Дене тәрбиесі сабағын педагогикалық бақылау және бағалау

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

І. ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ САБАҒЫН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ

1.1. Дене тәрбиесі сабағының тығыздығын анықтау ... ... ... ... ... ... ... .4.7

1.2. Дене тәрбиесі сабағында жүктеме мөлшерін анықтау,тамыр соғысын
өлшеу, тіркеу хаттамасын жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7.10

1.3. Дене тәрбиесі сабағын педагогикалық тұрғыдан талдау, бағалау..10.12

ІІ. Жеңіл атлетика. Ұзындыққа секірудің түрлері және оларды үйрету
әдістемесі
2.1. Жеңіл атлетиканың тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13.15

2.2. Ұзындыққа секірудің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16.19

ІІІ. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

3.1. Сабақ жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20.22

3.2. Зерттеу жұмысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23.24

3.3. Әдістемелік нұсқау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25

ІV. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27

Дене тәрбиесі сабақтарының негізгі сипаты – қатаң уақыт тәртібіндегі жаттығуларды оқушылардың орындау әрекеттері және жүктемені мөлшерлеу. Жүктеме дегеніміз – жаттығушының ағзасына белгілі бір мөлшерде дене жаттығуларымен әсер ету, күш түсіру. Сабақ кезіндегі жүктеме оқушылардың жасына, жынысына, дене қуаты дайындығына сай, үйлесімді болуы керек. Жүктемені мөлшерлеу дегеніміз оның көлемін және қарқындылығын өзгерту. Жүктеме көлемі дегеніміз – орындалған дене қуаты жұмысының саны (өтілген қашықтық, орындалған жаттығулар саны, жаттығуды қайталау саны, ауырлық салмағы т.б.). Оқушының жаттығуды қандай жылдамдықта, қарқында орындап жатқанына қарап жүктеменің қарқынын білеміз. Жүктеме қарқыны – орындалған жұмыс көлеміне жұмсалған уақыт немесе жаттығуды орындау жылдамдығы. Орындалған жұмысқа байланысты ағзада болған өзгерістер арқылы қарқындылық анықталады. Жүктеменің негізгі қарқындылық көрсеткіші – жүрек соғу жиілігі.
Аз жүктемелер оқушылардың дене дайындығының жоғарылауына күшті әсер бермесе, дұрыс берілмеген өте үлкен жүктемелер балалардың денсаулығына зиян тигізуі мүмкін. Жаттығуларды орындау кездерінде оқушыларда шаршау белгілері байқала бастаса (қозғалыс шапшаңдығы азайып, қимыл үйлесімділігі бұзылса, тыныс алу жиілесе, бет әлпеті қуара бастаса), жүктемені азайтып, оқушыларды тынықтыру керек. Дене тәрбиесі тәжірибесінде жүктемені реттеу – жаттығуларды қайталау саны, жаттығуды орындау қарқыны, амплитудасы арқылы, жаттығуды орындағанда сыртқы ауырлықты, сыртқы ортаны пайдалану, жаттығу арасындағы тынығу аралығы уақытын өзгерту арқылы іске асырылады.
Дене тәрбиесі сабағында жүктемені реттеу мен сабақтың тиімді, дұрыс өткізілгенін бағалау, сабақ тығыздығын анықтау үшін, оқушының сабақтағы әрекеттерін хаттама жүргізіп тіркеу тәсілі қолданылады. Бұл тәсіл орыс тіліндегі арнайы оқулықтарда «хронометраж» – әрекеттерді тіркеу деп аталады.
Сабақтың бүкіл ұзақтығы кезінде жүктеменің қалай берілгенін, оның мөлшерін анықтау үшін тамыр соғысын есептеу, өлшеу, оны хаттамаға тіркеу тәсілі қолданылады. Ол тәсіл орыс тіліндегі арнайы оқулықтарда «пульсометрия» - тамыр соғыстарын тіркеу деп аталады.

