Бастауыш сыныпта есім сөздерді оқыту


Ф. 4. 7-007-03. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІП
М. О. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
«БАСТАУЫШ МЕЬСТЕПТЕ ФИЛОЛОГИЯ ПӘВДЕРІН ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ»
кафедрасы
ДИПЛОМ ЖҮМЫСЫ
Тақырыбы: «Бастауыш сыныпта есім сөздерді оқыту»
Ғылыми жетекшісі: профессор Молдабек. Қ
Орындаған: ПӨ - 01 - 4К1 тобының
IV курс студент і Усербаева. Г
' ( Р •-■, ■!
Пікір берушілер:
Ф. ғ. к.
Молдалиева. Д
-№ 65 ңектептін щрёкторМ
(мерзімі)
Оспанова. Ж
■
Шымкент - 2005ж
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
3-4.
I. Бастауыш мектепте сөздік қорды молайтуға
5-9.
септігі бар есім сөздерді іріктеу.
I. 1. Окушылардың сөз байлығын кеңейтуге ыкпалы бар есім
сөздер(оқулык мэтіндер) . 10-14.
II. Сабақтың кұрылымы және оны өтудің эдіс - тэсілдері. 15 -
/. і.
II. 1. Бастауыш мектеп оқушыларына лексикалык амал - тэсілдер
аркылы есім сөздерді ұғындыру. 28-39.
ІІ. 2. Бастауыш мектеп оқушыларына грамматикалық тэсілдер
аркылы есім сөздерді меңгерту. 40 - 41.
П. 2. 1. Сөз жасамды оқыту барысында есім сөздерді ұғындыру. 42 - 45.
11. 2. 2. Сөз таптарын оқыту барысында есім сөздерді
ұғындыру жұмыстары. 46- 50.
11. 2. 3. Сөз тіркесін оқыту барысында есім сөздерді ұғындыру. _ 51 - 54.
И. 2. 4. Сөйлемді окыту барысында есім сөздерді ұғындыру. 55 - 58.Қорытынды. 59 - 60.
Пайдаланылған эдебиеттер.
61 -63.
Диплом жұмысының көкейкестілігі қазақ елі өз алдына отау тігіп, іргелі мемлекеттердің біріне айнала бастағалы мектептерде қазақ тілін оқыту мэселесі күн тэртібіне қатаң түрде қойылып отыр. Оның себебі мемлекеттің мемлекеттік тілсіз өмір сүруі мүмкін емес. Міне сондықтан қазақ тілін оқыту эдістемесі ғылымының бар саласы бастауыш мектеп сқушыларының тілін дамыту, аса өзекті мэселелердің біріне айналды. Себебі тілі дамыма^ан баланың ойы дамымайды. Ал ойсыз шала баланың келешекте елін, жерін сүйетін адал азамат болып өсуі екіталай. Міне осы тұрғыдан келгенде тіл дамыту жүмысын неден?, қалай ? бастау керек дегенаса күрделі сүрақ туады. Мү_ны шешудің ең бірінші жолы бала тілін есім оәз меңгерту арқылы байыту. Дүние жүзі ғалымдары Каримов Рыбаков, Гоноболин, Лесбаең Битаев дэлелдегендей бала тілі алғаш рет есім сөздерді пайдалану арқылы шығады. Сол сөздер арқылы өзінің ойын білетін т. б. сөздерді жеткізеді. Олай болса, бастауыш мектепте балалардьң сөздік қорьш есім сөздерді жан-жақты меңгерту арқылы молайту ең өзекті мэселенің бірі.
Диплом жұмысының мақсаты: бастауыш мектеп оқулықтары мәтіндеріндегі есім сөздерде лингюстатистикалық эдіс арқылы анықтап, сол арқылы бала тілін дамыту сөздік қорларын молайту.
Диплом жұмысыныц міндеттері.
Қойылған масатты шешу үшін :
есім сөздерді іріктеу;
есім сөздерді сабақ үстінде меңгерту эдіс тэсілін анықтау;
есім сөздерді анықталған эдіс-тэсілдер арқылы меңгерту.
Диплом жұмысының нәтижелерін теориялық тұрғыдан:
бастауыш мектепте оқыту әдістемесін зерттеуде;
есім сөздерді меңгертудің эдістемесін жасауда ;
Практикалық тұрғыдан :
бастауыш мектеп мұғалімдері.
