Қылмыстар және қылмыскерлік

Жоспар
Кіріспе

1 Қылмыскерлік жүйелік — күрылымдық қүбылыс ретівде
2 Кәмелетке толмағандар мен ересек адамдардың қылмысы

«Қылмыскерлік» ұғымы, көбіне қылмыстың көптігі туралы, олардың статистикалық жиынтығы туралы сөз болған жағдайда қолданылады16.
Бұл - қылмыскерлік анықтамасын ең қарапайым да түсінікті ыңғайда беру. Шындығында, қылмыскерлік көптеген қылмыстар арқылы ғана неғұрлым айқын көрініс табады. Қылмыскерліктің кылмыстыңжекелеген түрлерімен салыстырғандағы ерекшелігі - оның жаппайлығында. Жаппай болған жағдайда кандай да бір құбылыстың саны статистикалық талдауға келеді, нәтижесінде белгілі бір статистикалык зандылық анықталады.
Сондықтан да, кылмыскерлік жайында тек қылмыстардың кептігі деп сез болса, назар ол жайындағы мәліметтердің статис-тикалықталдамасына аударылады, қылмыскерліктің жайы, құры-лымы, динамикасы зерттеледі.
Бірак, кылмыстарды жаппай деп зерттеу олардың сол жаппай-лықта көп жаңа сипаттарға ие болатындығын кәрсетіп отыр. Әр түрлі қылмыстар арасында белгілі бір қатаң қатынастар байқала-ды. Мысалы, ашылған және тіркелген жеңіл дене жаракаты, ұрып-соғу фактілерінің, қару алып жүрумен байланысты қылмыстар-дың саны азайғанда адамның өмірі мен денсаулығына қарсы ауыр қылмыстар саны артады.
Кылмыскерлік пен қылмыстардың уақытпен байланысын жал-пыныңжекемен байланысы деп қабылдай бастады. Жалпы, біздің білуімізше, жекенің сипаттамасын қайталамайды. Мынадай ұксас-тық бар: су тамшысында өзіне ғана тән сипаттама бар. Ал кеп тамшы косылса бұлақ, езен, теңіз, мұхит болады. Егер мұхиттан су тамшысын алсақ, онда оны жоғары корсетілген сипаттамалар-ды анықтау тұрғысында зерттейміз. Ал, мұхитта су тамшысына тән емес құбылыстар бар, ол ағады, толқиды, тасиды және т.б.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қылмыстар және қылмыскерлік

Қылмыскерлік ұғымы, көбіне қылмыстың көптігі туралы, олардың статистикалық жиынтығы туралы сөз болған жағдайда қолданылады16.
Бұл - қылмыскерлік анықтамасын ең қарапайым да түсінікті ыңғайда беру. Шындығында, қылмыскерлік көптеген қылмыстар арқылы ғана неғұрлым айқын көрініс табады. Қылмыскерліктің кылмыстыңжекелеген түрлерімен салыстырғандағы ерекшелігі - оның жаппайлығында. Жаппай болған жағдайда кандай да бір құбылыстың саны статистикалық талдауға келеді, нәтижесінде белгілі бір статистикалык зандылық анықталады.
Сондықтан да, кылмыскерлік жайында тек қылмыстардың кептігі деп сез болса, назар ол жайындағы мәліметтердің статис-тикалықталдамасына аударылады, қылмыскерліктің жайы, құры-лымы, динамикасы зерттеледі.
Бірак, кылмыстарды жаппай деп зерттеу олардың сол жаппай-лықта көп жаңа сипаттарға ие болатындығын кәрсетіп отыр. Әр түрлі қылмыстар арасында белгілі бір қатаң қатынастар байқала-ды. Мысалы, ашылған және тіркелген жеңіл дене жаракаты, ұрып-соғу фактілерінің, қару алып жүрумен байланысты қылмыстар-дың саны азайғанда адамның өмірі мен денсаулығына қарсы ауыр қылмыстар саны артады.
Кылмыскерлік пен қылмыстардың уақытпен байланысын жал-пыныңжекемен байланысы деп қабылдай бастады. Жалпы, біздің білуімізше, жекенің сипаттамасын қайталамайды. Мынадай ұксас-тық бар: су тамшысында өзіне ғана тән сипаттама бар. Ал кеп тамшы косылса бұлақ, езен, теңіз, мұхит болады. Егер мұхиттан су тамшысын алсақ, онда оны жоғары корсетілген сипаттамалар-ды анықтау тұрғысында зерттейміз. Ал, мұхитта су тамшысына тән емес құбылыстар бар, ол ағады, толқиды, тасиды және т.б.
Қылмыскерлікте де тура осындай жағдай. Оны тек қылмыстар коптігі деп қарағанның өзінде де, ол басқадай жаңа сипаттамалар-менсипатталады.
Кылмыстардың коптігінен қылмыстық іс-қимылдың тұрақты-лығында (рецидив), ұйымдасқандықты да (қылмысты ұйымдаскан құрылымдардың жасауы), кылмыс көптігінен коғамға келетін кауіпті де байқауға болады.
Сонымен, біріншіден, қылмыскерлік бізге тек қылмыстық іс-әре-кет түрінде гана келмейді. Ол қылмыс жасаган адамдар дан да көрініс табады. Қылмыскерліктің статистикалық есебі фактілер бойын-ша да, адамдар бойынша да, ұйымдаскан құрылымдар бойынша да жүзеге асырылады. Сонымен қатар қылмыскерліктің салдары: жәбірленушілер саны, ұрлағанның мөлшері және т.б. ескеріледі.
Екіншідан, әңгімежай бірімен-бірібайланыстажоқ қылмыстар-дың көптігіжайында гана емес, сонымен қатар олардың күрделіжуйе екендігіжайында да.

