Ақпататты беру желілрінің өлшемдері
Кіріспе
1.Есептеу желілеріне кіріспе
1.1Ашық жүйелер және OSІ моделі.
2.Деректерді жіберу ортасына қатынау әдістері
2.1ІEEE 802.х стандарттарының құрылымы
2.2FDDI желісінің сипаттамасы
2.3X.25 желісін құрудың жалпы қағидалары
2.4Х.25 желі хаттамаларының стегі
2.5Frame Relay желілерін құрудың негізгі қағидалары
3.ATM технологиясы
Мазмұны
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1.Есептеу желілеріне кіріспе
1.1Ашық жүйелер және OSІ моделі.
2.Деректерді жіберу ортасына қатынау әдістері
2.1ІEEE 802.х стандарттарының құрылымы
2.2FDDI желісінің сипаттамасы
2.3X.25 желісін құрудың жалпы қағидалары
2.4Х.25 желі хаттамаларының стегі
2.5Frame Relay желілерін құрудың негізгі қағидалары
3.ATM технологиясы
Мазмұны
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Адамның қызмет саласын қамтыған болып жатқан өзгерістер жалпы түрде өмірлік құндылықтардағы материалдық құраушы ақпараттық құраушыға орын беретінінен тұрады.
Ақпаратты технологиялар саласындағы нағыз төңкеріс үшінші мың жылдықта әлемдік экономиканың жетекші саласына қалыптасқан Интернет жүйесінің пайда болуы және қарқынды дамуы болды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда телекоммуникация саласының тез дамуы жаңа жоғары технологиялық қызметттер – мәліметтерді жіберу, ұялы байланыс және Интернет желісіне қатынауды ұсыну бойынша қызметтер сегментінің туындауымен негізделген. Дәстүрлі дыбыстық байланыс қызметтері интерактивті қызметтермен ығыстырыла бастады.
Байланыстың сандық стандартына ауысу ақпараттардың мазмұнын қорғаудың жоғарғы дәрежесімен ақпараттардың үлкен көлемін тезарада жіберуге мүмкіндік береді. Пакеттер коммутациясы технологиясы базасында құрылған толық сервисті желілер дамуының тенденциясы айқын көрінеді.
Қазіргі заманғы инфрақұрылымдағы компьютеризация және информатизация жетекші орындардың біріне шығады. Ақпараттық технологияларға сұраныс, қазіргі заманғы компьютерлер және желілік жабдық соңғы жылдары әлемдік экономиканың динамикасына және құрылымына елеулі әсер етеді.
Ақпаратты-телекоммуникациялық инфрақұрылымдарды жасауды ұлттық экономиканың жоғарылауының, қоғамның іскерлік және интеллектуалды белсенділігінің өсуінің, ауқымды масштабта ел беделін нығайтудың маңызды факторы ретінде қарастыру қажет.
Ақпаратты технологиялар саласындағы нағыз төңкеріс үшінші мың жылдықта әлемдік экономиканың жетекші саласына қалыптасқан Интернет жүйесінің пайда болуы және қарқынды дамуы болды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда телекоммуникация саласының тез дамуы жаңа жоғары технологиялық қызметттер – мәліметтерді жіберу, ұялы байланыс және Интернет желісіне қатынауды ұсыну бойынша қызметтер сегментінің туындауымен негізделген. Дәстүрлі дыбыстық байланыс қызметтері интерактивті қызметтермен ығыстырыла бастады.
Байланыстың сандық стандартына ауысу ақпараттардың мазмұнын қорғаудың жоғарғы дәрежесімен ақпараттардың үлкен көлемін тезарада жіберуге мүмкіндік береді. Пакеттер коммутациясы технологиясы базасында құрылған толық сервисті желілер дамуының тенденциясы айқын көрінеді.
Қазіргі заманғы инфрақұрылымдағы компьютеризация және информатизация жетекші орындардың біріне шығады. Ақпараттық технологияларға сұраныс, қазіргі заманғы компьютерлер және желілік жабдық соңғы жылдары әлемдік экономиканың динамикасына және құрылымына елеулі әсер етеді.
Ақпаратты-телекоммуникациялық инфрақұрылымдарды жасауды ұлттық экономиканың жоғарылауының, қоғамның іскерлік және интеллектуалды белсенділігінің өсуінің, ауқымды масштабта ел беделін нығайтудың маңызды факторы ретінде қарастыру қажет.
1. В.Ю. Бабков, М.А. Вознюк, В.И. Дмитриев. Системы мобильной связи / Спб ГУТ. – СПб, 2009. – 331с.
2. В.О.Тихвинский. Сети подвижной связи третьего поколения. Экономические и технические аспекты развития в России. – М.: Радио и связь, 2005. – 312с.
3. Использование радиочастотного спектра и развитие в России сетей подвижной связи 3-го поколения / Под ред. Ю.Б. Зубарева, М.А. Быховского. Серия изданий «Связь и бизнес». М., МЦНТИ; ООО «Мобильные коммуникации», 2004.
4. Тихвинский В.О. Экономический анализ проблем высвобождения РЧС для развития сетей подвижной связи второго и третьего поколений // Мобильные системы. 2005. № 4.
5. Карташевский В.Г. и др. Сети подвижной связи. - М.: ЭКО-ТРЕНДЗ, 2001.
6. Ратынский М.В. Основы сотовой связи / Под ред. Д.Е. Зимина. - М.: Радио и связь, 2009.
7. Максим Букин. Все про ваш мобильный телефон. Книга 4:— Москва, Майор, 2004 г.- 176 с.
8. Максим Букин. Все про ваш мобильный телефон. Книга 5:— Санкт-Петербург, Майор, 2005 г.- 176 с.
9. В. Н. Максименко, В. В. Афанасьев, Н. В. Волков. Защита информации в сетях сотовой подвижной связи. Санкт-Петербург, Горячая Линия - Телеком, 2007 г.- 360 с.
10. Качество услуг мобильной связи. Оценка, контроль и управление: В. Ю. Бабков, П. В. Полынцев, В. И. Устюжанин. Санкт-Петербург, Горячая Линия - Телеком, 2005 г.- 160 с.
11. Джек Маккалоу. Секреты беспроводных технологий. Москва, НТ Пресс, 2009 г.- 408 с.
12. Н. Н. Баранов, И. И. Климовский, А. В. Петраков. Сотовая связь. Общечеловеческие проблемы:. Санкт-Петербург, РадиоСофт, 2010 г.- 152 с.
13. Электронные системы связи в корпоративных группах: У. Томаси - Москва, Техносфера, 2007 г.- 1360 с.
2. В.О.Тихвинский. Сети подвижной связи третьего поколения. Экономические и технические аспекты развития в России. – М.: Радио и связь, 2005. – 312с.
3. Использование радиочастотного спектра и развитие в России сетей подвижной связи 3-го поколения / Под ред. Ю.Б. Зубарева, М.А. Быховского. Серия изданий «Связь и бизнес». М., МЦНТИ; ООО «Мобильные коммуникации», 2004.
4. Тихвинский В.О. Экономический анализ проблем высвобождения РЧС для развития сетей подвижной связи второго и третьего поколений // Мобильные системы. 2005. № 4.
5. Карташевский В.Г. и др. Сети подвижной связи. - М.: ЭКО-ТРЕНДЗ, 2001.
6. Ратынский М.В. Основы сотовой связи / Под ред. Д.Е. Зимина. - М.: Радио и связь, 2009.
7. Максим Букин. Все про ваш мобильный телефон. Книга 4:— Москва, Майор, 2004 г.- 176 с.
8. Максим Букин. Все про ваш мобильный телефон. Книга 5:— Санкт-Петербург, Майор, 2005 г.- 176 с.
9. В. Н. Максименко, В. В. Афанасьев, Н. В. Волков. Защита информации в сетях сотовой подвижной связи. Санкт-Петербург, Горячая Линия - Телеком, 2007 г.- 360 с.
10. Качество услуг мобильной связи. Оценка, контроль и управление: В. Ю. Бабков, П. В. Полынцев, В. И. Устюжанин. Санкт-Петербург, Горячая Линия - Телеком, 2005 г.- 160 с.
11. Джек Маккалоу. Секреты беспроводных технологий. Москва, НТ Пресс, 2009 г.- 408 с.
12. Н. Н. Баранов, И. И. Климовский, А. В. Петраков. Сотовая связь. Общечеловеческие проблемы:. Санкт-Петербург, РадиоСофт, 2010 г.- 152 с.
13. Электронные системы связи в корпоративных группах: У. Томаси - Москва, Техносфера, 2007 г.- 1360 с.
Кіріспе
Адамның қызмет саласын қамтыған болып жатқан өзгерістер жалпы түрде
өмірлік құндылықтардағы материалдық құраушы ақпараттық құраушыға орын
беретінінен тұрады.
Ақпаратты технологиялар саласындағы нағыз төңкеріс үшінші мың жылдықта
әлемдік экономиканың жетекші саласына қалыптасқан Интернет жүйесінің пайда
болуы және қарқынды дамуы болды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда телекоммуникация саласының тез дамуы жаңа
жоғары технологиялық қызметттер – мәліметтерді жіберу, ұялы байланыс және
Интернет желісіне қатынауды ұсыну бойынша қызметтер сегментінің туындауымен
негізделген. Дәстүрлі дыбыстық байланыс қызметтері интерактивті
қызметтермен ығыстырыла бастады.
Байланыстың сандық стандартына ауысу ақпараттардың мазмұнын қорғаудың
жоғарғы дәрежесімен ақпараттардың үлкен көлемін тезарада жіберуге мүмкіндік
береді. Пакеттер коммутациясы технологиясы базасында құрылған толық
сервисті желілер дамуының тенденциясы айқын көрінеді.
Қазіргі заманғы инфрақұрылымдағы компьютеризация және информатизация
жетекші орындардың біріне шығады. Ақпараттық технологияларға сұраныс,
қазіргі заманғы компьютерлер және желілік жабдық соңғы жылдары әлемдік
экономиканың динамикасына және құрылымына елеулі әсер етеді.
Ақпаратты-телекоммуникациялық инфрақұрылымдарды жасауды ұлттық
экономиканың жоғарылауының, қоғамның іскерлік және интеллектуалды
белсенділігінің өсуінің, ауқымды масштабта ел беделін нығайтудың маңызды
факторы ретінде қарастыру қажет.
1.Есептеу желілеріне кіріспе
Есептеу желілері (ЕЖ) компьютерлік технологиялар және
телекоммуникациялар эволюциясының логикалық нәтижесі болып табылады.
Бірінші компьютерлер қолайсыз үлкен болды (50-ші жылдар). Олар
интерактивті жұмысқа арналмады, тек пакетті режимде жұмыс істеді.
Бағдарламашы перфокартаға бағдарлама мәтінін енгізіп, оны есептеу
орталығына алып барып, келесі күні басып шығарылған нәтижені алатын. Бұл
кезде процессордың жұмысшы уақыты ең тиімді қолданылды. Мейнфреймалар қазір
де қолданылады, себебі қуаты аз бірнеше компьютерлерге қарағанда, бір супер
қуатты компьютерді ұстау және қызмет көрсету жеңіл.
60-шы жылдары есептеу процесін ұйымдастырудың жаңа тәсілі шықты.
Уақытты бөлудің интерактивті көп терминалды жүйелері дами бастады.
Процессор біреу, оған бірнеше терминалдар қосылған. Жүйенің реакция уақыты
қолданушы басқа қолданушылармен параллель жұмысты байқамайтындай
жеткілікті аз болды. Жалпы файлдарға және перифериялық құрылғыларға
қатынауды қамтамасыз ету қажет. Бұл сыртқы жағынан ЖЕЖ ұқсас, бірақ мұндай
жүйе деректерді өңдеудің орталықтандырылған сипатына ие (бұл принцип
банкоматтар желісінде бүгінде қолданылады). Бұл кезде бір-бірінен алыс
қашықтықта орналасқан компьютерлерді біріктірудің қажеттілігі туындады. Бұл
модемдердің көмегімен телефон желілері арқылы жүздеген килмометр
қашықтықтағы компьютерге терминалды қосу мәселесін шешуден басталды. Мұндай
жүйелер қолданушыға қуатты компьютерлердің бөлінетін ресурстарына
қашықтықтан қатынауға мүмкіндік берді. Содан кейін компьютер-компьютер
түріндегі байланыс жүзеге асырылды. Компьютерлер автоматты режимде
деректермен алмасу мүмкіндігіне ие болды, ал бұл есептеу жүйесінде базалық
механизм болып табылады. Бұл механизм негізінде файлдармен алмасу,
электронды пошта, деректер базаларын синхрондау және т.б. қызметтері жүзеге
асырылды.
70-шы жылдары үлкен интегралды сызбалар пайда болды. Бірінші мини
компьютерлер пайда болды. Жақын орналасқан компьютерлер арасында
деректермен алмасу қажеттілігі туындады. Осылай бірінші жекелік есептеуіш
желісі (ЖЕЖ) туындады. Компьютерлердің өзара қатынасы үшін бағдарламалық
жасақтама (БЖ) және қосарластыру құрылғылары әзірленді. Бұл кезде ЖЕЖ-да
жалғау үшін желіде деректерді ұсынудың өз тәсілдері және өз кабельдері бар
әртүрлі стандартты емес құрылғылар қолданылды. Бұл құрылғылар олар
әзірленген компьютерлердің түрлерін ғана жалғай алды.
Барлық желілік жабдық жүйелік және қолданбалы бағдарламалық жасақтама
басқаруымен жұмыс жасайды. Есептеуіш желілер арқасында қолданушылар барлық
компьютерлердің ресурстарын, бағдарламаларын және деректерін бірге қолдану
мүмкіндігіне ие болды.
ЕЖ компоненттері:
- аппаратты тұғырнама (компьютерлер – дербес компьютерлерден супер ЭВМ
және коммуникациялық жабдыққа– кабельді жүйелер, қайталағыштар, көпірлер,
коммутаторлар, маршрутизаторлар, модульді концентраторлаға дейін);
- желінің бағдарламалық тұғырнамасы (желілік операциялық жүйелер –
Novell NetWare, Windows NT және желілік қосымшалар – деректердің желілік
базалары, пошталық жүйелер, коллективті жұмысты автоматтандыру жүйелері
және т.б.).
1.1 Ашық жүйелер және OSІ моделі.
Біртекті емес құрылғылары және бағдарламалық жасақтамасы бар желілерде
деректерді бір уақытта ұсыну үшін ISO (International Standardization
Organization) стандарттары бойынша халықаралық ұйымы 1984 жылы OSI (Open
System Interconnection) ашық жүйелер байланысының базалық моделін әзірледі.
Бұл модель байланыс сеансын ұйымдастырған кезде әртүрлі желілік орталарда
деректерді жіберу ережелерін және процедураларын сипаттайды. Модельдің
негізгі элементтері деңгейлер, қолданбалы процестер және физикалық жалғау
құралдары болып табылады. OSI моделінің әрбір деңгейі желі бойынша
деректерді жіберу процесінде белгілі бір тапсырманы орындайды. Базалық
модель желілік хаттамаларды әзірлеу үшін негіз болып табылады. OSI желідегі
коммуникациялық қызметтерді жеті деңгейге бөледі, олардың әрқайсысы ашық
жүйелердің өзара әрекеттесу саласындағы процестің әртүрлі бөліктеріне
қызмет етеді. OSI моделі соңғы қолданушының қосымшаларына тимей, тек өзара
әрекеттеің жүйелік құралдарын ғана сипаттайды. Қосымшалар жүйелік
құралдарға қарап, өзара әрекеттің өзіндік хаттамаларын жүзеге асырады. Егер
қосымша өзіне OSI моделінің кейбір жоғарғы деңгейлерінің қызметін өзіне ала
алатын болса, онда деректермен алмасу үшін ол OSI моделінің қалған төменгі
деңгейлерінің қызметтерін орындайтын жүйелік құралдарға бірден қарайды.
OSI моделін екі әртүрлі моделдерге бөлуге болады:
- бағдарламалардың өзара әрекеттесу механизмін және әртүрлі
машиналарда процестерді қамтамасыз ететін хаттамалар негізінде
көлденең модель;
- бір машинада бір-бірінің көршілес деңгейлерімен қамтамасыз етілетін
қызметтер негізінде тік модель (2.1-суретті қараңыз).
2.1. сурет Компьютерлердің қатынасының OSI моделі
Компьютер-жіберушінің әрбір деңгейі ол тура жалғасқандай сол деңгейде
компьютер-алушымен әрекет етеді. Мұндай байланыс логикалық немесе виртуалды
байланыс деп аталады. Шын мәнінде өзара әрекет бір компьютердің аралас
деңгейлері арасында жүзеге асырылады. Компьютер-жіберушідегі ақпарат барлық
деңгейлер арқылы өтуі тиіс. Содан кейін ол физикалық орта бойынша
жіберіледі және компьютер-жіберушіден жіберліген деңгейге жеткенге дейін
барлық қабаттар арқылы қайтадан өтеді. Көлденең модельде екі бағдарламаға
деректермен алмасу үшін жалпы хаттама талап етіледі. Тік модельде көршілес
деңгейлер API қолданбалы бағдарламалардың интерфейсін қолданып, деректермен
алмасады. Желіге жіберу алдында деректер хаттамалық бірліктерге (PDU)
бөлінеді. PDU деректерді жіберген кезде БЖ барлық деңгейлері арқылы
кезектесе өтеді. Әрбір деңгейде PDU желі бойынша деректерді табысты жіберу
үшін қажетті осы деңгейдің бассқарушы ақпараты (тақырыбы) қосылады.
Қабылдайтын жақта PDU кері тәртіпте барлық деңгейлер арқылы өтеді. Әрбір
деңгейде осы деңгейдің хаттамасы PDU тақырыбының ақпаратын оқиды, содан
кейін жіберуші жақтан осы деңгейде PDU-ға қосылған ақпаратты өшіреді және
оны келесі деңгейге жібереді. 2.1-кестеде OSI моделінің деңгейлері және
әйгілі хаттамалар келтірілген.
2.1. кестесі OSI моделінің деңгейлері
OSI Деректер Деректер алмастыруға арналғанДеректер
моделінің сақтауға протоколдар блоктары-
деңгейлері бағытталған ның
протоколдар аттары
Қолданбалы RADIUS, HTTP, Telnet, DNS, SNMP, Хабарлама
7-деңгей PAP,TACACS, SMTP, FTP, NFS, NTP, SNTP,
CHAP, SSH X.400, X.500, POP3
Өкілдік SNMP, FTP, Telnet, SMTP, NCP,Хабарлама
6- деңгей AFP, ICA
Сеансті SSL, TLS, SOCKS,ASP, ADSP, DLC, NBT, NetBIOS,Хабарлама
5-деңгей SSH RPC
Тасымалдау- TCP, UDP, NBP, SPX, RTMP, Сегмент,
шы 4-деңгей SMB, RTP дейтаграмма
Желілік IPSec (IKE, AH, IP, ICMP, IGMP, RIP, DHCP, Десте
3-деңгей ESP) ARP, RARP
Каналды L2F, L2TP, PPTP STP, ATM, SLIP, FDDI, Кадр
2-деңгей Ehternet, Frame Relay, Token
Ring, PPP
Физикалық RS-232, xDSL, ISDN (E1, T1), Бит
1-деңгей Ehternet, Fast Ehternet,
Gigabit Ehternet,
Модельдің барлық деңгейлерінің қызметтерінің қысқаша сипаты:
- Қолданбалы – желілік қызметтерге қатынауға мүмкіндік беретін
интерфейстердің жинағын ұсынады;
- Сеансты – қашықтағы процестер арасындағы әрекеттесуді (сеансты)
қолдау;
- Тасымалдаушы – желі бойынша деректерді жіберуді басқарады, жіберуді
растауды қамтамасыз етеді;
- Желілік – маршруттау, деректер ағындарын басқару, жеткізу үшін
хабарламаларды бағыттау, логикалық желілік мекенжайларды оларға
сәйкес келетін логикалық желілік мекенжайларды және атауларды
түрлендіру;
- Каналды – кадрларды қалыптастыру және ортаға қатынауды басқару;
- Физикалық – ақпаратты жіберудің битті хаттамалары.