жоғары оқу орнының студенттері сабақ өту барысында эдістемелік
көмекші құрал ретінде пайдалана алады.Диплоіи жүмысының гылыми болжамы.
Лингвостатистикалық эдіс арқылы анықталған есім сөздерді біз ұсынған әдіс-тэсілдер арқылы меңгертсе балалардың қазақ тілінен алатын білімдерін тереңдетуге, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге болады.
Диплом жұмысының зерттеу әдістері.
Диплом жұмысын жазуда лингвостатистикалық талдау, жинактау, салыстыру жэне бақылау эдістерінен пайдаланылады. .
Диплом жумысының құрылымы.
Диплом жұмысы кіріспеден екі тараудан, қорытындыдан жэне пайдаланылған эдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Бастауыш мектепте сөздік қорды молайтуға септігі бар
есім сөздерді іріктеу.
Сөздер тілдік қарым-қатынаста түскен жағдайда ғана балалардың сөздік қорының құрылымын құрайды. Бұл үшін бастауыш мектеп оқушыларының оқулықтарын статистикалық әдіспен зертеу қажет.
"Если бы мне предложили сразу, без подготовки, перечислить
то, что характеризует современное языкознание, наверное, мое
перечисление оказалось бы неполным, я, наверное, опустил бы
одну или друтую тенденцию, типичную для языковедов нашего
времени - настолько современное состояние языкознание
Сложно, многочисленно, но, конечно, не опустил бы в качестве
характерной черты интереса к применению статического
метода" - деп, Н. В. Ставровский тіл зерттеуде статистикалық
әдістің ең бір оңтайлы, ұтымды екендігін атап көрсетсе /95. 27/.
Қ. Бектаев пен А. Ахабаев сөздердің, сөздік құрамындағы
сөздердің мәнін, сырын ашу және олардың зандарын анықтау-
қазақ лингвистикасының алдында тұрған елеулі міндеттердің бірі.
Қазақ тілінің сөздік құрамындағы сөздерді зерттеп, олардың
стильдік айырмашылықтарын білу арқылы қазіргі қазақ тілі
лексикасын меңгеруте болады" - дей келсе, қазақ тілінің
сөздік құрамын статистикалық әдіспен зерттеу арқылы ғана
ондағы сөздердің қолданылуы, қазақ тілінің лексиканың
Құрамын толық ашуға болатындығын атап көрсетеді /96. 25-300/.
Лингвистикада статистикалық әдісті жетілдіруде
Р. Пиотровский, П. М. Алексеев, А. В. Зубов, А. И. Цапля, Р. Фрумкина, М. Р. Львов, А. В. Малаховский, Г. Кенесбаев, Ғ. Мұсабаев, М. Балақаев, Т. Жанұзақов, Д. Есенғалиева, А. Хасенова, Ж. Аралбаев, Қ. Молдабеков, С. Мырзабеков,
-
А. Ахабаев, Д. Байтанаева секілді т. б. ғалымдар өз үлестерін қосқан және қосуда.
І. Кеңесбаев қазақ тіліндегі буындардың түрлері мен фонемаларды анықтау мақсатында қазақ тіліндегі дыбыстар мен буындарды санап, соның нәтижесі ретінде тіл білімінің "фонетика" саласын жазады /97. /.
М. Балақаев әдеби тіл нормасын сақтау мақсатында қазақ тіліне орыс тіліне енген термин сөздерді санайды. М. Балақаев бұл үіпін баспасөзді алып қарастырады. Ғалым: "Осындай терминдердің саны үздіксіз көбейіп, қазақтың әдеби тілінің лексикалық құрамына қосылуда олардың жылдан-жылға көбею мөлшерінің қаншалықты екенін аңғару үшін 1924 жылы 5 майда, 1940 жылы және 7 ноябрьде шыққан "Социалистік Қазқстан" газетіндегі сөздерді, оның ішіндегі термин сөздерді, санағанымызда, мынаны көрдік:
жылы әр 1000 сөздің 14-і термин сөздер
жылы әр 1000 сөздің 25-і термин сөздер
1934 жылы әр 1000 сөздің 68-і термин сөздер
1949 жылы әр 1000 сөздің 80-і термин сөздерБұдан орыс тілі арқылы қазақ тіліне енген сөздердің саны
барған сайын көбейіп келе жатқанын байқауға болады" -
дейді /98. 20/.
