Рибосомалар

1.Кіріспе
1. 1. Рибосомалар
2. Негізгі бөлім
2.1. Рибосомалардың түрлері
2.2. Рибосомалардың құрылысы
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Рибосомалар мембранасыз және өте ұсақ органоидтар, олардың диаметры 20 нм шамасындай болады.
Рабосомаларда кіші тығыз денешіктер түрінде 1955 жылы Паладе ашты. Электрондық микроскоптың көмегімен ашылған рибосомаларды тығыз бөлшекттер немесе Паладттың гранулалары деп атайды. 1958 жылы Робертс Оны «рибосома» деп атаған. Рибосомаларды тек электронды микроскоп арқылы көруге болады (Сурет-1). Рибосомадардың химиялық кұрамына келетін болсақ, олардың 60% Құлылымдық ақуыздан, ал 40% РНК-дан тұрады.
Рибосомалар-ақуы синтезін іске асыратын органоидтар.
Рибосомалар прокариопар мен эукариоттардың жасушаларында болатын дииетрі - 15-25 нм өте ұсақ Жұмыр бөлшектер.
Рибосомалар бөлшектерінің үдкендігін ультрацентрифугада бөлшектер шөгуінің жылдамдығын сипаттайты седиментация константасының (S - Сведберг бірлігі) көмегімен белгілейді. S саны қаншалықты көп болса, седиментация жылдамдығы соғұрлым жоғары болады, демек бөлшектер неғұрлым салмақты болса, соғұрлым тез шөгеді. Молекулалық массасы алты миллион (6 млн.) "тұтас" рибосомаларды 100 бірліктегі рибосома дейді.
Прокариоттар рибосомаларының седиментация коэффициенті 70 S, эукариоттардікі 80 S, митохондриялар рибосомаларының седиментация коэффициенті рибосамалардың 70 S класына жатады. Хлоропластардың рибосомалары 67-70 S шамасында болады. Эукариоттық жасушада рибосоманың екі популяциясыда айқын көрінеді - еркін орналасқан рибосомалар және эндоплазмалық тордың мембранасындағы рибосомалар.

1. Лаханова К.М., «Цитология», Шымкент 2006ж.
78-80 беттер.
2. Н. Нұрышов., «Клетка құрылысы мен қызметі», Алматы 2000 ж.
3. Ажаев С., «Гистология», Кентау 2005ж.
4. Рақышов М., «Организмнің нәзәк құрылымы», Алматы 1994 ж.