Қортынды
Жалпы жағдайда жергілікті есептеу желілері (ЖЕЖ) деп физикалық
тізбектермен біріктірілетін желілердің барлық жабдығы (жұмысшы станциялар
және перифериялық құрылғылар) бір-бірінен 1-2 км артық емес қашықтықта
орналасқан бір немесе бірнеше бөлмелермен шектелген үлкен емес аумақта
орналасқан желіні қарастырады. ЖЕЖ әдетте бөлімше немесе фирма шегінде
қолданушыларға бөлінген ақпаратты жинау, сақтау, жіберу, өңдеу және ұсыну
үшін арналған. Сонымен қатар ЖЕЖ Интернетке шыға алады. Жергілікті есептеу
желісінде желіге біріктірілетін жүйелер арасындағы байланыстың ең тиімді
құралы – жүйелі интерфейс. Жүйелі интерфейстерде жіберуші орта ретінде 100
Мбитсек дейін және одан жоғары өткізгіштік қабілетті қамтамсыз ететін
коаксиалды кабельдер, бұралмалы жұптар, талшықты-оптикалық кабельдер
қолданылады.
Компьютерлердің арасындағы ара қашықтыққа тәуелді келесі ЖЕЖ бөлінеді:
- жергілікті есептеу желілері – LAN;
- аумақтық есептеу желілері, оларға өңірлік MAN және ауқымды WAN
желілер жатады;
- корпоративті желілер.
Жергілікті желілерді келесілер бойынша жіктеуге болады:
- басқару деңгейі;
- арналуы;
- бір тектігі;
- компьютерлер арасындағы әкімшілік қатынастар;
- топологиясы;
- архитектурасы.
2. Деректерді жіберу ортасына қатынау әдістері
Желіге қатынау деп басқа станциялармен ақпарат алмасу үшін деректерді
жіберу ортасымен станцияның (желі түйінінің) өзара қатынасын айтады. Ортаға
қатынауды басқару – бұл деректерді жіберу ортасына станциялар қатынау
құқығын алатын реттілікті орнату. Қатынаудың келесі әдістері жіктеледі:
- кездейсоқ;
- детерменделген.
Қатынаудың кездейсоқ әдістері бөлінеді:
- коллизияны анықтаумен көпше қатынау (таза ALOHA, слотталған ALOHA);
- салмақ түсіруді анықтаумен көпше қатынау (CSMACD коллизияны
анықтаумен және CSMACA коллизиясының алдын алумен).
Детерменделген қатынау әдістері бөлінеді:
- сұрау әдісі;
- эстафеталық әдіс;
- тіркелімді қою әдісі;
- маркерлік әдіс;
- сұраудың басымдылығы бойынша қатынау әдісі.
70-шы жылдары Гавайи университетінен Норман Абрамсон өз әріптестерімен
бірге каналға қатынауды бөлудің қарапайым әдісін ұсынды. Абрамсон каналды
бөлудің осы тәсілін жүзеге асыратын жүйені ALOHA деп атады. Жүйе аралдарды
өзара байланыстыратын жер үсті радиостанцияларынан тұрды. Идеясы тарату
жүйесінде қолданушылардың кез келген санына бір каналды бақылаусыз
қолдануға мүмкіндік беру болды.
1972 жылы Робертс таза ALOHA түрлендіруін ұсынды. Канал жұмысының
бүкіл уақытын слоттарға бөледі. Слот өлшемі ол кадрдың ең жоғарғы уақытына
тең болатындай түрде анықтайды. Негізгі айырмашылығы – таза ALOHA
қолданушылардың ешқандай синхрондауын талап етпейді, ал слотталған ALOHA
талап етеді.
CSMACD (Carrier Sensitive Multiple Access with Collision Detection),
яғни салмақ түсіруді басқарумен және коллизияны анықтаумен көпше қатынау
хаттамасы.
Мұндай желінің барлық түйіндері жіберудің тең құқылы қатысушылары
болып табылады және тек егер осы сәтте басқа ешкім жібермесе, деректерді
жіберу құқығына ие. пакетті жібергеннен кейін түйін басқаларға мүмкіндік
беріп, үзіліс жасауға міндетті. Қатынаудың осы әдісі Ethernet
технологиясында қолданылады.
Салмақ түсіруді басқарумен және коллизияны анықтаумен көпше
қатынау(CSMACA) әрбір компьютер желіге деректерді жіберу алдында өзінің
мақсаты туралы сигнал береді, сондықтан қалған компьютерлер дайындалып
жатқан жіберу туралы біледі және коллизияның алдын ала алады. Бірақ та кең
таратушы хабарландыру желінің жалпы трафигін арттырады, оның өткізгіштік
қабілетін азайтады. Сондықтан CSMACA CSMACD қарағанда баяу жұмыс жасайды.
Маркерлі қатынау - әкімші тағайындаған немесе құрылғылармен өздігінен
таңдалған желі желіге түйіндерінің бірі түйіндер арасында кезектесе
берілетін және деректерді жіберуге рұқсат беретін маркерді (арнайы пакет)
генерациялайды. Жергілікті есептеу желісінде шиналық (ArcNet) және сақиналы
(TokenRing) топологиямен қолданылады.
CSMACD әдісімен салыстырғанда желінің өткізгіштік қабілетін әділетті
бөлуді қамтамасыз ететін Demand Priority қатынау әдісі. Сонымен қатар бұл
әдіс синхронды қосымшалар үшін басым қатынауды қолдайды.
2.1 ІEEE 802.х стандарттарының құрылымы
1980 жылы IEEE институтында жергілікті желілерді стандарттау бойынша
802 комитет құрылған. Нәтижесінде жергілікті желілердің төменгі деңгейлерін
жобалау жөніндегі ұсыныстардан тұратын IEEE 802-х стандарттарының жанұясы
қабылданды. Осы комитет жұмысының нәтижелері Ethernet, ArcNet және Token
Ring желілерінің фирмалық стандарттары негізінде жасалған ISO 8802-1...5
халықаралық стандарттарының негізін қалады.
IEEE басқа жергілікті желілердің хаттамаларын стандарттау бойынша
жұмысқа басқа да ұйымдар қатысты. Осылай оптикалық талшықта жұмыс жасайтын
желілер үшін стандарттау жөніндегі американдық институт ANSI деректерді
жіберудің 100 Мбитс жылдамдығын қамтамасыз ететін FDDI стандартын
әзірледі. IEEE 802.X стандарттары OSI моделінің екі төменгі деңгейін –
физикалық және каналды деңгейін қамтиды. Бұл осы деңгейлер жергілікті
желілердің ерекшелігін ең жақсы деңгейде кескіндеуіне байланысты. Желілік
деңгейден бастап үлкен деңгейлер ЖЕЖ, сондай-ақ АЕЖ (ауқымды есептеу
желілері) үшін жалпы сипаттарға ие.
Жергілікті желілердің ерекшеліктері сонымен қатар каналды деңгейді екі
қосымша деңгейге бөлуден де табылды:
- деректерді логикалық жіберу (Logical Link Control, LLC);
- ортаға қатынауды басқару (Media Access Control, MAC).
МАС деңгейінің астында әрекет ететін LLC деңгейі байланыс каналын
орнатуға және қатесіз жіберуге және деректермен хабарламаларды қабылдауға
жауап береді.
МАС деңгейі физикалық деңгейге бірлесе қатынауды, кадрлардың шекарасын
анықтауды, кадрлардың тағайындау мекенжайларын анықтауды қамтамасыз етеді.
МАС деңгейі жергілікті желілерде деректерді жіберудің бөлінетін
ортаның болуынан пайда болды. Бұл деңгей желінің бір станциясының иелігіне
белгілі бір алгоритмге сәйкес оны ұсынып, жалпы ортаны бірге қолдануды
қамтамасыз етеді. Ортаға қатынауға рұқсат алғаннан кейін оны ең жоғарғы
деңгей –тасымалдау қызметтері сапасының әртүрлі деңгейлерімен деректердің
логикалық бірліктерін, ақпарат кадрларын жіберуді ұйымдастыратын LLC
деңгейі қолдана алады. Қазіргі заманғы жерлікті есептеу желілері бөлетін
ортаға қатынаудың әртүрлі алгоритмдерін жүзеге асыратын МАС деңгейінің
бірнеше хаттамаларын таратуды алды. Бұл хаттамалар Ethernet, Fast Ethernet,
Gigabit Ethernet, Token Ring, FDDI, l00VG-AnyLAN сияқты технологиялардың
ерекшеліктерін толығымен анықтайды.
LLC деңгейі сенімділік деңгейі әртүрлі түйіндер арасында деректер
кадрларын жіберуге жауап береді, сонымен қатар оған қоса ұсынылатын желілік
деңгеймен интерфейс қызметін жүзеге асырады. LLC деңгейі арқылы желілік
хаттама каналды деңгейден қажетті сападағы оған қажетті тасымалдау
операциясын сұрайды. LLC деңгейінде осы деңгейде кадрларды жоғалтқан немесе
бұрмалаған жағдайда кадрларды қалпына келтіру процедураларының болуы немесе
болмауымен ерекшеленетін, яғни осы деңгейдің тасымалдау қызметтерінің
сапасымен ерекшеленетін бірнеше жұмыс режимдері бар. IEEE 802 стандарттары
4.1-суретте көрсетілген жеткілікті айқын құрылымға ие.
802 комитет шеңберінен тыс стандартталған технологиялар LLC (FDDI
стандарт ANSI) хаттамасын қолдануға бағдарланады.