1. Педагогика: жалпы негіздері мен тәрбие теориясы. //Оқу құралы. - Алматы, 2008. (Авторлық бірлестікте: Бабаев С, Бабаева Қ.) -124 б.
2. Дене тәрбиесі сабағында оқушылардың дене мүмкіндіктерін дамыту. //Оқу- құрал. – Түркістан, 2005. – 70 б.
3. Ауылдық мектептердегі оқушылардың іс-әрекет қабілеттілігін жетілідіру әдістемесі. //Оқу-әдістемелік құрал. – Нүкіс, Қарақалпақстан, 2001. - 42 б.
4. Жеңіл атлетика. //Оқу-әдістемелік құрал. – Нүкіс, Қарақалпақстан. 2002. - 31 б.
5. Спорттағы қазіргі заманғы педагогикалық зерттеу әдістері. //Оқу-әдістемелік құрал. – Кентау, 2007. – 55 б.
6. Жеңіл атлетиканы оқыту әдістемесі. //Оқу-әдістемелік құрал. - Түркістан, 2008. -85 б.
7. Дене мәдениеті және спорттың теориясы мен әдістемесі - Е.Қ. Уанбаев, 2006 жыл
8. Дене тәрбиесі- Мұхамеджанова

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

І. ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ САБАҒЫН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ

0.1. Дене тәрбиесі сабағының тығыздығын анықтау ... ... ... ... ... ... ... .4-7

0.2. Дене тәрбиесі сабағында жүктеме мөлшерін анықтау,тамыр соғысын
өлшеу, тіркеу хаттамасын жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7-10

0.3. Дене тәрбиесі сабағын педагогикалық тұрғыдан талдау, бағалау..10-12

ІІ. Жеңіл атлетика. Ұзындыққа секірудің түрлері және оларды үйрету
әдістемесі
2.1. Жеңіл атлетиканың тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13-15

2.2. Ұзындыққа секірудің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16-19

ІІІ. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

3.1. Сабақ жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20-22

3.2. Зерттеу жұмысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23-24

3.3. Әдістемелік нұсқау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25

ІV. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..27

Кіріспе

Дене тәрбиесі сабақтарының негізгі сипаты - қатаң уақыт тәртібіндегі жаттығуларды оқушылардың орындау әрекеттері және жүктемені мөлшерлеу. Жүктеме дегеніміз - жаттығушының ағзасына белгілі бір мөлшерде дене жаттығуларымен әсер ету, күш түсіру. Сабақ кезіндегі жүктеме оқушылардың жасына, жынысына, дене қуаты дайындығына сай, үйлесімді болуы керек. Жүктемені мөлшерлеу дегеніміз оның көлемін және қарқындылығын өзгерту. Жүктеме көлемі дегеніміз - орындалған дене қуаты жұмысының саны (өтілген қашықтық, орындалған жаттығулар саны, жаттығуды қайталау саны, ауырлық салмағы т.б.). Оқушының жаттығуды қандай жылдамдықта, қарқында орындап жатқанына қарап жүктеменің қарқынын білеміз. Жүктеме қарқыны - орындалған жұмыс көлеміне жұмсалған уақыт немесе жаттығуды орындау жылдамдығы. Орындалған жұмысқа байланысты ағзада болған өзгерістер арқылы қарқындылық анықталады. Жүктеменің негізгі қарқындылық көрсеткіші - жүрек соғу жиілігі.
Аз жүктемелер оқушылардың дене дайындығының жоғарылауына күшті әсер бермесе, дұрыс берілмеген өте үлкен жүктемелер балалардың денсаулығына зиян тигізуі мүмкін. Жаттығуларды орындау кездерінде оқушыларда шаршау белгілері байқала бастаса (қозғалыс шапшаңдығы азайып, қимыл үйлесімділігі бұзылса, тыныс алу жиілесе, бет әлпеті қуара бастаса), жүктемені азайтып, оқушыларды тынықтыру керек. Дене тәрбиесі тәжірибесінде жүктемені реттеу - жаттығуларды қайталау саны, жаттығуды орындау қарқыны, амплитудасы арқылы, жаттығуды орындағанда сыртқы ауырлықты, сыртқы ортаны пайдалану, жаттығу арасындағы тынығу аралығы уақытын өзгерту арқылы іске асырылады.
Дене тәрбиесі сабағында жүктемені реттеу мен сабақтың тиімді, дұрыс өткізілгенін бағалау, сабақ тығыздығын анықтау үшін, оқушының сабақтағы әрекеттерін хаттама жүргізіп тіркеу тәсілі қолданылады. Бұл тәсіл орыс тіліндегі арнайы оқулықтарда хронометраж - әрекеттерді тіркеу деп аталады.
Сабақтың бүкіл ұзақтығы кезінде жүктеменің қалай берілгенін, оның мөлшерін анықтау үшін тамыр соғысын есептеу, өлшеу, оны хаттамаға тіркеу тәсілі қолданылады. Ол тәсіл орыс тіліндегі арнайы оқулықтарда пульсометрия - тамыр соғыстарын тіркеу деп аталады.

І. Дене тәрбиесі сабағын педагогикалық бақылау, бағдарлау
1.1. Дене тәрбиесі сабағының тығыздығын анықтау

Дене тәрбиесі сабағының тығыздығы, ол оқушыларға мүмкіншілік болғанынша көбірек жаттығулар орындату, оларды бос, тыныштық жағдайында көп қалдырмау. Дене тәрбиесі мен спорт тәжірибесінде сабақтың жалпы және қозғалтатын тығыздығы болады. Сабақтың бүкіл ұзақтығы кезінде педагогикалық тұрғыдан дұрыс пайдаланылған уақытты сабақтың
жалпы тығыздығы дейміз.
Педагогикалық тұрғыдан дұрыс пайдаланылған уақытқа жататындар: дене тәрбиесі жаттығуларын орындау, мұғалімді тыңдау, көрсетілген жаттығуды бақылау, түсінгенді ұғыну, сабақ өтер орынды дайындау, тынығу және т.б.
Педагогикалық тұрғыдан ақталмаған уақытқа жататындар: мұғалімнің немесе оқушылардың сабаққа кешігуі, снарядтарға ауысқан кездерде болатын ұзақ бос тұрып қалушылықтар, тәртіп бұзуға байланысты үзілістер, құрал-жабдықтардың істен шығуы, мұғалімнің спорт залдан себепсіз шығуы және т.б. Бұл кемшіліктер ұйымдастыру түрінің нашарлығына жатады. Толық дұрыс өткізілген дене тәрбиесі сабағының жалпы тығыздығы 100% болуы керек, сондықтан да уақытты тиімді пайдаланған дұрыс.

Сабақтың жалпы ұзақтығы кезінде дене тәрбиесі жаттығуларын орындауға кеткен уақытты қозғалтатын тығыздық дейміз. Қозғалтатын тығыздық - сабақтың негізгі бір өнімділігін, сапасын көрсететін көрсеткіш. Біз оның жоғары болуына ұмтыламыз. Қозғалтатын тығыздық жаттығу сабақтарында - 70-80%, оқу сабақтарында - 60-70% болуы керек. Сабақтың қозғалтатын тығыздығын көбейту үшін мұғалімдер түсіндіру мен көрсетуді біріктіреді, жаттығуларды толассыз орындау әдісін, айналмалы жаттығу әдісін қолданады, сыныпты топтарға бөледі, барлық оқушы бірден жаттығуға мүмкіншілігі бар жабдықтарды пайдаланады, сабақта сынып белсенділерін көмекке тартады.
Сабақтың тығыздығын анықтау хаттамасы сынып оқушыларының ішіндегі белсенді, тәртіпті, дене тәрбиесі сабағында орташа үлгеретін оқушының қимыл- әрекеттерін тіркеу арқылы жүргізіледі. Сабақ тығыздығын анықтауға қатысар алдында біз қағазға толық дұрыстап жазып, сызып хаттаманы дайындап алуымыз керек. Хаттама жүргізген кезде хаттама жүргізуші жазып, келесі бақылаушы адам секундомерді қоса отырып, бақылаудағы оқушының орындаған барлық іс-әрекеттерін айтып, жазып отырады. 1-бағанаға оқушының әрекеттерінің мазмұны, 2 бағанаға секөнд бойынша қимыл-әрекеттердің аяқталған уақыттары жазылып отырады (хаттама үзіндісі келесі бетте).

Оқушының мынандай қимыл-әрекеттері хаттамаға тіркеледі:

1. Жаттығуды орындауы. Барлық жаттығуларды орындау уақыттарын секундомермен дәл анықтау. Уақыт 4-бағанада көрсетіледі.

2. Жаттығуды орындағаннан басқа ретте оқушының жағдайлары: мұғалімнің көрнекі құралдарды, жаттығуларды көрсетуін бақылау, тыңдау, тынығу, келесі орындалатын тапсырманы тосу, қайта сап құру, сабақ орнын дайындау т.с.с. Уақыты 3-бағанада көрсетіледі.
3. Педагогикалық тұрғыдан дұрыс пайдаланылмаған іс-әрекеттер: мұғалімнің немесе оқушылардың сабаққа кешігуі, снарядтарға ауысқан кездерде болатын ұзақ уақыт бос тұрып қалушылықтар, тәртіп бұзуға байланысты үзілістер, құрал-жабдықтардың істен шығуы, мұғалімнің спорт залдан себепсіз шығуы және т.б. Бұл әрекеттер арқылы уақыттар хаттаманың 5-бағанасында тіркеліп, олар мұғалімнің кінәсінен болған бос уақыттар деп аталады.
Дене тәрбиесі сабағының тығыздығын анықтау хаттамасының үлгі ретінде
нұсқасын төменге кестеден қараңыз.
Дене тәрбиесі сабағының тығыздығын анықтау хаттамасы
Сынып ---------- Оқушылар саны -------
Сабақ жүргізілген жер -------------
Сабақ түрі -------------------
Сабақ жүргізуші ---------------
Бақылаудағы оқушы ----------------------
Хаттама жүргізуші --------------------------

Оқушылар әрекеттерінің

мазмұны

Әрекеттің аяқталған уақыты

Мұғалімді тыңдау,

кезек тосу т.б.

Жаттығу-

ларды

орындау

Мұғалімнің

күнәсінен болған

бос уақыт

Сапқа тұру, рапорт

беру, сабақ

міндеттерін түсіндіру

8.02

2

Саптық жаттығулар

8.03

1

Жүру, жүгіру жаттығулары

8.08

5

Орнында тұрып орындаған жалпы дамыту жаттығулары

8.12

7

Сапқа тұрғызу,

тапсырманы түсіндіру

8.17

2

Негізгі

жаттығуларды орындау

8.22

5

Қатесін түзету

8,23

1

Тапсырма беру

8.25

2

Жетекші жаттығуларды

орындау

8.35

10

Қателерін

түзету,

қайталап түсіндіру

8.36

1

Жылдамдықты

дамыту жаттығулары

8.41

5

Ағзаны қалпына

келтіру жаттығулары

8.43

2

Қорытынды

жасау, үйге

тапсырма беру

8.45

2

Барлық уақыт

45 мин

10 мин

35 мин

00 мин

Әрбір әрекетке жұмсаған уақыт секундомер бойынша 2-бағанада белгіленген алдыңғы көрсеткен уақыттан кейінгі уақытты алу жолы арқылы анықталады. Сабақ аяқталғаннан соң 3,4 бағаналардағы мақсатқа сәйкес орындалған уақыттар қосылады да, сабақтың жалпы уақытына бөлу, оларды 100 пайызға көбейту арқылы сабақтың жалпы тығыздығы анықталады.
Мақсатқа сәйкес кеткен уақыт 45
Жалпы тығыздық = ------------------------------- ----------------х 100 % = ---- х 100
= 100%
Жалпы сабақ уақыты 45
Біздің үлгі ретінде берген бұл хаттама бойынша сабақтың жалпы тығыздығы - 100%. Мұғалімнің күнәсінен болған бос уақыттар жоқ, сондықтан дұрыс өткізілген дене тәрбиесі сабағы деп есептеледі.

4-бағанадағы жаттығуды орындауға кеткен уақытты сабақтың жалпы уақытына бөлу,100 пайызға көбейту арқылы сабақтың қозғалтатын тығыздығын анықтаймыз.

Жаттығу орындауға кеткен уақыт 35
Қозғалтатын тығыздық ------------------------------ ------------- х 100 % = ---- х 100 = 77,7
Жалпы сабақ уақыты 45
Біздің бұл жағдайымызда, хаттама бойынша қозғалтатын тығыздық - 77,7 пайыз. Ереже бойынша қозғалтатын тығыздық 60-70 пайыздан жоғары болуы қажет, сондықтан да 77,7 пайызбен өткізілген сабақтың қозғалтушы тығыздығы өте жақсы деп есептеледі
Жалпы және қозғалтатын тығыздық көрсеткіштерін салыстыра отырып, әрбір мұғалім өз жұмысындағы сабақтың қанша пайыз сапалы өткенін біледі.