X. Арғынов "Ер Тарғын" ертегісі мен "Қальң мал", "Бөтагөз"
романдарында сөйлемдерді санап, мынадай ерекшеліктерді
көреді.
Барлық сөйлем 14629
Жай сөйлем 7820
Қүрмалас сөйлем 6806
салалас 1688
сабақтас 3587
аралас 1534
Осындай статистикалық әдіспен қазақ тілінде сөйлемдердің кездесу жиілігін анықтай отырып, қазақ тілінің синтаксисі саласын жазады /99. 101-102/.
у&. Аралбаев - қазақ тіліндегі дауысты дыбыстарды санамалай отырып, дауысты дыбыстарға тән заңдылықтарды ашады. Ғалым өзінің экспериментіне Мұхтар Ауэзовтың шығармаларының 1 фонема алады. Ғалым: "Цель настоящего раздела - определить, какова частность или вероятность фонем в казахском языке и какую информацию несет каждая фонема, кроме того- исследование энтропии фонем казахского языка" - дей келе мынадай қорытынды жасайды: Гласные начального слсва
Фонема
Вероятность, Р
Информация
Энтропия Е
А
0, 0529
4, 25
0, 22
е
0, 0292
5, 11
0, 149
о
5, 55
і
6, 21
Ү
о
¥
ә
ы
/100. 9396/.
А. Хасенова - қазақ тіліндегі етістіктердің лексика-семантикалық сипатын анықтау мақсатында статистикалық әдісті қолданған. Ғалым: "Қазіргі қазақ тілінде қолданылып жүрген туынды түбір етістіктерді жинақтап, оларды жасайтын жұрнақтарды саралай келіп, барлық фонетикалық
7
в арианттарымен қоса есептегенде 200-ге жуық аффикстердің қаТ ьісы бар екені байқалады" - деп, қазақ тіліндегі щьіғармаларды санамалай келе осындай қорытындыға келеді /101. 141/.
Қ. Бектаев - қазақ тілінде ғана емес, бүкіл түркі т іддерінде алғаш рет лингвистикалық статистика әдісінің негізін қалаған, ғылыми негіздемесін жасаған ғалым. Қ. Бектаевтың лингвистикадағы статистикалық әдіс жөнінде "Математические методы в языкознании", "Қазақ тілінің кері алфавитті сөздігі", "Статистика и лингвистика" т. б. еңбектері жарық көрді. Қ. Бектаев - қазақ тілінде статистикалық әдісті дамытуға үлкен үлес қосқан ғалым/102. /.
С. Татубаев қазақ тілі ғылымында бірінші рет
"Статистический анализ спектров гласных" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғап шығады. Бұл еңбегінде С. Татубаев қазақ тілінің дауысты дыбыстарының кездесу жиілігіне, дыбыстардың сазын қарастырады /103/. С. Мырзабеков "Статистико-лингвистический анализ структуры глагола современного казахского языка по роману М. Ауэзова "Абай жолы"" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғайды. Бұл еңбегінде ғалым етістіктің жасалу жолдарын ғылыми түрде дәлелдеп саралады /104/.
А. Жұбанов "Статистическое исследование казахского текста с применением ЭВМ. На материале романа М. Ауэзова "Абай жолы"" тақырыбында кандидаттық диссертация Қорғайды. Бұл еңбегінде ғалым мәтіндерді ЭЕМ салу жолдары мен мәтіндердегі сын-есімдердің олардың шырайларын анықтайды /105/.
Қ. Молдабеков "Лингвостатические исследования казахских текстов для младших школьников (на материале текстов Учебников начальных классов и литературы для детей) " тақырыбында кандидаттық диссертация қорғаған. Ғалым
в арианттарымен қоса есептегенде 200-ге жуық аффикстердің қ а хьісы бар екені байқалады" - деп, қазақ тіліндегі ціығармаларды санамалай келе осындай қорытындыға келеді /101. 141/.
Қ. Бектаев - қазақ тілінде ғана емес, бүкіл түркі т іддерінде алғаш рет лингвистикалық статистика әдісінің негізін қалаған, ғылыми негіздемесін жасаған ғалым. Қ. Бектаевтың лингвистикадағы статистикалық әдіс жөнінде "Математические методы в языкознании", "Қазақ тілінің кері алфавитті сөздігі", "Статистика и лингвистика" т. б. еңбектері жарық көрді. Қ. Бектаев - қазақ тілінде статистикалық әдісті дамытута үлкен үлес қосқан ғалым/102. /.