4.1 сурет. IEEE 802.X стандартының құрылымы
802.1 стандарты барлық технологиялар үшін жалпы сипатта (әртүрлі
технологиялардың өзара қатынасын, базалық технологиялар негізінде өте
күрделі желілерді құруды сипаттайды). 802.3, 802.4, 802.5 және 802.12
стандарттары олардың негізін қалаған фирмалық технологияларды жақсарту
нәтижесінде пайда болған жергілікті желілердің технологияларын сипаттайды.
Осылай 802.3 стандартының негізін Digital, Intel және Xerox (немесе
Ethernet DIX) компаниялары әзірлеген Ethernet технологиясы құрады, 802.4
стандарты Datapoint Corporation компаниясының ArcNet технологиясының
жинақтамасы ретінде пайда болды, ал 802.5 стандарты IBM компаниясының Token
Ring технологиясына сәйкес келеді.
LLC деңгейі жоғарғы деңгейлерге процедуралардың үш түрін ұсынады:
- LLC1 – жалғауды орнатусыз және растаусыз сервис;
- LLC2 – жалғауды орнату және растаумен сервис;
- LLC3 - жалғауды орнатусыз, бірақ растаумен сервис.
2.2 FDDI желісінің сипаттамасы
FDDI стандарты (Fiber Distributed Data Interface, мәліметтердің
оптоталшықты үлестірілген интерфейсі) –ANSI институтымен ұсынылған болатын,
содан кейін ANSI спецификацияларына сәйкес келетін ISO стандартымен
қабылданды. Жіберудің жоғарғы жылдамдығына (100 Мбитс) және оптоталшықты
кабельді қабылдауға бағытталған. Бұл кезде кедергіден қорғалған,
ақпараттарды жіберудің ең көп құпиялылық артықшылықтары және абоненттердің
жақсы гальваникалық шешімі бар. Жіберудің жоғарғы жылдамдығы аз жылдамдықты
желілерге қол жетімсіз тапсырмаларды шешуге мүмкіндік береді (уақыттың
нақты масштабында кескіндерді жіберу). Оптоталшықты кабель ретрансляциясыз
бірнеше километр арақашықтыққа мәліметтерді жіберу проблемасын шешеді,
қаланы түгел қамтитын және бұл кезде қателердің ең төменгі деңгейі бар желі
көлемдері бойынша көбін жасауға мүмкіндік береді. FDDI стандартының
негізіне маркерлі қол жетімділік әдісі алынған болатын. Сақиналық
топология. Желіде жан-жаққа таралғаноптоталшықты кабель қолданылады, оның
біреуі резервте тұрады, дегенмен бұндай шешім пайдалануға және ақпаратты
екі еселенген 200 Мбитс тиімді жылдамдықпен толық дуплексті жеткізуге
мүмкіндік береді (бұл кезде екі арнаның әрқайсысы 100 Мбитс жылдамдықпен
жұмыс істейді). Сақинаға қосылған, концентраторы бар жұлдызша-сақиналық
топология қолданылады (Token-Ring секілді).
FDDI желісінің негізгі техникалық сипаттамалары:
- желінің ең көп абоненттер саны– 1000;
- желі сақинасының ең көп ұзақтығы – 20 км;
- желі абоненттері арасындағы ең ұзын арақашықтық – 2 км;
- жіберу ортасы – көп модты оптоталшықты кабель (будың электр витасын
қолдану мүмкін);
- қол жетімділік әдісі – маркерлі;
- ақпаратты жіберу жылдамдығы – 100 Мбитс (200 Мбитс).
Желінің жалпы ұзындығын 20 км шектеу кабельдегі сигналдардың басылуына
байланысты емес, қол жетімділікті шекті рауалы уақытын қамтамасыз ету үшін
сақина бойынша сигналдың толық жүруінің уақытын шектеу қажеттілігіне
байланысты. Абоненттер арасындағы ең ұзын арақашықтық (көп модты кабель
кезінде 2 км) кабельдегі сигналдардың басылуымен анықталады (ол 11 дБ
аспауы тиіс). Сондай-ақ бір модты кабельді қолдану мүмкіндігі
қарастырылған, бұл жағдайда абоненттер арасындағы арақашықтық 45 км жетуі
мүмкін, ал сақинаның жалпы ұзындығы – 200 км.
.
Сонымен қатар электр кабельде FDDI іске асыру да бар (CDDI – Copper
Distributed Data Interface немесе TPDDI – Twisted Pair Distributed Data
Interface). Бұл кезде RJ-45 ағытпалары бар 5-дәрежелі кабель қолданылады.
Бұл жағдайда абоненттер арасындағы ең ұзын арақашықтық кемінде 100 м болуы
керек. Бұл кезде жабдықтың үйлесімділігіне кепілдік жоқ.
Мәліметтерді FDDI жіберу үшін осы стандарт үшін арнайы жасалған 4В5В
коды қолданылады. Кодтың басты қағидасы – нөлдер мен бірліктердің ұзын
жүйелігінен аулақ болу. 4В5В коды кабельдің секундына 125 миллион сигналды
өткізу қабілеттілігі кезінде манчестер коды жағдайы секілді 200 МБод емес,
100 Мбитс жіберу жылдамдығын қамтамасыз етеді (немесе 125 МБод). Бұл кезде
берілетін ақпараттың әрбір төрт биттеріне (әрбір полубайтқа немесе нибблға)
кабель бойынша берілетін бес битке сәйкес қойылады. Бұл қабылдағыштың
қабылданған мәліметтердің қабылданған төрт биттің синхронизациясын бір рет
қалпына келтіруіне мүмкіндік береді. Осылайша қарапайым NRZ коды мен өзін-
өзі синхрондау арасындағы әрбір биттегі компромисс манчестер кодымен
жеткізіледі. Сигналдар NRZI кодымен (TPDDI жағдайында) және MLT-3 (FDDI
жағдайында) кодталады.
FDDI стандарты абоненттер сақинасына қосуды қарастырады:
- А класы (қосарлап қосу абоненттері, DAS – Dual-Attachment Stations)
желінің екі сақинасына да қосылады (ішкі және сыртқы);
- В класы (дара қосу абоненттері, SAS – Single-Attachment Stations)
желінің тек бір (сыртқы) сақинасына ғана қосылады. Олар А класты
адаптерлермен салыстырғанда қарапайым және арзан, бірақ олардың
мүмкіндіктері жоқ. Оларды желіге апат кезінде сөндіретін тек концентратор
немесе айналма коммутатор арқылы ғана қосуға болады.
Желідегі абоненттерден басқа (терминалдар және т.б.) қосылатын қосылулардың
барлық нүктелерін желідегі жұмысты бақылау, ақауларды диагностикалау,
реконфигурацияны жеңілдету және электр сигналдарды оптикалық және керісінше
қайта түрлендіру функциялары мақсатында бір орынға жинауға мүмкіндік
беретін байланыс концентраторлары қолданылады. Концентраторлар қосарлап
қосу (DAC – Dual-Attachment Concentrator) дара қосу (SAC – Single-
Attachment Concentrator) болып бөлінеді.
2.3 X.25 желісін құрудың жалпы қағидалары
Пайдаланушыларға мәліметтерді жіберудің (PDN) қолжетімді желілерімен
ғаламдық желінің байланыстылығын қамтамасыз ету үшін 1970 жж. хаттамалардың
белгілі жиынтығы талап етілді. PDN (TELENET және TYMNET) желілері
жетістікке жетті, бірақ хаттамаларды стандарттау жабдықтың дамыған
үйлесімділік және өте төменгі бағалары есебінен PDN абоненттер санын одан
да жоғары көтеретіндігі белгілі болды. Нәтижесінде ең танымал болып
табылатын Х.25В хаттамалар тобы өңделді. Х.25 хаттамасы телефон
көшірмелерімен өңделген болатын.
Х.25 қасиеттерінің бірі оның халықаралық сипаты болып табылады. Х.25
желілерінің технологиясында бірнеше елеулі белгілер бар:
- желі құрылымында арнайы құрылғының болуы - PAD (Packet Assembler
Disassembler), желі бойынша берілетін және өңдеу үшін компьютерлермен
жіберілетін алфавиттік-сандық терминалдардан бастап байттардың ең төменгі
жылдамдықты старт-стопты ағымдарын пакеттерге жинауға арналған;
- мәліметтер ағымдарын басқаратын және қателерді түзететін
қосылыстарды орнату арқылы арналық және желілік деңгейлерде хаттамаларды
пайдаланумен хаттамалардың үш деңгейлі стектерінің бар болуы;
- көлік хаттамаларының дара стектерін желінің барлық тораптарында
бағдарлау – желілік деңгей арналық деңгейінің тек бір хаттамасымен жұмыс
істеуге ғана есептелінген және ІР хаттамасына ұқсас әртүрлі желілерді
біріктіре алмайды.
7.1 сурет. Х.25 желісі
Х.25 желісі әртүрлі географиялық нүктелерде орналасқан және сандық
және баламалық бола алатын жоғары жылдамдықты белгіленген арналармен
жалғанған пакеттер коммутациясының орталығы (ПКО) деп аталатын
коммутаторлардан (Switches, S) тұрады (7.1-суретті қараңыз).
Асинхронды старт-стоптық терминалдар желіге PAD құрылғысы арқылы
қосылады. Олар іштей салынған және алыстатылған болуы мүмкін. Іштей
салынған PAD құрылғысы коммутатор тіреуінде орналасқан. Терминалдар іштей
салынған PAD құрылғысына рұқсатты асинхрондаған интерфейс көмегімен телефон
желісі бойынша алады. Іштей салынған PAD құрылғысы телефон желісіне
ансинхрондаған интерфейс арқылы бірнеше модемдердің көмегімен қосылады.
Алыстатылған PAD құрылғысы белгіленген Х.25 байланыс арнасы арқылы
коммутаторға қосылған шағын автономды құрылғыны ұсынады. Алыстатылған PAD
құрылғысына терминалдар асинхронды интерфейс арқылы қосылады, әдетте осы
мақсат үшін RS-232C интерфейсі пайдаланылады. PAD бір құрылғысы әдетте 8,16
немесе 24 асинхронды терминалдар үшін қол жетімділікті қамтамасыз етеді.
