Жоғары және арнайы орта оқу орындарындағы жастардың дене тәрбиесі
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І. ЖОҒАРЫ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ОРТА ОҚУ ОРЫНДАРЫНДАҒЫ ЖАСТАРДЫҢ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ
1.1.Жоғары оқу орынындағы студенттердің дене тәрбиесі ... ... ... ... ... ... ...4.6
1.2.Жоғарғы оқу орнының дене тәрбесі кафедрасы мен спорт кулубының
жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6.8
1.3. Кәсіптік техникалық училищедегі дене тәрбиесі және спорттық
жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8.10
1.4.Студенттердің дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері ... ... ... ... ... ... ...10.13
ІІ. ВОЛЕЙБОЛ: ДОПТЫ ОЙЫНҒА ҚОСУ ТЕХНИКАСЫН ҮЙРЕТУ
2.1.Ойынның негізгі ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14.18
IIІ. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1. Сабақ жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19.21
3.2. Зерттеу жұмысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
3.3.Әдістемелік нұсқау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
ІV. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24.25
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І. ЖОҒАРЫ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ОРТА ОҚУ ОРЫНДАРЫНДАҒЫ ЖАСТАРДЫҢ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ
1.1.Жоғары оқу орынындағы студенттердің дене тәрбиесі ... ... ... ... ... ... ...4.6
1.2.Жоғарғы оқу орнының дене тәрбесі кафедрасы мен спорт кулубының
жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6.8
1.3. Кәсіптік техникалық училищедегі дене тәрбиесі және спорттық
жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8.10
1.4.Студенттердің дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері ... ... ... ... ... ... ...10.13
ІІ. ВОЛЕЙБОЛ: ДОПТЫ ОЙЫНҒА ҚОСУ ТЕХНИКАСЫН ҮЙРЕТУ
2.1.Ойынның негізгі ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14.18
IIІ. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1. Сабақ жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19.21
3.2. Зерттеу жұмысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
3.3.Әдістемелік нұсқау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
ІV. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24.25
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
Бүгінгі таңда әрбір азаматтың бойындағы дене қозғалыстпрының сапал қасиеттері мен рухани күшін үйлестіруде дене тәрбиесі атқаратын рөлі зор. Дене тәрбиесінің адам тәрбиесіне тигізетін әсері мен заңдылықтарн жете білу бүгінгі ұрпақтың ертеңгі ұлағатты ұстаздардың алдында тұрған негізгі міндеті. Әрбір адам өзін келешекте өмір сүруге әзірлеп отырады. Ал ғылым мен технианың дамуына байланысты көптеген қол жұмыстар,ой еңбегімен алмастырып,дененің қимыл қозғалыстары азаюда. Демек адамдарды қимыл қозғалыс яғни дене тәрбиесімен шұғылдандруға дағдыландыру керек.
Тақырыптың өзектілігі:
Дене тәрбиесі өсіп келе жатқан жас ұрпаққа білім мен тәрбие беру саласының бір тармағы болып табылады және ол жеке тұлғаның жан жақты дамуына,күшті де қуатты болып өсуіне ұзақ уақыт шығармашылық еңбекке жарамды адамды қалыптастыруға оны Отан сүйгіштікке дайындауға қызмет етеді. Демек,жоғары оқу орындарына болашақ мамандарды кәсіби дайындау денсаулығы мықты,жан-жақты дамыған алуан түрлі дене және ақыл-ой еңбектерін тәрбиелеуге қабілетті ұрпақты дайындау жөніндегі мемлекеттік қажеттілік талаптарына байланысты жүргізілетін іс.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Келешек жас маманның тұлға ретінде қалыптасуына, жан-жақты жетілуіне, жоғары дәрежелі мамандардың жан-жақты дайындығына өз үлесін қосу, жағымды әсер ету, көмектесу.
Курстық жұмыстың мақсаты:
-Отан қорғауға, еңбек етуге дайындау үшін қажетті өнегелік, жігерлілік және дене қуаты қасиеттерине студенттерді тәрбиелеу.
-студенттерді жан-жақты, үйлесімді дамыту, денсаулықтарын сақтау және нығайту, оқу үрдісі кезінде қажетті жұмыс қабілеттіліктерін жоғарлату.
-жоғары оқу орнының бағдарламасының талаптарына, нормаларына сай дене қуаты дайындығын дамыту және Президенттік сынама нормаларына, дайындау тапсырту.
-студент спортшылардың спорттык шеберліктерін жетілдіру.
-дене тәрбиесі және спорттық жаттықтыруға қажет дене тәрбисінің теориясы мен әдістемесінен теориялық білім буру, спорт жарыстарында төрелік етуге, спорт нұсқаушылары ретінде жұмыстар атқара білуге үйрету.
-студенттердің дене жаттығуларымен, спортпен тұрақты жаттығуға деген қызығушылықтарын, ынтығушылықтарын тәрбиелеу.
Тақырыптың өзектілігі:
Дене тәрбиесі өсіп келе жатқан жас ұрпаққа білім мен тәрбие беру саласының бір тармағы болып табылады және ол жеке тұлғаның жан жақты дамуына,күшті де қуатты болып өсуіне ұзақ уақыт шығармашылық еңбекке жарамды адамды қалыптастыруға оны Отан сүйгіштікке дайындауға қызмет етеді. Демек,жоғары оқу орындарына болашақ мамандарды кәсіби дайындау денсаулығы мықты,жан-жақты дамыған алуан түрлі дене және ақыл-ой еңбектерін тәрбиелеуге қабілетті ұрпақты дайындау жөніндегі мемлекеттік қажеттілік талаптарына байланысты жүргізілетін іс.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Келешек жас маманның тұлға ретінде қалыптасуына, жан-жақты жетілуіне, жоғары дәрежелі мамандардың жан-жақты дайындығына өз үлесін қосу, жағымды әсер ету, көмектесу.
Курстық жұмыстың мақсаты:
-Отан қорғауға, еңбек етуге дайындау үшін қажетті өнегелік, жігерлілік және дене қуаты қасиеттерине студенттерді тәрбиелеу.
-студенттерді жан-жақты, үйлесімді дамыту, денсаулықтарын сақтау және нығайту, оқу үрдісі кезінде қажетті жұмыс қабілеттіліктерін жоғарлату.
-жоғары оқу орнының бағдарламасының талаптарына, нормаларына сай дене қуаты дайындығын дамыту және Президенттік сынама нормаларына, дайындау тапсырту.
-студент спортшылардың спорттык шеберліктерін жетілдіру.
-дене тәрбиесі және спорттық жаттықтыруға қажет дене тәрбисінің теориясы мен әдістемесінен теориялық білім буру, спорт жарыстарында төрелік етуге, спорт нұсқаушылары ретінде жұмыстар атқара білуге үйрету.
-студенттердің дене жаттығуларымен, спортпен тұрақты жаттығуға деген қызығушылықтарын, ынтығушылықтарын тәрбиелеу.
1. Аммарин Б. А. «Дене тәрбиесінің ілімі мен әдістемесі» М. 1999.
2. Ә. Ж. Тілеулов «Спорт құрлымдары» Шымкент 2004.
3. Балалар мен жасөспірімдердің салауатты өмір салтын қамтамасыз
етудегі дене тәрбиесі Республикалық ғылыми әдістемелік түтас жинақ
бағдарламасы 2001-2005 жыддарға. Алматы 2001.
4. Гриченко М.Ф., Саноян Г.Г. Еңбек, денсаулық, дене тәрбиесі. -М., ФиС,1974 19.
5. Дене тәрбиесі және спорт арқылы Қазақстан Республикасының халқын сауықтыру бағдарламасы. Алматы 1999.
6. Дене тәрбиесі мұғалімдеріне арналған кітап. Каюрова С. Редакциясы бойынша. -М., ФиС, 1973ж.
7. Дене тәрбиесі іліміне кіріспе. Дене тәрбиесі институттарына арналған оқу құралы. Матвеев Л.П. редакциясы бойынша. -М, ФиС, 1983 25.
8. Дене тәрбиесі іліміне кіріспе дене тәрбиесі институттарына арналған оқу құралы. Матвеев А. Т. редакциясы М. ФИС. 1993.
9. Дене тәрбиесінің ілімі мен әдістемесі. Матвеев М., Говиков А.Д. басқаруымен. 2-ші басылым. —М.:ФиС, 1976ж. Т.1, 2тарау.
10. Есіркепов Ж.М., Егізбаев Ж.Ә. Дене тәрбиесі мен эстетикалық тәрбиенің сабақтастығы // Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Тараз, 2005.
11. Ж. Қабланов «Спорт теминдерінің сөздігі мен тарихы» Алматы 2002ж
12. И.Фомин И.А.,Филин В.П. Дене тәрбиесінің жас ерекшелік негізі. М.,Фис, 1972
13. Қазақстан Республикасының Дене шынықтыру және спорт туралы заңы 1997ж.
14. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан 2030: Қазақстан Республикасы Президснтінің Қазақстан халқына үндеуі. Алматы 1997. 256 бет.
15. Понамарев Н.И. Дене тәрбиесінің әлуметтік қызметі. -М., ФиС. 1974
2. Ә. Ж. Тілеулов «Спорт құрлымдары» Шымкент 2004.
3. Балалар мен жасөспірімдердің салауатты өмір салтын қамтамасыз
етудегі дене тәрбиесі Республикалық ғылыми әдістемелік түтас жинақ
бағдарламасы 2001-2005 жыддарға. Алматы 2001.
4. Гриченко М.Ф., Саноян Г.Г. Еңбек, денсаулық, дене тәрбиесі. -М., ФиС,1974 19.
5. Дене тәрбиесі және спорт арқылы Қазақстан Республикасының халқын сауықтыру бағдарламасы. Алматы 1999.
6. Дене тәрбиесі мұғалімдеріне арналған кітап. Каюрова С. Редакциясы бойынша. -М., ФиС, 1973ж.
7. Дене тәрбиесі іліміне кіріспе. Дене тәрбиесі институттарына арналған оқу құралы. Матвеев Л.П. редакциясы бойынша. -М, ФиС, 1983 25.
8. Дене тәрбиесі іліміне кіріспе дене тәрбиесі институттарына арналған оқу құралы. Матвеев А. Т. редакциясы М. ФИС. 1993.
9. Дене тәрбиесінің ілімі мен әдістемесі. Матвеев М., Говиков А.Д. басқаруымен. 2-ші басылым. —М.:ФиС, 1976ж. Т.1, 2тарау.
10. Есіркепов Ж.М., Егізбаев Ж.Ә. Дене тәрбиесі мен эстетикалық тәрбиенің сабақтастығы // Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Тараз, 2005.
11. Ж. Қабланов «Спорт теминдерінің сөздігі мен тарихы» Алматы 2002ж
12. И.Фомин И.А.,Филин В.П. Дене тәрбиесінің жас ерекшелік негізі. М.,Фис, 1972
13. Қазақстан Республикасының Дене шынықтыру және спорт туралы заңы 1997ж.
14. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан 2030: Қазақстан Республикасы Президснтінің Қазақстан халқына үндеуі. Алматы 1997. 256 бет.
15. Понамарев Н.И. Дене тәрбиесінің әлуметтік қызметі. -М., ФиС. 1974
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І. ЖОҒАРЫ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ОРТА ОҚУ ОРЫНДАРЫНДАҒЫ ЖАСТАРДЫҢ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ
1.1.Жоғары оқу орынындағы студенттердің дене тәрбиесі ... ... ... ... ... ... ... 4-6
1.2.Жоғарғы оқу орнының дене тәрбесі кафедрасы мен спорт кулубының
жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6-8
1.3. Кәсіптік техникалық училищедегі дене тәрбиесі және спорттық
жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8-10
1.4.Студенттердің дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері ... ... ... ... ... ... ...1 0-13
ІІ. ВОЛЕЙБОЛ: ДОПТЫ ОЙЫНҒА ҚОСУ ТЕХНИКАСЫН ҮЙРЕТУ
2.1.Ойынның негізгі ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14-18
IIІ. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1. Сабақ жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19-21
3.2. Зерттеу жұмысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
3.3.Әдістемелік нұсқау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
ІV. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24-25
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
Кіріспе
Бүгінгі таңда әрбір азаматтың бойындағы дене қозғалыстпрының сапал қасиеттері мен рухани күшін үйлестіруде дене тәрбиесі атқаратын рөлі зор. Дене тәрбиесінің адам тәрбиесіне тигізетін әсері мен заңдылықтарн жете білу бүгінгі ұрпақтың ертеңгі ұлағатты ұстаздардың алдында тұрған негізгі міндеті. Әрбір адам өзін келешекте өмір сүруге әзірлеп отырады. Ал ғылым мен технианың дамуына байланысты көптеген қол жұмыстар,ой еңбегімен алмастырып,дененің қимыл қозғалыстары азаюда. Демек адамдарды қимыл қозғалыс яғни дене тәрбиесімен шұғылдандруға дағдыландыру керек.
Тақырыптың өзектілігі:
Дене тәрбиесі өсіп келе жатқан жас ұрпаққа білім мен тәрбие беру саласының бір тармағы болып табылады және ол жеке тұлғаның жан жақты дамуына,күшті де қуатты болып өсуіне ұзақ уақыт шығармашылық еңбекке жарамды адамды қалыптастыруға оны Отан сүйгіштікке дайындауға қызмет етеді. Демек,жоғары оқу орындарына болашақ мамандарды кәсіби дайындау денсаулығы мықты,жан-жақты дамыған алуан түрлі дене және ақыл-ой еңбектерін тәрбиелеуге қабілетті ұрпақты дайындау жөніндегі мемлекеттік қажеттілік талаптарына байланысты жүргізілетін іс.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Келешек жас маманның тұлға ретінде қалыптасуына, жан-жақты жетілуіне, жоғары дәрежелі мамандардың жан-жақты дайындығына өз үлесін қосу, жағымды әсер ету, көмектесу.
Курстық жұмыстың мақсаты:
-Отан қорғауға, еңбек етуге дайындау үшін қажетті өнегелік, жігерлілік және дене қуаты қасиеттерине студенттерді тәрбиелеу.
-студенттерді жан-жақты, үйлесімді дамыту, денсаулықтарын сақтау және нығайту, оқу үрдісі кезінде қажетті жұмыс қабілеттіліктерін жоғарлату.
-жоғары оқу орнының бағдарламасының талаптарына, нормаларына сай дене қуаты дайындығын дамыту және Президенттік сынама нормаларына, дайындау тапсырту.
-студент спортшылардың спорттык шеберліктерін жетілдіру.
-дене тәрбиесі және спорттық жаттықтыруға қажет дене тәрбисінің теориясы мен әдістемесінен теориялық білім буру, спорт жарыстарында төрелік етуге, спорт нұсқаушылары ретінде жұмыстар атқара білуге үйрету.
-студенттердің дене жаттығуларымен, спортпен тұрақты жаттығуға деген қызығушылықтарын, ынтығушылықтарын тәрбиелеу.
І. Жоғары және арнайы оқу орындарындағы жастардың дене тәрбиесі
1.1.Жоғары оқу орынындағы студенттердің дене тәрбиесі
Келешек жас маманның тұлға ретінде қалыптасуына, жан-жақты жетілуіне жоғары оқу орнында оқыған уақыты өте қатты әсер етеді. Келешек маманды кәсіптік жұмысына даярлайтын оқу, тәрбие жүйесіндегі әр түрлі пәндер қатарындағы дене тәрбиесі пәні мен спорттық-сауықтыру жұмыстарының маңызы өте зор.
Жоғары оқу орнындағы дене тәрбиесінің мақсаты - жоғары дәрежелі мамандардың жан-жақты дайындығына өз үлесін қосу, жағымды әсер ету, көмектесу. Жоғары оқу орнының оқыту үрдісіне дене тәрбиесі төмендегідей міндеттерді орындайды:
-Отан қорғауға, еңбек етуге дайындау үшін қажетті өнегелік, жігерлілік және дене қуаты қасиеттерине студенттерді тәрбиелеу.
-студенттерді жан-жақты, үйлесімді дамыту, денсаулықтарын сақтау және нығайту, оқу үрдісі кезінде қажетті жұмыс қабілеттіліктерін жоғарлату.
-жоғары оқу орнының бағдарламасының талаптарына, нормаларына сай дене қуаты дайындығын дамыту және Президенттік сынама нормаларына, дайындау тапсырту.
-студент спортшылардың спорттык шеберліктерін жетілдіру.
-дене тәрбиесі және спорттық жаттықтыруға қажет дене тәрбисінің теориясы мен әдістемесінен теориялық білім буру, спорт жарыстарында төрелік етуге, спорт нұсқаушылары ретінде жұмыстар атқара білуге үйрету.
-студенттердің дене жаттығуларымен, спортпен тұрақты жаттығуға деген қызығушылықтарын, ынтығушылықтарын тәрбиелеу.
Студенттердің оқу үрдістері денсаулық күйлеріне, дене қуаты дайындығына, спорттық дәрежелеріне, келешек мамандықтарына байланысты жүргізіледі. Дене тәрбиесі жұмыстарын орындау жоғары оқу орнының дене тәрбиесі кафедрасы мен спорттық клубқа жүктеледі. Оқу жоспары және оқу бағдарламасы негізінде оқу үрдісін үйымдастыруға жауапты дене тәрбиесі кафедрасы болып табылады. Көпшілік-сауықтыру және спорттық жұмыстарды дене тәрбиесі кафедрасы оқытушыларымен бәрәгәп оқу орнының спорт клубы жүргізеді. Студенттерді жыл басында дәрігерлік байқаудан өткізу және жыл көлемінде дәрігерлік бақылау жүргізіп отыру оқу орнының денсаулық пунктінің міндетіне жүктеледі.
Студенттердің дене тәрбисі жұмыстарының түрлері
Жоғары оқу орнындағы дене тәрбиесі сабағы мен жұмыстарды барлық оқу ұзақтығы кезінде жүргізіледі. Ол жұмыстар мынандай түрлерге бөлінеді: оқу және жаттықтыру сабақтары, өз беттерімен жаттығулар, күн тәртібі ішіндегі дене жаттығулары, копшілік-сауықтыру және спорттық шаралар. Бұл дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері бір-бірімен тығыз байланысты бірін-бірі толығтырып отырады.
Дене тәрбиесі жұмыстарының негізгі түрі - оқу сабақтарыболып табылады. Оқу сабақтары барлық мамандықтардың оқу жоспарына кіргізіліп, оқу үрдісінің барлық курстерінде жүргізіледі. Сабақты дене тәрбиесі кафедрасы оқытушылары жүргізеді. Дене тәрбиесі сабақтары үш түрлі оқу бөлімдерінде жүргізіледі. Олар: негізгі дене тәрбиесі мабақтары, спорттық педагогикалық жетілдіру жаттықтырулары, арнайы медициналық топтардағы сабақтар деп, бөлінеді.
А. Негізгі топтардағы дене тәрбиесі сабақтарына дәрігерлек байқаудан өтіп, денсаулықтары және дене қуаты дайындығы тексеріліп, негізгі және дайындық топтарына жатқызылған студенттер жіберіледі. Дене тәрбиесі сабағы жетісіне екі рет өткізіледі. Оқу курстеріндегі сабақтар жоғары оқу орындарының мемлекеттік бағдарламасы негізінде жүргізіледі. Оқу бағдарламасын Білім және ғылым министірлігі бекітеді. Бағдарламаның оқу материалы теориялық және іс-тәжірибелік деген екі бөлімге бөлінген. Теориялық бөлімде теориялық мағлұматтар берілсе, бағдарламаның іс-тәжірибе бөліміндегі материалдар мазмұны, спорт түрлерінің жаттығулары студенттердің дене тәрбиесі міндеттерін нақты шешуге бағытталған.
Б. Спорттық, педагогикалық жетілдіру жаттықтырулары. Ол сабақтар түріне студенттердің әр түрлі спорт түрлерінен жаттықтырулары кіргізіледі. Жаттықтырулар студент спортшылардың өздері айналысқан спорт түрлерінен жоғары жетістіктерге жетуіне бағытталған. Жаттықтыру сабақтарына дәрігерлік комиссиядан өткен денсаулықтары мықты, негізгі топқа жатқызылған студенттер жіберіледі. Оқу, жаттықтыру сабақтары жаттықтырушының басқаруымен, жаттықтыру кестесі, арнайы бөлінген уақыттар арқылы орындалады. Спортшы студенттер жылдық күнтізбелік жарыстар жоспары арқылы өз спорт түрлерінен жарыстарға қатысып, спорт дәрежелерін орындайды. Спорт түрлерінен тұрақты айналысып, оқу бағдарламасындағы сынақ түрлерінің нормаларын, оқу талаптарын орындаған студент спортшылар негізгі топтардағы оқу сабақтарынан босатылады. Олар оқу семестірі басындағы сабаққа қатысып, бапкердің спорт түрінен жаттықтыруға қатысуына рұқсат қағазын, бапкерінің аты-жөні, жаттықтыру өтетін жерінің адресін, уақыттарын, сынақ нормаларымен, теориялық мәліметтердің тақырыптарымен жақсы танысып, негізгі топтағы оқытушының талап еткен кезінде келіп оқу нормаларын, теориялық мағлұматтарын тапсырып отыруға міндетті. Семестр аяғындағы сессия кезінде бапкерінен жаттықтыру сабақтарына тұрақты қатысқаны, спорт жарыстарындағы орны, орындаған разрядтары туралы мөр басылған, қол қойылған анықтама қағазын әкелуге тиісті. Студент спортшыға дене тәрбиесінен сынақты негізгі оқу тобындағы дене тәрбиесі кафедрасының оқытушысы қояды.
В. Арнайы медициналық топтардағы сабақтар. Арнайы медициналық топтардағы сабақтарға дәрігерлік комиссия денсаулықтары нашар деп таныған, тұрақты немесе уақытша ауыратын студенттер жіберіледі. Оларға сабақтар негізгі оқу тобынан бөлек уақыттарда жүргізіледі. Оқу тобындағы студенттер бірнеше оқу топтарынан іріктеліп құрастырылады. Оларға сабақты арнайы дайындықтан өткен дене тәрбиесі оқытушылары жүргізеді. Осы сабақтарға қатысқан, оқу бағдарламасының нормаларын, талапарын тапсырған студенттерге дене тәрбиесінен әрбір симестірлерде сынақ қойылып отырылады.
2. Өз беттерімен жаттықтыру түрлері студенттердің өз еріктерімен сабақтан бос уақыттарында жүргізіледі. Ол жаттықтырулар спорт ойындары түрлері: волейбол, футбол, баскетбол, хоккей,жүгүру түрлері, атлетикалық гимнастика, гир спорты, ұлттық ойын түрлері болуы мүмкін. Дене тәрбиесі кафедрасының оқытушылары мен спорт клуб қызметкерлері әдістемелік көмек жасап, жаттықтыруларды дұрыс жолға бағыттап отырады. Дұрыс жүргізілген өз бетімен жаттықтыру түрлерінің маңызы өте зор.
3. Күн тәртібі ішіндегі дене жаттығуларына жататындар : таңертеңгілік гигиеналық гимнастика, күн тәртібіндегі гимнастикалық жаттығулар т.б қозгалыс түрлері.
4. Көпшілік-сауықтыру және спорттық шаралар түріне жататындар: спорттық жарыстар, денсаулық топтары, жүгірүді жақсы көрушілер топтары, спорттық мерекелер спорт түрлерінен көрсетілімдер, сенбі, жексенбі күндері өткізілетін белсенді демалыстар, әртүрлі сауықтыру шаралары, спорттық сауықтыру лагеріндегі сауықтыру, дене жаттығулар түрлері.
1.2.Жоғарғы оқу орнының дене тәрбесі кафедрасы мен спорт кулубының жұмыстары
Осы жоғарыда көрсетілген барлық жұмыстарды жоғары оқу орнының дене тәрбиесі кафедрасы оқытушылары мен спорт клуб жүргізеді. Дене тәрбиесі кафедрасы оқу сабақтары түрлеріне сабақтың бағдарлама оқу жоспары, кестесі арқылы өтуіне жауап береді. Жоғары оқу орнының факультеттерімен оқу жоспары негізінде оқу кестесін құрастыру сабақ өткізілетін спорт залдарын белгілеу, сабақтың дұрыс жүргізілуін, оқу топтапрының уақытында сынақ тапсыруларын қадағалау дене тәрбиесі кафедрасының міндеті. Өз бетімен жаттықтыру түрлерін, копшілік сауықтыру және спорттық шаралар түрлерін спорт клуб, дене тәрбиесі кафедрасының оқытушыларымен біріге тізе қосып жүргізеді. Спорт клуб төрағалығына белсенді, спорттық жаттықтыру, жарыс өткізу үрдісін, спорт түрлерінен разрядтар, атақтар беру ережесі мен тәртібін жақсы білетін дене тәрбиесі кафедрасының оқытушысы сайланады. Жарыстарды өткізу, марапаттау, спорт түрлерінен разрядтар, атақтар беру, Республикалық жоғары оқу орындары арасындағы жарыстарға құрама команда дайындау, жарыстарға апару оқу орнының спорт клубының міндетіне жатады.
Арнайы орта оқу орындарының, колледждердің оқушыларының дене тәрбиесі
Арнайы орта оқу орындарының, колледж оқушыларының дене тәрбиесінің мақсаты дене тәрбиесімен тұрақты шұғылдануға және оны кәсіптік, әлеуметтік, мәдени-спорттық қызметтерде қолдана білу қабілеттілігін қалыптастыру.
Колледждердегі дене тәрбиесі сауықтыру, білім беру, тәрбиелеу жұмыстарын шешугк бағытталып томендегідей міндеттерді орындайды :
- дене қуатын жетілдіру, салауатты өмір салтын сақтау қажеттілігіне деген дұрыс түсінікке тәрбиелеу;
- дене тәрбиесі мен спорт саласындағы теориялық білім мен іс-тәжірибелік дағды жүйелерін қалыптастыру;
- келешек мамандардың кәсіптік дайындығына қажет дене қуаты қасиеттерін, психоқозғалыстық қабілеттіктерін дамыту, дене қуаты дайындықтары денгейін жоғарылату;
- дене тәрбисі амалдары мен әдістерін денсаулықты сақтау мен нығайтуға, қозғалысқа үйрету мен жетілдіруге, дене тәрбиесі мен жаттықтыру сабақтары кезінде өзін-өзі бақылау тәсілдерін үйретуге қолдану;
-спорттық жаттықтыру сабақтарына, жарыстарға қатысу, жоғарғы спорттық жетістіктергк жету;
Колледждегі дене тәрбиесі жұмыстары төмендегідей түрлерде жүргізіледі :
1. Оқу орнының оқу кестесі бойынша жүргізілетін оқу сабақтары.
2. Жаттықтырушы, оқытушылардың басқаруымен жүргізілетін спорт түрлерінен жаттықтырулар.
3. Оқушылардың сабақтан тыс кездерінде өз беттерімен орындайтын дене тәрбиесі жаттығулары мен спорт түрлері.
4. Саяхаттар мен туристік жорықтар.
5. Көпшілік спорттық - сауықтыру шаралары.
6. Семестр кезінде бір рет өткізілетін денсаулық күні.
Аранайы орта оқу орындарындағы дене тәрбиесі сабақтары Қазақстан Мемлекетінің Білім және ғылым министірлігінің бекіткен оқу жоспары және оқу бағдарламасы бойынша жүргізіледі.
Негізгі оқу топтарындағы дене тәрбиесі сабақтары жетісіне екі рет,төрт сағат барлық оқу курстарында, оқу орындарын бітіргенше өткізіледі.Теотриялық білім негіздерінің тақырыптары:
1. Кәсіптік орта арнайы білім оқу орындарындағы дене тәрбиесі.
2. Дене тәрбиесінің табиғи-ғылымдық негіздері.-ғылымдық негіздері.
3. Салауатты өмір салты.
4. Қозғалыс белсенділігі мен жұмыс
5. Келешек мамандардың кәсіптік қолданбалы дене қуаты дайындығы.
6. Еңбектегі ғылымый ұйымдастырудағы дене тәрбиесінің маңызы.
Арнайы медициналық оқу топтарындағы дене тәрбиесі сабақтары жетісіне төрт рет, 45 мин жүргізіледі.
Оқу жұмыстарын жоспарлау құжаттары:
1. Әр мамандықтардың оқу жоспары.
2. Оқу үрдісінің кестесі.
3. Әрбір семестрге арналған күнтізбелік, тақырыптық жұмыс жоспары.
4. Әрбір семестрге арналған күнтізбелік, тақырыптық жұмыс жоспары.
5. Әр сабақ жоспары.
Сабақтан тыс уақыттарда спорт түрлерінен жаттықтыру, көпшілік спорт жұмыстары, жарыстар өткізіледі. Сабақтан тыс жұмыстарды дене мәдениеті ұжымының кеңесі өзінің жоспарымен басқарады.
1.3. Кәсіптік техникалық училищедегі дене тәрбиесі және спорттық жұмыстар
Жоғарғы дәрежелі кәсіптік жұмысшылар дайындайтын кәсіптік техникалық училищелер өздерінің оқу жұмыстарын бағдарлама, оқу жоспары бойынша атқарады. Оқу пәндерінің бірі дене тәрбиесі сабақтары.
Кәсіптік техникалық училищенің дене тәрбиесінің міндеттері:
1.Жан-жақты дене қуаты дайындығын қамтамасыз ету.
2.Денсаулықтарын нығайту, қыймыл, қозғалыс көлемін ұлғайту, жұмыс қабілеттілігін жоғарылату.
3.Келешек мамандыққа қажет теориялық ақпарыттарды, дене қуаты қасиеттерін, қыймыл ептілігін мен дағдысын қалыптастыру.
4.Оқушыларды д тұрақты дене жаттығулармен айналысуға тәрбибиелеу.
Кәсіптік техникалық ущилищелердің барлық дене тәрбиесі жұмыстары Қазақстан мемлекетінің білім және ғылым министырлерілігі бекіткен жоғарғы және орта кәсіптік техникалық училищелерінің оқушыларның дене тәрбиесіне арналған оқу бағдарламалар бойынша жүргізіледі.
Кәсіптік техникалық училищенің дене тәрбиесі бағдарламасының оқу материалдары негізгі екы: теориялық және іс-тәжірибелік бөлімдерге бөлінген.
Теорялық материалдар, Теориялық және іс-тәжірибелік сабақтарда оқушыларға дәріс, әңгіме, хабарлау түрлерінде беріледі. Ол негізінен дене тәрбиесі және спорт тұралы мағлұматтар болып келеді.
Іс-тәжәрибелік материалдар дене тәрбиесінің негізгі амалдары:гимнастика, жеңіл атлетика, спорттық ойындар, суға жүзу, шаңғы дайындығы спорт түрлері мен әртүрлі орындау керек дене тәрбиесі жаттығулар әр мамандықтың талаптарына байланысты ұсынылған.
Кәсіптік бағыттағы дене қуаты дайындығының оқу материалдары: спорт түрлері мен әр түрлі орындау керек дене тәрбиесі жаттығулар әр мамандықтың талаптарына байланысты ұсынылған.
Кәсіптік техникалық учелищелерде дене тәрбиесі сабақтары оқу жоспары және жылдық оқу кестесі бойынша өткізіледі. Ол әрбір курстарда оқу ұзақтығына байланысты әр түрлі сағаттарда өткізіледі:
1. Екі жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағы 110 сағат, 14 сағат, кәсіптік дене қуаты дайындығына 17,7% уақыт бөлінеді.
2. Үш жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағына 210 сағат, кәсіптік дене қуаты дайындығына 11,4% уақыт бөлінеді.
3. Төрт жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағына 230 сағат, кәсіптік дене қуаты дайындығына 10,7% уақыт бөлінеді.
4. Бір жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағы кезінде арнайы кәсіптік дене қуаты дайындығына уақыт бөлінбейді.
Оқу сабғының жалпы ұзақтығы 80-90 мин.С - тәжірибелік жұмыстарға бармаған, оқу сабақтары кездерінде аптасына екі, үш реттен өткізіледі. Іс-тәжірибелік жұмыстар кезінде дене тәрбиесі факультативтік түрде өткізіледі.
Кәсіптік техникалық учелищелердің негізгі оқу құжаттары:
1. Оқу жоспары. Әрбір мамандықтығ оқу жоспарында дене иәрбиесі сабағының өткізілетін жылдық саны белгіленген.
2. Оқу бағдарламасы. Ол оқу бағдарламасы жоғарғы және орта кәсіптік техникалық учелищелерде оқушыларының дене тәрбиесіне арналған , Қазақстан мемлекетінің білім және ғылым министірлігі бекіткен.
3. Оқу үрдісінің жылдық кестесі. Бұл құжатта оқу бағдарламасы бөлімдері спорт түрлерінің сағаттары, сағат сандары көрсетіледі.
4. Жылдық тақырыптық жоспар.
5. Сабақтың жоспар конспектісі.
Оқу үрдісінің негізгі есепке алу, бақылу құжаты оқу тобының сынып жұрналы болып есептеледі.
Оқу күн тәртібінде сабаққа дейінгі гимнастика сергектік сәттері, кіріспе гимнастика және спорт сағаты жүрзіледі.
Кіріспе гимнатика шеберханасы және оқу аудиторияларына әр түрлі сабақтар алдында 12-15 мин аралығында жүргізіледі. Жаттығулар кешені келешек өткізілетін сабақ сипатына байланысты қарқында, ырғақта, амплитудада, бұлышық етке күш түсірулер түрлерінде орындалады. Спорт сағаты көп оқушылар қатыса алатын кең бөлмелерде орындалады. Спорт сағатының ұзақтығы 45 мин, 30 мин белсенді жаттығілар жасау, 15 ми тынығу түрінде жүргізіледі.
Сергектік сәттері оқу сабақтары кезінде, 5 мин ұзақтықта, 3-4 жаттығулар түрінде орындалады. Мақсаты - шаршауды тоқтатып оқушы ағзасын белсендендіру, ағзаның жұмысқа қабілеттілігін жоғарлату. Оқу және жұмыс күнінің ортасында жүргізіледі.
Сабақтан тыс уақыттарда спорт түрлерінен жаттықтыру сабақтары, жарыстар, көпшілік спорт жұмыстары, президенттік сынама сынақтарына дайындық жұмыстары жүргізіледі. Спрот түрлерінен спорттық жетілдіру жаттықтырулары сабақтарының ұзақтығы, сағат сандары жаттығатын спортшылардың дәрежелеріне байланысты болады. Осы жұмыстардың барлығы КТУ-ның деене мәдениеті ұжымы кенесінің басқаруымен, жұмыс жоспары бойынша орындалады.
1.4.Студенттердің дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері.
Жоғары оқу орнындағы дене тәрбиесі сабағы мен жұмыстары барлық оқу ұзақтығы кезінде жүргізіледі. Ол жұмыстар мынандай түрлерге бөлінеді: оқу және жаттықтыру сабақтары, өз беттерімен жаттығулар, күн тәртібі ішіндегі дене жаттығулары, көпшілік-сауықтыру және спорт шаралары. Бұл дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері бір-бірлерімен тығыз байланысты бірін-бірі толықтырып отырады.
Дене тәрбиесі жұмыстарының негізгі түрі - оқу сабақтары болып
табылады.Оқу сабақтары барлық мамандықтардың оқу жоспарларына кіргізіліп, оқу үрдісінің 1-2 курстарында жүргізіледі. Сабақты дене тәрбиесі кафедрасының оқытушылары жүргізеді. Дене тәрбиесі сабақтары үш түрлі оқу бөлімдерінде жүргізіледі. Олар: негізгі дене тәрбиесі сабақтары, спорттық педагогикалық жетілдіру жаттықтырулары, арнайы медициналық топтардағы сабақтар деп бөлінеді.
- Негізгі топтардағы дене тәрбиесі сабақтарына дәрігерлік байқаудан өтіп, денсаулықтары және дене қуаты дайындығы тексеріліп, негізгі және дайындық топтарына жатқызылған студенттер жіберіледі. Дене тәрбиесі сабағы жетісіне екі рет өткізіледі. Оқу курстарындағы сабақтар жоғарғы оқу орындарының мемлекеттік бағадарламасы негізінде жүргізіледі. Оқу бағдарламасын Білім және ғылым министрлігі бекітеді. Бағдарламаның оқу материалы теориялық және іс-тәжірибелік деген екі бөлімге бөлінген. Теориялық бөлімде теориялық ... жалғасы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І. ЖОҒАРЫ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ОРТА ОҚУ ОРЫНДАРЫНДАҒЫ ЖАСТАРДЫҢ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ
1.1.Жоғары оқу орынындағы студенттердің дене тәрбиесі ... ... ... ... ... ... ... 4-6
1.2.Жоғарғы оқу орнының дене тәрбесі кафедрасы мен спорт кулубының
жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6-8
1.3. Кәсіптік техникалық училищедегі дене тәрбиесі және спорттық
жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8-10
1.4.Студенттердің дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері ... ... ... ... ... ... ...1 0-13
ІІ. ВОЛЕЙБОЛ: ДОПТЫ ОЙЫНҒА ҚОСУ ТЕХНИКАСЫН ҮЙРЕТУ
2.1.Ойынның негізгі ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14-18
IIІ. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1. Сабақ жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19-21
3.2. Зерттеу жұмысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
3.3.Әдістемелік нұсқау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
ІV. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24-25
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
Кіріспе
Бүгінгі таңда әрбір азаматтың бойындағы дене қозғалыстпрының сапал қасиеттері мен рухани күшін үйлестіруде дене тәрбиесі атқаратын рөлі зор. Дене тәрбиесінің адам тәрбиесіне тигізетін әсері мен заңдылықтарн жете білу бүгінгі ұрпақтың ертеңгі ұлағатты ұстаздардың алдында тұрған негізгі міндеті. Әрбір адам өзін келешекте өмір сүруге әзірлеп отырады. Ал ғылым мен технианың дамуына байланысты көптеген қол жұмыстар,ой еңбегімен алмастырып,дененің қимыл қозғалыстары азаюда. Демек адамдарды қимыл қозғалыс яғни дене тәрбиесімен шұғылдандруға дағдыландыру керек.
Тақырыптың өзектілігі:
Дене тәрбиесі өсіп келе жатқан жас ұрпаққа білім мен тәрбие беру саласының бір тармағы болып табылады және ол жеке тұлғаның жан жақты дамуына,күшті де қуатты болып өсуіне ұзақ уақыт шығармашылық еңбекке жарамды адамды қалыптастыруға оны Отан сүйгіштікке дайындауға қызмет етеді. Демек,жоғары оқу орындарына болашақ мамандарды кәсіби дайындау денсаулығы мықты,жан-жақты дамыған алуан түрлі дене және ақыл-ой еңбектерін тәрбиелеуге қабілетті ұрпақты дайындау жөніндегі мемлекеттік қажеттілік талаптарына байланысты жүргізілетін іс.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Келешек жас маманның тұлға ретінде қалыптасуына, жан-жақты жетілуіне, жоғары дәрежелі мамандардың жан-жақты дайындығына өз үлесін қосу, жағымды әсер ету, көмектесу.
Курстық жұмыстың мақсаты:
-Отан қорғауға, еңбек етуге дайындау үшін қажетті өнегелік, жігерлілік және дене қуаты қасиеттерине студенттерді тәрбиелеу.
-студенттерді жан-жақты, үйлесімді дамыту, денсаулықтарын сақтау және нығайту, оқу үрдісі кезінде қажетті жұмыс қабілеттіліктерін жоғарлату.
-жоғары оқу орнының бағдарламасының талаптарына, нормаларына сай дене қуаты дайындығын дамыту және Президенттік сынама нормаларына, дайындау тапсырту.
-студент спортшылардың спорттык шеберліктерін жетілдіру.
-дене тәрбиесі және спорттық жаттықтыруға қажет дене тәрбисінің теориясы мен әдістемесінен теориялық білім буру, спорт жарыстарында төрелік етуге, спорт нұсқаушылары ретінде жұмыстар атқара білуге үйрету.
-студенттердің дене жаттығуларымен, спортпен тұрақты жаттығуға деген қызығушылықтарын, ынтығушылықтарын тәрбиелеу.
І. Жоғары және арнайы оқу орындарындағы жастардың дене тәрбиесі
1.1.Жоғары оқу орынындағы студенттердің дене тәрбиесі
Келешек жас маманның тұлға ретінде қалыптасуына, жан-жақты жетілуіне жоғары оқу орнында оқыған уақыты өте қатты әсер етеді. Келешек маманды кәсіптік жұмысына даярлайтын оқу, тәрбие жүйесіндегі әр түрлі пәндер қатарындағы дене тәрбиесі пәні мен спорттық-сауықтыру жұмыстарының маңызы өте зор.
Жоғары оқу орнындағы дене тәрбиесінің мақсаты - жоғары дәрежелі мамандардың жан-жақты дайындығына өз үлесін қосу, жағымды әсер ету, көмектесу. Жоғары оқу орнының оқыту үрдісіне дене тәрбиесі төмендегідей міндеттерді орындайды:
-Отан қорғауға, еңбек етуге дайындау үшін қажетті өнегелік, жігерлілік және дене қуаты қасиеттерине студенттерді тәрбиелеу.
-студенттерді жан-жақты, үйлесімді дамыту, денсаулықтарын сақтау және нығайту, оқу үрдісі кезінде қажетті жұмыс қабілеттіліктерін жоғарлату.
-жоғары оқу орнының бағдарламасының талаптарына, нормаларына сай дене қуаты дайындығын дамыту және Президенттік сынама нормаларына, дайындау тапсырту.
-студент спортшылардың спорттык шеберліктерін жетілдіру.
-дене тәрбиесі және спорттық жаттықтыруға қажет дене тәрбисінің теориясы мен әдістемесінен теориялық білім буру, спорт жарыстарында төрелік етуге, спорт нұсқаушылары ретінде жұмыстар атқара білуге үйрету.
-студенттердің дене жаттығуларымен, спортпен тұрақты жаттығуға деген қызығушылықтарын, ынтығушылықтарын тәрбиелеу.
Студенттердің оқу үрдістері денсаулық күйлеріне, дене қуаты дайындығына, спорттық дәрежелеріне, келешек мамандықтарына байланысты жүргізіледі. Дене тәрбиесі жұмыстарын орындау жоғары оқу орнының дене тәрбиесі кафедрасы мен спорттық клубқа жүктеледі. Оқу жоспары және оқу бағдарламасы негізінде оқу үрдісін үйымдастыруға жауапты дене тәрбиесі кафедрасы болып табылады. Көпшілік-сауықтыру және спорттық жұмыстарды дене тәрбиесі кафедрасы оқытушыларымен бәрәгәп оқу орнының спорт клубы жүргізеді. Студенттерді жыл басында дәрігерлік байқаудан өткізу және жыл көлемінде дәрігерлік бақылау жүргізіп отыру оқу орнының денсаулық пунктінің міндетіне жүктеледі.
Студенттердің дене тәрбисі жұмыстарының түрлері
Жоғары оқу орнындағы дене тәрбиесі сабағы мен жұмыстарды барлық оқу ұзақтығы кезінде жүргізіледі. Ол жұмыстар мынандай түрлерге бөлінеді: оқу және жаттықтыру сабақтары, өз беттерімен жаттығулар, күн тәртібі ішіндегі дене жаттығулары, копшілік-сауықтыру және спорттық шаралар. Бұл дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері бір-бірімен тығыз байланысты бірін-бірі толығтырып отырады.
Дене тәрбиесі жұмыстарының негізгі түрі - оқу сабақтарыболып табылады. Оқу сабақтары барлық мамандықтардың оқу жоспарына кіргізіліп, оқу үрдісінің барлық курстерінде жүргізіледі. Сабақты дене тәрбиесі кафедрасы оқытушылары жүргізеді. Дене тәрбиесі сабақтары үш түрлі оқу бөлімдерінде жүргізіледі. Олар: негізгі дене тәрбиесі мабақтары, спорттық педагогикалық жетілдіру жаттықтырулары, арнайы медициналық топтардағы сабақтар деп, бөлінеді.
А. Негізгі топтардағы дене тәрбиесі сабақтарына дәрігерлек байқаудан өтіп, денсаулықтары және дене қуаты дайындығы тексеріліп, негізгі және дайындық топтарына жатқызылған студенттер жіберіледі. Дене тәрбиесі сабағы жетісіне екі рет өткізіледі. Оқу курстеріндегі сабақтар жоғары оқу орындарының мемлекеттік бағдарламасы негізінде жүргізіледі. Оқу бағдарламасын Білім және ғылым министірлігі бекітеді. Бағдарламаның оқу материалы теориялық және іс-тәжірибелік деген екі бөлімге бөлінген. Теориялық бөлімде теориялық мағлұматтар берілсе, бағдарламаның іс-тәжірибе бөліміндегі материалдар мазмұны, спорт түрлерінің жаттығулары студенттердің дене тәрбиесі міндеттерін нақты шешуге бағытталған.
Б. Спорттық, педагогикалық жетілдіру жаттықтырулары. Ол сабақтар түріне студенттердің әр түрлі спорт түрлерінен жаттықтырулары кіргізіледі. Жаттықтырулар студент спортшылардың өздері айналысқан спорт түрлерінен жоғары жетістіктерге жетуіне бағытталған. Жаттықтыру сабақтарына дәрігерлік комиссиядан өткен денсаулықтары мықты, негізгі топқа жатқызылған студенттер жіберіледі. Оқу, жаттықтыру сабақтары жаттықтырушының басқаруымен, жаттықтыру кестесі, арнайы бөлінген уақыттар арқылы орындалады. Спортшы студенттер жылдық күнтізбелік жарыстар жоспары арқылы өз спорт түрлерінен жарыстарға қатысып, спорт дәрежелерін орындайды. Спорт түрлерінен тұрақты айналысып, оқу бағдарламасындағы сынақ түрлерінің нормаларын, оқу талаптарын орындаған студент спортшылар негізгі топтардағы оқу сабақтарынан босатылады. Олар оқу семестірі басындағы сабаққа қатысып, бапкердің спорт түрінен жаттықтыруға қатысуына рұқсат қағазын, бапкерінің аты-жөні, жаттықтыру өтетін жерінің адресін, уақыттарын, сынақ нормаларымен, теориялық мәліметтердің тақырыптарымен жақсы танысып, негізгі топтағы оқытушының талап еткен кезінде келіп оқу нормаларын, теориялық мағлұматтарын тапсырып отыруға міндетті. Семестр аяғындағы сессия кезінде бапкерінен жаттықтыру сабақтарына тұрақты қатысқаны, спорт жарыстарындағы орны, орындаған разрядтары туралы мөр басылған, қол қойылған анықтама қағазын әкелуге тиісті. Студент спортшыға дене тәрбиесінен сынақты негізгі оқу тобындағы дене тәрбиесі кафедрасының оқытушысы қояды.
В. Арнайы медициналық топтардағы сабақтар. Арнайы медициналық топтардағы сабақтарға дәрігерлік комиссия денсаулықтары нашар деп таныған, тұрақты немесе уақытша ауыратын студенттер жіберіледі. Оларға сабақтар негізгі оқу тобынан бөлек уақыттарда жүргізіледі. Оқу тобындағы студенттер бірнеше оқу топтарынан іріктеліп құрастырылады. Оларға сабақты арнайы дайындықтан өткен дене тәрбиесі оқытушылары жүргізеді. Осы сабақтарға қатысқан, оқу бағдарламасының нормаларын, талапарын тапсырған студенттерге дене тәрбиесінен әрбір симестірлерде сынақ қойылып отырылады.
2. Өз беттерімен жаттықтыру түрлері студенттердің өз еріктерімен сабақтан бос уақыттарында жүргізіледі. Ол жаттықтырулар спорт ойындары түрлері: волейбол, футбол, баскетбол, хоккей,жүгүру түрлері, атлетикалық гимнастика, гир спорты, ұлттық ойын түрлері болуы мүмкін. Дене тәрбиесі кафедрасының оқытушылары мен спорт клуб қызметкерлері әдістемелік көмек жасап, жаттықтыруларды дұрыс жолға бағыттап отырады. Дұрыс жүргізілген өз бетімен жаттықтыру түрлерінің маңызы өте зор.
3. Күн тәртібі ішіндегі дене жаттығуларына жататындар : таңертеңгілік гигиеналық гимнастика, күн тәртібіндегі гимнастикалық жаттығулар т.б қозгалыс түрлері.
4. Көпшілік-сауықтыру және спорттық шаралар түріне жататындар: спорттық жарыстар, денсаулық топтары, жүгірүді жақсы көрушілер топтары, спорттық мерекелер спорт түрлерінен көрсетілімдер, сенбі, жексенбі күндері өткізілетін белсенді демалыстар, әртүрлі сауықтыру шаралары, спорттық сауықтыру лагеріндегі сауықтыру, дене жаттығулар түрлері.
1.2.Жоғарғы оқу орнының дене тәрбесі кафедрасы мен спорт кулубының жұмыстары
Осы жоғарыда көрсетілген барлық жұмыстарды жоғары оқу орнының дене тәрбиесі кафедрасы оқытушылары мен спорт клуб жүргізеді. Дене тәрбиесі кафедрасы оқу сабақтары түрлеріне сабақтың бағдарлама оқу жоспары, кестесі арқылы өтуіне жауап береді. Жоғары оқу орнының факультеттерімен оқу жоспары негізінде оқу кестесін құрастыру сабақ өткізілетін спорт залдарын белгілеу, сабақтың дұрыс жүргізілуін, оқу топтапрының уақытында сынақ тапсыруларын қадағалау дене тәрбиесі кафедрасының міндеті. Өз бетімен жаттықтыру түрлерін, копшілік сауықтыру және спорттық шаралар түрлерін спорт клуб, дене тәрбиесі кафедрасының оқытушыларымен біріге тізе қосып жүргізеді. Спорт клуб төрағалығына белсенді, спорттық жаттықтыру, жарыс өткізу үрдісін, спорт түрлерінен разрядтар, атақтар беру ережесі мен тәртібін жақсы білетін дене тәрбиесі кафедрасының оқытушысы сайланады. Жарыстарды өткізу, марапаттау, спорт түрлерінен разрядтар, атақтар беру, Республикалық жоғары оқу орындары арасындағы жарыстарға құрама команда дайындау, жарыстарға апару оқу орнының спорт клубының міндетіне жатады.
Арнайы орта оқу орындарының, колледждердің оқушыларының дене тәрбиесі
Арнайы орта оқу орындарының, колледж оқушыларының дене тәрбиесінің мақсаты дене тәрбиесімен тұрақты шұғылдануға және оны кәсіптік, әлеуметтік, мәдени-спорттық қызметтерде қолдана білу қабілеттілігін қалыптастыру.
Колледждердегі дене тәрбиесі сауықтыру, білім беру, тәрбиелеу жұмыстарын шешугк бағытталып томендегідей міндеттерді орындайды :
- дене қуатын жетілдіру, салауатты өмір салтын сақтау қажеттілігіне деген дұрыс түсінікке тәрбиелеу;
- дене тәрбиесі мен спорт саласындағы теориялық білім мен іс-тәжірибелік дағды жүйелерін қалыптастыру;
- келешек мамандардың кәсіптік дайындығына қажет дене қуаты қасиеттерін, психоқозғалыстық қабілеттіктерін дамыту, дене қуаты дайындықтары денгейін жоғарылату;
- дене тәрбисі амалдары мен әдістерін денсаулықты сақтау мен нығайтуға, қозғалысқа үйрету мен жетілдіруге, дене тәрбиесі мен жаттықтыру сабақтары кезінде өзін-өзі бақылау тәсілдерін үйретуге қолдану;
-спорттық жаттықтыру сабақтарына, жарыстарға қатысу, жоғарғы спорттық жетістіктергк жету;
Колледждегі дене тәрбиесі жұмыстары төмендегідей түрлерде жүргізіледі :
1. Оқу орнының оқу кестесі бойынша жүргізілетін оқу сабақтары.
2. Жаттықтырушы, оқытушылардың басқаруымен жүргізілетін спорт түрлерінен жаттықтырулар.
3. Оқушылардың сабақтан тыс кездерінде өз беттерімен орындайтын дене тәрбиесі жаттығулары мен спорт түрлері.
4. Саяхаттар мен туристік жорықтар.
5. Көпшілік спорттық - сауықтыру шаралары.
6. Семестр кезінде бір рет өткізілетін денсаулық күні.
Аранайы орта оқу орындарындағы дене тәрбиесі сабақтары Қазақстан Мемлекетінің Білім және ғылым министірлігінің бекіткен оқу жоспары және оқу бағдарламасы бойынша жүргізіледі.
Негізгі оқу топтарындағы дене тәрбиесі сабақтары жетісіне екі рет,төрт сағат барлық оқу курстарында, оқу орындарын бітіргенше өткізіледі.Теотриялық білім негіздерінің тақырыптары:
1. Кәсіптік орта арнайы білім оқу орындарындағы дене тәрбиесі.
2. Дене тәрбиесінің табиғи-ғылымдық негіздері.-ғылымдық негіздері.
3. Салауатты өмір салты.
4. Қозғалыс белсенділігі мен жұмыс
5. Келешек мамандардың кәсіптік қолданбалы дене қуаты дайындығы.
6. Еңбектегі ғылымый ұйымдастырудағы дене тәрбиесінің маңызы.
Арнайы медициналық оқу топтарындағы дене тәрбиесі сабақтары жетісіне төрт рет, 45 мин жүргізіледі.
Оқу жұмыстарын жоспарлау құжаттары:
1. Әр мамандықтардың оқу жоспары.
2. Оқу үрдісінің кестесі.
3. Әрбір семестрге арналған күнтізбелік, тақырыптық жұмыс жоспары.
4. Әрбір семестрге арналған күнтізбелік, тақырыптық жұмыс жоспары.
5. Әр сабақ жоспары.
Сабақтан тыс уақыттарда спорт түрлерінен жаттықтыру, көпшілік спорт жұмыстары, жарыстар өткізіледі. Сабақтан тыс жұмыстарды дене мәдениеті ұжымының кеңесі өзінің жоспарымен басқарады.
1.3. Кәсіптік техникалық училищедегі дене тәрбиесі және спорттық жұмыстар
Жоғарғы дәрежелі кәсіптік жұмысшылар дайындайтын кәсіптік техникалық училищелер өздерінің оқу жұмыстарын бағдарлама, оқу жоспары бойынша атқарады. Оқу пәндерінің бірі дене тәрбиесі сабақтары.
Кәсіптік техникалық училищенің дене тәрбиесінің міндеттері:
1.Жан-жақты дене қуаты дайындығын қамтамасыз ету.
2.Денсаулықтарын нығайту, қыймыл, қозғалыс көлемін ұлғайту, жұмыс қабілеттілігін жоғарылату.
3.Келешек мамандыққа қажет теориялық ақпарыттарды, дене қуаты қасиеттерін, қыймыл ептілігін мен дағдысын қалыптастыру.
4.Оқушыларды д тұрақты дене жаттығулармен айналысуға тәрбибиелеу.
Кәсіптік техникалық ущилищелердің барлық дене тәрбиесі жұмыстары Қазақстан мемлекетінің білім және ғылым министырлерілігі бекіткен жоғарғы және орта кәсіптік техникалық училищелерінің оқушыларның дене тәрбиесіне арналған оқу бағдарламалар бойынша жүргізіледі.
Кәсіптік техникалық училищенің дене тәрбиесі бағдарламасының оқу материалдары негізгі екы: теориялық және іс-тәжірибелік бөлімдерге бөлінген.
Теорялық материалдар, Теориялық және іс-тәжірибелік сабақтарда оқушыларға дәріс, әңгіме, хабарлау түрлерінде беріледі. Ол негізінен дене тәрбиесі және спорт тұралы мағлұматтар болып келеді.
Іс-тәжәрибелік материалдар дене тәрбиесінің негізгі амалдары:гимнастика, жеңіл атлетика, спорттық ойындар, суға жүзу, шаңғы дайындығы спорт түрлері мен әртүрлі орындау керек дене тәрбиесі жаттығулар әр мамандықтың талаптарына байланысты ұсынылған.
Кәсіптік бағыттағы дене қуаты дайындығының оқу материалдары: спорт түрлері мен әр түрлі орындау керек дене тәрбиесі жаттығулар әр мамандықтың талаптарына байланысты ұсынылған.
Кәсіптік техникалық учелищелерде дене тәрбиесі сабақтары оқу жоспары және жылдық оқу кестесі бойынша өткізіледі. Ол әрбір курстарда оқу ұзақтығына байланысты әр түрлі сағаттарда өткізіледі:
1. Екі жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағы 110 сағат, 14 сағат, кәсіптік дене қуаты дайындығына 17,7% уақыт бөлінеді.
2. Үш жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағына 210 сағат, кәсіптік дене қуаты дайындығына 11,4% уақыт бөлінеді.
3. Төрт жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағына 230 сағат, кәсіптік дене қуаты дайындығына 10,7% уақыт бөлінеді.
4. Бір жылдық оқу кезінде дене тәрбиесі сабағы кезінде арнайы кәсіптік дене қуаты дайындығына уақыт бөлінбейді.
Оқу сабғының жалпы ұзақтығы 80-90 мин.С - тәжірибелік жұмыстарға бармаған, оқу сабақтары кездерінде аптасына екі, үш реттен өткізіледі. Іс-тәжірибелік жұмыстар кезінде дене тәрбиесі факультативтік түрде өткізіледі.
Кәсіптік техникалық учелищелердің негізгі оқу құжаттары:
1. Оқу жоспары. Әрбір мамандықтығ оқу жоспарында дене иәрбиесі сабағының өткізілетін жылдық саны белгіленген.
2. Оқу бағдарламасы. Ол оқу бағдарламасы жоғарғы және орта кәсіптік техникалық учелищелерде оқушыларының дене тәрбиесіне арналған , Қазақстан мемлекетінің білім және ғылым министірлігі бекіткен.
3. Оқу үрдісінің жылдық кестесі. Бұл құжатта оқу бағдарламасы бөлімдері спорт түрлерінің сағаттары, сағат сандары көрсетіледі.
4. Жылдық тақырыптық жоспар.
5. Сабақтың жоспар конспектісі.
Оқу үрдісінің негізгі есепке алу, бақылу құжаты оқу тобының сынып жұрналы болып есептеледі.
Оқу күн тәртібінде сабаққа дейінгі гимнастика сергектік сәттері, кіріспе гимнастика және спорт сағаты жүрзіледі.
Кіріспе гимнатика шеберханасы және оқу аудиторияларына әр түрлі сабақтар алдында 12-15 мин аралығында жүргізіледі. Жаттығулар кешені келешек өткізілетін сабақ сипатына байланысты қарқында, ырғақта, амплитудада, бұлышық етке күш түсірулер түрлерінде орындалады. Спорт сағаты көп оқушылар қатыса алатын кең бөлмелерде орындалады. Спорт сағатының ұзақтығы 45 мин, 30 мин белсенді жаттығілар жасау, 15 ми тынығу түрінде жүргізіледі.
Сергектік сәттері оқу сабақтары кезінде, 5 мин ұзақтықта, 3-4 жаттығулар түрінде орындалады. Мақсаты - шаршауды тоқтатып оқушы ағзасын белсендендіру, ағзаның жұмысқа қабілеттілігін жоғарлату. Оқу және жұмыс күнінің ортасында жүргізіледі.
Сабақтан тыс уақыттарда спорт түрлерінен жаттықтыру сабақтары, жарыстар, көпшілік спорт жұмыстары, президенттік сынама сынақтарына дайындық жұмыстары жүргізіледі. Спрот түрлерінен спорттық жетілдіру жаттықтырулары сабақтарының ұзақтығы, сағат сандары жаттығатын спортшылардың дәрежелеріне байланысты болады. Осы жұмыстардың барлығы КТУ-ның деене мәдениеті ұжымы кенесінің басқаруымен, жұмыс жоспары бойынша орындалады.
1.4.Студенттердің дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері.
Жоғары оқу орнындағы дене тәрбиесі сабағы мен жұмыстары барлық оқу ұзақтығы кезінде жүргізіледі. Ол жұмыстар мынандай түрлерге бөлінеді: оқу және жаттықтыру сабақтары, өз беттерімен жаттығулар, күн тәртібі ішіндегі дене жаттығулары, көпшілік-сауықтыру және спорт шаралары. Бұл дене тәрбиесі жұмыстарының түрлері бір-бірлерімен тығыз байланысты бірін-бірі толықтырып отырады.
Дене тәрбиесі жұмыстарының негізгі түрі - оқу сабақтары болып
табылады.Оқу сабақтары барлық мамандықтардың оқу жоспарларына кіргізіліп, оқу үрдісінің 1-2 курстарында жүргізіледі. Сабақты дене тәрбиесі кафедрасының оқытушылары жүргізеді. Дене тәрбиесі сабақтары үш түрлі оқу бөлімдерінде жүргізіледі. Олар: негізгі дене тәрбиесі сабақтары, спорттық педагогикалық жетілдіру жаттықтырулары, арнайы медициналық топтардағы сабақтар деп бөлінеді.
- Негізгі топтардағы дене тәрбиесі сабақтарына дәрігерлік байқаудан өтіп, денсаулықтары және дене қуаты дайындығы тексеріліп, негізгі және дайындық топтарына жатқызылған студенттер жіберіледі. Дене тәрбиесі сабағы жетісіне екі рет өткізіледі. Оқу курстарындағы сабақтар жоғарғы оқу орындарының мемлекеттік бағадарламасы негізінде жүргізіледі. Оқу бағдарламасын Білім және ғылым министрлігі бекітеді. Бағдарламаның оқу материалы теориялық және іс-тәжірибелік деген екі бөлімге бөлінген. Теориялық бөлімде теориялық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz