Жылқының тендиниті, тендовагиниті және оның емдері

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Аннотация

«Ветеринариялық хирургия» пәнінен «Жылқының тендиниті, тендовагиниті және оның емдері» тақырыбына арналған курстық жұмыс 32 беттен тұрады.

Курстық жұмыс титул парағы, аннотация, мазмұны, нормативтік сілтеме, анықтама, белгілер мен қысқартулар, кіріспе, негізгі бөлім, өзіндік зерттеу, техника қауіпсіздігі, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Курстық жұмыстың негізгі бөлімінде тендовагинитке жалпы сипаттама, тендинит ауруы, ұлпалардың соғып зақымдалуы қамтылған.

Қорытынды бөлімінде жүргізілген жұмыстың нәтижесі көрсетілген.

Нормативтік сілтемелер

Осы курстық жұмыста келесі нормативтік құжаттарды қолдануға сілтемелер жасалған:

МЖМБС 2. 104 -2006 КҚБЖ (ЕСКД) . Негізгі жазбалар.

МЖМБС 2. 301 -68 КҚБЖ (ЕСКД) . Форматтар.

МЖМБС 2. 601 -2006 КҚБЖ (ЕСКД) . Пайдалану құжаттары.

МЖМБС 2. 304-81 КҚБЖ (ЕСКД) . Сызбалық шрифттер.

МЖМБС 2. 701-84 КҚБЖ (ЕСКД) . Схемалар. Түрлері мен типтері. Орындауға қойылатын жалпы талаптар.

МЖМБС 2. 321-84 КҚБЖ (ЕСКД) . Әріптік белгілеу.

Анықтамалар

Хирургиялық операция - ұлпаларға және мүшелерге диагноздық, емдік, экономикалық және косметикалық мақсаттармен көбінде қанды түрде, қолданылатын механикалық әсер.

«Тендовагинит» (tendovaginitis) ауруы - сіңірдің қынабының қабынуымен сипатталатын ауру. Тендовагинит барлық ауыл шаруашылық малдарында кездесетін ауру.

«Тендинит» ауруы (Tendenitis) - сіңірдің қабынуымен сипатталатын ауру. Таңғыш - таңатын материалды немесе компрессті тұрақты бекітуіне арналған жасаулар.

Пункция - мүше қабырғасын тесу немесе организмнің қуыстарын өңір ине немесе троакармен диагноздық немесе емдік мақсатпен тесу.

Иньекция, іnjectio (лат. ендіру) - арнайы сұйықтықты организмге диагноздық немесе емдік мақсатпен енгізу.

Қан алу, missio (лат. Міssіо - шығару, sanguis, inis - қан) - күре тамырдан қажетті мөлшерде, арнайы инемен немесе күретамырды кесу жолмен қан шығаруы.

Қан кету, haemorrhagia - қан жүретін тамырларынан қан кетуі.

Диагноз -ауру малдың жағдайы туралы қысқа түсінік.

Дифференциалды диагноз - ауруды басқа аурулардан ажырататын балау.

Пальпация - мал денесінің сыртынан қағып тыңдау.

Перкуссия - мал денесінің сыртынан қағып тыңдау.

Габитус - ауру малдың сырт тұлғасын, сыртқы белгілерін, салмағын, темпераментін анықтау.

Белгілер мен қысқартулар

мл - миллилитр

см - сантиметр

% - пайыз

мин - минут

м - метр

т. б - тағы басқа

мм - миллиметр

Мазмұны

Нормативтік сілтемелер

Анықтамалар

Белгілер мен қысқартулар

Кіріспе . . . 8

1 Негізгі бөлім . . . 9

Тендовагинитке жалпы сипаттама . . . 9

1. 2 Тендинит ауруы . . . 13

1. 3Ұлпалардың соғылып зақымдануы . . . 14

2 Өзіндік зерттеу - Ауру тарихы . . . 16

2. 1 Ргоаnamnesis . . . 16

2. 2 Аnamnesis vitae . . . 16

2. 3 Аnamnesis morbi . . . 17

2. 4Status praesens communis17

2. 5 Status praesens universalis . . . 19

2. 6Status prаesens localis . . . 22

2. 7 Diagnosis . . . 22

2. 8 Decursis morbi et therapia . . . 22

2. 9 Epicrisіs. 27

3Техникалық қауіпсіздік . . . 30

Қорытынды . . . 31

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 32

Ф. 7. 04-03

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті

кафедрасы

пәні бойынша

Курстық жұмыс

Пәні

Жұмыс тақырыбы:

