«Індеттану және инфекциялық аурулар» пәнінен дәрістер жинағы

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 38 бет
Таңдаулыға:

«ІНДЕТТАНУ ЖӘНЕ ИНФЕКЦИЯЛЫҚ АУРУЛАР»

ПӘНІНЕН ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ
Дәріс - 1

КІРІСПЕ. ІНДЕТТАНУ ҒЫЛЫМЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК, БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

Індеттану ғылымы туралы жалпы түсінік.
Індеттану ғылымының басқа ғылымдармен байланысы.
Індеттану ғылымының зерттеу әдістері.

Індеттану - індет процесін, жұқпалы аурулардың пайда болу және таралу заңдылықтарын зерттейтін, сол арқылы жұқпалы аурумен күресу әдістерін қарастыратын ғылым.

Ауыл шаруашылык малдарының көптеген ачруларының ішінде жұқпалы (инфекциялык) аурулар ерекше орын алады. Онын кауіптілігі (коварство) сондай, бір мал ауырса, егер уақытында шара көрмесе, күреспесе, ол тез тарап кетеді де баска малдар ауырады. Тез арада ауру малдан сау малға жұғып бүкіл ауру қабылдағыш мал ауырады және ол малдр тез шығынға (өлімге-смертность) ұшырайды, ауырған малдың өнім беруі тез төмендейді, өнім сапасы нашарлайды.

Аурудан таза емес шарушылыққа (неблагополучное хозяиство) карантин (кіріп шығу тоқтайды) салынады. Оның (карантин) ережесі бойынша, ол шаруашылықтан мал, мал өнімдері, керек болса (адамдарда) басқа жаққа шыкпайды, бөгде адамдар, мал өнімдері т. б. ішке кірмейді. Ал ауырған малдарды емдейді, одан басқа да көптеген косымша шығындар жұмсауга тура келеді, ол шығындар миллиондаған тенгені құрайды. Оған қосымша ветеринария-медициналык көптеген әлеуметтік (социялдық) шараларды іске асыруға тура келеді.

Кейбір жұқпалы аурулар тек бір ғана малдың түрін ауыртады. Жылқы сақауы (мыт) және анемиясы, ірі қара (Гума) . Қой энтеретоксесисы. Шошқа чумась) Ондай ауруларды-спорадическая (жекелеген аурулар) болезни дейді.

Ал кейбір аурулар мен-барлық малдың түрі және адамдарда ауырады, қауіпті-оны зоонозы және антропозоонозы-дейді Олар бруцеллез, туберкулез, бешенство (кұтыру), күйдіргі (сибирская язва) және басқалар. Соған байланысты әрбір малдәрігернің басты міндеті жұқпалы аурулармен күресу, және күрескенде, жұқпалы ауруды болдырмау, және малдар арасына таратпау болып табылады. Ондай күресу әрекетін (предупреждение) ескерту, болдырмау немесе профилактика (алдыналу сақтандыру) дейді.

Ең басты мәселе шарушылықта, ауылда, әкімшілікте ауруды болдырмау, ауруды уақытылы білу ауру малды анықтау болған жагдайда оны әрі қарай таратпау, ол ауру шыққан жерде (ауру ошагында) ауруды жою болып табылады.

Ауру тудыратын себебіне (ауру қоздырғышына) организмге байланысты ауруды инфекциялық (жұқпалы микроб вирусханырау кұлақ риккетен) аурулар, ал қоздырғышы (кұрттар, жай жануарлар, шыбын-шіркейлер) «сануарлар болса-инвазиондық аурулар деп бөледі.

Індеттану жұқпалы ауруларға қатысы бар бірталай пәндермен тікелей байланысты. Олардың ішіндегі ең жақын ғылымдар: микробиология, вирусология және иммунология. Бұл ғылымдардың жетістіктері індеттануда жан-жақты қолданылады.

Кейбір жұ қпалы аурулардың адам мен малға ортақ болуына байланысты індеттің адамдар мен жануарлар арасында таралуын бірге қарастыруға тура келеді. Малдан адамға, керісінше, адамнан малға жұғатын аурулар біршама. Бұдан келіп медициналық індеттану (эпидиомиология) мен ветеринарлық індеттанудың (эпизоотология) тікелей байланыстылығы туады.