С. Татубаев қазақ тілі ғылымында бірінші рет
"Статистический анализ спектров гласных" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғап шығады. Бұл еңбегінде С. Татубаев қазақ тілінің дауысты дыбыстарының кездесу жиілігіне, дыбыстардың сазын қарастырады /103/. С. Мырзабеков "Статистико-лингвистический анализ структуры глагола современного казахского языка по роману М. Ауэзова "Абай жолы"" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғайды. Бұл еңбегінде ғалым етістіктің жасалу жолдарын ғылыми түрде дәлелдеп саралады /104/.
А. Жұбанов "Статистическое исследование казахского текста с применением ЭВМ. На материале романа М. Ауэзова "Абай жолы"" тақырыбында кандидаттық диссертация Қорғайды. Бұл еңбегінде ғалым мәтіндерді ЭЕМ салу жолдары мен мәтіндердегі сын-есімдердің олардың шырайларын анықтайды /105/.
Қ- Молдабеков "Лингвостатические исследования казахских текстов для младших школьников (на материале текстов Учебников начальных классов и литературы для детей) " тақырыбында кандидаттық диссертация қорғаған. Ғалым
8
бастауыш сынып оқушыларының сөздік қорында неше сөз
бар екенін және сөздік қордың даму жолдарын анықтаған /9/.
Дингвистикалық статистика әдісі тілдің даму, жетілу деңгейін
-^аньіқтауда бірден-бір жол. А. В. Малаховский
"Употребительность слова измеряемая его частотой или рангом является одной из его важнейших языковых характеристик"-деп, тілді статистикалық әдіс арқылы зерттеу ең бір ұтымды әдіс екендігін көрсетеді /106. 99-106/.
Сонымен лингво-статистикалық әдіс арқылы мәтін тілін зерттеу нэтижесінде мәтіндегі бүкіл сөздердің мағыналары мен қолд ан У ерекшеліктері толық ашылады. Бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын анықтау мақсатында, сөздердің мағына ерекшеліктерін айқындауда, біз бастауыш мектеп оқулықтарындағы мәтін тілін зерттеп, бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорына ыкдал ететін лексикалық минимумдары анықтау мақсатында статистикалық әдісті қолдандық.
Сондықтан бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын молайтуда оларға мағыналық мәндік құндылығы жоқ сөздерді бермей, арнайы іріктеуден өткен лексикалық тұлғаларды алу қажет. Лексикалық тұлға деп- сөздердің лексикалық-семантикалық жүйесін құрайтын, лингвостатистикалық және әдістемелік әдістер негізінде іріктелініп алынған сөздер аталынады.
Оқушылардың сөздік қорын молайтуға әсер ететін лексикалық тұлғалар төмендегідей белгілеріне қатысты іріктеліп йлынды:
1- Оқушылардың сөз байлығын кщейтуге ықпалы бар, оқулық мәтінінде сирек қодданылған сөздер;
Мағыналық құндылығы маңызды сөздер;
Сөзжасамдық қасиеттері өнімді сөздер;
Тіркесу қабілеттері жоғары сөздер;
^ і. Окушылардың сөз байлығын кенейтуге ықпалы бар есім сөздер окулық мәтінінде.
Бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын молайту ^ұмыстарына ұсынылатын лексикалық минимумды анықтау принциптерінің ішіндегі ең негізгісі оқульқтарда сөздерді іріктеу болып табылады.
Орыс тілінде болсын немесе қазақ тілінде болсын тілді статистикалық әдіспен зерттеудің мақсаты - тілдің өзіндік ішкі ерекшеліктерін айқындау, сөздердің кездесу жиіліктеріне сәйкес тіл заңдылықтарын түсіндіру, баланың немесе белгілі бір автордың тіліндегі сөздерді анықтау, сол арқылы тілдік материалдарды іріктеу.
Аталған ғалымдардың еқбектерін негізге ала отырып, бастауыш мектеп оқулықтары мәтіндеріндегі жалпы сөз саны, жеке сөздердің қолданылу жиілігі, оның ішінде сирек қолданылған сөздер анықталды. (кестелерге қараңыз) . а) 1-сынып оқулықтарында қолданылган сөздердің салыстырмалы кестесі.