Мамандығы:

Орындаған

(студенттің аты жөні, тобы)

Жетекші

(оқытушының аты - жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)

Жұмыс

бағасы

бағасына қорғалды

«»2013ж.

Норма бақылау:

қолы, аты - жөні

Комиссия:

қолы, аты - жөні

Шымкент 2013 ж.

Ф. 7. 05 - 04

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті

кафедрасы

«Бекітемін»

Каф. меңгерушісі __

«»2013ж.

№Тапсырмасы

пәні бойынша курстық жұмыс

Студент

(тегі, аты-жөні)

Жұмыс тақырыбы

Бастапқы мәліметтер

№

Курстық жұмыстың мазмұны

Орындалу

мерзімі

Көлемі

(парақ саны)

№: 1

Курстық жұмыстың мазмұны:

Орындалумерзімі:

Көлемі(парақ саны):

№: 2

Курстық жұмыстың мазмұны:

Орындалумерзімі:

Көлемі(парақ саны):

№: 3

Курстық жұмыстың мазмұны:

Орындалумерзімі:

Көлемі(парақ саны):

№: 4

Курстық жұмыстың мазмұны:

Орындалумерзімі:

Көлемі(парақ саны):

№: 5

Курстық жұмыстың мазмұны:

Орындалумерзімі:

Көлемі(парақ саны):

№: 6

Курстық жұмыстың мазмұны:

Орындалумерзімі:

Көлемі(парақ саны):

Ұсынылған әдебиеттер: 1.

Тапсырма берілген күні жұмысты қорғау күні

Жұмыс жетекшісі

(қызметі, тегі, аты - жөні, қолы)

Тапсырманы орындауға қабылдаған

( күні, студенттің қолы)

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Дүние жүзінің әр түрлі аймағында тұратын халықтар, өзінің иелігінде жануарларды ұстауына байланысты хирургияның кейбір қарапайым жұмыстарын істеген. Тіпті алғашқы дәуірде малды пішіп емдегенді де білген. Хирургиялық емдер халық арасында кеңінен қолданылады. Мал иелері, бақташылар, ұсталар, тағы басқалар хирургиялық еммен айналысқан. Олар бір - бірінен үйреніп, кейінгі ұрпақтарға өз тәжірибесін беріп жалғастырған.

Хирургия XX ғасырда ветеринарияның жеке саласына айналды. Ветеринариялық хирургияның жетістіктері, Ұлы Отан Соғысы жылдарында жараланған жылқыларды емдеуге зор мүмкіндіктер туғызды. Осы күнгі хирургияның - оперативтік, жалпы, ортопедия және офтальмолоғия сияқты бөлімдері дамуда. Хирургияның мағынасы гректің "Сһeur ergon" деген екі сөзінен алынған. «Қолмен әсер етейін» деп аударуға болады.

Қазақстанның ветеринария хирургиясының дамуы, бұрынғы Кеңестер Одағы ғалым - хирургтардың еңбектерімен тығыз байланысты. Қазақ халқының ежелден келе жатқан дәстүрі - малды күту, бағу.

Жалпы хирургияның дамуына үлес қосқан ғалымдар - грек ғалымы Гиппократ (460-370 ж. ж біздің араға дейін) , атақты Рим дәрігері Цельс (1 ғасыр біздің әраға дейін) және Гален (130-200 ж. ж. біздің араға дейін) болған. Хирургияның дамуына көп үлес қосқан, мал хирургиясы жөнінде кітаптар жазған Рим дәрігері Вегеций.

Алғаш ветеринариялық хирургияда топографиялық анатомияны Петербургта А. А. Январский, Мәскеуде А. А. Петров оқыса, кейіннен Петербург Зооветинститутының кафедрасын В. И. Всеволодов басқарды.

Хирургиялық операцияларды зерттеп жасау анатомиялық деректерге тікелей байланысты.

Хирургиялық операция (латынша. орега - әрекет, жұмыс, еңбек) - малдың ағзаларға және ұлпаларға емдік немесе диагностикалық мақсаттармен қолданылатын механикалық әсерлердің жиынтығы. Кейде шаруашылық қажеттілігімен кейбір операциялар сау малға да жасалады, ол: еркек және ұрғашы малды пішу. Операция мақсаты, оны жасағаннан кейін малдан алынатын өнімділікті жоғарылату.

Әр операция жасар алдында мұқият клиникалық, зертханалық (лабораториялық), рентгенологиялық және тағы басқа арнаулы жүргізілген зерттеулер арқылы аурудың диагнозы қойылады.

Курстық жұмыстың мақсаты - жылқының тендинит және тендовагинит ауруларын анықтап, дұрыс диагноз қою және емдеу шараларын жүргізу.

Негізгі бөлімТендовагинитке жалпы сипаттама

Тендовагиниттер - сіңір қынабының қабынуы. Ол сіңірдің созылуы нәтижесінде, ұрып алғанда, жарақаттанғанда, имтогендік инфекция, инвазия кезінде немесе айналадағы тін процесінде іріңге айналғанда дамиды. Олардың асептикалық, іріңдік және инвазиялық деп бөледі. Асептикалық тендовагиниттер жіті және созылмалы түрде өтеді: Жіті өтетіні сірнелі талшықты және талшықты, ал созылмалы сірнелі талшықты және сүйектері тін бола алады.

Жіті сірнелі тендовагинит . Бір факаторлардың әсерінен (созылу, зорығу, ұрып алу, бруцеллез, туберкулез, ревматизмнен және т. б. ауру) синовиалдық қабықта майда қан құйылу пайда болады, артериялық гиперемия және тамыр қабырғаларының өтуі көтеріледі. Нәтижесінде сірнелі эксудаттың және лейкоциттердің имеграциясы сұйықтыққа айналады. Эксудат синовиалдық қабықшасын сіңіреді, ісінуге апарады және сіңір ішінде жинала бастайды. Энотелиалды сыртқы қабығының қоректенуі бұзылады, сондықтан оның кейбір жерлері сұйықтанады және лейкоциттер мен бірге эксудаттарды мұнарландырады.

Клиникалық белгілері . Сіңірлердің өтуінде ұзақ, сирек тартылатын әлсіз, баяу ауру жоғары температурада ісік тербелісі болады. Алғаш қимылдауда ақсақтық пайда болады.

Емі. Тыныштық, суықтық, қысып байлау, көп жиналған эксудаттан сұйықтықты сорып алу, 10-20мл 1% новокаин антибиотик ерітіндісін және гидрокартизонмен, ішіне ендіру, 50-60мл пеницеллин - новокаин ерітіндісін тамыр арқылы жіберу керек. Ауру реакциясы азайғанда жылы ем, массаж жасау керек.

Жіті сірнелі - талшықты және талшықты тендовагинит. Әртүрлі механикалық әсердің нәтижесінен пайда болады (соққы, секіру, т. б. ) сірнеалі тендовагинитке қарағанда қатты ауырады, синовалдық қабыршақты, тамырларды, нервтерді және басқада сіңір элементтерін зақымдайды.

Патогенезі. Зақымданған дәрежесіне қарай ауру реакциясы дамиды. Синовалдық қабыршыққа және оның ішіне фибриногені торша элементтері бар экссудат жиналады . Синовалдық қабыршық ісінеді, эндотелиалды сырты сұйықталады, көбірек болған сайын, ауырта түседі. Талшықты тендовагинит кезінде синовия өнімі бәсеңдейді немесе тоқтайды, синовиалық қуыста, висцералық және париетальдық синовол қабығының жапырақтарында, жиі жапырақтар арасында байланыс пайда болатын, әрі қарай байланыстыратын жабыспалар тудыратын көп фибрин шығады. Сірнелі - талшықты қабынуда фибрин көбінесе тұрақсыз жағдайда сірнелі сұйықта болады немесе қынаптың түбіне түседі, синовалды қабыршыққа ол жабысады аз мөлшерде және оңай сорылады.

Клиникалық белгілері. Жіті сірнелі талшық тендовагинитте фибриннің аз мөлшер. кезінде тік кілегейлі тендовагинт белгілеріне сәйкес келеді. Ауруды толық зерттеу нәтижесіне қарап саралайды. Талшықты тендовгинит кезінде жануар тыныш тұрғанда ауырған аяғын бос тастайды, жүргенде қатты ақсақтайды. Сіңір қыныбының көлемі жағынан аз ұлғайған бірақ тез ауыртады: сол температурасы көтеріңкі флютуация болмайды. Пальпация және аз қимыл кезінде байқалатын фибринозды крепитация осы тендовагиниттің патогендік белгілері болады. Сондықтан талшықты тендовагинитті сықырлаушы деп те атайды. Крепитация фибринімен жабылған висцериальды және паристальды жапырақтардың үйкелуінен пайда болады. Сірнелі талшықты тендовагинит кепизінде болжамы жақсы, ал талшықты да абайлау керек. Өйткені сіңірдің қимылын қиындататын сіңір қынабында жабыспалар пайда болуы мүмкін.

Емі . Тыныштық, суық және қимылдатпау керек, циркулярлы новокаин блогын немесе новокаин тамыр арқылы жіберіледі. Кейін жылы ем жасау (жылы компресс, порафин, озокериет) ионогальванизация, диятермия, ультрадыбыс, массаж, жіберу.

Созылмалы - сірнелі тендовагинит. (сіңір қынбының шемені) . Сірнелі экссудаттың сіңір қынап қуысында біртіндеп жиналуы: Кейде көп мөлшерде жинлуымен сипатталады. Аурудың алдында сорылмаған интрақанаптық қан құйылу жіті асептикалық тендовагиниті болады немесе ол өздігінше қайталану себебінен, бірақ сіңірге және оның қынабына әлсіз механикалық әсерінен дамиды. Негізгі кемшіліктері, бір орыннан басқа орынға ауыстыру дұрыс жүргізілмесе, күпекті кесіп тастамау және тұяққа тағаны қағу алдын ала орныққан себептері болады.

Патогенезі. Синовалды қабыршықтың әлсіз, жиі қайталанатын механикалық рецепторлы аппараттың тітіркену әсерінен онда пассивті гиперемия, іркілген ісік, бүрлердің гиперплазиясы және бірігі тіндерінің пролиферациясы дамиды.

Соңғысы лимфациторлы клеткалармен бірге мезотенон және қынаптың қабырғаларын инфильтраттайды. Осының әсерінен олар жуандайды. Тамырлар езіледі, қан айналым және тін триофикалары қатты бұзылады. Эндотелий қоректенудің жетіспеушілігінен кей жерлерінде өте бастайды және ажыратылады. Бұл нервтердің тітіркенуін күшейтеді, сондықтан сақталған эндотелиалды тіндер синовия өнімін ұлғайтады. Ол сірнелі экудатқа араласады және онымен бірге сіңір қынабының қуысына толады. Фибриннен тұратын эндотелия және бүрлерден ажыратылған сұйықтық кейде жылтыр, ашық- сары денелерді құрайды.

Клиникалық белгілері. Сіңір қынабы кілегейлі экссудатпен толы және үлкен өлшемге дейін ұлғайтылған, әсіресе жылдам беткейлі жақтары(ақтарылған жағы) . Сондықтан алғашқы кезеңде негізінде қынаптың жоғарғы жақтары созылады, ал астыңғысы қуатты фассия мен жабылған жағы экссудаттың көп жиналуынан томпаяды. Қынаптың ісінгендігі ұзын немесе жарты сфералық пішінде болады және шекарасы анық айқындалады. Орнындағы температура көтерілмеген, ауру реакциясы жоқ немесе саусақпен басып тексеру кезінде ауру реакциясы әлсіз болады. Экссудаттың асперациясынан соң жіңішкерген қынап қабырғалары пальпациялау арқылы жақсы анықталады. Онда тығыз консистенциясы бар, ал кей жерлерде қатты фиброзды тіндердің өсіп кеткен орындарын көрсетеді.

Пунктат- сабан түсті өте жай ұйыйтын әлсіз жабысқақ сұйықтық.

Ауру жануарлар тез шаршайды жүрісі ырғақсыз, сүріншек болады, көп ауыртпалық түскенде ақсақтайды. Спорт жылқылары жиі күнделікті жұмысын орындай алмайды.

Емі. Экссудаттың асперациясы қынап қуысына 10-20 мл 1% новокаин, пенициллин (2-3 ЕД) ерітіндісін жіберу, қысатын таңғыш. Бұл емді 8-12 рет қайталайды. Алғашқы 3-5 күнде күніге, ал кейін 2-3 күннен соң, алдында өткізу мен массаж жасап алып, 6-8 аптадан соң жазыла бастайды. Тескеннен соң қуысқа 2% йод ерітіндісін жіберген дұрыс және қысатын таңғышты қою керек. Терең күйдіреді, қызыл йодтты сынап май дәрі мен сіңдіріп жағу керек. Ультрадыбыс ионогальванизация, диатермия, парафин және озокеитпен емін пайдалану қажет.

Талшықты және сүйектенетін тендовагиниттер. Талшықты тендовагинит сіңір қынабының қабырғасында талшықты тінде дамытуға жетелейтін созылмалы процесс деп түсінеміз. Сүйектену ошағын тудырғаннан тендовагинитті о ссифирациялық деп атайды.

Талшықты тендовагинит негізінде ұзаққа созылған сірнелі- талшықты және әсіресе талшықты тендовагиниттің әсерінен дамиды.

Патогенезі. Синовиалды қабыршықтағы сорылмаған фибрин оның жабыспалары және байланыстырғышы капиллярлар арқылы өсіп кетеді. Олардың айналасында талшықтарға айналатын байланыстырушы тін дамиды. Синовиалды қабыршақ және барлық сіңір қынабының қабырғалары бірден жуанданып сирек сіңірмен және айналадағы тінмен өсіп шығады. Қатты жіңішкеру сіңірдің қысылуына апарады және тарылған тендовагинитті дамытады.

Клиникалық белгілері. Жұмыс уақытында күшейетін ақсақтық байқалады. Талшықты тендовагинит кезінде сіңір қынабы аумағында ауыртпайтын ұсақ емес тығыз консистенцияның томпақ ісігі табылады және қаттысын сүйектену кезінде.

Емі. Алғашқы кезеңде массаж, қыздыратын спирт, компресс, парофин апликациясы, озокерит, торфо, УЗИ, диатермия, ультрадыбыс, тін терапиясы, ескірген жағдайларда нүктелік күйдіру артынан өткір май дәрімен сіңіріп сылау және жануарды 2-3 апта мазаламау. Сонан соң аз жұмысқа жіберіледі, орыннан диатерия- ионгальванизация, йод йонымен жасайды.

Іріңді тендовагинит. Сіңір қынап қуысының іріңге толып синовиалды қабыршақтың іріңді қабынуы. Егер іріңді эксудатқа біраз мөлшер сірнелі немесе талшықты эксудаты араласса, онда тендовагинит сірнелі- іріңді немесе талшықты - іріңді деп аталады. Іріңді тендовагинит негізінде алғашқы сіңір қынабының жарақтының өткен әсерінен пайда болады, сирек екінші рет іріңді процестің айналадағы тіннен өтуінен (флегмона және тағы басқа) және литостаздық жолмен (бала жолдасының кешігуінен пиосептицемия және тағы басқа) . Стрептококктар, стафилакокктар, ішек таяқшалары және сирек басқада микробтар инфекция тудырушылар болады.

Патогенезі. Сіңір қынабының қуысына енген вирулентті микробтар рецептор аппаратының тітіркенуінен және синовалды қабыршақтың үдемелі қабыну реакциясын тудырады. Сіңір қынабының қабырғасы ісінеді, нейтрофилдармен инфильтрацияланады және іріңді экссудаттармен сіңіріледі. Синовиалды қабыршықтың эндотермиялық үлкен алаңда сұйықтанады, язва пайда болады, патологиялық грануляция, соңынан жиі приетальды және висцериалды жапырақтарының жабыспалары басталады. Оның әсерінен шыжырқай тамырлары тез қан ұйыйды және тамырлар езіледі, содан сіңірдің қоректенуі нашарлап өліеттендіреді. Ол ірі қара малында кейде ұзақ уақыт дамиды.

Ірің сыртқа шығудың бос жері болмағандықтан көп жиналған жерде ақтарылу қабырғасында сіңір қынабынан партендосиновиялдық тінге оның флегмонаның тудырып өтеді.

Екінші реттегі тендовагинитте іріңді қабыну алғашқыда айналадағы тінде дамиды, сіңір қынабының қабырғасы ериді, және де іріңді процесс синовиалды қабыршаққа өтеді. Зақымдану ошағынан микробтарды сорып алу әсерінен, аурулар бактериалық және тіндік уыттары жиі резервті қызбасы, лейкоцитоз ядроның солға жылжуымен, басқада жалпы бұзылулармен дамиды. Өтіп кеткен жағдайда іріңді тендовагинит сирек сепсиситің пайда болуна себеп болады.

Клиникалық белгілері . Сіңір қынабы іріңнің толу әсерінен көлемі үлкейеді. Пальпациялау кезінде орнындағы температураның көтерілуі, қатты ауырту, сіңір қынап қабырғаларының зорығуы флюктуация, тері астындағы тіннің ісінуі байқалады. Ауру аяқ флексорлардың қабынуы кезінде бүгіліп тұрады: жануар тек тұяғының ұшымен тұрады. Қатты ақсайды, ал кейде толық аяғы салбырап кетеді. Тыныштықта жануар ауру аяғымен селкілдетіп тұрады. Маятник жарақатта сүңгілеу кезінде немесе жалаң көз зонды сіңір қынабына өтеді. Одан көп мөлшерде іріңді немесе талшықты - іріңді экссудат қышқыл реакциясы шығады. Экссудат тез ұйыйды жара бетінде көп ұйыған қан пайда болады.

Болжамы. Көп жағдайларда болжамы өте сақ болған жөн. Бұл сіңір қынабына енген микробтардың, бактериялардың вируленттілігіне байланысы, және ауруды мүмкіндігінше ертерек емдеуіне байланысты.

Емі. Бірінші, екінші күндері сіңір қынабына пункция жасаймыз. Экссудаттарды сорып аламыз, ішіне, яғни сіңір қынабының ішіне 300 . . . 500 мың ЕД пенициллинді 3-5 мл 0, 5 проценттік новакаинмен араластырып, ерітінді түрінде жіберу. Және оның қуысына антибиотиктер қосылған новакаинның 0, 5% ерітіндісімен, этакридиннің және фурациллиннің ерітінділерімен жуу. Жуып болғаннан кейін сіңір қынабының қуысына новакаинның 0, 5%, 15-20мл ерітінділермен 500-600 мың ЕД антибиотиктер енгіземіз. Микробтарға қарсы ампициллин, стрептомицин сульфатын береміз.

Тендинит ауруы

Тенденит ауруы (Tendenitis) - жылқыларда жиі кездесетін аурулардың бірі болып саналады. Ірі қара малда сиректеу байқалады. Тенденит- сіңірдің қабынуымен сипатталатын ауру. Барысы жағынан жіті және созылмалы, жалқаяқтың сипаты жағынан- асептикалақ және іріңді тендениттер болады.

Себептері. Созып алу, соғып алу, сіңірді қысып және жаралап алу. Шамадан тыс салмақ түсіру. Қолайсыз кенет қимылдар жасау.

Жылқының бақай бүккіштері, сүйек араларындағы бұлшық еттері, ірі қараның өкпе тарамыс, кәрі жілік шыбығының үшінші бұлшық еті, бақай бүккіші жиі зақымданады. Тенденит көбі несе мал аяғын қатты созып алғанда, соғып алғанда, тарамысты қысып және жаралап алғанда, пайда болатын ауру.

Тенденит ауруының белгілері оның түріне байланысты болады. Асептикалық жіті тенденитте малдың ақсадауы және сіңірді бойлаған, жергілікті температурасы көтеріліп ауырсынатын ісік байқалады. Ірі қараның ауырсынатыны жылқыға қарағанда кемірек бейнеленеді. Жылқының дене температурасы аздап көтерілуі мүмкін. Аурудың барысы қолайлы болғанда нышандары екі-үш аптадан кейін жоғала бастайды. Теріс әсер жалғаса бергендн процесс созылмалы формаға айналады. Сіңірдің созылмалы қабынуы зақымдалған сіңір мен оны қоршаған ұлпаларды фибринозды ұлпалардың ұлғаюымен сипатталады. Сипағанда сіңірді бойлаған ауырмайтын тығыз ісік байқалады. Оның жылжымалығының төмендегені білінеді. Бүккіштердің сіңір қынабы қабынғанда бұлшық еттер тарыла түседі.

Мал денесінің температурасы көтеріледі. Қанда лейкоцитоз процесі байқалады. Жүргенде қатты ақсаңдайды. Тыныш күйінде мал аяғын бүгіп ұстайды. Зақымданған сіңір қынабының көлемі ұлғаяды, саусақпен қатты басқанда қатты ауырсынады. Жергілікті температурасы көтеріледі, зақымдалған сіңір қынабын тескенде қан аралас іріңді жалқаяқ шығады.

Патогенезі. Жарақаттардың немесе өкпе жаралардың кесірінен сіңірдің талшықтары және капилярлары үзіліп жаралып кетеді. Сіңірге қан құйылады, онда асептикалық қабыну орын алады.

Болжамы. Жіті асептикалық және іріңді тендениттер дұрыс емдеген кезде малдың толық жазылуымен сипатталады.

Емі. Асептикалық тендениттің бастыпқы сатысында суық, қысатын таңғыштар қолданады. Екі - үш күндері, ылғалды кепкіш спирт, ихтиол (10%) және камфора таңғыштары, компрестер, уқалау тағайындалады. Созылмалы жағдайда майла жағу ұсынылады.

1. 3Ұлпалардың соғылып зақымдануы

Жарақат. Жарақаттанғанда зақымданған ұлпада мынадай өзгерістер пайда болады: Теңбіл - ұсақ, дөңгелек пішінде қанталау; экхимоза - шағын жайылма қанталау; сугиляция - көлемді жайылма қанталау; ол көбінесе ұлпаларды қоректендіріп отыратын терінің шел қабығына жайылады; гемо -лимфоэкстравазаттар - қан мен сөлдің борпылдақ клетчаткаға құйылып, кейін мұнда қуыстың пайда болуы; гематомдар - пайда болған қуыста қанның жиналуы. Бұған қоса жарақаттану салдарынан мал организмінде рефлекторлы жолмен пайда болатын үлкен өзгерістердің орын алуы мүмкін.

Белгілері. Ұлпаларға қан, сөл және қабыну салдарынан пайда болған жалқаяқтың құйылуының жарақаттанған орын ісініп кетеді және қабыну өнімдерінің әсер етуі салдарынан нерв ұштарының тітіркенуі себепті жарақаттанған орын ауырады. Шел қабық неғұрлым борпылдақ болса, ісік соғұрлым үлкен болады. Ісік тез пайда болады, оның қан талауы (алғашқы сатыда), тығыздануы жіті қабыну сатысында, іркілдеу (қанды ісік кезінде) мүмкін. Тері пигменттелмеген жерінің талаурауы ықтимал. Талаурау себепті жарақаттанған орын 2-3 күннен кейін қоңырқай тартады, ол бірте - бірте өзгеріп, жасыл және сары түсте болады. Қан көп құйылып және жарақат орнының ұлпасы езіліп зақымданса, дене қызуы көтеріледі (асептикалық қызба), жарақаттанған орган ұлпаның қызметі бұзылады. Аяқ ұлпалары жарақаттанса, мал ақсайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.