Қылмыскерлік жүйелік —күрылымдық қүбылыс ретівде

Қандай да бір объектінің жүйелік-құрылымдық сипаты тура-лы мәселе сол объектінің өзі бөлігі болып табылатын неғұрлым жалпы бүтіннің өзгеруімен езара байланыста қалай езгеретіндігін және бүтіннің бір белігінің басқа беліктің өзгеруімен қалай бай-ланысты екендігін анықтау кажет болған жағдайда туындайды.
Бұл міндет күрделі құбылыс ретіңде қылмыстың қоғаммен орга-никалык бірлігін зерттейтін, оның әр түрлі нысандарының өзара байланысын зерттейтін криминологтер алдында да қалайда туын-дайды.
Қылмыскерлік дегеніміз езара байланысты элементтердің белгілі бір жүйесі, онда едәуір дербестік, оның жекелеген эле-менттеріне тән емес сапалы сипаттама бар. Сондықтан да қылмыскерліктің ез тарихы, даму логикасы бар17.
Криминалогиялықзерттеулер қылмыскерліктің әр турліэлемент-терінің заңдылықтагы өзара байланысын ашады, оның ортаның тгерісіне бейімделу қабілетін, тіптен ортаны өзінің түрақтануы жөне дамуы үшін бейімдейтіндігін растайды. Жаңа жагдайларда оның көрініс табу нысаны түрін өзгертеді, қылмыскерліктің қогамга керіықпалы да байқалады.
Қылмыскерлік бүтіндік сипаты және баскд құбылыстардан бөлектігі мүлде айқын емес жүйелер типіне жатады. Қылмыс-керлік бірімен-бірі байланысты емес әр түрлі қылмыстардың кон-і ломераты деген де пікірлер бар.
Қылмыскерліктің жүйелік сипатының негіздемесі мыналарға сүйенген:
а) қылмыскерлікті едәуір жалпы жүйенің - бүтіндей коғам-
ның элементі ретінде, сол қоғамның ерекше шағын жүйесі деп
тану;
ә) қылмыстылықтың белгілі бір бүтіндігін негіздеу;
б) қылмыскерліктің бірімен-бірі өзара байланыстағы, барлық
кылмыскерлікке бүтіндей жаңа сапалы сипаттама беретін, оның
жекелеген элементтерінен өзгеше нақты элементтерін бөліп алу.
Жүйеге койылатын талаптардың бірі - осы жүйені қамти-тындай кемінде бір үлкен жүйенің болуы.
Қылмыскерлікке қатысты алсақ үлкен жүйе деп қогамды санауга болады. Қылмыскерлік - қоғамда болатын және онымен тығыз байланыстағы құбылыс. Оның түрлері мен элементтері тым бол-маса қылмыстың тұтас, ортақ детерминанты ретіндегі қоғам ар-кылы өзара байланысты.
Нақты зерттеулер ұрлық, зорлау, адам өлтіру, сапасыз енім шығару, есепті бұрмалау сияқты әр түрлі қылмыстардың аймак-тық әлеуметтік ортамен детерминациясының ортақ бағытын көрсетіп отыр. Бір үлкен қалада ірі өнеркәсіптік кәсіпорын негізгі жұмыс беруші деп саналған. 70 жылдардың аяғында кысқа мерзімде ендіріс көлемін үштен бірге ұлғайту жөнінде тапсырма берілген. Ал, әлеуметтік проблемаларды шешуге қажетті қара-жат кәсіпорынға бөлінбеген.
Көрсетілген өндірістік тапсырманы орындау үшін басқа ай-мақтардан кызметкерлер алып келу керек еді. Бірақ білікті ма-мандарды шақыруға ешқаңдай мүмкіндік болмады: оларға беретін потер жоқ, қажетті тұрмыстықтауарлармен қамтамасыз ету бұл жерде жолға қойылмаған, сауықтыру орындары жоқ, бар болға-11 ы жатакханадан орын беру ғана еді. Сол себепті кәсіпорын кәсібитехникалык және басқа оқу орындарынын түлектерін шақыра бастады; үйінен қашқан, жұмыста берекесіз, маскүнем, жалқау адамдар, қыскэсы одан, бүдан кашқандар келе бастады. Олар жүмыс-ты алып кете алмады, жоғары айлықта талап етпеді. Нәтижесінде косып жазуға тура келді, ал шығарылған өнім сапасыз болды. Қосып жазу нәтижесінде артық болып шыққан материалдық күралдар ұрланды, талан-таражға түсті. Сонымен катар жатақха-наларда маскүнемдік, төбелес, бейбастақтық кең етек алды.
Бұрын сотталғандар, көпті көргендер билік тізгінін колда-рына алды. Олар жастарды өзінше тәрбиелей бастады. Ал айт-қанына көнбей, айдауына жүрмегендерге зорлык-зомбылық жа-салды. Кдладаұрлық, әйел зорлау және басқа қылмыстар көбейді.
Кәмелетке толмағандар мен ересек адамдардың қылмыстылы-ғын, пайдақорлық және зорлық-зомбылық қылмысты зерттеу-шілер қылмыстылықтың бүл түрлерін тудыратын өлеуметтік-эко-номикалық, өлеуметтік-психологиялық факторлардың ұқсас екендігін байқады. Бұл аталған факторлар қылмыстық іс-қимыл-дың бір-бірімен әр түрлі байланыстарындағы өзіндік нысандарын, ықпал ету тетіктерінің бөлек екендігін анықтайды.
Қылмыскерлікті ол үшін нщрлым жалпы жүйенің (бірақ, бүтіндей қогамнан кішілеу) бөлігі ретінде, келеңсіз әлеуметтік ауытқулар ретінде қарау керек. Бұл ауытқулар әр қилы: келеңкелі немесе косарланған экономика, маскүнемдік, нашакорлық, жезөкшелік, өзіне-өзі кол жұмсау және т.б. Қылмыскерліктің келеңсіз әлеуметтік ауытқулардан айырмашылығы оның қоғам үшін аса қауіптілігінде. Мұндай бағаны мемлекет кылмыстық занда берген.
Бұл - формальды критерий емес, қандай да бір іс-өрекетті қылмыс ретінде бағалау ойдан алынбайды, онда әлеуметтік рең бар, ол орын мен уақыттың белгілі бір жағдайларымен байланыс-тырылады. Қылмыстар тізбесі әр түрлі мемлекеттерде жөне та-рихи әр түрлі кезендерде аса көп түрлі емес. Адамдардың өмірі мен денсаулығына, абыройы мен ар-ожданына, мемлекетте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.