Х.З стандартымен анықталған PAD негізгі функцияларына:
- синхрондаған терминалдардан алынған пакеттердегі символдар жиыны;
- пакеттердегі мәліметтер өрістерін бөлу және мәліметтерді
синхрондаған терминалдарға шығару;
- қосылыстарды орнату процедураларымен басқару және Х25 желісі бойынша
қажетті компьютерден ажырату;
- талап бойынша асинхронды терминал бойынша старт-стопты сигналдарды
және биттердің жұптылығын тексеруді қосқанда символдарды жіберу;
- пакетті толтыру, күту уақытының аяқталуы және басқалар секілді
сәйкес келетін шарттар болған кезде пакеттерді жылжыту.
Терминалдарда Х.25 желісінің соңғы мекенжайлары жоқ. Мекенжай
белгіленген арнаның көмегімен Х.25 пакеттерінің коммутаторына қосылған PAD
портын иемденеді. Интеллектуалды емес терминалдарды алыстатылған
компьютерлерге қосу тапсырмасы қазіргі уақытта өте сирек туындайтындығына
қарамастан, PAD функциясы әліде сұраныста қалады. PAD құрылғысы касса
терминалдарының және асинхронды RS-232 интерфейсі бар банкоматтардың Х.25
желілеріне қосу үшін жиі пайдаланылады.
Х.28 стандарты терминал параметрін, сондай-ақ терминалдың PAD
құрылғысымен өзара әрекеттесу хаттамасын анықтайды. Терминалда жұмыс істеу
кезінде пайдаланушы ең алдымен символ пәрмендерінің стандартты жиынтығын
пайдалана отырып, PAD құрылғысымен кейбір мәтіндік диалог жүргізеді. PAD
терминалмен екі режимде: басқарушы және мәліметтерді беруде жұмыс істей
алады. Басқарушы режимде пайдаланушы пәрмендердің көмегімен Х.25 желісі
бойынша қосылысты орнату тиісті, сондай-ақ PAD жұмысының (пакетті жедел
жөнелту пәрменін белгілеу үшін символды таңдау, символдардың эхо-жауап
режимін орнату) параметрлерін орнатуға тиісті компьютердің мекенжайын
көрсете алады.
Шынын айтқанда, Х.З және Х.28 хаттамалары терминал эмуляциясының
хаттамасын анықтайды. Пайдаланушы PAD құрылғысының көмегімен қажетті
компьютермен қосылысты орнатады, содан кейін қажетті бағдарламаларды іске
қоса отырып, өз экранында терминалды компьютерге жергілікті қосқан кездегі
секілді және олардың жұмысының нәтижелерін қарай отырып, осы компьютердің
ОЖ (мәліметтерді PAD құрылғысымен беру режимінде) диалог жүргізе алады.
Компьютерлер және жергілікті желілер әдетте Х.25 желісіне тікелей
Х.25 адаптері немесе өз интерфейстерінде Х.25 хаттамаларын қолдайтын
бағыттаушы арқылы қосылады. PAD құрылғыларымен басқару үшін желіде Х.29
хаттамасы бар, осы хаттаманың көмегімен желі торабы желі бойынша PAD алыс
басқара және конфигурациялай алады. Мәліметтерді беру қажеттілігі кезінде
Х.25 желісіне қосылған компьютерлер тікелей PAD қызметтерін қолданбайды, өз
беттерімен желіде виртуалды арналарды орнатады және олар бойынша Х.25
пакеттерінде мәліметтерді береді.
2.4Х.25 желі хаттамаларының стегі
Х.25 желілерінің стандарттарын хаттамалардың үш деңгейімен сипаттайды
(7.2-суретті қараңыз):
- физикалық деңгейде мәліметерді беру жабдығына – егер белгіленген
арна сандық болса, не болмаса DSUCSU, егер арна ұқсас болса, не болмаса
синхронды модемге Х.21 және Х.21 bis синхронды интерфейстер анықталған;
- арналық деңгейде бағытта қате туындаған жағдайда автоматты түрде
беру мүмкіндігін қамтамасыз ететін HDLC хаттамасының ішкі жиыны
пайдаланылады (LAP-B);
- желілік деңгейде соңғы жабдық және мәліметтерді беру желісінің
арасындағы пакеттермен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Адамның қызмет саласын қамтыған болып жатқан өзгерістер жалпы түрде
өмірлік құндылықтардағы материалдық құраушы ақпараттық құраушыға орын
беретінінен тұрады.
Ақпаратты технологиялар саласындағы нағыз төңкеріс үшінші мың жылдықта
әлемдік экономиканың жетекші саласына қалыптасқан Интернет жүйесінің пайда
болуы және қарқынды дамуы болды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда телекоммуникация саласының тез дамуы жаңа
жоғары технологиялық қызметттер – мәліметтерді жіберу, ұялы байланыс және
Интернет желісіне қатынауды ұсыну бойынша қызметтер сегментінің туындауымен
негізделген. Дәстүрлі дыбыстық байланыс қызметтері интерактивті
қызметтермен ығыстырыла бастады.
Байланыстың сандық стандартына ауысу ақпараттардың мазмұнын қорғаудың
жоғарғы дәрежесімен ақпараттардың үлкен көлемін тезарада жіберуге мүмкіндік
береді. Пакеттер коммутациясы технологиясы базасында құрылған толық
сервисті желілер дамуының тенденциясы айқын көрінеді.
Қазіргі заманғы инфрақұрылымдағы компьютеризация және информатизация
жетекші орындардың біріне шығады. Ақпараттық технологияларға сұраныс,
қазіргі заманғы компьютерлер және желілік жабдық соңғы жылдары әлемдік
экономиканың динамикасына және құрылымына елеулі әсер етеді.
Ақпаратты-телекоммуникациялық инфрақұрылымдарды жасауды ұлттық
экономиканың жоғарылауының, қоғамның іскерлік және интеллектуалды
белсенділігінің өсуінің, ауқымды масштабта ел беделін нығайтудың маңызды
факторы ретінде қарастыру қажет.
1.Есептеу желілеріне кіріспе
Есептеу желілері (ЕЖ) компьютерлік технологиялар және
телекоммуникациялар эволюциясының логикалық нәтижесі болып табылады.
Бірінші компьютерлер қолайсыз үлкен болды (50-ші жылдар). Олар
интерактивті жұмысқа арналмады, тек пакетті режимде жұмыс істеді.
Бағдарламашы перфокартаға бағдарлама мәтінін енгізіп, оны есептеу
орталығына алып барып, келесі күні басып шығарылған нәтижені алатын. Бұл
кезде процессордың жұмысшы уақыты ең тиімді қолданылды. Мейнфреймалар қазір
де қолданылады, себебі қуаты аз бірнеше компьютерлерге қарағанда, бір супер
қуатты компьютерді ұстау және қызмет көрсету жеңіл.
60-шы жылдары есептеу процесін ұйымдастырудың жаңа тәсілі шықты.
Уақытты бөлудің интерактивті көп терминалды жүйелері дами бастады.
Процессор біреу, оған бірнеше терминалдар қосылған. Жүйенің реакция уақыты
қолданушы басқа қолданушылармен параллель жұмысты байқамайтындай
жеткілікті аз болды. Жалпы файлдарға және перифериялық құрылғыларға
қатынауды қамтамасыз ету қажет. Бұл сыртқы жағынан ЖЕЖ ұқсас, бірақ мұндай
жүйе деректерді өңдеудің орталықтандырылған сипатына ие (бұл принцип
банкоматтар желісінде бүгінде қолданылады). Бұл кезде бір-бірінен алыс
қашықтықта орналасқан компьютерлерді біріктірудің қажеттілігі туындады. Бұл
модемдердің көмегімен телефон желілері арқылы жүздеген килмометр
қашықтықтағы компьютерге терминалды қосу мәселесін шешуден басталды. Мұндай
жүйелер қолданушыға қуатты компьютерлердің бөлінетін ресурстарына
қашықтықтан қатынауға мүмкіндік берді. Содан кейін компьютер-компьютер
түріндегі байланыс жүзеге асырылды. Компьютерлер автоматты режимде
деректермен алмасу мүмкіндігіне ие болды, ал бұл есептеу жүйесінде базалық
механизм болып табылады. Бұл механизм негізінде файлдармен алмасу,
электронды пошта, деректер базаларын синхрондау және т.б. қызметтері жүзеге
асырылды.
70-шы жылдары үлкен интегралды сызбалар пайда болды. Бірінші мини
компьютерлер пайда болды. Жақын орналасқан компьютерлер арасында
деректермен алмасу қажеттілігі туындады. Осылай бірінші жекелік есептеуіш
желісі (ЖЕЖ) туындады. Компьютерлердің өзара қатынасы үшін бағдарламалық
жасақтама (БЖ) және қосарластыру құрылғылары әзірленді. Бұл кезде ЖЕЖ-да
жалғау үшін желіде деректерді ұсынудың өз тәсілдері және өз кабельдері бар
әртүрлі стандартты емес құрылғылар қолданылды. Бұл құрылғылар олар
әзірленген компьютерлердің түрлерін ғана жалғай алды.
Барлық желілік жабдық жүйелік және қолданбалы бағдарламалық жасақтама
басқаруымен жұмыс жасайды. Есептеуіш желілер арқасында қолданушылар барлық
компьютерлердің ресурстарын, бағдарламаларын және деректерін бірге қолдану
мүмкіндігіне ие болды.
ЕЖ компоненттері:
- аппаратты тұғырнама (компьютерлер – дербес компьютерлерден супер ЭВМ
және коммуникациялық жабдыққа– кабельді жүйелер, қайталағыштар, көпірлер,
коммутаторлар, маршрутизаторлар, модульді концентраторлаға дейін);
- желінің бағдарламалық тұғырнамасы (желілік операциялық жүйелер –
Novell NetWare, Windows NT және желілік қосымшалар – деректердің желілік
базалары, пошталық жүйелер, коллективті жұмысты автоматтандыру жүйелері
және т.б.).
1.1 Ашық жүйелер және OSІ моделі.
Біртекті емес құрылғылары және бағдарламалық жасақтамасы бар желілерде
деректерді бір уақытта ұсыну үшін ISO (International Standardization
Organization) стандарттары бойынша халықаралық ұйымы 1984 жылы OSI (Open
System Interconnection) ашық жүйелер байланысының базалық моделін әзірледі.
Бұл модель байланыс сеансын ұйымдастырған кезде әртүрлі желілік орталарда
деректерді жіберу ережелерін және процедураларын сипаттайды. Модельдің
негізгі элементтері деңгейлер, қолданбалы процестер және физикалық жалғау
құралдары болып табылады. OSI моделінің әрбір деңгейі желі бойынша
деректерді жіберу процесінде белгілі бір тапсырманы орындайды. Базалық
модель желілік хаттамаларды әзірлеу үшін негіз болып табылады. OSI желідегі
коммуникациялық қызметтерді жеті деңгейге бөледі, олардың әрқайсысы ашық
жүйелердің өзара әрекеттесу саласындағы процестің әртүрлі бөліктеріне
қызмет етеді. OSI моделі соңғы қолданушының қосымшаларына тимей, тек өзара
әрекеттеің жүйелік құралдарын ғана сипаттайды. Қосымшалар жүйелік
құралдарға қарап, өзара әрекеттің өзіндік хаттамаларын жүзеге асырады. Егер
қосымша өзіне OSI моделінің кейбір жоғарғы деңгейлерінің қызметін өзіне ала
алатын болса, онда деректермен алмасу үшін ол OSI моделінің қалған төменгі
деңгейлерінің қызметтерін орындайтын жүйелік құралдарға бірден қарайды.
OSI моделін екі әртүрлі моделдерге бөлуге болады:
- бағдарламалардың өзара әрекеттесу механизмін және әртүрлі
машиналарда процестерді қамтамасыз ететін хаттамалар негізінде
көлденең модель;
- бір машинада бір-бірінің көршілес деңгейлерімен қамтамасыз етілетін
қызметтер негізінде тік модель (2.1-суретті қараңыз).
2.1. сурет Компьютерлердің қатынасының OSI моделі
Компьютер-жіберушінің әрбір деңгейі ол тура жалғасқандай сол деңгейде
компьютер-алушымен әрекет етеді. Мұндай байланыс логикалық немесе виртуалды
байланыс деп аталады. Шын мәнінде өзара әрекет бір компьютердің аралас
деңгейлері арасында жүзеге асырылады. Компьютер-жіберушідегі ақпарат барлық
деңгейлер арқылы өтуі тиіс. Содан кейін ол физикалық орта бойынша
жіберіледі және компьютер-жіберушіден жіберліген деңгейге жеткенге дейін
барлық қабаттар арқылы қайтадан өтеді. Көлденең модельде екі бағдарламаға
деректермен алмасу үшін жалпы хаттама талап етіледі. Тік модельде көршілес
деңгейлер API қолданбалы бағдарламалардың интерфейсін қолданып, деректермен
алмасады. Желіге жіберу алдында деректер хаттамалық бірліктерге (PDU)
бөлінеді. PDU деректерді жіберген кезде БЖ барлық деңгейлері арқылы
кезектесе өтеді. Әрбір деңгейде PDU желі бойынша деректерді табысты жіберу
үшін қажетті осы деңгейдің бассқарушы ақпараты (тақырыбы) қосылады.
Қабылдайтын жақта PDU кері тәртіпте барлық деңгейлер арқылы өтеді. Әрбір
деңгейде осы деңгейдің хаттамасы PDU тақырыбының ақпаратын оқиды, содан
кейін жіберуші жақтан осы деңгейде PDU-ға қосылған ақпаратты өшіреді және
оны келесі деңгейге жібереді. 2.1-кестеде OSI моделінің деңгейлері және
әйгілі хаттамалар келтірілген.
2.1. кестесі OSI моделінің деңгейлері
OSI Деректер Деректер алмастыруға арналғанДеректер
моделінің сақтауға протоколдар блоктары-
деңгейлері бағытталған ның
протоколдар аттары
Қолданбалы RADIUS, HTTP, Telnet, DNS, SNMP, Хабарлама
7-деңгей PAP,TACACS, SMTP, FTP, NFS, NTP, SNTP,
CHAP, SSH X.400, X.500, POP3
Өкілдік SNMP, FTP, Telnet, SMTP, NCP,Хабарлама
6- деңгей AFP, ICA
Сеансті SSL, TLS, SOCKS,ASP, ADSP, DLC, NBT, NetBIOS,Хабарлама
5-деңгей SSH RPC
Тасымалдау- TCP, UDP, NBP, SPX, RTMP, Сегмент,
шы 4-деңгей SMB, RTP дейтаграмма
Желілік IPSec (IKE, AH, IP, ICMP, IGMP, RIP, DHCP, Десте
3-деңгей ESP) ARP, RARP
Каналды L2F, L2TP, PPTP STP, ATM, SLIP, FDDI, Кадр
2-деңгей Ehternet, Frame Relay, Token
Ring, PPP
Физикалық RS-232, xDSL, ISDN (E1, T1), Бит
1-деңгей Ehternet, Fast Ehternet,
Gigabit Ehternet,
Модельдің барлық деңгейлерінің қызметтерінің қысқаша сипаты:
- Қолданбалы – желілік қызметтерге қатынауға мүмкіндік беретін
интерфейстердің жинағын ұсынады;
- Сеансты – қашықтағы процестер арасындағы әрекеттесуді (сеансты)
қолдау;
- Тасымалдаушы – желі бойынша деректерді жіберуді басқарады, жіберуді
растауды қамтамасыз етеді;
- Желілік – маршруттау, деректер ағындарын басқару, жеткізу үшін
хабарламаларды бағыттау, логикалық желілік мекенжайларды оларға
сәйкес келетін логикалық желілік мекенжайларды және атауларды
түрлендіру;
- Каналды – кадрларды қалыптастыру және ортаға қатынауды басқару;
- Физикалық – ақпаратты жіберудің битті хаттамалары.
Қортынды
Жалпы жағдайда жергілікті есептеу желілері (ЖЕЖ) деп физикалық
тізбектермен біріктірілетін желілердің барлық жабдығы (жұмысшы станциялар
және перифериялық құрылғылар) бір-бірінен 1-2 км артық емес қашықтықта
орналасқан бір немесе бірнеше бөлмелермен шектелген үлкен емес аумақта
орналасқан желіні қарастырады. ЖЕЖ әдетте бөлімше немесе фирма шегінде
қолданушыларға бөлінген ақпаратты жинау, сақтау, жіберу, өңдеу және ұсыну
үшін арналған. Сонымен қатар ЖЕЖ Интернетке шыға алады. Жергілікті есептеу
желісінде желіге біріктірілетін жүйелер арасындағы байланыстың ең тиімді
құралы – жүйелі интерфейс. Жүйелі интерфейстерде жіберуші орта ретінде 100
Мбитсек дейін және одан жоғары өткізгіштік қабілетті қамтамсыз ететін
коаксиалды кабельдер, бұралмалы жұптар, талшықты-оптикалық кабельдер
қолданылады.
Компьютерлердің арасындағы ара қашықтыққа тәуелді келесі ЖЕЖ бөлінеді:
- жергілікті есептеу желілері – LAN;
- аумақтық есептеу желілері, оларға өңірлік MAN және ауқымды WAN
желілер жатады;
- корпоративті желілер.
Жергілікті желілерді келесілер бойынша жіктеуге болады:
- басқару деңгейі;
- арналуы;
- бір тектігі;
- компьютерлер арасындағы әкімшілік қатынастар;
- топологиясы;
- архитектурасы.
2. Деректерді жіберу ортасына қатынау әдістері
Желіге қатынау деп басқа станциялармен ақпарат алмасу үшін деректерді
жіберу ортасымен станцияның (желі түйінінің) өзара қатынасын айтады. Ортаға
қатынауды басқару – бұл деректерді жіберу ортасына станциялар қатынау
құқығын алатын реттілікті орнату. Қатынаудың келесі әдістері жіктеледі:
- кездейсоқ;
- детерменделген.
Қатынаудың кездейсоқ әдістері бөлінеді:
- коллизияны анықтаумен көпше қатынау (таза ALOHA, слотталған ALOHA);
- салмақ түсіруді анықтаумен көпше қатынау (CSMACD коллизияны
анықтаумен және CSMACA коллизиясының алдын алумен).
Детерменделген қатынау әдістері бөлінеді:
- сұрау әдісі;
- эстафеталық әдіс;
- тіркелімді қою әдісі;
- маркерлік әдіс;
- сұраудың басымдылығы бойынша қатынау әдісі.
70-шы жылдары Гавайи университетінен Норман Абрамсон өз әріптестерімен
бірге каналға қатынауды бөлудің қарапайым әдісін ұсынды. Абрамсон каналды
бөлудің осы тәсілін жүзеге асыратын жүйені ALOHA деп атады. Жүйе аралдарды
өзара байланыстыратын жер үсті радиостанцияларынан тұрды. Идеясы тарату
жүйесінде қолданушылардың кез келген санына бір каналды бақылаусыз
қолдануға мүмкіндік беру болды.
1972 жылы Робертс таза ALOHA түрлендіруін ұсынды. Канал жұмысының
бүкіл уақытын слоттарға бөледі. Слот өлшемі ол кадрдың ең жоғарғы уақытына
тең болатындай түрде анықтайды. Негізгі айырмашылығы – таза ALOHA
қолданушылардың ешқандай синхрондауын талап етпейді, ал слотталған ALOHA
талап етеді.
CSMACD (Carrier Sensitive Multiple Access with Collision Detection),
яғни салмақ түсіруді басқарумен және коллизияны анықтаумен көпше қатынау
хаттамасы.
Мұндай желінің барлық түйіндері жіберудің тең құқылы қатысушылары
болып табылады және тек егер осы сәтте басқа ешкім жібермесе, деректерді
жіберу құқығына ие. пакетті жібергеннен кейін түйін басқаларға мүмкіндік
беріп, үзіліс жасауға міндетті. Қатынаудың осы әдісі Ethernet
технологиясында қолданылады.
Салмақ түсіруді басқарумен және коллизияны анықтаумен көпше
қатынау(CSMACA) әрбір компьютер желіге деректерді жіберу алдында өзінің
мақсаты туралы сигнал береді, сондықтан қалған компьютерлер дайындалып
жатқан жіберу туралы біледі және коллизияның алдын ала алады. Бірақ та кең
таратушы хабарландыру желінің жалпы трафигін арттырады, оның өткізгіштік
қабілетін азайтады. Сондықтан CSMACA CSMACD қарағанда баяу жұмыс жасайды.
Маркерлі қатынау - әкімші тағайындаған немесе құрылғылармен өздігінен
таңдалған желі желіге түйіндерінің бірі түйіндер арасында кезектесе
берілетін және деректерді жіберуге рұқсат беретін маркерді (арнайы пакет)
генерациялайды. Жергілікті есептеу желісінде шиналық (ArcNet) және сақиналы
(TokenRing) топологиямен қолданылады.
CSMACD әдісімен салыстырғанда желінің өткізгіштік қабілетін әділетті
бөлуді қамтамасыз ететін Demand Priority қатынау әдісі. Сонымен қатар бұл
әдіс синхронды қосымшалар үшін басым қатынауды қолдайды.
2.1 ІEEE 802.х стандарттарының құрылымы
1980 жылы IEEE институтында жергілікті желілерді стандарттау бойынша
802 комитет құрылған. Нәтижесінде жергілікті желілердің төменгі деңгейлерін
жобалау жөніндегі ұсыныстардан тұратын IEEE 802-х стандарттарының жанұясы
қабылданды. Осы комитет жұмысының нәтижелері Ethernet, ArcNet және Token
Ring желілерінің фирмалық стандарттары негізінде жасалған ISO 8802-1...5
халықаралық стандарттарының негізін қалады.
IEEE басқа жергілікті желілердің хаттамаларын стандарттау бойынша
жұмысқа басқа да ұйымдар қатысты. Осылай оптикалық талшықта жұмыс жасайтын
желілер үшін стандарттау жөніндегі американдық институт ANSI деректерді
жіберудің 100 Мбитс жылдамдығын қамтамасыз ететін FDDI стандартын
әзірледі. IEEE 802.X стандарттары OSI моделінің екі төменгі деңгейін –
физикалық және каналды деңгейін қамтиды. Бұл осы деңгейлер жергілікті
желілердің ерекшелігін ең жақсы деңгейде кескіндеуіне байланысты. Желілік
деңгейден бастап үлкен деңгейлер ЖЕЖ, сондай-ақ АЕЖ (ауқымды есептеу
желілері) үшін жалпы сипаттарға ие.
Жергілікті желілердің ерекшеліктері сонымен қатар каналды деңгейді екі
қосымша деңгейге бөлуден де табылды:
- деректерді логикалық жіберу (Logical Link Control, LLC);
- ортаға қатынауды басқару (Media Access Control, MAC).
МАС деңгейінің астында әрекет ететін LLC деңгейі байланыс каналын
орнатуға және қатесіз жіберуге және деректермен хабарламаларды қабылдауға
жауап береді.
МАС деңгейі физикалық деңгейге бірлесе қатынауды, кадрлардың шекарасын
анықтауды, кадрлардың тағайындау мекенжайларын анықтауды қамтамасыз етеді.
МАС деңгейі жергілікті желілерде деректерді жіберудің бөлінетін
ортаның болуынан пайда болды. Бұл деңгей желінің бір станциясының иелігіне
белгілі бір алгоритмге сәйкес оны ұсынып, жалпы ортаны бірге қолдануды
қамтамасыз етеді. Ортаға қатынауға рұқсат алғаннан кейін оны ең жоғарғы
деңгей –тасымалдау қызметтері сапасының әртүрлі деңгейлерімен деректердің
логикалық бірліктерін, ақпарат кадрларын жіберуді ұйымдастыратын LLC
деңгейі қолдана алады. Қазіргі заманғы жерлікті есептеу желілері бөлетін
ортаға қатынаудың әртүрлі алгоритмдерін жүзеге асыратын МАС деңгейінің
бірнеше хаттамаларын таратуды алды. Бұл хаттамалар Ethernet, Fast Ethernet,
Gigabit Ethernet, Token Ring, FDDI, l00VG-AnyLAN сияқты технологиялардың
ерекшеліктерін толығымен анықтайды.
LLC деңгейі сенімділік деңгейі әртүрлі түйіндер арасында деректер
кадрларын жіберуге жауап береді, сонымен қатар оған қоса ұсынылатын желілік
деңгеймен интерфейс қызметін жүзеге асырады. LLC деңгейі арқылы желілік
хаттама каналды деңгейден қажетті сападағы оған қажетті тасымалдау
операциясын сұрайды. LLC деңгейінде осы деңгейде кадрларды жоғалтқан немесе
бұрмалаған жағдайда кадрларды қалпына келтіру процедураларының болуы немесе
болмауымен ерекшеленетін, яғни осы деңгейдің тасымалдау қызметтерінің
сапасымен ерекшеленетін бірнеше жұмыс режимдері бар. IEEE 802 стандарттары
4.1-суретте көрсетілген жеткілікті айқын құрылымға ие.
802 комитет шеңберінен тыс стандартталған технологиялар LLC (FDDI
стандарт ANSI) хаттамасын қолдануға бағдарланады.
4.1 сурет. IEEE 802.X стандартының құрылымы
802.1 стандарты барлық технологиялар үшін жалпы сипатта (әртүрлі
технологиялардың өзара қатынасын, базалық технологиялар негізінде өте
күрделі желілерді құруды сипаттайды). 802.3, 802.4, 802.5 және 802.12
стандарттары олардың негізін қалаған фирмалық технологияларды жақсарту
нәтижесінде пайда болған жергілікті желілердің технологияларын сипаттайды.
Осылай 802.3 стандартының негізін Digital, Intel және Xerox (немесе
Ethernet DIX) компаниялары әзірлеген Ethernet технологиясы құрады, 802.4
стандарты Datapoint Corporation компаниясының ArcNet технологиясының
жинақтамасы ретінде пайда болды, ал 802.5 стандарты IBM компаниясының Token
Ring технологиясына сәйкес келеді.
LLC деңгейі жоғарғы деңгейлерге процедуралардың үш түрін ұсынады:
- LLC1 – жалғауды орнатусыз және растаусыз сервис;
- LLC2 – жалғауды орнату және растаумен сервис;
- LLC3 - жалғауды орнатусыз, бірақ растаумен сервис.
2.2 FDDI желісінің сипаттамасы
FDDI стандарты (Fiber Distributed Data Interface, мәліметтердің
оптоталшықты үлестірілген интерфейсі) –ANSI институтымен ұсынылған болатын,
содан кейін ANSI спецификацияларына сәйкес келетін ISO стандартымен
қабылданды. Жіберудің жоғарғы жылдамдығына (100 Мбитс) және оптоталшықты
кабельді қабылдауға бағытталған. Бұл кезде кедергіден қорғалған,
ақпараттарды жіберудің ең көп құпиялылық артықшылықтары және абоненттердің
жақсы гальваникалық шешімі бар. Жіберудің жоғарғы жылдамдығы аз жылдамдықты
желілерге қол жетімсіз тапсырмаларды шешуге мүмкіндік береді (уақыттың
нақты масштабында кескіндерді жіберу). Оптоталшықты кабель ретрансляциясыз
бірнеше километр арақашықтыққа мәліметтерді жіберу проблемасын шешеді,
қаланы түгел қамтитын және бұл кезде қателердің ең төменгі деңгейі бар желі
көлемдері бойынша көбін жасауға мүмкіндік береді. FDDI стандартының
негізіне маркерлі қол жетімділік әдісі алынған болатын. Сақиналық
топология. Желіде жан-жаққа таралғаноптоталшықты кабель қолданылады, оның
біреуі резервте тұрады, дегенмен бұндай шешім пайдалануға және ақпаратты
екі еселенген 200 Мбитс тиімді жылдамдықпен толық дуплексті жеткізуге
мүмкіндік береді (бұл кезде екі арнаның әрқайсысы 100 Мбитс жылдамдықпен
жұмыс істейді). Сақинаға қосылған, концентраторы бар жұлдызша-сақиналық
топология қолданылады (Token-Ring секілді).
FDDI желісінің негізгі техникалық сипаттамалары:
- желінің ең көп абоненттер саны– 1000;
- желі сақинасының ең көп ұзақтығы – 20 км;
- желі абоненттері арасындағы ең ұзын арақашықтық – 2 км;
- жіберу ортасы – көп модты оптоталшықты кабель (будың электр витасын
қолдану мүмкін);
- қол жетімділік әдісі – маркерлі;
- ақпаратты жіберу жылдамдығы – 100 Мбитс (200 Мбитс).
Желінің жалпы ұзындығын 20 км шектеу кабельдегі сигналдардың басылуына
байланысты емес, қол жетімділікті шекті рауалы уақытын қамтамасыз ету үшін
сақина бойынша сигналдың толық жүруінің уақытын шектеу қажеттілігіне
байланысты. Абоненттер арасындағы ең ұзын арақашықтық (көп модты кабель
кезінде 2 км) кабельдегі сигналдардың басылуымен анықталады (ол 11 дБ
аспауы тиіс). Сондай-ақ бір модты кабельді қолдану мүмкіндігі
қарастырылған, бұл жағдайда абоненттер арасындағы арақашықтық 45 км жетуі
мүмкін, ал сақинаның жалпы ұзындығы – 200 км.
.
Сонымен қатар электр кабельде FDDI іске асыру да бар (CDDI – Copper
Distributed Data Interface немесе TPDDI – Twisted Pair Distributed Data
Interface). Бұл кезде RJ-45 ағытпалары бар 5-дәрежелі кабель қолданылады.
Бұл жағдайда абоненттер арасындағы ең ұзын арақашықтық кемінде 100 м болуы
керек. Бұл кезде жабдықтың үйлесімділігіне кепілдік жоқ.
Мәліметтерді FDDI жіберу үшін осы стандарт үшін арнайы жасалған 4В5В
коды қолданылады. Кодтың басты қағидасы – нөлдер мен бірліктердің ұзын
жүйелігінен аулақ болу. 4В5В коды кабельдің секундына 125 миллион сигналды
өткізу қабілеттілігі кезінде манчестер коды жағдайы секілді 200 МБод емес,
100 Мбитс жіберу жылдамдығын қамтамасыз етеді (немесе 125 МБод). Бұл кезде
берілетін ақпараттың әрбір төрт биттеріне (әрбір полубайтқа немесе нибблға)
кабель бойынша берілетін бес битке сәйкес қойылады. Бұл қабылдағыштың
қабылданған мәліметтердің қабылданған төрт биттің синхронизациясын бір рет
қалпына келтіруіне мүмкіндік береді. Осылайша қарапайым NRZ коды мен өзін-
өзі синхрондау арасындағы әрбір биттегі компромисс манчестер кодымен
жеткізіледі. Сигналдар NRZI кодымен (TPDDI жағдайында) және MLT-3 (FDDI
жағдайында) кодталады.
FDDI стандарты абоненттер сақинасына қосуды қарастырады:
- А класы (қосарлап қосу абоненттері, DAS – Dual-Attachment Stations)
желінің екі сақинасына да қосылады (ішкі және сыртқы);
- В класы (дара қосу абоненттері, SAS – Single-Attachment Stations)
желінің тек бір (сыртқы) сақинасына ғана қосылады. Олар А класты
адаптерлермен салыстырғанда қарапайым және арзан, бірақ олардың
мүмкіндіктері жоқ. Оларды желіге апат кезінде сөндіретін тек концентратор
немесе айналма коммутатор арқылы ғана қосуға болады.
Желідегі абоненттерден басқа (терминалдар және т.б.) қосылатын қосылулардың
барлық нүктелерін желідегі жұмысты бақылау, ақауларды диагностикалау,
реконфигурацияны жеңілдету және электр сигналдарды оптикалық және керісінше
қайта түрлендіру функциялары мақсатында бір орынға жинауға мүмкіндік
беретін байланыс концентраторлары қолданылады. Концентраторлар қосарлап
қосу (DAC – Dual-Attachment Concentrator) дара қосу (SAC – Single-
Attachment Concentrator) болып бөлінеді.
2.3 X.25 желісін құрудың жалпы қағидалары
Пайдаланушыларға мәліметтерді жіберудің (PDN) қолжетімді желілерімен
ғаламдық желінің байланыстылығын қамтамасыз ету үшін 1970 жж. хаттамалардың
белгілі жиынтығы талап етілді. PDN (TELENET және TYMNET) желілері
жетістікке жетті, бірақ хаттамаларды стандарттау жабдықтың дамыған
үйлесімділік және өте төменгі бағалары есебінен PDN абоненттер санын одан
да жоғары көтеретіндігі белгілі болды. Нәтижесінде ең танымал болып
табылатын Х.25В хаттамалар тобы өңделді. Х.25 хаттамасы телефон
көшірмелерімен өңделген болатын.
Х.25 қасиеттерінің бірі оның халықаралық сипаты болып табылады. Х.25
желілерінің технологиясында бірнеше елеулі белгілер бар:
- желі құрылымында арнайы құрылғының болуы - PAD (Packet Assembler
Disassembler), желі бойынша берілетін және өңдеу үшін компьютерлермен
жіберілетін алфавиттік-сандық терминалдардан бастап байттардың ең төменгі
жылдамдықты старт-стопты ағымдарын пакеттерге жинауға арналған;
- мәліметтер ағымдарын басқаратын және қателерді түзететін
қосылыстарды орнату арқылы арналық және желілік деңгейлерде хаттамаларды
пайдаланумен хаттамалардың үш деңгейлі стектерінің бар болуы;
- көлік хаттамаларының дара стектерін желінің барлық тораптарында
бағдарлау – желілік деңгей арналық деңгейінің тек бір хаттамасымен жұмыс
істеуге ғана есептелінген және ІР хаттамасына ұқсас әртүрлі желілерді
біріктіре алмайды.
7.1 сурет. Х.25 желісі
Х.25 желісі әртүрлі географиялық нүктелерде орналасқан және сандық
және баламалық бола алатын жоғары жылдамдықты белгіленген арналармен
жалғанған пакеттер коммутациясының орталығы (ПКО) деп аталатын
коммутаторлардан (Switches, S) тұрады (7.1-суретті қараңыз).
Асинхронды старт-стоптық терминалдар желіге PAD құрылғысы арқылы
қосылады. Олар іштей салынған және алыстатылған болуы мүмкін. Іштей
салынған PAD құрылғысы коммутатор тіреуінде орналасқан. Терминалдар іштей
салынған PAD құрылғысына рұқсатты асинхрондаған интерфейс көмегімен телефон
желісі бойынша алады. Іштей салынған PAD құрылғысы телефон желісіне
ансинхрондаған интерфейс арқылы бірнеше модемдердің көмегімен қосылады.
Алыстатылған PAD құрылғысы белгіленген Х.25 байланыс арнасы арқылы
коммутаторға қосылған шағын автономды құрылғыны ұсынады. Алыстатылған PAD
құрылғысына терминалдар асинхронды интерфейс арқылы қосылады, әдетте осы
мақсат үшін RS-232C интерфейсі пайдаланылады. PAD бір құрылғысы әдетте 8,16
немесе 24 асинхронды терминалдар үшін қол жетімділікті қамтамасыз етеді.
Х.З стандартымен анықталған PAD негізгі функцияларына:
- синхрондаған терминалдардан алынған пакеттердегі символдар жиыны;
- пакеттердегі мәліметтер өрістерін бөлу және мәліметтерді
синхрондаған терминалдарға шығару;
- қосылыстарды орнату процедураларымен басқару және Х25 желісі бойынша
қажетті компьютерден ажырату;
- талап бойынша асинхронды терминал бойынша старт-стопты сигналдарды
және биттердің жұптылығын тексеруді қосқанда символдарды жіберу;
- пакетті толтыру, күту уақытының аяқталуы және басқалар секілді
сәйкес келетін шарттар болған кезде пакеттерді жылжыту.
Терминалдарда Х.25 желісінің соңғы мекенжайлары жоқ. Мекенжай
белгіленген арнаның көмегімен Х.25 пакеттерінің коммутаторына қосылған PAD
портын иемденеді. Интеллектуалды емес терминалдарды алыстатылған
компьютерлерге қосу тапсырмасы қазіргі уақытта өте сирек туындайтындығына
қарамастан, PAD функциясы әліде сұраныста қалады. PAD құрылғысы касса
терминалдарының және асинхронды RS-232 интерфейсі бар банкоматтардың Х.25
желілеріне қосу үшін жиі пайдаланылады.
Х.28 стандарты терминал параметрін, сондай-ақ терминалдың PAD
құрылғысымен өзара әрекеттесу хаттамасын анықтайды. Терминалда жұмыс істеу
кезінде пайдаланушы ең алдымен символ пәрмендерінің стандартты жиынтығын
пайдалана отырып, PAD құрылғысымен кейбір мәтіндік диалог жүргізеді. PAD
терминалмен екі режимде: басқарушы және мәліметтерді беруде жұмыс істей
алады. Басқарушы режимде пайдаланушы пәрмендердің көмегімен Х.25 желісі
бойынша қосылысты орнату тиісті, сондай-ақ PAD жұмысының (пакетті жедел
жөнелту пәрменін белгілеу үшін символды таңдау, символдардың эхо-жауап
режимін орнату) параметрлерін орнатуға тиісті компьютердің мекенжайын
көрсете алады.
Шынын айтқанда, Х.З және Х.28 хаттамалары терминал эмуляциясының
хаттамасын анықтайды. Пайдаланушы PAD құрылғысының көмегімен қажетті
компьютермен қосылысты орнатады, содан кейін қажетті бағдарламаларды іске
қоса отырып, өз экранында терминалды компьютерге жергілікті қосқан кездегі
секілді және олардың жұмысының нәтижелерін қарай отырып, осы компьютердің
ОЖ (мәліметтерді PAD құрылғысымен беру режимінде) диалог жүргізе алады.
Компьютерлер және жергілікті желілер әдетте Х.25 желісіне тікелей
Х.25 адаптері немесе өз интерфейстерінде Х.25 хаттамаларын қолдайтын
бағыттаушы арқылы қосылады. PAD құрылғыларымен басқару үшін желіде Х.29
хаттамасы бар, осы хаттаманың көмегімен желі торабы желі бойынша PAD алыс
басқара және конфигурациялай алады. Мәліметтерді беру қажеттілігі кезінде
Х.25 желісіне қосылған компьютерлер тікелей PAD қызметтерін қолданбайды, өз
беттерімен желіде виртуалды арналарды орнатады және олар бойынша Х.25
пакеттерінде мәліметтерді береді.
2.4Х.25 желі хаттамаларының стегі
Х.25 желілерінің стандарттарын хаттамалардың үш деңгейімен сипаттайды
(7.2-суретті қараңыз):
- физикалық деңгейде мәліметерді беру жабдығына – егер белгіленген
арна сандық болса, не болмаса DSUCSU, егер арна ұқсас болса, не болмаса
синхронды модемге Х.21 және Х.21 bis синхронды интерфейстер анықталған;
- арналық деңгейде бағытта қате туындаған жағдайда автоматты түрде
беру мүмкіндігін қамтамасыз ететін HDLC хаттамасының ішкі жиыны
пайдаланылады (LAP-B);
- желілік деңгейде соңғы жабдық және мәліметтерді беру желісінің
арасындағы пакеттермен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz