Антисептика



Антисептика дегеніміз – жарадағы және жалпы организмдегі микробтарды жоюға арналған емдік профилактикалық шаралар жиынтығы. Антисептиканың механикалық, физикалық, химиялық, биологиялық түрлерін ажыратамыз.
Механикалық антисептика дегеніміз – жараның біріншілік және екіншілік хирургиялық өңдеуден немесе жараны жуудан тұрады. Жараны өңдеудің түрі жарақат алудың уақытына байланысты. Операционды бөлмеден тыс болған жаралардың барлығы шартты инфицирленген болып есептеледі. Микроорганизмедер жарақаттан кейінгі 6-8 сағат ішінде жара беткейінде, ал содан соң лимфа тамырлары бойымен сау ұлпаларға тарайды. Сондықтан алғашқы 6-8 сағат ішінде біріншілік хирургиялық өңдеу жасау керек. Ол жараның шеттерін кесіп, қан тоқтатып, жараны антисептикалық ерітінділермен жіып, тігіс салудан тұрады. Іріңденген жараларда өліктенген ұлпаларды антисептиктермен жуады. Бұндай жараларға тігіс салуға болмайды. Олар өздігінен грануляцияланып жарылады немесе жара тазарғаннан соң екіншілік хирургиялық өңдеу жасалады.
Физикалық антисептика дегеніміз – физикалық әсер ету арқылы микроорганизмдердің дамуына қолайсыз жағдай жасау, яғни оларды өлтіру. Физикалық антисептиканың негізгі мақсаттарының бірі жарадан бөліністердің ағып кетуін қамтамасыз ету. Ол үшін марлілі салфеткалар, әртүрлі дренаждар қолданылады. Сондай ақ, физикалық антисептикада құрғату, ультрафиалет шамдарымы, кварц шамдары т.с.с қолданады.
Химиялық антисептика дегеніміз – ағзадағы және жарадағы микроорганизмдерді химиялық заттармен жою. Химиялық антисептиктерді жергілікті, энтеральды және парентеральды қолдануға болады.
Биологиялық антисептика дегеніміз – бұл биологиялық заттар арқылы микроорганизмдерді жою, немесе олардың өсіп өнуіне қолайсыз жағдай жасау.Кейбір биологиялық заттар микроорганизмге кері әсер етсе, басқалары организмнің оларға қарсы тұруын күшейтеді, ал үшіншілері жарақаттанған ұлпаларға әсер етіп, оларды ерітіп, жараның тазаруын жылдамдатады (сары сулар, вакциналар, витамин, ферменттер).
Органикалық емес қосындылар.
1. Галоидтар: спирттелген иод, су мен спиртке езілген люголь ерітіндісі, йодонат. Бұл ерітінділер жараның айналасына, хирургтың қолын жууға, операция жасалатын теріге жағуға пайдаланылады.
2. Қышқылданғыштар: 3 % сутегі тотығы мен перманганат калийдің 0,5-1 % ерітінділермен жараға түскен бөтен заттарды, іріңдерді емдеуге

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Антисептика

Антисептика дегеніміз – жарадағы және жалпы организмдегі микробтарды
жоюға арналған емдік профилактикалық шаралар жиынтығы. Антисептиканың
механикалық, физикалық, химиялық, биологиялық түрлерін ажыратамыз.
Механикалық антисептика дегеніміз – жараның біріншілік және екіншілік
хирургиялық өңдеуден немесе жараны жуудан тұрады. Жараны өңдеудің түрі
жарақат алудың уақытына байланысты. Операционды бөлмеден тыс болған
жаралардың барлығы шартты инфицирленген болып есептеледі. Микроорганизмедер
жарақаттан кейінгі 6-8 сағат ішінде жара беткейінде, ал содан соң лимфа
тамырлары бойымен сау ұлпаларға тарайды. Сондықтан алғашқы 6-8 сағат ішінде
біріншілік хирургиялық өңдеу жасау керек. Ол жараның шеттерін кесіп, қан
тоқтатып, жараны антисептикалық ерітінділермен жіып, тігіс салудан тұрады.
Іріңденген жараларда өліктенген ұлпаларды антисептиктермен жуады. Бұндай
жараларға тігіс салуға болмайды. Олар өздігінен грануляцияланып жарылады
немесе жара тазарғаннан соң екіншілік хирургиялық өңдеу жасалады.
Физикалық антисептика дегеніміз – физикалық әсер ету арқылы
микроорганизмдердің дамуына қолайсыз жағдай жасау, яғни оларды өлтіру.
Физикалық антисептиканың негізгі мақсаттарының бірі жарадан бөліністердің
ағып кетуін қамтамасыз ету. Ол үшін марлілі салфеткалар, әртүрлі дренаждар
қолданылады. Сондай ақ, физикалық антисептикада құрғату, ультрафиалет
шамдарымы, кварц шамдары т.с.с қолданады.
Химиялық антисептика дегеніміз – ағзадағы және жарадағы
микроорганизмдерді химиялық заттармен жою. Химиялық антисептиктерді
жергілікті, энтеральды және парентеральды қолдануға болады.
Биологиялық антисептика дегеніміз – бұл биологиялық заттар арқылы
микроорганизмдерді жою, немесе олардың өсіп өнуіне қолайсыз жағдай
жасау.Кейбір биологиялық заттар микроорганизмге кері әсер етсе, басқалары
организмнің оларға қарсы тұруын күшейтеді, ал үшіншілері жарақаттанған
ұлпаларға әсер етіп, оларды ерітіп, жараның тазаруын жылдамдатады (сары
сулар, вакциналар, витамин, ферменттер).
Органикалық емес қосындылар.
1. Галоидтар: спирттелген иод, су мен спиртке езілген люголь ерітіндісі,
йодонат. Бұл ерітінділер жараның айналасына, хирургтың қолын жууға,
операция жасалатын теріге жағуға пайдаланылады.
2. Қышқылданғыштар: 3 % сутегі тотығы мен перманганат калийдің 0,5-1 %
ерітінділермен жараға түскен бөтен заттарды, іріңдерді емдеуге болады.
3. Органикалық қышқылдар және сілтілер, бор қышқылының 2-3 % ерітіндісі
жараларға жууға; мүсәтір ерітіндісінің 0,5 % ын хирургтердің қолын жуу
үшін пайдаланады.
4. Ауыр металл тұздары: сулема (екі хлорлы сынап) 1:1000 сулы ерітіндісін
резеңке қолғаптарды, жараларды тігуге арналған жібек жіптердің
микробтарын жою үшін пайдаланады. Күмістің 5-10 % ерітіндісін сыздауық
сияқты жараны күйдіру үшін қолданылады.

Органикалық қосындылар:
5. Этиль спирті 96 пайыз, 70 пайыз түрінде қолданылады, Қолды және
операциялық аймақты зарарсыздандыру үшін пайдаланылады.
6. Альдегидтер: формалин (36,5-37,5 пайызды сумен араласқан формальдегид)
урологиялық аспаптарды, дренаждық түтіктерді тазартуға қолданады.
Лизоформ дәрісі – байлам жасау бөлмесін, операция жасалатын бөлмені
тазартуға колданады.
7. Нитрофурандар: фурациллин, фуродонин. Фурацилиннің 1:5000
ерітіндісімен операция кезінде қарынның, қуықтың, кеуденің қуыстарын,
іріңді жараны жуып-шаяды.
8. Бояғыштар: метиль көгі, бриллиант көгі, бриллиант жасылы хирургиялық
тәжірибеде сыртқы жараларды зарарсыздандыру үшін пайдаланылады.
9. Сульфаниламидті дәрі-дәрмектер: стрептоцид, сульфазин, норсульфазол,
этазол, сульфадимезин, сульфадиментоксин. Бұл дәрілер адам ағзасындағы
микробтардың тіршілігіне, өсіп-өнуіне кедергі жасайды. Әсіресе,
урологиялық тәжірибеде көп қолданылады.
10. Антибиотиктер: Грек сөзі анти - қарсы, биос - өмір.
Микробтардың өміріне қарсы күрес деген мағынаны береді. Антибиотик
дәрісімен емдегендегі негізгі ережелері:
а) кезектігін қатаң түрде белгілеу,
б) ағзадағы микробтардың сезімталдығын білу,
в) көп уақыт емдегенде, әрбір апта сайын антибиотиктердің түрлерін
ауыстырып тұру.
г) бактерияларға қарсы күшін көтеру үшін, басқа дәрі-дәрмектерді қосып
(нистатин) беру.
е) антибиотикпен емдегендеоның жеткілікті және жалпы түрде жіберілк
мақсатын ойлау керек

Ассептика
Жраға немесе жалпы ағзаға микроорганизмнің енуін алдын алуға бағытталған
шаралар жиынтығы. 2 негізгі мақсаты бар:
1. Жараға сыртқы ортадан бактериялардың түсуін сақтау.
2. Ауруханаішілік инфекйция көзі болатын заттарды немесе жарамен тікелей
қатынасатын метериалдарды механикалық, химиялық, физикалық. Биологиялық
жолдармен залалсыздандыру.
Инфекцияның таралу жолдары:
Ауалы инфекция – қоршаған орта ауасында болатын микроорганизмдерді
айтамыз. Ауадағы бактериялар көптігі сол ауаның шаң-тозаңдығына байланысты.
Олармен күресу үшін бөлмелерде ылғалды тазалаулар мен кондиционермен
жабдықтау керек.
Тамшылы инфекция – ауадағы ылғалды тамшыларда болатын инфекциялар.
Мұндай инфекция тамшылары көбінесе адам сілекейінде түзіледі. Жай орташа
дауыспен сөйлегенде сілекей тамшылары 1,5-2метр қашықтыққа тарайды. Олармен
күресу үшін бірнеші шаралар қолданады:
1. Барлық науқастар және мед.қызметкерлер жоғарғы температурасын немесе
жоғарғы тыныс жолдарының қабынуы болса операциялық бөлмеге
кіргізілмейді. Барлық операцияға қатысы бар қызметкерлер ЛОР дәрігерге
қаралып тұруы керек.
2. Бақылаудағы қызметкерлердің егуінде микробтар анықталса тиісті ем
жүргізу керек.
3. Міндетті түрде мүрын мен ауыз қуысын жауып тұратын маска кию. 4 қабатты
дәкеден тұратын маска 90-94 % микробтарды ұстап қалады. 6 қабат дәкеден
тұратын маска 97 % микробтарды ұстап қалады.
Жанаспалы инфекция – жарамен тікелей қатынаста болатын заттарға
байланысты дамитын инфекция (қолғаптар, инструменттер, тану материалдары,
тампондар, түрлі дренаждар, инелер және хирургпен көмекшілерінің қолдары).
Сондықтан контактылы инфекйияның алдын алу жараға жанасатын немесе ағзаға
енгізілетін заттарды залалсыздандырудан тұрады.
Залалсыздандыру әдістері:
Физикалық әдістері – қыздыру, қайнату, бу қысымымен залалсыздандыру,
құрғақ қыздыру немесе ультрадыбысты сәулелі залалсыздандыру түрлері жатады.

Химиялық - әр түрлі химиялық заттарды қолдану жатады: формалин буын
қолдану, йод ерітіндісі, құмырсқа қышқылы, АҚД, евросепт т.б. қолданылады.
Қайнату арқылы залалсызландыру – тек кейбір жағдайларда, кішігірім
емдік мекемелерде қолданылады. Қолданған құралдарды арнайы ерітінділерге
салып, сол ерітіндіде щеткамен жуады. Содан соң оны дистильденген судағы 2
% бикорбонат натрий ерітіндісіне салып 30-60минут қайнатамыз. Қайшы,
скальпель, пышақтарды марляға орап қайнаған суға 2 минут салып, 2 сағат
спиртке салады, содан соң олар қолдануға дайын болып есептеледі.
Бу қысыммен залалсыздандыру – бұл әдіспен маталар мен таңғыш
материалдарды залалсаздындырады. Бұл арнайы аппарат стерилизаторда жасалады
– автоклав.
1 атмосфералық қысымда темп.120º С-де, ұзақтығы 45минут.
1,5 атмосфера қысымда темп.127º С-де, ұзақтығы 45 минут.
2 атмосфералық қысымда темп.134º С-де, ұзақтығы 30минут.
Залалсыдандыратын материалдар арнайы бикстерде автоклавқа саламыз.
Бикстердің бүйірінде ашып, жабылатын тесіктері болады. Автоклавқа салғанда,
тесіктерін ашамыз, шығарғанда жабамыз. Бикске материалдарды бос қылып
саламыз, өйткені бу олардың арасына жеңіл енуі керек. Ашылмаған бикстегі
материалдар 72 сағат стерильды болып есептеледі (3 күн).
Құрғақ қызумен залалсыздандыру – металды хирургиялық құралдарды
өңдеудің ең тиімді түрі (сухо жаровой шкаф). Құрғақ қызулы шкафтар электр
тоғымен істейді. Құралдарды арнайы торлы полкаларға жайып қояды. Шкафтың
аузын тығыз жауып тоққа қосқанда 10-15 минуттан кейін оның ішіндегі
температура 140º С-ға дейін жетеді. Оны 200º С-қа дейін көтеруге болады.
Қыздыру уақыты: 160º С-де – 150минут.

180º С-де – 60минут.

200º С-де – 15минут.
Қолды операцияға дайындау:
Дәрігер мен мед.бике өз қолдарын күтуі керек. Қолда жаралар, ойылулар,
қабыну ошақтары болса операцияға қатысуға болмайды. Тырнақтары қысқартылған
болуы керек. Стерильды қолғап кигенменде міндетті түрде қолды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Механикалық антисептика
Залалсыздандырудың химиялық әдістері
Профилактикалық антисептика
Антисептикалық препараттар
Асептика және антисептика. Хирургиялық инфекция
Антисептикалық заттар
Медициналық құралдарды зарарсыздандыру тәсілдері
Асептика, антисептика, зарарсыздандыру және залалсыздандырудың микробиологиялық негіздері
Медициналық құралдар мен материалдарды стерилизациялау түрлері мен тәсілдері
Антисептика және Асептика
Пәндер