1.3. Дене тәрбиесі сабағында жүктеме мөлшерін анықтау,
тамыр соғысын өлшеу, тіркеу хаттамасын жүргізу

Сабақта белсенді, тәртіпті, дене тәрбиесі сабағында орташа үлгеретін бір оқушының тамыр соғуын әрбір 3-5 минөт сайын 9-16 рет есептеп, хаттамаға тіркеп отырамыз. Тамыр соғысын сол қолдың немесе мойындағы күре тамырдың қан тамырын ортаңғы үш саусақтың ұшымен ақырын басып санау арқылы есептейміз. Тамыр соғысы 10 секөнд бойы есептеледі де 6-ға көбейтіліп, бір минөттағы жүрек соғу жиілігі анықталып отырады. Ол көрсеткіш хаттаманың № 2, № 3 бағанасына жазылады. № 4 Қимыл-әрекет түрлері бағанасына тамыр соғысын есептеу алдында оқушының орындаған әрекет түрі жазылады. Тамыр соғуын өлшеу мәліметтері хаттамада көрсетілген.
Дене тәрбиесі сабағында жүктеме мөлшерін анықтау хаттамасы
Күні ...
Сынып...
Сабақ міндеттері ...
Сабақ жүргізуші ...
Хаттама жүргізуші ...
Бақылаудағы оқушы ...

Тамыр

соғысын

есептеу уақыты

Ж С Ж

--- -----

Қимыл-әрекет түрлері

Ескертулер

10 сек ---1 мин

Сабаққа дейін

12

72

Тыныштық күйінде

3

14

84

Сапқа тұру, сабақ міндетін хабарлау

6

16

96

Жүру жаттығулары

9

20

120

Жүгіру жаттығулары

12

21

126

ЖДДЖ орнында тұрып орындау

15

22

132

ЖДДЖ қозғалыста орындау

18

19

114

Оқушыларға жаттығу

техникасын түсіндіру

21

24

144

Допты қос қолмен жоғарыдан қабылдау

24

26

156

Допты қос қолмен төменнен қабылдау

27

20

120

Допты торға түсіру әдісін түсіндіру

30

28

168

Жүгіріп келіп допты торға түсіру

33

31

186

Баскетбол ойынын ойнау

36

25

150

Орнында тұрып допты торға лақтыру

39

22

132

Орнында тұрып допты торға лақтыру

42

19

114

Босаңсыту жаттығулары

45

14

84

Қорытындылау, баға қою

Әрбір 3 мин сайын тамыр соғысын өлшеулер орындалып, хаттама толық толтырылып, сабақ біткеннен кейін біз алынған мәліметтер бойынша оқушы ағзасындағы физиологиялық жүктеме өзгерістерінің қисық сызықтары графигін сызамыз.

190-

180-

170-

160-

150-

140-

130-

120-

110-

100-

90-

80-

70-

3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45

Жүктеменің физиологиялық өзгерістерінің қисық сызығы
Осы қисық сызықтарды қарау арқылы біз дене тәрбиесі сабағының кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерінде сабақ жүктемесі қалай берілгенін білуімізге болады. Дұрыс өткізілген сабақтың кіріспе бөлімінде жүктеме біртіндеп көтеріледі, жүрек соғу жиілігі 130-140 соғуминөт деңгейіндегі, кіші және орта жүктемеде орындалады. Сабақтың негізгі бөлімінде жүктеме жоғарылап екі-үш жүктеме шыңдарымен өткізіледі. Жүктеме шыңдары дегеніміз - жоғары жүктеме беру көрінісі. Біздің графигімізде ол 24-ші және 33-ші минөттарда көрініс беріп тұр. Дұрыс өткізілген қорытынды сабақ бөлімінде жүктеме төмендетіліп, жаттығушылар ағзасы бастапқы қалыптарына жақындаулары керек. Біздің үлгі ретінде көрсеткен суретімізде дене тәрбиесі сабағының дұрыс өткізілген көрінісін көріп отырсыздар (6-сурет).
Дене тәрбиесі мұғалімі осы қисық сызықтар суреті арқылы сабақ бөлімдеріндегі жүктеме нәтижелерін айқын көруіне, сол арқылы келешек жұмыстарына өзгерістер енгізулеріне болады.

1.3. Дене тәрбиесі сабағын педагогикалық
тұрғыдан талдау, бағалау

Дене тәрбиесі мұғаліміне педагогикалық талдау және бағалау екі түрлі мақсатта қажет болады. Бірінші - өзінің сабақ беруін, қандай дәрежеде бере алатынын бағалау, қандай мәселелерге назар аудару керек екенін білу. Екінші - әріптестерінің сабақ өткізулерін талдау, бағалау. Жалпы білім беретін мектептерде мұғалімдердің бір-бірлерінің сабақтарына қатысуы, сабақ өткізу туралы пікірлерін айтуы, сабақтарын талдауы, бағалауы көбірек жүргізілсе дұрыс бола ма деп ойлаймыз. Осындай бір-бірлерінің сабақтарына көп қатысып, жақсы жақтарын қабылдаса, жаңалықтар кірсе ол мектеп мұғалімдерінің кәсіптік шеберліктерінің өсуіне жақсы ықпалын тигізер еді. Жас мұғалімдерге өте үлкен тәжірибе болар еді. Қазіргі кезде сабақты талдаудың мектеп мұғалімдері білетін бірнеше педагогикалық әдістері бар, ол әдістер көптеген әдебиеттерде жазылған. Біздің ұсынып отырған дене тәрбиесі сабағының гистограммасы ең бір оңай, дене тәрбиесі сабағының қалай өткенін тез анықтайтын әдіс. Бұл ұсынылған әдісіміз дене тәрбиесі сабақтарын талдауда кең қолданылып кетеді деген ойдамыз. Бақылау гистограмасын кестеден қараңыз.
Дене тәрбиесі сабағын бақылау гистограммасы
№ ... орта мектеп. Сабақ жүргізуші ... ... 200... ж.
Сабаққа бақылау, талдау жүргізушілер ...

№

рс

Мазмұны

Балл

Ескер-

тулер

1

2

3

4

5

I

Кіріспе бөлім

1

Оқушылардың сыртқы түрі

2

Басталуы, сабақ міндетін түсіндіруі

3

Өзіне сенімділігі, дауысы, оқушылармен

қарым-қатынасы

4

Дене қыздыру жаттығуларын таңдауы, беруі

II

Негізгі бөлім

5

Тапсырманы түсіндіруі, орындатуы

6

Берілген жаттығуларды дұрыс таңдауы

7

Оқушылардың тәртібі, жат-ы орындауы

8

Сабақ бөлімдеріне, негізгі жаттығуларға

уақыт дұрыс бөлінуі

9

Сабақ тығыздығын ойластыруы

10

Жүктемені дұрыс беруі

11

Үйрету, қайталау үрдісіндегі нәтиже

III

Қорытынды бөлім

12

Ағзаны қалпына келтіру, босаңсыту

жаттығуларын дұрыс беруі

13

Сабақ қорытындылары

14

Үй тапсырмасын беруі

IV

Сабақтың жалпы параметрі

15

Сабақ конспектісі

16

Сабақ орнын дайындауы

17

Сабақ құрылысының сақталуы

18

Сабақтың жалпы, қозғалтушы тығыздығы

19

Жүктеме мөлшерін дұрыс беруі

20

Өзін-өзі бағалауы

V

Жалпы алған балл сандары

VI

Қорытынды

Сабақты бағалауға қатысқан кезде алдын ала дайындалған гистограммадағы 20 түрлі мәселелерге жауап беріп, баға жазылған бағаналарға + қойып отырамыз. Сабақ аяқталғаннан соң + қойылған бағаларды балл деп жазылып тұрған бағанаға 1-5 балл түрінде толтырамыз. Барлық балдар санын қосып, 20 санына бөлу арқылы сабақтың орта арифметикалық бағасын шығарамыз. Бұл гистограмманың бір тиімділігі барлық мұғалімдерді бір түрлі ортақ мәселе, параметрлер арқылы бағалай аламыз.

ІІ. Жеңіл атлетика. Ұзындыққа секірудің түрлері және оларды үйрету әдістемесі
2.1. Жеңіл атлетиканың тарихы

Жеңіл атлетиканың тарихы ежелгі дүние дәуіріндегі халықтардың іс әрекетінен басталады. Табиғи қозғалыстар, яғни, жүру, тұру, секіру адам бұлшық еттерінің қозғалысы адамзат пайда болған дәуірден бастау алады. Мәліметтерге сүйенсек, жеңіл атлетикадан жарыс біздің эрамызға дейінгі 776 жылы өткізілген. Бұл туралы Ежелгі Грек олимпиада ойындары туралы жазбаларда анық жазылған.
Сол замандарда жарыс тек ұзын-сонар алаңда жүгіру жарысымен шектелген. Ерлер мен әйелдар арасындағы бәсеке жеке-жеке өткізіліпті.
Гректер жұдырық түйістіретін спорт түрі мен күресті ауыр атлетикаға жатқызған. Бұрынғы атлеттердің жетістігі жүгіру шапшаңдығымен өлшенген. Бізге алғашқы олимпиадалық чемпиондардың Ежелгі Грекиядан шыққаны белгілі. Бұл шара біздің эрамызға дейінгі 776 жылы өткізілген. Онда атлеттер тек жүгіру спорт түрінен бақ сынаған. Додаға 192 метрді бағындырған жалғыз атлет жеңімпаз аталған екен. Жеңіс тұғырынан көрінген азамат Элида қаласында жай ғана даяшы болған. Ал, жеңіл атлетика алғаш рет Англияда ұйымдастырылған. 1837 жылдары жарысқа түскендер 2 метр қашықтықта жүгірген. Оған қатысушылар Регби қаласындағы колледжде білім алып жатқан жастар болған. Итон, Оксфорд, Кембридж, Лондондағы оқу орындарында да спорттық жарыстан жиі өтіп тұрған.
Кейіннен бағдарламаға қысқа қашықтықта жүгіру, ұзындықта және биіктіктен секіру сынды шарттар енгізіді. 1865 жылы Лондон атлетика клубы құрылды. Бұның негізінде тұңғыш рет жеңіл атлетикадан ел чемпионаты өтті
1880 жылы Англияда Британ империясының шеңберінде әуесқойлар атлет қауымдастығы негізін қалады. Ал, АҚШ-та 1868 жылы Нью-Йорк қаласында алғашқы атлет клубы ашылды. Сол жылдары Америкада атлетиканың дамуына үлес қосқандардың басым дені университет ошақтары болды. 1880-90 жылы жеңіл атлетика жеке дара спорт түрі ретінде күллі Еуропаға кең таралды.
1896 жылы өткен олимпиада ойындары жеңіл атлетиканың дамуына орсан жол ашты. Сол жылы Афинада өткен І олимпиада ойындарына жеңіл атлетиканың 12 түрі енгізілді. Додада америкалық жеңіл атлеттер барлық жүлдені қанжығаларына байлады. Алайда, олардың қуанышы ұзаққа бармады. Өйткені, 1952 жылдан бастап олимпиада ойындарына қатыса бастаған КСРО атлеттері олардың бірден-бір қарсылары болды.
1996 жылы Атлантада өткен олимпиада ойындарында өнер көрсеткен атлеттердің саны 2000-ға жетті. Әйелдер арасындағы жарыс 1928 жылдан бастау алады. Нәзік жандар 1999 жылы жаздық әлем чемпионатында және 2000 жылы Сидней олимпиадасында жақсы нәтиежеге қол жеткізе білді.
1968 жылы Мехикода өткен жарыста американлық спортшы Боб Бимон -- 8 м 90 см ұзындықтан секіруден әлем рекортын жаңартқан. Бұны күллі әлем 21 ғасырдың ең биік көрсеткіші деп бағалады. Араға 20 жыл салып Сеулде өткен олимпиадада 100 және 200 м қашықтықтан жүгіруден америкалық желаяқ Флоренс Гриф фит- Джойнер рекорттық көрсеткішті бағындырды. Оның бұл жетістігі 14 жыл қатарынан сақталып тұрды.
Жеңіл атлетикада жаттығу киімдері жұқа және жеіл болғаны дұрыс, жүгіруге ыңғайлы аяқ киім , қысқ қашықтыққ арнайы шеге табанды аяқ киім іиген дұрыс. Жүгіруді спорттық немесе дене жаттығуы үшін пайдаланады. Дене шынықтыруға жай ғана жүгіріс немес жаяу жүрудің пайдасы ұшан-теңіз.

Биіктіктен секіру үшін спортшы ең әуелі сілтейтін және итерілетін аяқты анықтап алады. Шамамен 7-9 м жүгіретін жерін белгілейді. Әдетте, биіктікке секіретін спортшы кермеден секіруге жүгірген кезде аса жоғары жылдамдықпен бастағанымен, кермеге жақындаған кезде жылдамдық төмендейді. Себебі, спортшы секіруге дайындалады.Бүгінде биіктікке ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.