Жұқпалы ауруларды зертханалык жолмен аныктау әдістері

Жұқпалы ауруды зертханалык зерттеуге, бактерияялык, серологиялык, биологиялық тексерулер жатады

1. Бактериологиялык тексеру

Жұқпалы аурудың қоздырғышын табу үшін, зертханаға ауру малдың өлігін

ішкі органдарын, немесе ауру малдан бөлінген зэр, ки, тыныс мүшелерін жыныс мүшелеріннен, асказан мүшелеріннен бөлінген заттарды жібереді.

Жіберілген материал өте жаңа (свежий) болу шарт. Материалды ыыыдыі

кұрал-саймандарда таза стерильді болуышарт.

Алынған материалды жіберер жақсылап орау(целлофанға) керек. Ол микроб далаға түспеу керек.

Егер микроб далаға түссе ауру тарауға себепші болады. Ауыру тараудың көзі болуы мүмкін.

Бактериологиялык тексеруде микроскоп коданылады микроскоппен микробтың іздейді және микроб табса одан себіс (посев) жасайды. Тағыда себістен жалақ (мозок) жасап микроскопта тексереді. Сонымен, қатар зертханалык малдар; колдан ауртады. Одан соң о лмалдарды сойып тағыда микроскоппен көреді. Микробтың формасын, көлемін, микробтың орналасуын т. б ажыратады.

Сондай-ақ микроптың боялу қасиетін (Граммотрицательный, граммположительный боялу касиеттерін) қасиеттерін анықтайды.

2. Жұқпалы ауруларды серологиялык жолмен тану әдісі

Серологиялық ауру тану әдісі деп ару малдың канындағы сарысудағы Арнайы денешікті (антителаны) табуды, аныктауды айтады. Ол үшін дайын арнайы кан сарысуындагы антигенді пайдаланылады Қазыргі кезде бұл әдіс кеңінен колдануда. Оның ішінде аглютинация реакциясы (РА), коплексті байланыстыру реакциясы (РСК) және преципитация реакциясы (РП) әдістері кеңіннен колдануда. Ол үшін ауру і малдан пробикада кан алып лабораторияға жібереді.

Зертханада дайындалған нұскау (инструкция канды реакцияға қойып олардың кортындысын хабарлайды осындай әдіспен бруцеллез, туберкуллез, Ауески т. т тексеріледі.

Ауру шыкса онда ауруды таратпау үшін іс шара жасалынады. Оны осы кітапшадан окып білесідер.

Агглютинация реакциясы. -бруцеллез, паратиф, құс пуллерозы т. б. аныктау үшін колданылады. Ол ауру малдың кан сары суындағы атителаны (агглютин) ді белгілі антиген (бұрынан дайындап койған қоздырғышпен) реакцияга аркылы аныктайды.

Егерде тексерілетін ауыру малдың кан сары суында антитела болса антигенмен агглютиннацияға түсіп (жабысып-склейвания) болады. Оң реакция кезіде пробиркада түнба (осадка) пайда болады. Оны сәл сілкісек тарап кетепі. Сары судағы антителаны мүмкіншілігінше сұйылыт-жалғасы 6 -ші бетте (талаусырау) пайда болады. Былайша айтканда аурудың ерекше клиникалық белгілерітерінің қызаруы, бөртуі, күлдіреу, демігу, жүрек қызметінің нашарлауы, эр жерлерде ісіну пайда болады.

Аллергия дегеніміз организм сезімділігінің күшейуі. Мысалы туберкулезбен ауырған малға туберкулин - (ол туберкулез микробын бульонда сорпада) өсіріп оны сүзіп (фильтрден өткізіп) алынған сүйық (фильтратты) ), паренерально ексе, организмде шілергиялық реакция пайда болады.

Кей жағдайда аллергиялық реакция пайда болмай қалады - оны анергией - дейді.

Анергия-екі жағдайда болуы мүмкін. Бірінші организмде қорғаныс күштер күшті (антитела күшті болғанда), екінші, аурумал организмі өте нашарлап кеткенде, егілген аллергнеге организм жағдаиы жауап болады.

Аллергендер (туберкуллин, маллеин, бруциллолизат) жэне басқада түрлері өндірісте жиі қолданылады. Мысалы аллергиялық тексерулер жүргізу қолданамыз.

Дәріс - 2

ИНФЕКЦИЯ МЕН ИММУНИТЕТ ТУРАЛЫ ІЛІМДІ ІНДЕТТАНУ ТҰРҒЫСЫНАН ҚАРАСТЫРУ

Инфекция туралы ұғым.
Иммунитет құбылысының мал шаруашылығында қолдануы.

Инфекция - дегеніміз малдың организміне микробтардың организмге енуі арқасында инфекциялық аурулар пайда болады (ол микробтар аэробтар және анааэробтық) болуы мүмкін. Микробтың ену жолы да әр түрлі, қан және лимфа арқылы, хирургиялық операция арқыльь жара арқылы, тамақпен енуі мүмкін. Бұл жерде біздер операциялық жара (операция жасаған кезінде, жасағаннан кейін ену туралы айтып отырмыз) . Олар: малдәрігерінің қолы, құралдар, материалдар арқылы енуі.

Жұқпалы аурулар дегеніміз, ауру малдан сау малға жұғатын аурулар. Оларды тудыратын организмдер, микробтар, гельминттер (паразиттік құрттар) олардың дэрнәсілдері, жэне кенелер, шыбын-шіркейлер тағы басқалар. Жалпы жұқпалы ауруларды тудыратындар өте ұсақ көзге көрінбейтін тірі жэндіктер-микробтар. Оған кіретіндерді-бактериялар, вирустап. саңырау кұлақтар, риккетсилер-дейді.

Микробтар, тек иесінің арқасында өмір сүрмеиді және оған зиян келтіреді-паразиттік (тоғышарлык) әсер етеді. Бұлар ауру тудыратын микробтар. Малдың денесіне түсіп (кіріп) алып, оны былғайды (ауыртады), оның денесіне көбейеді, өседі және өмір сүруі кезінде улы заттар бөледі, организмді уландырады, организмнің кейбір мүшелерін функциясын қызметін бұзады және, ткань, клеткалардын морфологиялық құрылысын бұзады, сөйтіп өте қауіпті ауыруы өлімге апаратын аурулар туғызады. Мұндай биологиялық күрделі процесті, организм мен ауру тудыратын коздырғыштың өзара арасындағы қатнасты инфекция дейді.

Микроорганизмнің патогенность, дейді соған сәйкес микроорганизмдер патогенді немесевируленті және патогенді емес болып бөлінеді. Инфекция болу үшін, үш түрлі фактор болу керек:

1) қоздырғыш

2) қабылдағыш организм (мал адам)

3) ыңғайлы ішкі және сыртқы ортаның жағдайы (условия) .

Инфекциялық ауру болған малдың санына байланысты оның таралу түрі: спорадикалык, эпзоотикалық, эпитоозиткалық, инвазиялык болып бөлінеді. Бір екі (бірліжарым) ауру,

болса спарадикалык ауру үлкен көлемді (территорияны-ауданға, фермаға кең көлемді жайлым т. б. ) болса энзоотия-дейді. (оған, сибирская эмкар шошка обасы т. б. жатады.

Эпизоотикалық-дегеніміз-аурудың, облысқа, өлкеге, Республикаға, бірнеше аудандарға тарауын айтады. (оған ящур, чума, рожа жатады) Инфекциялық аурудың инфекциялық көзі, тарау жолдары, тарау әдістері.

Инфекцияның көзі-дегеніміз потогенді микроорганизмнің азды және көпті уақыт өмір сүретін ортасын немесе оның өзін сақтауын көбейіп және сыртқы ортаға бөлініп шығуын сөйтіп ауру тудыруын айтамыз. Ол бірінші және екінші инфекция көздері деп бөлінеді.

малдың өлігі-жұқпалы аурудан өлген малдың өнімдері (тері, жүн т. б. ) ауру малдан бөлінген (түкірік, зәр, қилары, көз жастары т. с. ) Екінші инфекциялык көзі инфекцияланган (жұққан) су. топырақ, шөп, жем т. б.

Ауру мал, қоздыратын қоздырғышты сыртқы ортага өзінің зәрімен қиымен, сілекейімен, сүтімен бөледі. Бұл заттар өзімен бірге потогенді микробтарды бөліп жерді, төсенішті, айналадағы заттарды (күрек бейсаха, былғайды (заражает) вл ел заттар аурудың микробен таратады.

Кейбір ауру малдар аурудың белгісі болмай тұрып ауырып, болмаса ауырып жазылып кеткеннен соң да аурудың коздырғышын таратады. Ондай малдарды - бактерия тасушы (бактерия носитель) деп атайды. Олар өздері сау болып тұрып не өздері ауырмай, ол ауруға төзімді, қабылдамай тұрады, ал бірақ аурудың микробын денесінде ұстап жүріп микробты таратады.

Инфекциялық ауруды таратудың басты себебі ауру тасушылар (препосчики) болуы мүмкін олар келеміш, тышқан, шыбын-шіркей, кансорушы насекомдар, ит, мысық, жабайы аңдар және адамдар болуы мүмкін.

Аурудың таза емес (ошақтан) пунктен көліктер, арба, автомашина, адамдар, одан алып шығатын басқа заттармен тарауы мүмкін.

Инфекциялық ауру болу үшін микробтардың организмге кіруі керек, ворота (есік) пути (жолы) болу керек инфекцияның ондай жолы тері, асказан жолдары тыныс жолдары зэр шыгару жолдары болып есептеледі. Тері және клегей қабыктар көп жағдайда микробты жібермейді (барьер) болып есептеледі. Ал бірақта олар бұзылса (жыртылса жарахаттанса онда аурудың есігі немесе жолы болып есептеледі. Асқазан жолы арқылы (жеммен. шөппен т. б. ) түссе онда ол алиментерно жолы ал тыныс жолдары аркылы түссе - аэрогенді жолы ұрықтандыру арқылы - ұрықтык жол (половой) ауру малдан сау малға өтсе контакті жолы деп атайды.

Жұқпалы ауруды таратудын бірінші және екінші көздері болады.

Аурудың бірінші көзі бұл ауру мал, жұқпалы аурудан өлген мал жұқпалы аурудың (терісі, жүні т. б. ) және одна бөлінетін секреттер (сүт, слекей, зәр, қи, қақырык, көз жасы т. б. ) болады.

Аурудың екінші жұқпалы аудың микробы-мен былғанаған (заражонное) топырақ, су, шөп, т. б.

Ауру мал инфекцияның қоздырғышын сыртқы ортаға өзінің зәрімен, қиымен, сілекейімен, сүтімен т. б. бөледі. Бұл бөлінген заттарды көптеген микробтар болады, олар шөпті (азықтары), төсенішті, айналадағы құрал жабдықтарды былғайды олар сөйтіп жұқпалы аурудың таратушы көзіне айналады. Кейбір малдар вируспен ауырмаса да (олар өздері ауырмайды денесінде вирусты, бактерияны алып жүруші болып (көбейтіші) оны айналаға себеді (рассеивают) таратады.

Жұқпалы аурудың микробын бір жерден екінші жерге, таратушы болып, ара, өрмекші), сондай - ақ адамда, болуы мүмкін жұқпалы ауру пайда болу үшін,

потогенді микроб дене енуі керек, үшін оған есік (дарбаза) болуы немесе былайша айтканда кірерін тесік жолы болуы қажет. Ондай жол ауру малдың терісі, асқазан жолдары, тыныс алу мүшелері, зәр шыгару мүшелері мен аппартттары болды.

Әрбір аурудың денеге ену жолы әр түрлі. Кейбір аурулар табиғи жағдайда асқазан жолы арқылы жұғады (паратифозный аборт лошадей), ал кейбіреулері (бешенство - құтыру) тері жарақаты арқьшы жұғады тағы сол сияқты.

Мал шаруашылығында иммунитет құбылысын қолдану

Сақтандырып емдеу профилактикалық емдеу және лажсыз емдеу деп бөлінеді.

Профилактикалық емдеу-аурудан сау, жерлерде аурудың алдын алу үшін қолданады Лажсыз емдеу -жұқпалы ауру шыққан кезде қолданылады. Вакцинация (организмге вакцина егу) малға активный иммунитет алу үшін қолданады. Вакцинация жасау үшін тірі варулентті және әлсіздеген өлтірілген микробтардың культуралары және ұлары (анотаксин) -таксиндары формалинмен өлтірілген дәрілерді пайдаланады. Ауру шыққан жерде вакцинация жасауға болмайды.

Тірі вакцина мен вакцинация жасағанда, малдарды бөлек ұстау қажет, себебі мал ондай вакцинамен еккен соң ауырады да, ауру микробын таратуы мүмкін.

Вакцинация жаслған малды дрыс азыктандыру керек дұрыс жагдай жасау кажет.

Реквакцинация - бір жылда екі рет қайталап егуді айтады. Мысалы: сибирская язва (күйдіргі) ящур (ауызсыл) бір жылда екі рет егіледі.

Активно вакцинациядан басқа және профилактика үшін жэне ауру малды емдеу үшін иммунды сыворатка қолданады. Оны дайындау үшін, сау малға (жылқы, ірі қара, есек, шошқаға) бірнеше рет вакцина егу керек. Алдымен вакцинаның аз мөлшердегі дозасын егіп, кейін оның дозасын көбейтіп, одан соң варуленті микробтың өзін егіп малдың сывораткасын малды сойып қанынан алады да сыворатка дайындайды. Ондай сыворатканы- гиппериммунный сыворатка дейді. Егер гинер иммунындағы сыворатканы, бір түрлі микробты егу арқылы дайындаса, оны моновалентті, екі түрлі микробтан дайындаса виваленті бірнеше микроб егу арқылы дайындаса поливалентті сыворатка деп айтады. Қандай микробтан егу арқылы дайындааісол микроб тудыратын ауруға қарсы егіп емдейді.

Сыворатка - қысқа уақыттық 14-22 күнге иммунитет құрайды. Сыворатка кұрамындағы дайын антитела емдеу қасиетіне ие. Тағыда комбиналдық (симультативті) егу әдісі бар. Бұл әдісте алдымен малдың (мойынның бір жағына сыворатка, ал екінші жағына вакцина егеді) .

Иммунитет кұбылысы жұқпалы ауруга диагноз қоюда, туберкулезде, бруцелезде де пайдаланьшады, т. б. Мәселен: бруцелезге, лептоспоризға диагноз қою үшін аглютин сывораткасын дайьшдайды - реакция аглютинация.

Аллергия құбылысы мал шаруашылығында малдың тірі кезінде диагноз кою үшін қолданады. Ол туберкулезде (туберкулинизация), бруцелезде (бруцеллиннизация), сап (маңкада) - маллинизация деп аталады.

Дәріс - 3

ІНДЕТ ПРОЦЕСІ (ІНДЕТТЕНУ)

Індет процесі туралы түсінік.
індет бұғауы.
Індет процесінің үш тұрақты құрамы.

Індет процесі - індеттанудың ең негізгі ұғымы. Инфекциялық процесс нақтылы бір жануардың организмінде болатын құбылыс болса, індет процесінің ауқымы одан да анағұрлым кең. Соңғысы белгілі бір территорияда өтеді. Бұл жұқпалы аурудың жеке организмді зақымдауы емес, оның ауру малдан сау малға жұғып, тұтас бір территорияны жайлауы.

Жұқпалы ауруларға қатысты құбылыстарды үш түрлі деңгейде қарастыруға болады. Оларды микросистема, мезосистема, макросистема, яғни тиісінше мөлтек жүйе, орташа жүйе жәнее үлкен жүйе деп атайды. Мөлтек (шағын) жүйе бұл құбылыстарды молекула, клетка деңгейінде қарастырса, роташа жүйе ұлпа, мүше, организм деңгейінде зерттейді. Ал үл кен және жүйе бұл мәселелерді популяция, биоценоз, биосфера деңгейінде қарастыруға талдайды. Инфекциялық процесс пен иммунитет алғашқы екі жүйе деңгейінде, ал індет процесі соңғы үшінші жүйе деңгейінде қарастырылады.

Індет процесіне қазіргі көзқарас бойынша оны екі бір-біріне жат, тіпті қарама-қарсы, жүйенің, бір жағынан микробтар тобының, екінші жағынан жануарлар тобының өзара әсерінен туындайтын құбылыс ретінде қарастырылады. Сонымен індет пргоцесі кезінде ауру қоздырушы микроб бір жануардың организіміне енуімен шектелмей, басқа жануарларға кезекпе-кезек ауысып, малға жұғады. Індет процесін мақсат - ауру бір малдан екіншісіне қалай жұғады, індет басылып екінші рет қайталағанша осы аралықта микроб қайда және қалай сақталады, індеттің таралуына және оның тоқтауына қандай факторлар әсер етеді және т. б. анықтау болып табылады.

Организмнің сыртқы ортамен өзара қатынасы арқасында (зиянды факторлармен қатынаста) пайда болған иммунобиологиялық қасиет (иммунитет, невосприимчивость -қарсылық көрсету), кей кезде, қарсьшық көрсету емес, а керісінше оның сезімділігін, күшейтіп немесе өзгертіп жіберетін жағдайлар болады.

Індет процесі (эпизоотический процесс) дегеніміз осы аталған үш құрама бөліктің қозғалысқа келіп, олардың бір-біріне әсерінен туындайтын құбылыс. Бұл аурудың үздіксіз, жануарларға бірінен біріне жұғуы, қоздырушының ауру малдан сау малға беріледі. індет процессін індеттену деп, ал індет өте кең жедел тарағанда лаңдану деп атайды.

Жоғарыда келтірілген үш фактор індет процесінің негізгі құрамы, негізгі немесе бастапқы қозғаушы күштері, немесе індет бағалауының негізгі буындары деп аталады. Олардан басқа қосалқы немесе қосымша қозғаушы күштері бар. Оларға табиғи геогра фиялық және әлеуметтік-экономикалық шаруашылық факторлары жатады. Негізгі қозғаушы күштердің бірі болмаса, жалпы індет процесі де болмайды, қосымша қозғаушы күштері негізгі қозғаушы күштері арқылы індет процесінің барысына әсер етеді.

Жұқпалы ауру байқалған сәтте індет ошағында толық індеттанулық талдау жүргізіледі. Індеттанулық талдаудың қортындылары бойынша сауыктыру шаралары белгіленеді.

Карантин және шектеу. Індет ошағының одан әрі ұлғаюына жол бермеу үшін жүргізілетін ең басты шара ретінде карантин және шектеу қолданылады.

Карантин - жұқпалы аурудын; таралуына қарсы бағытталған шектеу шараларының жиынтығы. Оның шарты бойынша іңдет ошағына күзет посты қойылып, ауру шыққан жерге апаратын жолға көрсеткіш және шлагбаум орнатылады.

Кейбір аса қауіпті індет кезінде баска елді мекендермен барлық қатынас токтатылып, автобус маршруттары өзгертіледі.

Карантин негізінен аса қауіпті жұқпалы аурулар шыкқан кезде койылады. Мұндай карантиндік инфекцияларға әр түлікте -аусыл топалаң, бруцеллез, сиырда - оба, мәлік, қарасан,

жылқыда - маңка, мандам, жұқпалы анемия, делбе, койда -

шешек, ешкіде - кебенек, т. б. жатады. Карантиндік шаралар әрібір аурудың індеттік ерекшеліктеріне байланысты белгіленеді.

Әдетте ауруға бейім малдарды әкелуге, немесе араластыруға

тиым салынады. Кей жағдайда мал өнімдері мен дайындау, жем-шөпті әкету токтатыльш, базарлар жабылып, жәрмеңке мен мал көрмелерін өткізуге тиым салынады. Сиыр обасы, аусыл сиякты аса қауіпті аурулар кезівде барлық басқа шаруашылықтармен қатынастарды тоқтатуға тура келеді. Кей аурулар /аусыл, топалаң/ кезінде карантиңцелген ің ошағының манайында кауіп төнген аймақ /зона/ белгіленеді. Бүл аймакта ауруға бейім жануарларды араластыруға шектв қойылып, ветеринарлық бакьюау күшейтіледі, ауруға қарсы вакциналау жүргізіледі.

Шектеу шаралары - карантиннен гөрі шарттары бәсендеуі қарым-қатынасты тежеуге бағытталған тиым жолдары. Оларды тез тарай коймайтын жұкпальг аурулар кезіңде /мысалы, сарып сакау/ қолданады.

Карантин мен шектеу жұқпалы ауру байқалған сәтте тағайындалып, ауру басылған соң, яғни ең соңғы ауырған мал сауыққаннан немесе өлгеннен кейін біраз уақыт өткеннен соң барып алынады. Олардың алыну мерзімі аурудың жасырын кезеңінін және аурудан кейінгі микроб алып жүру кезеңінің ұзактығына байланысты. Жасырын және микроб алып жүру кезендері неғұрлым ұзақ болса, соғұрлым карантин мен шекти кешірек алынады. Аса қауіпті аурулардан соң карантин алынғаннан кейін тағы да белгілі мерзімге шектеу калдырылады. Мысалы, аусылдан соң карантин алынғаннан кейін бір жыл мерзімге шектеу сакталады.

Карантин мен шекгеуді алар алдында мал қораларын корытынды дезинфекция мен санитарлық жөндеу жүргізіледі. Сонымен кабат аурудың ерекшеліктеріне сәйкес бейім жануарлар вакциналануы тиіс.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.