Оқулық
N
һ
5
%
Ана тілі
18377
1652
Әліппе
3623
1032
648
62. 79
Математика
10454
1287
827
64. 25
1765
1141
64. 64
Барлығы
1259
38. 48
ә ) 2-сынып оқулықтарында қолданылган сөздердің салыстырмалы кестесі.
ю
1
5
о/
/0
17738
1816
1128
62. 14
4819
2803
58. 17
1409
815
57. 89
16614
2886
1637
56. 75
4930
1481
30. 04
б) 3-сынып оқулықтарында қолданылған сөздердің салыстырмалы кестесі.
Оқулық
N
1
3
%
Қазақ тілі
19633
2614
1598
61. 16
Ана тілі
46725
8692
4871
56. 05
Математика
25986
1384
802
58
18415
1748
110759
1942
в) 4-сынып оқулықтарында қолданылған сөздердің салыстырмалы кестесі.
Оқулық
N
һ
5
%
Қазақ тілі
23612
3227
1797
55. 7
Ана тілі
54283
9716
4721
48. 6
Математика
22818
1762
806
45. 8
2087
121629
2670
Мұндағы шартты белгілер: - оқулықтағы барлық сөз қолданыс. оқулықтағы түбір сөз (лексикалық единица) . оқулықтағы сирек қолданылған сөздер.
п
Көріп тұрғанымыздай: бірінші сыныпта- 1259 сөз, екінші сьіньіпта - 1481, үшінші сыныпта- 1942, төртінші сыныпта- 2670 сөз сирек қолданылады екен. 2 Мағьшалық құндылығы жоғары сөздер.
Лексикалық минимумдарда іріктеуте сөздердің мағыналық құндылығына қарау керек мағыналы құндылығы жоқ сөздер балалардың ойлау қабілетін, сөйлеу дағдылары жетілдірмейтіндігі белгілі. Бастауыш мектеп оқушыларына сөз мағыналарын, мәнін меңгерту арқылы баланың танымы кеңейіп, ұғымдық ой қорытулары дамиды. Сөз мағыналары топталып, жинақталып белгілі бір ұғымдардың аясын кеңейтеді, бір-бірімен қарым-қатынасқа түсу арқылы баланың ойлау қабілеті жетіледі. Сөз мағынасын жете түсінген оқушының бойында сөздерді орынды қолдана білу дағдылары мен өз ойын толық жеткізе алушылық икемділіктері қалыптасады. Сөздердің мағыналық құндылығы арқылы оқушылар сөзді тілдік қатысым әрекетінде қолданып қана қоймай, солар арқылы бала санасында белгілі бір ұғым қалыптасады. Лексикалық тұлғалардың мағыналық құндылығын ажыратуға арналған жұмыстар екі жолмен жүргізідді:
1. Лексикалық негіздердің құрылымын техника - ғылыми
терминдер атаулары мен жалқы есімдер алынып тасталынды.
Себебі мұндай сөздер ауызекі тілде де оқулық мәтіндерінде де
жиі қолданылады.Мұндай сөздер оқушылардың пәндік сабақтарында кеңірек түсіндіріліп, ұғындырылады.
2. Лексикалық негіздерді іріктеуде көп мағыналы сөздер алынды.
Көп мағыналық қасиеттері жоқ сөздер алынып тасталынды.
Мысалы,Жазғытұрым- көктем мен жаздың түйскен кезі. Көктемнің аяғы
Жаздың басы.
Жазу-сызу- жазба жұмыстар.
Тамыржеміс- жерде өсіп, өнетін жемістер (сәбіз, жуа т. б. ) .
12
Тана- бұзау мен сиырдың аралығындағы кдра мал жасы. Тамыз- ай аты.
Нәтижесінде бірінші сыныпта- 954 сөз, екінші сыныпта- 1027 сөз, үшінші сыныпта- 1484 сөз г төртінші сыныпта- 1036 сөз
қалды-
3. Сөзжасамдық қасиеттері өнімді сөздер.
Тіл - қоғамдық қүбылыс болғандықтан, бастауыш сынып оқушыларына құр сөздерді жаттатқызғанымыздың пайдасы шамалы, сол сөздердің басқа сөздермен тіркесе алуы, өзіне жұрнақтар мен жалғаулар жалғай алу қабілеттерінің болуы керек. Мұндай қасиеттері болмауы балшалрдың сөздік қорын молайтпайды. Сөздерді сөзжасам қасиеттеріне қарай таңдау арқылы балаларда мынандай дағдылар қалыптасады: сөйлем құрастыру жолдарын үйренеді, сөздердің мағналарын жете түсінеді, жүрнақтар мен жалғаулардың жалғану ерекшеліктерін іс-жүзінде үйрене алады. Мысалы:
Шөптегі- шөптің үстінде, ішіндегі. Шөптей- шөп сияқты. Шөпті- шөбі бар жер. Шөпше-шөп сияқты
Деген сөздердің барлығы "шөп" деген сөздің мағынасы түсіндірілетін болғандықтан алынып тасталынды. Оның үстне бұл сөздер көп мағына бермейді Сипатта- бір адамды немесе затты сипаттау Сипаттағы- түріндегі Сипаттама- бір адамды сипаттау нәтижесінде жазылған жазу Жаз- бір нәрсені жазу
Жазғандай - бір адамның жазуын басқа адамның жазуымен салыстыру
13
- адамға жазу жаздыру т. б. сөздер алынып тастадды. й сөздер баланың сөздік қорын молайтпайды, қайта құр ясаттанды болып, бала санасына ауырлық түсіреді. Мұндай сөздерді балалар сөзжасамды оқыған уақытында өздері іүрлендіріп. қолдана алады. Нәтижесінде бірінші сыныпта- 612 сөз, екінші сыныпта- 754 сөз, үшінші сыныпта- 1081, төртінші сыныпта- 1219 сөз қалды. 4. Тіркесу қабілеттері жоғары сөздер.
Бастауыш сынып оқушыларының сөздік қорын дамыту үшін алдымен оны сөйлеуге, сөйлем құрауға үйрету қажет. Сөйлемді к^рау кезінде оқушылардың бойында сөздерді дұрыс орналастырып, сөздерді бір бірімен байланыстыра білу екенділіктері қалыптасады. Мұндай мақсатқа жету үшін оқушыларда тек грамматикалық білімнің болуы жеткіліксіз.
Сондықтан, оған сөздік қорда молайту ж^ыстарында басқа сөздермен байланысу қабілеті бар сөздерді іріктеп беру керек. Бұл сөздер оқушының гармматикадын алған білімдері қалыптастырудың негізі болып есептелінеді. Сөздердің тіркесу қабілеттері ескерілгенде олардың стилистикалық тұрғыдан нейтральды тұрған жағдайы да ескерілді. Мысалы, "таза" деген сөз мағынасы "ақ кіршіксіз" болғандықтан ол адамға (таза жүрек, бойы таза), іс-қимылға (таза іс, таза жұмыс), заттың сын-сипатын білдіруде (таза киім, таза бұлақ) қатысты болып тіркесе алады. Керісінше оқулықтардағы кейбір сөздер өздерінің тіркесу Қабілеттері аясы тым тар болуына қарай алынып тасталынды. Мысалы: қалбаңда, қалбаңдай сөздерін тек зат есімге ғана тіркесе алады, ал қалғып-мүлгіп сөзі тек адамға ғана тіркесе алатындығы көрінеді.
Осындай сөздер бастауыш мектеп оқушыларығың сөздік Қорын молайтуда берілетін лексикалық тұлғалар құрамынан алынып тасталынды. Себебі, мұндай сөздердің тіркесу қабілеті болмағандықтан, ол оқушылардың сөздік қорын молайтпайды.
... жалғасы14
Нәтижесшде:
і сынып оқушыларына берілетін лексикалық негіз-257 сөз.
і сыныпта- 416 сөз
і сыныпта- 733 сөз
Төртінші сыныпта- 862 сөз іріктелініп алынды. Сөздерд іріктеу негізінде оқушыларға лексикалық минимум іріктелініп алынды. Сонымен, бұлар бастауыш мектепте оқытылатын лексикалық минимумның басты белгілері.
Қорыта айтқанда, бастауыш мектеп оқушыларының сөзДк қорын молайту жұмыстары сөздің мағыналық құндылығы, қолданылуы сирек, сөз жасамдық қасиеттері, сөздердің тіркесу қабілеттері тұрғысынан жүргізіледі. Бұл үшін г сөздік қорды молайту сабақтарының құрылымын және сабақты өту әдіс-тәсілдерін білу қажет.
2. Сабақгың кұрылымы және оны өтудің әдіс-тәсілдері.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz