Қоғамның түрлеріне типтеріне салыстырмалы талдау

1 Қоғамның белгілері
2 Қоғамның пайда болуы туралы негізгі теориялар

• Э. Дюркгейм. Қоғам – адамдардың ұжымдық санасы қалыптастырған нормалар тән болатын адамдардың органикалық қауымдастығы.
• М. Вебер. Қоғам – бұл адамдардың әлеуметтік, яғни өзге адамдарға бағытталған өзара әрекеттесуі.
• К. Маркс. Қоғам – бұл адамдардың өзара бірлескен қызметі процесінде тарихи түрде қалыптасатын адамдар мен олардың бірлесе өмір сүруін ұйымдастыру формалары мен өзара әлеуметтік әсерлесуінің барлық түрлерінің жиынтығы.

Американ әлеуметтанушысы Э. Шиллз қоғамның мына белгілерін көрсетеді:
1. Ол өзге бір ірі жүйенің бөлігі болып табылмайды;
2. Некеге тұру негізінен осы қоғам өкілдерінің арасында жүзеге асырылады.
3. Ол оның танылған өкілдері болып табылатын адамдардың балалары есебінен ұдайы толықтырылып отырады;
4. Қоғамның өз территориясы болады;
5. Оның өз атауы мен өз тарихы болады;
6. Оның өзінің басқару жүйесі (егемендігі) болады.
7. Қоғам өмірі оның жекеленген мүшесінің өміріне қарағанда ұзағырақ болады; 8. Оны өзіне тән нормалар, заңдар, ережелер, дағдылар, дәстүрлер жүйесі (мәдениет) біріктіреді.

1. Әбсаттаров, Дәкенов Әлеуметтану. Алматы, 2007
2. Әлеуметтану. Оксфорд сөздігі. А.- 2000
3. Икенов Д., Жүсіпова И. Әлеуметтану негіздері, Алматы, 2004ж.
4. Кравченко А.И. Социология. М.- 2002
5. Тажин М., Аяғанов Б. Социология негіздері. А. - 1993
6. Тұрғынбеков А. Социология. Алматы, 2002ж.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Кафедра: Әлеуметтік-саяси пәндер

Дисциплина: Әлеуметтану

Мамандығы: Жалпы медицина

Курс: 2

Тақырыбы: Қоғамның түрлеріне типтеріне салыстырмалы талдау

Орындау түрі: кесте

➢ Э. Дюркгейм. Қоғам – адамдардың ұжымдық санасы қалыптастырған
нормалар тән болатын адамдардың органикалық қауымдастығы.
➢ М. Вебер. Қоғам – бұл адамдардың әлеуметтік, яғни өзге адамдарға
бағытталған өзара әрекеттесуі.
➢ К. Маркс. Қоғам – бұл адамдардың өзара бірлескен қызметі процесінде
тарихи түрде қалыптасатын адамдар мен олардың бірлесе өмір сүруін
ұйымдастыру формалары мен өзара әлеуметтік әсерлесуінің барлық
түрлерінің жиынтығы.

Американ әлеуметтанушысы Э. Шиллз қоғамның мына белгілерін көрсетеді:
1. Ол өзге бір ірі жүйенің бөлігі болып табылмайды;
2. Некеге тұру негізінен осы қоғам өкілдерінің арасында жүзеге асырылады.
3. Ол оның танылған өкілдері болып табылатын адамдардың балалары есебінен
ұдайы толықтырылып отырады;
4. Қоғамның өз территориясы болады;
5. Оның өз атауы мен өз тарихы болады;
6. Оның өзінің басқару жүйесі (егемендігі) болады.
7. Қоғам өмірі оның жекеленген мүшесінің өміріне қарағанда ұзағырақ болады;
8. Оны өзіне тән нормалар, заңдар, ережелер, дағдылар, дәстүрлер жүйесі
(мәдениет) біріктіреді.

Қоғамның пайда болуы туралы негізгі теориялар:
✓ Инструменталды (Құралжабдықтық) теория. Қоғамның пайда болуын ерекше
еңбек құралдарының ойлап табылуымен, сөйтіп адамның жануарлар дүниесінен
бөлектенуімен байланыстырады.
✓ Сексуалдық теория – қоғамды адамдардың жыныстық қатынастар мен дүниеге
келген ұрпаққа бақылау жасауының нәтижесінде пайда болды деп санайды.
Себебі адам маусымнан тыс көбейетін жалғыз тіршілік иесі; λ Гендерлік
теория - әйелдердің ұрпаққа бақылау жасауына тепе-теңдік ретінде ерлердің
күші пайдаланылды, сөйтіп, еңбек бөлінісінің арқасында қоғам пайда болды
деп санайтын теория.
✓ Кратиялық (биліктік) теория – бір адамдардың өзгелеріне күш көрсетіп,
бағындыруынан туындатады;
✓ Семантикалық теория – адамдардың қоғамды түрлі символдар арқылы өзара
байланысып, бірігуінен туындататын теория;
✓ Мүліктік (Әлеуметтік) теория – адамдардың жеке меншіктерінің пайда
болуынан мүліктік теңсіздіктің, онан әлеуметтік теңсіздіктің туындауынан
қоғам пайда болды деп санайтын теория.
✓ Қоғамдық келісім теориясы – қоғамды индивидтер арасындағы өзара
келісімге келуінен туындататын теория;
✓ Антропологиялық, психологиялық теория – қоғамды адамның біріне бірінің
бағынуынан, оның табиғи-психологиялық қабілеттерінен туындаған деп
санайтын теория;
✓ Органикалық теория – бірлесе өмір сүру адамның биологиялық табиғатында
деп санайтын теория.

Карл Маркс қоғамды:
- Өндіріс тәсілімен;
- Өндіргіш күштермен;
- Өндірістік қатынастармен сипаттады

Қолданылған әдебиеттер:

1. Әбсаттаров, Дәкенов Әлеуметтану. Алматы, 2007
2. Әлеуметтану. Оксфорд сөздігі. А.- 2000
3. Икенов Д., Жүсіпова И. әлеуметтану негіздері, Алматы, 2004ж.
4. Кравченко А.И. Социология. М.- 2002
5. Тажин М., Аяғанов Б. Социология негіздері. А. - 1993
6. Тұрғынбеков А. Социология. Алматы, 2002ж.

№ Орындау критериі 0-0,10,2-0,30,4-0,5
1 Рәсімдеу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.