеген бу,шықта мұнарадан циркуляциялық насоспен құбырлар арқылы келетін сумен суытылады.Шықталған бу шықтық сорғыштармен деараторға тартылады.
Деаэраторға химиялық тазартылған су беріледі,шықтың шығынын толтыратынТурбина шығымен пен қосалқы химиялық тазартылған су қоректік сорғыштарға беріледі.Олар арқылы жоғары қысымды регенеративті жылытқыш тар қазандық экономайзеріне беріледі.
Турбинада жұмыс істеген бу регенеративті жылытқыштарда және ыстық су және жылумен қамтамасыз ету үшін қолданылады.Жұмыс істеген будың бір бөлігі өндірістік мақсат үшін қолданылады.
Генератордың электр энергиясы жоғарлатқыш электрлі трансфор-маторлар арқылы жоғары кернеулі электр жіберу торларымен іске асады.Энергия жібері параметрлері:электр энергиясы 0,4; 10,5; 35; 110; 220 Кв;жылулық энергия бу, қысымы 13 гкссм2;температуралы график бойынша ыстық су 110 - 70 0С.
Су қыздыру қазандығы қаланы орталықтан жылумен қамдау қажеттілігіне тораптық суды қыздыруға арналған. Суды қыздыру табиғи газды немесе мазутты жағу кезінде түзілетін жылу есебінен 5 су қыздырғыш қазандарында іске асады. Қазандағы тораптық судың айналымы су қыздыру қазандығының ғимаратында орналасқан ЦН-1000-150 түріндегі (6 сорғы) тораптық сорғылардың топтарымен қамтылады. Бастапқы ауаның берілуі және жану өнімдерінің жойылуы сору үрлеу механизмдерімен жасалады. Атмосфераға жану өнімдерінің тасталуы 150 метрлік түтін мұржалары арқылы іске асады.
ЖЭО-ның жылулық сұлбасының есебі 4 сипаттық тәртіп бойынша жүргізіледі:
I - максималды-қыстық. Жылуландырулық жүктеме үшін қажет сыртқы ауаның есептік температурасына сәйкес келеді.
II - салқын ай немесе апаттық. Салқын айдағы сыртқы ауаның орташа температурасына сәйкес.
III - орташа-жылуландырулық. Жылыту кезіндегі сыртқы ауаның орташа температурасы.
IV - жаздық. Жылуландырулық және желдетулік жүктемеге сәйкес
Қазіргі уақытта цехта номиналды бу өндіруі 1245 тч болатын 9 қазандығы бар.Бу қазандығының көмекші құрылғыларының: түтін сорғыш, үрілетін желдеткіштер және өзге құрылғылардың сипаттамасы.
Вентилятор түрі 0,68-161 (қазандық агрегаттары 2-7), ВД-18 ка 8-9 түрі, КЭН 0,55-40 ̊ моделі ка 10-11.Күрделі және ағымдағы жөндеуден кейін турбина цехында эксплуатацияда 6 турбина агрегаттары болады. Бу турбинаының және турбиналардың көмекші құрылғыларының (конденсаторлар, конденсаторлық сорғылар, жоғары қысымды жылытқыштар, атмосфералық деаэраторлар, қоректік сорғыларғ бойлерлер, желілік жылытқыштар, қайта тербейтін сорғылар).ЖЭО сумен қамтамасыз ету жүйесі - айналым.
Суытқыш ретінде тамшы суармалауы бар мұнаралы градирня қолданылады. Айналым кескінінде судың айналымы D-3200-33-2 айналым сорғыларының көмегімен жүзеге асырылады, олар градирня жанында орналасқан айналым сорғыларында орнатылған. Айналым сулары жер бетіндегі аралық төсемнің болат құбырларында орындалған.
Айналмалы жүйе келесі сызба бойынша жұмыс істейді:
Градирняда суытылған су циркуляционды диаметрі 1000 мм болатын суытылған су таратушыларға және 5 метр тереңдіктегі 2200-2200 мм. Ағынды арнаға түседі.Градирня конденсатор, генератордың газ суытқыштарының және турбинадың май суытқыштарының үстінде геодезиялық жоғарылаумен орналасқан, бірақ оларға суыған суларды беру циркуляционды насостан кейін ықтиярсыз арын әсерімен өндіріледі. Барлық жылу алмастырғыштардан өткен су циркуляционды су тасушығы және ағынды арнаға өтеді. Және циркуляционды су тасушы бойынша градирняға жіберіледі.
Градирняның жобалық суыту қабілеті 10000 м3сағ.
ЖЭО жұмысының маңызды сызбасы келесіге негізделеді: түсетін отын қазандықтарда жана отырып, босатылатын жылуды қоректік суға береді және оны аса қызған буға айналдырады. Турбинадың роторын айналдыра отырып бу электр энергиясын өндіреді, содан соң, будың бір бөлігі ст.№№4,6 турбина агрегатының конденсаторында суға айналады. Сонымен қатар ст.№№ 4,6 турбина агрегаттарынан жылу беру үшін және ыстық сумен қамтамасыз ету үшін жіберілетін желілік суды өндіру және қыздыруға бу алынады.
Генераторлардан электр энергиясы 10,5 кВт шиналар жүйесі арқылы ЖЭО тура тұтынушысына (АЗФ ОАО ТНК Казхром, ОАО АЗХС) немесе энергия жүйесіне жіберу үшін 35 және 110 кВт жоғары кернеулі электр жіберу жүйесімен жоарылатқыш электрлік трансформаторлар арқылы берілуі мүмкін.
ЖЭО орнатылған қуаты құрайды:
Электрлік - 102 МВт
Жылулық - 1139 Гкалч
Иелік қуаты:
Электрлік - 71 МВт
Жылулық - 791,6 Гкалч
116 тч орташа бу өндіру кезінде отынның орташа сағаттық шығыны 8600 м3ч құрайды.ЖЭО жылулық сызбасы бу бойымен көлденең байланыстарменсекциялық принцип бойынша орындалған. ЖЭО жылулық сызбасында жоғалулар кері осмос және Н-катиондауды тазартудан соң алынатын қоректік сумен толтырылады. Қаланы жылумен қамтамасыз ету принципі жабық принцип бойынша жасалған, температуралық графигі 150-700С. Ыстық сумен қамтамасыз ету сызбасы жылулық желімен қоректенетін жабық болады.АЗФ-қа құбыржасалған магистраль бойынша dу = 800 мм, құбырдан жасалған магистраль бойынша қаланы жылумен қамтамасыз етуге dу= 800мм. Қалаға жылу жіберу секционирленген ысырмалармен коллекторлық сызба бойынша орындалады. Қаланы жылумен қамтамасыз етудің орталықтанған жүйесіне желілік суды жылыту үшін арналған. Суды жылыту табиға газды немесе мазутты жағу кезінде құрылатын жылу есебінен бес су қайнататын қазандықтарда жүзеге асырылады. Отынның екі көрсетілген түрін бір уақытта қолдану мүмкін болады.
Қазандықтардағы желілік судың циркуляциясы ЦН-1000-150 типіндегі желілік сорғы тобымен (6 сорғы) қамтамасыз етіледі.
Ағымдағы ауаның берілуі және жану өнімдерін алып тастау тартылу механизмдерімен өндіріледі (әрбір қазандыққа бір үрілетін вентилятор және бир түтін сорғы). Жану өнімдерін атмосфераға шығарып тастау 150-метрлік түтіндік құбыр арқылы жүзеге асырылады.
Су қайнататын қазандықтардың өзіндік өажеттіліктерінің механизмдерінің электр қорегі 10,56,3 кв екі өзара қорытынды трансформаторларда жүзеге асырылады, олар су қайнататын қазандық ғимаратынан ашық қосалқы станцияда орнаталған болады. Ғимарат ішінде апаттық жарықтандыруды және 6,30,4 кв тарату құрылғыларын қоректендіру үшін аккумуляторлық батареялар орналасқан.Қаланы жылумен жабдықтау жүйесінің берілген гидравликалық жұмыс тәртібін қолдауға арналған. Ыстық сумен жабдықтау соғысы ғимараттар және құрылымдар кешенін құрайды.
Сорғы ғимаратында әрбір сағатына 800 тонна өнімділігі бар ДВ-800 типіндегі төрт вакуумдық деаэратор орнатылған және суда ерітілген оттегіні жоюға арналған, сонымен қатар үстеме қорек суының каррозиялық белсенділігін төмендетуге және жылумен жабдықтау жүйесінің құбыр өткізгіштерінің периодын жоғарылатуға арналған.
Қаланың сумен жабдықтау жүйесіне қоректік судың берілуі жалпы өнімділігі 1200тч болатын Д-350-60 типіндегі қоректік судың төрт сорғыларымен және өнімділігі 1600тс болатын Д-1600 типіндегі сорғымен жүзеге асырылады.
Көлемі 10000 м3 болатын химиялық тазартылған деаэрирленген судың жер бетіндегі екі металдық аккумуляторлық бактар химиялық дайындалған судың қорын сақтауға арналған.
Көлемі 5000 м3 болатын екі жартылай жер астындағы темір бетонды бактар күтпеген жағдайлар кезінде алынатын ағымдағы судың апатты қорын сақтауға арналған (жылумен жабдықтау жүйесіндегі судың жоғалуының кенеттен жоғарылауы, ағымдағы су тұтынушыларының апатты жағдайлары кезінде және т.б.).
ПТ-60-9013 турбинасымен ЖЭО жобалау үшін жылу сүлбесінің және турбина өзінің есебі көрсетілген.
1.2ПТ-60-9013 типті турбинаның сипаттамасы
Конденсациялық қондырғысы бар және будың екі реттелетін жылыту іріктеуімен ПТ-60-9013 типті булы жылуландыру турбинасы турбогенератордың тікелей жетегі үшін және жылытуға қажет жылуды жіберуге арналған.
ПТ-60-9013 типті турбинаның басты параметрлері 1.1 кестеде келтірілген.
1.1 кесте
ПТ-60-9013 типті турбинаның басты параметрлері
Көрсеткіштер атауы
Шамасы
Нақтылы қуаты, МВт
60
Ең үлкен қуаты, МВт
75
Жаңа будың қысымы (абс.), кгссм² (МПа)
9
Жаңа будың температурасы, [о]С
565
Жылулық жүктеме, Гкалсағ:
нақтылы (екі іріктеу бойынша қосындысы)
175
ең үлкен (конденсаторға келіп түсетін будың жылуын пайдаланған кезде)
184
Жаңа будың шығыны, тсағ:
Нақтылы
480
ең үлкен
485
Нақтылы қуат кезіндегі конденсациялық тәртіптегі
398
Ең үлкен қуат кезіндегі конденсациялық тәртіптегі
437
Ротордың айналу жиілігі, айналыммин
3000
Конденсаторлар арқылы өтетін салқындатқыш судың нақтылы шығыны, м[3]ч
16000
Конденсаторлар кірісіндегі салқындатқыш судың нақтылы температурасы, [о]С
20
Нақтылы қуат кезіндегі конденсациялық режимдегі конденсатордың есептік абсолютті қысымы, кгссм[2] (МПа)
0,0057 (0,0056)
Желілік суды бумен екі жылыту іріктеуімен сатылы қыздыру кезінде реттеу желідегі судың берілген температурасынжоғарғы желілік қыздырғышта тұрақты ұстап тұрады. Желілік суды бір төменгі жылыту іріктеуімен қыздыру кезінде желідегі судың температурасы төменгі желілік қыздырғышпен тұрақтанады.
Реттелетін іріктеулердегі абсолюттік қысым келесі шектерде өзгеруі мүмкін:
жоғарғы 0,5-2,5 кгссм2 (0,049-0,245 МПа) екі жылыту іріктеуі қосылған кезде;
төменгі 0,3-1,0 кгссм2 (0,029-0,128 МПа) жоғарғы жылыту іріктеуі сөндірілген кезде.
75 МВт турбинаның ең үлкен қуаты реттелмейтін іріктеулердің болмаған кезінде регенерацияға іріктеуден асқан кезінде жетеді: жылыту іріктеулерінің диаграмма бойынша режимдерінде анықталатын шамалары кезінде және конденсациялық тәртіпте.
Турбина келесідей реттелетін бу сұрыптауларына ие: нақты қысыммен (1,275+-0,29) Мпа өндірістік және екі жылытқыш сұрыптау: 0,049-0,245 Мпа шегінде нақты қысыммен жоғарғы және 0,029-0,128 Мпа шегінде қысыммен төменгі. Жылытқыш сұрйптаудың қысымын реттеужоғары жылытқыш сұрыптау камерасында орнатылған бір реттеуші диафрагма көмегімен жүзеге асырылады. жылытқыш сұрыптаулардағы реттелетін қысым екі жылытқыш сұрыптаудың қосылып тұрған кезде - жоғарғы сұрыптауда, бір төменгі жылытқыш сұрыптау қосылып тұрған кезде - төменгі сұрыптауда сақталады. Ысытудың төменгі және жоғарғы сатысының тораптық жылытқыштары арқылы тораптық су өз ретімен және бірдей мөлшерде өткізіледі. Тораптық жылытқыш арқылы өтетін су шығыны қадағаланады. 60 МВт қуаттылықта реттелетін сұрыптаулардың атаулы шамалары;өндірістік сұрыптау - 1,275 Мпа нақтылы қысымда 185 тс;жиынтық жылытқыш сұрыптау - жоғарғы сұрыптауда - 1,275 МПа және төменгі сұыптауда 0,034 МПа нақтылы қысым кезінде 285 Гджсағ;сұрыптау камерасында 1,275 МПа нақты қысымда ең үлкен өндірістік сұрыптау шамасы 300 тс құрайды. Өндірістік сұрыптаудың осы шамасында және жылытқыш сұрыптаулардың болмауы кезінде турбинаның қуаты - 70МВт құрайды. 60 МВт атаулы шама және жылытқыш сұрыптаулардың болмауы кезінде ең көп өндірістік сұрыптау 250 тс құрайды, жылытқыш іріктеулердің ең үлкен жиынтық шамасы 420 Гджс (200тс) құрайды, жылытқыш іріктеудің осы көлемі және өндірістік іріктеудің болмауы жағдайында турбинаның қуаты 75 Мвт құрайды, 60МВт атаулы қуаттылықта және өндірістік іріктеудің болмауы кезінде ең көп өндірісітік іріктеу - 250 тс құрайды.Өшірулі өндірістік және жылытқыш іріктеу, 200С температурамен 8000 м3сағ суытқыш судың шығыны, толықтай қосылған регенерация кезінде турбинаның ең көп қуаты 60МВт құрайды. Өндірістік және жылытқыш іріктеулердің белгілі үйлестірулері жағдайында алынатын турбинаның 75 Мвт ең көп қуаты іріктеу шамасына тәуелді және режимдер диаграммасымен анықталады. Орнатылған түйін арқылы ішетін және тораптық суды өткізумен турбина орнатудың жұмыс мүмкіндігі қарастырылуда.Конденсаторда тораптық сумен суыту кезінде турбина жылулық график бойынша жұмыс істеуі мүмкін. Орнатылған түйіннің ең көп жылулық қуаттылығы пайдаланылған бөлігінде 80 оС аспайтын температураны ұстап тұрғанда 130 ГДжс құрайды.Нақтыдан негізгі параметрлердің келесідей ауытқулары кезінде атаулы қуаттылықпен турбинаның ұзақ уақыт жұмысына рұқсат етіледі, жаңа будың бастапқы параметрлерінің кез-келген үйлесімде бір уақытта өзгеруі кезінде қысым 9,0-тен 10,0 МПа дейін және температура 545 оС -тен 562 оС дейін, сонымен қатар суытатын су температурасы 20 оС жоғары болмауы тиіс;конденсаторға кіру алдындағы суытқыш судың температурасының 33 оС дейін жоғарылауы және суытқыш судың 8000 м3сағ шығыны кезінде, егер жаңа будың бастапқы параметрлері атаулыдан төмен болмаса;өндірістік және жылытқыш іріктеулер буының шамасының бір уақытта нөлге дейін азаюы кезінде. Жаңа будың қысымының 13,72 МПа дейін және температурасының 5650С дейін жоғарылауы кезінде жалпы ұзақтығы жарты сағаттан аспайтын турбинаның жұмысына рұқсат етіледі, сондай-ақ бұл параметрлерде турбина жұмысының жалпы ұзақтығы 200 сағжылына аспауы тиіс.
1.3 ПТ-60-9013 турбинасының жылулық есептемесі
Жаңа бу параметірі бойынша Р0=9,0 МПа және t0=5650С h-s диаграм-масынан О нүктесін табамыз және ондағы энтальпияны h0=3520 кДжкг.Турбина алдында реттеуші және тоқтатушы клапандар бар. Бұл клапанда дросселбдеу процесі болады.
Дроссельдеуден кейін жоғалатын қысым Р0-дің (3 - 5)%, МПа:
∆Р = 0,03∙ Р0 , (1.1)
∆Р = 0,03∙12,75 = 0,383.
Турбина соплалардың алдындағы қысымы, МПа:
Р0' = Р0 - ∆Р = Р0 - 0,03∙ Р0, (1.2)
Р0' =12,75 -00,383 = 12,37.
h-s диаграммада Р0' және h0изоэнтальпия қиылысында О' нүктесі изобарасын табамыз. О' нүктесінен РпрЖҚЦ-нан кейінгі қысым, изобарасымен қиылысатын адиабата түсіреміз.Бұл шаманы біз,МПа:
, (1.3)
РпрI ≈ .
Нақты РпрI мәнін былай анықтауға болады, МПа:
РпрI = Р2отб = 2,55.
h-s диаграммада Iaнүктесін табамыз. Бұл жерде ЖҚЦ-дағы адиабаталық кеңеюдегі энтальпиясы hпрIa = 3047 кДжкг.
Орныққан жылуайырымы, кДжкг:
Н0ЖҚЦ = h0 - hпрIa, (1.4)
Н0ЖҚЦ = 3520 - 3047 = 473.
Нақты жылуайырымы, кДжкг:
НiЖҚЦ = Н0ЖҚЦ ∙ηОiЖҚЦ, (1.5)
НiЖҚЦ = 473∙ 0,845 = 400.
ЖҚЦ-нан кейінгі будың энтальпиясы, кДжкг:
hпрI = h0 - НiЖҚЦ, (1.6)
hпрI = 3520 - 400 = 3120.
ЖҚЦ дан кейінгі РпрI бу қысымы бойынша h-s диаграммасынан аралық қыздырғыш алдындағы бу күйін сипаттайтың I нүктесін табамыз.
ТҚЦ будың ұлғаю процессін құру
h-s диаграммасында адиабаталық бу ұлғаю процессін саламыз.Ол үшін IIа нүктесінен адиабатаны жұмыс істеген бу қысымы Рк = 0,0015 МПа изобарамен қиылысқанға дейін түсіреміз де, Ка нүктесін алып және ондағы энтальпиясын hКа = 1920 кДжкг.
Орныққан жылуайырымы, кДжкг:
Н0ЦНД = hпрII - hКa , (1.7)
Н0ЦНД = hпрII - hКa = 3120 - 1920 = 1200.
Нақты жылуайырымы, кДжкг:
НiЦНД = Н0ЦНД ∙ηОiЦНД , (1.8)
НiЦНД = Н0ЦНД ∙ ηОiЦНД = 1200∙ 0,866 = 1039.
Жұмыс істелінген будың энтальпиясы, кДжкг:
hК = hпрII - НiЦНД, (1.9)
hК = hпрII - НiЦНД = 3120 - 1039 = 2081.
h-s диаграммада К нүктесін табамыз,ол турбинадағы жұмыс істелінген будың қалпін сипаттайды (hК = const және Рк = const қиылысында).
1.4 Су мен будың параметрлерін анықтау
Рi - да көрсетілген будың қысымдарымен іріктелінген h-s диаграммамен ti температурасын және қыздырылып жатқан будың hi энтальпиясын анықтаймыз. h-s диаграммада будың параметрлерін анықтау үшін изобарамен қиылысатын нүктені табу керек О' - I, пп - II, II - К. Нәтижелерді кестеге енгіземіз
Р'i - қыздырғыштағы будың қысымы (турбопроводпен тасығандағы дроссельдеуден кейінгі қысымның жоғалуы ∆Рi = 0,1 ∙ Рi).
Қыздырылған будың қаныққан сызық бойында Температура tнi және энтальпия hнi конденсаты қысым бойынша Р қыздырғыш анықталады.
Қыздырғыштан кейігі судың температурасы tпiқыздырғыш будың температурасна байланысты анықталады: tпi = tнi - (35)0С
1.4.1 Қоректік судың шығынын анықтау
Қоректік суға кеткен шығын үлесі бойынша: αпв = α0 + αпр + αут,
αпв = 1 + 0,025 + 0,015 = 1,04 деп қабылдаймыз.
Қыздырғыштардың есептемесінің мақсаты - турбина алымынан қыздырғыш будың шығыны анықтау. Ол үшін қыздырғыштың жылулық баланс теңдеуі құрылады,кДж:
Qгр·ηп = Qнагр, (1.10)
мұндағы
ηп - қыздырғыштың ПӘК і (0,980,99),%.
ЖҚҚ тобының есебі.
ЖҚҚ-1 бу шығыны, кгс:
, (1.11)
α1 = 1,04·(1062-925)[(3255-1086)·0,98]= 0,067.
ЖҚҚ-2 бу шығыны, кгс:
, (1.12)
α2 = {[1,04·(925-768)·10,98]-0,067·(108 6-942)}(3114-942) = 0,0723
ЖҚҚ-3 жылулық баланс теңдеуі,кгс:
, (1.13)
ЖҚҚ-3 бу шығыны, кгс:
, (1.14)
hпн - ЖҚҚ-3алдындағы нәрлі судың энтальпиясы, кДжкг:
, (1.15)
мұндағы
- нәрлі насоста нәрлі судың энтальпиясын көтеру,
δhпн - қоректік сорғыда қоректік судың энтальпиясының жоғарлауы, кДжкг:
δhпн = (1.16)
δhпн = 0,001∙(15,4-1,27)0,8 = 17.
мұндағы
' - судың меншікті көлемі ('=0,001 м3кг);
ηпн - қоректік судың ПӘК і (0,80,85);
Рпн - Жаңа будың қысымына тәуелді қоректік сорғыдан пайда болған қысым.
hпн = hнд + δhпн , (1.17)
hпн = 598 + 17 = 616.
α3 = {[1,04·(746-616)0,98] - (0,067 + 0,07)·(942-788)}(2966-788) = 0,064.
Деаэратордағы бу шығыны, кгс:
αд = (1.18)
мұндағы
∑ α ЖҚҚ = α 1 + α 2 + α 3 = 0,13947;
αпв - ∑α ЖҚҚ = 0,9.
αд = .
Деаэратордағы негізгі конденсат шығыны, кгс:
αкд = 0,84 - αд , (1.19)
αкд = 0,84 - 0,00146 = 0,839.
ТҚҚ-4 есебі.
ТҚҚ-4 бу шығыны,кгс:
α4 = , (1.20)
α4 = [0,839∙(563-385)][(2776-584)∙0,98] = 0,0695.
ТҚҚ-5 есебі.
ТҚҚ-5 бу шығыны,кгс:
, (1.21)
α5 = {[0.839∙(385-281)0,98]-0,0695∙ (584-405)}(2674-405) = 0,0337.
мұндағы
hсм - араласқаннан кейінгі негізгі конденсат энтальпиясы.
hсм = hп6 + δhсм, (1.22)
δhсм = 9 кДжкг и hсм = 272 + 9 = 281.
ТҚҚ-6 есебі.
ТҚҚ-6 жылулық баланс теңдеуі, кгс:
, (1.23)
Араласу нүктесіндегі материалдық балансы теңдеуі:
, (1.24)
мұндағы
αк - конденсаторға будың шығыны бөлігі.
Араласу нүктесіндегі материалдық балансы теңдеуінен:
, (1.25)
αк өлшемін ТҚҚ-6 жылулық баланс теңдеуінеқойып:
α6 = , (1.26)
α6={[0,7358∙ (272-80)0,98]-(0,0695+0,0337) ∙ (405-289)}{[(272-
-80)0,98]+(2630-289)}=0,052
αк = 0,7358-0,052 = 0,6838.
ТҚҚ-7 есебі.
ТҚҚ-7 бу шығыны, кгс:
, (1.27)
α7 = 0,06838∙ (80-71)[(1920-96)0,98] = 0,000344.
мұндағы
hпэ, пу - негізгі конденсат энтальпиясы тығыздайтын қыздырғыш және эжектордан кейін температурасына байланысты анықталады tпэ,пу.
1.4.2 Турбинаға кеткен бу шығыны мен турбина алымынан толық өнделмеген бу энергия коэфициенттерінің есебі
Турбинада болатын нақты жылу ауытқуы, кДжкг:
∑Hi = HiЦВД + HiЦСД + HiЦНД, (1.28)
∑Hi =400 + 1039 = 1439.
Будың аралық қыздырғышсыз турбинасының толық өндірілмеген теңдеуінің коэффиценту былай анықталады:
yi = , (1.29)
y1 =
y2 =
y3 =
y4 =
y5 =
y6 =
y7 =
Турбинаның іріктелген толық өндірілмеген энергия буының туынды коэффицент суммасын анықтаймыз, кДжкг:
∑αi∙yi = α1∙y1 + α2∙y2 + α3∙y3 + α4∙y4 + α5∙y5 + α6∙y6 + α7∙y7 , (1.30)
∑αi∙yi = 0,256.
Турбиналық бу шығыны ,кгс:
D0 =, (1.31)
мұндағы
ηм - турбинаның механикалық ПӘК-і (ηм=0,990,995), %;
ηг - генератор ПӘК-і (ηг = 0,9750,99), %.
D0.
Алымдардағы бу шығыны, кгс:
Di = αi∙D0, (1.32)
D1 = α1∙D0 = 5,092;
D2 = α2∙D0 = 5,49;
D3 = α3∙D0 = 4,86;
Dд = αд∙D0 = 0,11;
D4 = α4∙D0 = 5,28;
D5 = α5∙D0 = 2,56;
D6 = α6∙D0 = 3,95;
D7 = α7∙D0 = 0,026.
Қоректік су шығыны,кгс:
Dпв = αпв∙D0 , (1.33)
Dпв = 1,04∙76 = 79,04.
Аралық қыздырғышқы кеткен бу шығыны, кгс:
Dпп = D0 - D1 - D2, (1.34)
Dпп =61,9
Үрлеудегі бу шығыны,кгс:
Dпр = αпр∙D0, (1.35)
Dпр = 1,9.
1.4.3 Турбина қондырғысының техникалық-экономикалық көрсеткіштері
Бу қазандығының шығыны келесі формуласы арқылы анықталады, кгс:
, (1.36)
Bр =
мұндағы
hкв - қанығу күйіндегі барабанда қысым бар кезде судың энтальпиясы ;
Рпр = 1,15·Р0, МПа;
hкв = 1627 кДжкг;
ηбрПК - бу қазанының брутто ПӘК-і, %.
Конденсациялық станция мен ЖЭО дағы конденсациялық режимде жұмыс істейтің судың меншікті шығыны, кгкВт-сағ:
d0 = , (1.37)
d0 = .
Аралық қыздырғышсыз турбинаға үлестік жылу шығыны, кгкВт-сағ:
Qэ = d0∙(h0 - hпв), (1.38)
qэ = d0∙ (h0 - hпв)=6341,6.
Турбина генераторының абсолюттік электрлік ПӘКі,%:
ηэ = , (1.39)
ηэ = 1439∙0,98∙0,98[(3520 - 3120) + (3120 + 1014)] = 0,57.
Конденсационды режимде жұмыс істейтін конденсационды электростанция мен жылуэлектрорталығының абсолютті ПӘК-і, %:
ηск = ηэ∙ ηпкбр ∙ηтр, (1.40)
ηск = 0,57∙0,912∙0,98 = 0,509.
Электроэнергия станциясынан 1 кВт-сағ жіберілген үлесті шартты отын шығыны,кгкВт-сағ:
, (1.41)
bусл =
1.4.4 Турбинадағы будың кеңеюінің жұмыс үрдісін құру
іs-диаграммасындағы P0, t0 бу параметрлері бойынша стопор клапанының алдындағы бу күйінде A0 нүктесі анықталады.
Стопорлы, реттеуші клапандар мен буқұбырларындағы шығындарды ескере, реттеуші саты соплолары алдындағы бу қысымы құрайды, Па:
, (1.42)
мұндағы
р0 - стопорлы клапан алдындағы таза бу қысымы, Па:
.
Шығаратын келтеқұбырдағы шығындарды ескере, турбинаның соңғы
сатысынан кейінгі қысым анықталады, Па:
(1.43)
мұндағы
Рк - конденсатордағы немесе керіқысымды турбинаның шығарылымындағы қысым, Па;
- шығаратын келтеқұбырдағы ағынның орташа жылдамдығы, мс (мс);
- шығаратын келтеқұбырдағы аэродинамикалық қасиеттерді ескеретін тәжірибелі коэффициент ().
.
А0 нүктесінен турбинадағы будың қысымға дейін изоэнтропты кеңеюінің вертикаль сызығы өткізіледі және В нүктесі табылады. А0Вкесіндісінің ұзындығы турбинаның жылушығыны болып табылады. А'0 нүктесінен төменгі түзуді Р2zизобарамен қилысуына дейін жіберіп F нүктесін табады. А'0Fкесіндінің ұзындығы турбинасының ағынды бөлігінің жылулық шығыны болады.
Алдын-ала берілген ПӘК бойынша будың турбинаға шығыны (сақиналық тығындағыштан ағуды есептемегенде), кгс:
H0`=i0-i2z , (1.44)
H0`=3486-2055=1431.
, (1.45)
мұндағы
N0 - турбинаның есептік электр қуаты, кВт;
- турбинаның ағынды бөлігінің жылулық шығыны, кДжкг;
- турбоагрегаттың қатысты электр қатысты ПӘК-і анықталады, %.
G=80·1061431·0.813=69.
, (1.46)
мұндағы
- турбинаның механикалық ПӘК-і, %;
- электргенераторының ПӘК-і, %.
η0эT=0,84·0,985·0,98=0,81.
- турбинаның қатысты ішкі ПӘК-і, %:
, (1.47)
мұндағы
- турбинаның қатысты тиімді ПӘК-і, %.
η0iT=0,830,985=0,84.
Турбинаның пайдалы жылушығыны, кДжкг:
H0=i0-iK, (1.48)
H0=3486-2045=1441.
, (1.49)
мұндағы
Но - мен нүктелерінің ара қашықтығын құрайтын турбинаның бар жылу шығыны, кДжкг.
Hi=1441·0,84=1210,4.
Шағаратын келтеқұбырдан кейінгі бу энтальпиясы :
, (1.50)
мұндағы
і0 - стопор клапаны алдындағы бу энтальпиясы, кДжкг.
iK`=3486-1210,4=2275,6.
Шығушы жылдамдықты жылу шығыны ΔНвс және турбинаның соңғы сатысынан кейінгі бу энтальпиясы анықталады. Шығушы жылдамдықпен жылу шығыны,кДжкг:
, (1.51)
ΔHBC=0,02·1441=28,8.
Турбинаның соңғы сатысынан кейінгі бу энтальпиясы, кДжкг:
, (1.52)
= const сызығының изобарасымен қиылысында нүктеcі алынады, ал және изобараларымен қиылысында және қолданумен және нүктелері табылады, кДжкг:
iz=2275,6-28,8=2246,8.
Реттеуші саты типі мен оған жылулық шығын таңдалады. ПТ-60-9013 турбинасы еківенецті реттеуші сатының жылулық шығыны h0pc=390 кДжкг.
Реттеуші сатыдағы жылулық шығынды пайдалы қолдануды анықтау үшін реттеуші сатының ішкі қатысты ПӘК-ін формулалар бойынша санайды, %:
, (1.53)
мұндағы
турбинаға бу шығыны, кгс;
реттеуші саты соплолары алдындағы бу қысымы, Па;
реттеуші саты соплолары алдындағы меншікті бу көлемі нүктесінен өтетін изохораға сай, м3кг.
ηoipc=0,8-2·10-40,69∙102·12,065·106 0,030=0,74.
Пайдалы қолданатын жылулық шығын, кДжкг:
, (1.54)
h1=390·0,74=288,6.
нүктесінен нүкте сіне дейін салынған is-диаграмасында бұл нүктеде шығындарды ескерумен реттеуші сатыдан кейінгі бу энтальпиясын анықтайды. нүктесінен параллель қиылысқанша сызық жүргізіледі, және нүктесі алынады, ол реттеуші сатыдағы процесс соңына сай келеді.
1.4.5Реттеуші сатының жылудық есептеуі
Соплолық (сандық) субөлінісі бар қазіргі бу турбиналарында реттеуші саты ретінде жылдамдықтың еківенецті сатысы немесе қысымның бірвенецті сатысы қолданылады.
Дроссельді бубөлінісі кезінде турбинада реттеуші саты болмайды. Бұл жағдайда реттеуші саты қызметін дроссельді реттеуші клапан атқарады. Дроссельді бубөлінісі бар турбиналар бөлшектік жүктеме кезінде соплолық бубөлінісіндегіге қарағанда тиімсіз, және тек номиналды жұмыс кезінде ғана ақталады. Сондықтан дроссельдік бубөлінісі бар бу турбиналарын негізгі электр жүктемесін таситын ірі станцияларда орнату тиімді.
Қазіргі бу турбиналарының көбінде бірінші саты реттеуші болып табылатын соплолық бубөлінісі қолданылады.
Еківенецті саты дегеніміз бір жұмыс доңғалағында екі қатар орналасқан жұмыс қалақшалары. Соплолар жұмыс қалақшаларының бірінші қатарынан кейін ғана орналасады, ал жұмыс қалақшаларының бірінші және екінші қатары арасында ағын қозғалысының бағытын өзгерту үшін қызмет ететін бағыттық қалақшалар орналасқан.
Бірвенецті және еківенецті реттеуші сатыны қолдану экономикалық және құрылымдық жақтан ескеріледі.
Есептік режим кезінде бірвенецті сатының, еківенецтіге қарағанда ПӘК жоғары, бірақ ауыспалы жүктеме кезінде оның ПӘК-і тез өзгереді.
Есептік режим кезінде еківенецті сатының, бірвенецтіге қарағанда ПӘК төмен, бірақ ауыспалы жүктеме кезінде оның ПӘК-і тұрақты. Бірвенецтіге қарағанда, еківенецті саты үлкен жылушығынын өңдейді, бұл реттелмейтін саты санының кемуіне, ұзындығының қысқартылуына және турбина конструкциясының жеңілденуіне әкеледі, жалпы, соңғы сақиналы тығыздағыш арқылы бу ағуын төмендетуге мүмкіндік береді.
Екінші жағынан, еківенецті сатыға келетін үлкен жылулық шығын бүкіл турбинаның ПӘК-ің төмендеуіне әкеледі, себебі реттеуші саты ПӘК-і қысымды реттеуші сатыларынан әлдеқайда төмен.
Реттеуші сатыны таңдау турбинаға будың көлемді шығынына байланысты.
1.4.6 Реттеуші сатының орташа диаметрін анықтау
Будың фиктивті изоэнтропиялы жылдамдығы сатының бар жылушығыны бойынша есептеледі, мс:
, (1.55)
Cф=2000·390=883,18.
Дискінің айналым жылдамдығы сатының орта диаметрі бойынша, мс:
, (1.56)
U=0,22·883,18=194,3.
Сатының орта диаметрі, м:
, (1.57)
мұндағы
n - турбина роторы айналымының саны, n=3000 айнмин.
dPC=60·194,33,14·3000=1,24.
1.4.7 Соплолық тор есебі
Соплолық тор типін анықтау.
Соплолық тордың нақты жылулық шығыны, кДжкг:
, (1.58)
мұндағы
- реттеуші сатыдағы нақты жылулық шығын, кДжкг;
- саты реакциясының дәрежесі, 8-12 % шегінде алынады.
h01PC=390·1-0,1=351.
Изоэнтроприялы кеңею кезінде соплолық тордан шығардағы будың теориялық жылдамдығы, мс:
, (1.59)
C1t=2000·351=837,9.
Соплодағы теориялық процесс үшін Мах саны:
, (1.60)
мұндағы
- изоэнтроприялы кеңею кезінде соплолық тордан шығардағы будың теориялық жылдамдығы, мс
- изоэнтропиялы өту кезінде соплолық тордан шығардағы дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.61)
мұндағы
k - изоэнтропа көрсеткіші, k = 1,3 аса қызған бу үшін;
Р1рс - сопло артындағы қысым (Па), Па;
V1t - сопло артындағы теориялық меншікті бу көлемі (м3кг) м3кг.
a1t=1,3·3,5·106·0,08=603,3.
.
Формула бойынша саналған Мах саны сопло артындағы қатысты соңғы қысым ретінде Є1 = Р0Р0΄ (кеңею дәрежесі) берілген график бойынша тексерілуі мүмкін.
Профиль мен канал формасы М1t (Мах саны) ағынының өлшеусіз жылдамдығымен анықталады. М1t өлшемі бойынша тор типі таңдалады: егер М1t1,4 тарылатын каналдары бар тор профильдері қолданылады. М1t1,4 кезінде кеңейетін каналдарды жасаушы профильдер пайдаланылады.
Кеңейетін соплолар есебі.
Минималды қима ауданы, мм2:
, (1.62)
.
Кеңейетін соплолардың шығушы қимасын анықтаймыз,мм2:
, (1.63)
GУТ=0,015·69=1,035.
, (1.64)
F1=(69+1,035)·0,080,97·837,9=6,89·1 03.
Соплолық тор каналдарының шығушы қимасының қатысты өлшемі (соплоның кеңею дәрежесі):
, (1.65)
Соплолық тор биіктігіне сатының парциалдық дәрежесінің туындысы, мм2:
, (1.66)
мұндағы
ε - саты парциалдығының дәрежесі, жұмыс доңғалағына бу беру соплоларына қарсы орналасқан жалпы санынан жұмыс қалақшаларының үлесі;
l1 - соплолық тор биіктігі, мм;
dpc - реттеуші сатының орташа диаметрі, м;
α1 - соплолардың шығушы бұрышы ().
εl1=6,89∙1033,14·1,24·0,26·10-3=6,8 4.
Еківенецті саты үшін парциалдықтың оптималды дәрежесі:
, (1.67)
εопт=0,3·0,684=0,25.
Соплолық тордың биіктігі, мм:
, (1.68)
l1=6,840,25=27,4.
Таңдалған тор сипаттамасы бойынша қатысты оптималды қадам алынады, мм:
, (1.69)
мұндағы
профиль хордасы, мм.
t1=0,6·42=25,2.
Соплодағы жылу жоғалуы, кДжкг:
, (1.70)
мұндағы
- соплолық тордың нақты жылулық шығыны, кДжкг;
- соплолық тордық жылдамдық коэффициенті.
Соплолық тордың каналының шығушы ені,мм:
, (1.71)
Q1=25,2·0,26=6,552.
Соплолар саны:
, (1.72)
z1=3,14·1,24·0,2525,2∙10-3=39.
алынған мәнін дөңгелетіп, екі бөліктен тұратын диафрагма торлары үшін, диафрагманың әр бөлігінде соплоның бүтін саны орналасқандай етіп, оң санын қабылдайды.
қалақшалар санының қабылданған мәніне сәйкес тордағы профильдер санын түзетеді.
, (1.73)
t1=3,14·1,24·0,2539=25.
Соплолық тор қимасының минимальді ені, мм:
, (1.74)
1.4.8 Жұмыс торының есебі
Еківенецті реттеуші саты есебі.
Ерте қабылданған реакция дәржесін венецтер бойынша бөлу қажет.
ρ = ρ1+ ρн + ρ2 , (1.75)
ρ = 0,02+0,05+0,03=0,1.
мұндағы
- жұмыс қалақшаларының бірінші венецінің реакция дәрежесі;
- бағыттаушы тордың реакция әрежесі;
- жұмыс қалақшаларының екінші венецінің реакция дәрежесі.
ρн = (2 2,5)∙ ρ1 (1.76)
ρ2 = 1,5 ∙ ρ1 , (1.77)
ρн =2,5∙0,02=0,05ρ2 = 1,5∙0,02=0,03.
нүктесінен алынатын соплода қолданатын жылулық шығын.
Қалақшаларда қолданатын жылулық шығын сатының қалақшалық аппаратындағы реакция дәрежесінің тарлуына сай алынады:
h02pc = ρ1∙ h0pc + ρ2∙ h0pc + ρ2∙ h0pc = h021 + h02н + h022 , (1.78)
h02pc = 0,02∙390+0,05∙390+0,03∙390=39.
is-диаграммасында бу кеңеюінің процесін құру үшін кесінділер ұштары арқылы изобаралары өткізіледі.
Қалақша торларын таңдау үшін ұшбұрыштар жылдамдығы бу ағының қадағалау сатысында элементерің анықтайды. Бұл құрлымдар жоғалуларды анықтайды қалақша аппаратарында ПӘК қатынасы қалақшасының құрамына сәйкес.
Үшбұрыш жылдамдығының бірінші венец кірісінің бұрышы, жылдамдық СИ сәйкес масштаб 1 мм- 5 мс.
Абсалюттік жылдамдық буы соплдық тордың шығысы, мс:
С1 = С1t∙φ, (1.79)
мұндағы
С - теориялық жылдамдық буының шығынын соплдық торлардан изоэнтроптық кеңеюінде, мс;
- сопл бұрышының шығысы, мс;
- сопл торының жылдамдығының коэффициенті.
С1 = 857,9∙0,97=812,76.
Үшбұрыш жылдамдығы кіріс графикалық үлкендігін анықтаймыз жылдамдыққа қатынасы жұмыс торына сәйкес бірінші венец бұрышы формуларымен тексереміз:
, (1.80)
.
=19,60.
, (1.81)
..
Шығушы жылдамдың үшбұрышы үшін бірінші венецті жұмыс торының шығар жерінен бұрышын анықтаймыз:
, (1.82)
,
=180.
Бірінші жұмыс торының шығушы ауданы, мм2:
, (1.83)
мұндағы
G - турбинаға бу шығыны, кгс;
V2t1 - бірінші венецті жұмыс торынан кейін будың меншікті көлемі, м3кг;
l21 - бірінші венецті жұмыс торының шығушы биіктігі, мм.
.
Жиі жылдамдықтың реттеуші сатысының ағынды бөлігін қалақшалардың биіктігіне қатысымен орындайды
Реттеуші еківенецті сатыда ПТ-6075-13013 турбина мен оған ұқсас қалақшалар биіктігі қатынасынан табылады:
(1.84)
(1.85)
, (1.86)
мұндағы
- соплолық тор биіктігі, мм;
- екінші венецті жұмыс торының биіктігі, мм;
- бірінші венецті жұмыс торының биіктігі, мм;
- бағыттаушы тор биіктігі, мм;
μ21 - бірінші венецті жұмыс соплолық торында шығын коэффициенті;
- бірінші венецті жұмыс торының шығысында теоретикалық қатысты жылдамдық, мс:
, (1.87)
ω2t=2000·0,02·390+(621,5)2=633,9.
Бірінші венецті жұмыс торының шығысындағы жылдамдықтың нақты қатыстысы, мс:
ω2 = ψ1∙ω2t , (1.88)
мұндағы
ψ1 - активті торлар үшін жылдамдық коэффициенті қатынасы мен β1 және β2 бұрыштарының өлшемін сәйкес анықталады.
ω2=0,94·633,9=595,9.
Анықталған ω2 және β2 бірінші венецті жұмыс торының шығушы жылдамдық үшбұрышы құралады.
Бірінші венецті жұмыс торы үшін Мах санын анықтаймыз:
, (1.89)
мұндағы
- бірінші венецті жұмыс торынан шығарда изоэнтропиялы процесс кезінде дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.90)
a2t`=1,3·3,5·106·0,09=0,6·103.
M2t`=633,90,6·103=1,06.
Шығушы жылдамдық үшбұрышынан бу шығуының абсолютт жылдамдығы С2 және абсолютті қозғалыс кезінде ағын шығуының бұрышы α2 графикалық анықталады және формула бойынша тексеріледі:
, (1.91)
tgα2=sin18°cos18°-194,3595,9=0,5.
α2=27°.
, (1.92)
C2=595,9·sin27°sin27°=410,5.
Бірінші венецті жұмыс торындағы жылу шығынын анықтаймыз, кДжкг:
, (1.93)
∆h2`=1-0,942633,922000=23.
Екінші венецтің шығушы жылдамдық үшбұрышы бұрышы, жылдамдықтары және айналыс U анықталады.
Бағыттаушы тордан шығарда теоретикалық жылдамдық, мс:
, (1.94)
.
Бағыттаушы тордан шығарда нақты жылдамдық, мс:
, (1.95)
.
Бағыттаушы тордан бу ағынының шығу бұрышы анықталады:
, (1.96)
мұндағы
- пуктке сай бағыттаушы тордың шығу биіктігі, мм:
.
α1'=240.
Бұрылу торының шығушы ауданы, м2:
, (1.97)
мұндағы
V2tн - теоретикалық процесте бағыттаушы тордан кейін меншікті көлем, м3кг;
- бағыттаушы тордың шығын коэффициенті;
- бағыттаушы тордың шығу жылдамдығы, мс.
.
Бағыттаушы тор үшін Мах санын табамыз:
, (1.98)
мұндағы
- бағыттаушы тордан шығарда изоэнтпропиялы процесс кезінде дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.99)
.
.
Табылған параметрлер бойынша бағыттаушы торды табамыз.
Бағыттаушы тордағы жылу шығынының мөлшерін анықтаймыз, кДжкг:
, (1.100)
.
Екінші венецтің жылдамдықтың кіруші үшбұрышынан қатысты жылдамдық , кіруші бұрыш анықталады және графикалық формулалар бойынша тексеріледі:
, (1.101)
.
β1'=430.
, (1.102)
.
Екінші венецтің жылдамдығының кіруші үшбұрышынан жұмыс торынан шығарда будың жылдамдығы және бұрыш анықталады:
, (1.103)
.
β2'=450.
Екінші венецтің жұмыс торының шығушы ауданы, м2:
, (1.104)
мұндағы
G - турбинаға бу шығыны, кгс;
V2t2 - is - диаграммада процесс құрылуы бойынша анықталады, м3кг;
- екінші венецтің жұмыс торының шығын коэффициенті,
ρ2 - екінші венецтің реакция дәрежесі мен бу күйі;
l22 - екінші венецтің жұмыс торының шығушы биіктігі, мм;
- қатысты қозғалыста екінші венецтің жұмыс торынан шығарда будың теоретикалық жылдамдығы, мс:
, (1.105)
мұндағы
ρ2 - екінші венецтің реакция дәрежесі;
h0рс - реттеуші сатының бар жылулық ауысымы.
.
.
Екінші венецті жұмыс торынан шығарда будың нақты жылдамдығы,мс:
, (1.106)
мұндағы
ψ2 - жылдамдық коэффициенті.
.
Анықталған мен бойынша екінші венецтің жылдамдықтың шығушы үшбұрышы құралады. Екінші венецті жұмыс торы үшін Мах санын табамыз:
, (1.107)
мұндағы
- екінші венецті жұмыс торынан шығарда изоэнтропты процесс кезінде дыбыс жылдамдығы, мс:
, (1.108)
.
.
Табылған параметрлер бойынша екінші венецтің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz