Саяси процессті ұйымдастыру
Саяси өмір. Қоғам өмірі қоғамдық көріністердің барлық түрі арасындағы адамдардың арасындағы қоғамдық қатынастардың әр түрлілігі болып табылды. Ол байланыстар өздерінің жеке мүддесі үшін өзара байланыс жасау, бірге қимылдауды керек етеді. Олардың бәрі өндіріс процесінде көрінеді. Қоғамдық өмір әр түрлі қоғамдық байланыстардың, ең алдымен экономикалық және саяси, әлеуметтік және рухани өмірдің қалыптасуына жеткізеді. Қоғамдық өмірдің бір саласы саяси өмір.
Саяси өмір саяси қатынастарды, саяси қызметті түзеді. Кез келген саяси қызметтің мақсаты езінің өмірлік мүддесін қорғау үшін адамдардың өкімет билігін алу және пайдалануы болып табылады. Мемлекеттік үкімет саяси мүдденің басты мәселесі, сондықтан ол бағыттағы іс саяси қызметтің маңызды мәні, басты ерекшеліктері, саяси өмірдің басты негізі болып табылады.
Саяси өмір саяси байланыстың қарапайым, негізгі формасы — саяси қатынастардан көрінеді. Саяси қатынас дегеніміз саяси субъект. Ол қатынастар саяси мүдделермен елшенеді. Осыған орай олар адамдардың, таптардың, топтардың, партиялардың арасындағы қатынастар мен мүдделерге байланысты болады. Осыған байланысты саяси шаралар белгіленеді. Мысалы, осы күнгі тәуелсіз мемлекеттердің саяси бейнесі әр түрлі саяси күштердің көрінісі, сондықтан олардың саяси мүдделері де әр түрлі. Әр түрлі партиялар саяси блоктарға, одақтарға бірігеді. Олар солшыл, оңшыл, демократиялық т. б. блоктар. Олардың блоктарға бірігуі,. блоктарда орын ауыстыруы, одан шығуы саяси жағдайларға байланысты. Саяси күштердің арасындағы қатынастар ынтымақтастық, босекелестік, ашық қарсылық болуы мумкін. Қоғамдардың алғашқы қалыптасу кезеңіиде ол қарама-қарсылықтар қарулы көтеріліс, азамат соғысы сияқты өте айқын көріністер түрінде жүзеге асады. Осы күнгі өркениетті елдерде қарама-қарсылықты жеңетін басқа да шаралар пайда болды: саяси карым-қатынас жасау, мәмілеге келу жні жүргізіле бастады.
Саяси өмір саяси қатынастарды, саяси қызметті түзеді. Кез келген саяси қызметтің мақсаты езінің өмірлік мүддесін қорғау үшін адамдардың өкімет билігін алу және пайдалануы болып табылады. Мемлекеттік үкімет саяси мүдденің басты мәселесі, сондықтан ол бағыттағы іс саяси қызметтің маңызды мәні, басты ерекшеліктері, саяси өмірдің басты негізі болып табылады.
Саяси өмір саяси байланыстың қарапайым, негізгі формасы — саяси қатынастардан көрінеді. Саяси қатынас дегеніміз саяси субъект. Ол қатынастар саяси мүдделермен елшенеді. Осыған орай олар адамдардың, таптардың, топтардың, партиялардың арасындағы қатынастар мен мүдделерге байланысты болады. Осыған байланысты саяси шаралар белгіленеді. Мысалы, осы күнгі тәуелсіз мемлекеттердің саяси бейнесі әр түрлі саяси күштердің көрінісі, сондықтан олардың саяси мүдделері де әр түрлі. Әр түрлі партиялар саяси блоктарға, одақтарға бірігеді. Олар солшыл, оңшыл, демократиялық т. б. блоктар. Олардың блоктарға бірігуі,. блоктарда орын ауыстыруы, одан шығуы саяси жағдайларға байланысты. Саяси күштердің арасындағы қатынастар ынтымақтастық, босекелестік, ашық қарсылық болуы мумкін. Қоғамдардың алғашқы қалыптасу кезеңіиде ол қарама-қарсылықтар қарулы көтеріліс, азамат соғысы сияқты өте айқын көріністер түрінде жүзеге асады. Осы күнгі өркениетті елдерде қарама-қарсылықты жеңетін басқа да шаралар пайда болды: саяси карым-қатынас жасау, мәмілеге келу жні жүргізіле бастады.
Саяси процессті ұйымдастыру
Саяси өмір. Қоғам өмірі қоғамдық көріністердің барлық түрі арасындағы
адамдардың арасындағы қоғамдық қатынастардың әр түрлілігі болып табылды. Ол
байланыстар өздерінің жеке мүддесі үшін өзара байланыс жасау, бірге
қимылдауды керек етеді. Олардың бәрі өндіріс процесінде көрінеді. Қоғамдық
өмір әр түрлі қоғамдық байланыстардың, ең алдымен экономикалық және саяси,
әлеуметтік және рухани өмірдің қалыптасуына жеткізеді. Қоғамдық өмірдің бір
саласы саяси өмір.
Саяси өмір саяси қатынастарды, саяси қызметті түзеді. Кез келген саяси
қызметтің мақсаты езінің өмірлік мүддесін қорғау үшін адамдардың өкімет
билігін алу және пайдалануы болып табылады. Мемлекеттік үкімет саяси
мүдденің басты мәселесі, сондықтан ол бағыттағы іс саяси қызметтің маңызды
мәні, басты ерекшеліктері, саяси өмірдің басты негізі болып табылады.
Саяси өмір саяси байланыстың қарапайым, негізгі формасы — саяси
қатынастардан көрінеді. Саяси қатынас дегеніміз саяси субъект. Ол
қатынастар саяси мүдделермен елшенеді. Осыған орай олар адамдардың,
таптардың, топтардың, партиялардың арасындағы қатынастар мен мүдделерге
байланысты болады. Осыған байланысты саяси шаралар белгіленеді. Мысалы,
осы күнгі тәуелсіз мемлекеттердің саяси бейнесі әр түрлі саяси күштердің
көрінісі, сондықтан олардың саяси мүдделері де әр түрлі. Әр түрлі
партиялар саяси блоктарға, одақтарға бірігеді. Олар солшыл, оңшыл,
демократиялық т. б. блоктар. Олардың блоктарға бірігуі,. блоктарда орын
ауыстыруы, одан шығуы саяси жағдайларға байланысты. Саяси күштердің
арасындағы қатынастар ынтымақтастық, босекелестік, ашық қарсылық
болуы мумкін. Қоғамдардың алғашқы қалыптасу кезеңіиде ол қарама-
қарсылықтар қарулы көтеріліс, азамат соғысы сияқты өте айқын көріністер
түрінде жүзеге асады. Осы күнгі өркениетті елдерде қарама-қарсылықты
жеңетін басқа да шаралар пайда болды: саяси карым-қатынас жасау, мәмілеге
келу жні жүргізіле бастады.
Адамдар арасындасы саяси байланыстардың екінші бір формасы — саяси
бірлестіктер. Бұл өте күрделі мәселе. Өйткені бірлестіктердің қалыптасуы
қоғамда адамдардың әлеуметтік тұтастығының қалыптасуына байланысты болып
келеді. Осы тұтастық адамдардың саяси мүдделерінің тұтастығына жеткізеді.
Бұл жағдай саяси бірлестіктерге топтасуды қажет етеді. Ондай бірлестіктер
екі формада көрінеді. Бірінші формасы — бір жерде тұрушы, ортақ шаруашылық
және этникалық өмір сүруші адамдардың саяси бірлестігі. Мұндай саяси
бірлестік мемлекет. Екінші формасы — сол мемлекет шеңберіндегі адамдардың
таптық, әлеуметтік мүдделеріне байланысты саяси бірлестіктер. Оның ең ірі
көрінісі партия болып табылады. Бірлестіктердің екі формасының да өздерінің
құрылымдары болады, өздерінің тәртібін белгілеп, оған бағынады. Олардың
барлығы саяси ұйымдар.
Өздерінің саяси мүдделеріне сай әр түрлі саяси бірлестіктер қоғамның
саяси құрылымын түзеді, ол кұры-лымда әрбір бірлестік өз орныи белгілейді.
Мемлекет саяси ұйым есебінде өз қарамағындағы адамдардың мүддесін
қорғайды, ол үшін адамдардың арасындағы қатыиастарды кұқықтық нормалар
негізінде реттейді, керек уақытында күш те жұмсайды. Ал мемлекетті өкімет
билігіне жеткен таптар, партиялар басқарады, өз мүддесіне сәйкестеидіреді,
қоғамның даму бағытын белгілейді. Осы сияқты қимыл жасайтын партиялар және
одақтар. Партиялар мен одақтар басты саяси мүддені жүзеге асыру үшін
адамдарды бірыңғай саяси күшке біріктіреді. Біздің демократияландыруға бет
алған елімізде саяси құрылымды жетілдіру процесі өте қарқынды түрде жүріп
жатыр. Мемлекетті қайта құрумен қатар әр турлі жаңа партиялар, одақтар,
қозғалыстар құрылып, дамып келеді. Олардың арасында саяси мүдделерге сай
қатынастар қалыптасуда.
Адамдарың арасындағы саяси байланыстардың ең күрделі формасы қоғамның
саяси жүйесі болып табылады. Тарихи жағдайға байланысты бізде бір партия
мемлекеттік өкімет билігін қолына алды. Өкіметке ие бола алмаған басқа
партиялар өздерінің мүдделерін басқа жолдармен қорғайды. Олар
Конституциялық құқықтарды, парламенттік трибунаны, бұқаралық ақпа-рат
құралдарын пайдаланып, қоғамдық пікірлер арқылы үстем партияға әсер етеді,
оның саясатын сынайды, қоғамды дамыту, басқа елдермен қарым-қатынас т. б.
мәселелер жөнінде өзінің көзқарасын жариялайды. Ондай партияларды
оппозициялық партия деп атайды. Осылардың барлығы саяси жүйені құрайды.
Үстем партия меи мемлекет қатынасы саяси жүйені құрайтын күш болады, барлық
басқа күштердің арақатынасы саяси жүйенің құрамды бөлігі ғана. Бұл өте
күрделі қатынас. Кеңес қоғамының өмірінде жаңа партиялардың пайда болуы
саяси өмірді жаңа мазмұнмен толықтырды және күрделілендірді. КОКП-қа қарсы
оппозиция, оның жұмысын қиындатты, оның дағдарысқа ұшырауына, тарап кетуіне
жеткізді.
Жоғарыда саяси қатынастардың үш формасы баяндалды. Соның ішіндегі ең
бастысы саяси жүйе. Оның сипатты белгілерін анықтау керек. Оның белгілері
демократия, бір немесе көппартиялылық жүйе, барлық партиялардың тең құқығы,
саяси мүдделерді парламенттік жолмен реттеу, тағы басқалары.
Саяси өмір саяси процестерді туғызады. Саяси процестер қоғамның саяси
жүйесінің қалыптасуы, өзгеруі, қайта құрылуы және өмір сүруінің әлеуметтік
субъектілері — жеке адам, топ, тап арқылы жүретін қызметтің жиынтығы. Саяси
процестердің әлеуметтіктаптық мазмұны экономикалық базис, мемлекеттің
тұрпаты, таптар куштерінің ара салмағына байланысты болады. Саяси процесс
құрылымы тұрғысынан қарағанда дәйекті түрдегі және циклдік кезеңнің
қайталанатын көрінісі.
Саяси процесс үкіметтің қандай қимыл жасайтын-дығын көрсететін және
қоғамның жағдайына әсер ететін оқиғалардың өте күрделі комплексі болып
табылады. Кез келген саяси процесс бір мезетте бірнеше кезеңді қамтиды
немесе барлық кезеңдерді өтпей әр түрлі бағытта жүруі мүмкін.
Саяси процестің схемасын басы не аяғы жоқ дөңгелек сияқты етіп
көрсетуге болар еді. Үкімет белгілі бір саясатты бекітіп, оны жүзеге
асырганмен ол процесті аяқталды деп есептеуге болмайды. Нақтылы өмірде
үкіметтің бір саясаты екінші бір саясатты туғызуы мүмкін. Саяси процесс
үздіксіз болгандықтан зерттеуші өзінід мақсаты мен міндетіне байланысты
зерттеуді бұл нроцестің кез келген кезеңінеи бастап жүргізеді.
Саяси қимыл ірі қоғамдық таптардың, олардың мақсатына байланысты
қоғамдық субъектілердің жеке немесе ұжымдық, кездейсоқ немесе ұйымдаскаи
қызметі болып табылады. Ол қызмет өмір сүріп отырған саяси құрылысты не
нығайтады немесе нашарлатады! Ол: әлеуметтік таптардың арасындағы
қатынасқа; басқарушы мен басқарылушылардың арасыидағы билік қатьшасына;
биліктің шеңберіне (коалиция, жариялылық); жеке адамның жоие топтардың
арасындағы қатынастарга әсер етеді.
Саяси қимылдың нәтижесінде қоғамдық қатынаста (өндірістік, бөлістік,
меншік, өкімет билігі); қоғамдық формациядағы негізгі таптардың арасындағы
қатынаста; таптың ішіндегі топтардың (мысалы, шаруалар) арасындағы
қатынаста; иегізгі және пегізгі емес таптардың (мысалы, жұмысшы табы мен
интеллигеицияның) арасындагы қатынаста; негізгі емес таптардың ішіндегі
(ұсақ буржуазия, интеллигения) қатынастарда езгерістер тууы мүмкін.
Саяси қимылдың нәтижесінде өкімет билігінің басқа субъектілермен
қатынасына езгерістер енеді:
1. Өкімет билігі күшінің нашарлауы, оның кейбір жарлықтары, бұйрықтары
орындалмайды. Сондықтан оны орындату үшін бедел, күш жұмсауға тура келеді.
2. Қоғамдық өмірдегі өкімет билігінің өрісі кецейеді немесе тарылады.
3. Өкімет билігі шоғырландырылады немесе ыдырайды, орталықтандырылады
немесе – орталықсыздандырылады, олигархияландырылады немесе
демократияланады.
Бұлар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Саяси өмір. Қоғам өмірі қоғамдық көріністердің барлық түрі арасындағы
адамдардың арасындағы қоғамдық қатынастардың әр түрлілігі болып табылды. Ол
байланыстар өздерінің жеке мүддесі үшін өзара байланыс жасау, бірге
қимылдауды керек етеді. Олардың бәрі өндіріс процесінде көрінеді. Қоғамдық
өмір әр түрлі қоғамдық байланыстардың, ең алдымен экономикалық және саяси,
әлеуметтік және рухани өмірдің қалыптасуына жеткізеді. Қоғамдық өмірдің бір
саласы саяси өмір.
Саяси өмір саяси қатынастарды, саяси қызметті түзеді. Кез келген саяси
қызметтің мақсаты езінің өмірлік мүддесін қорғау үшін адамдардың өкімет
билігін алу және пайдалануы болып табылады. Мемлекеттік үкімет саяси
мүдденің басты мәселесі, сондықтан ол бағыттағы іс саяси қызметтің маңызды
мәні, басты ерекшеліктері, саяси өмірдің басты негізі болып табылады.
Саяси өмір саяси байланыстың қарапайым, негізгі формасы — саяси
қатынастардан көрінеді. Саяси қатынас дегеніміз саяси субъект. Ол
қатынастар саяси мүдделермен елшенеді. Осыған орай олар адамдардың,
таптардың, топтардың, партиялардың арасындағы қатынастар мен мүдделерге
байланысты болады. Осыған байланысты саяси шаралар белгіленеді. Мысалы,
осы күнгі тәуелсіз мемлекеттердің саяси бейнесі әр түрлі саяси күштердің
көрінісі, сондықтан олардың саяси мүдделері де әр түрлі. Әр түрлі
партиялар саяси блоктарға, одақтарға бірігеді. Олар солшыл, оңшыл,
демократиялық т. б. блоктар. Олардың блоктарға бірігуі,. блоктарда орын
ауыстыруы, одан шығуы саяси жағдайларға байланысты. Саяси күштердің
арасындағы қатынастар ынтымақтастық, босекелестік, ашық қарсылық
болуы мумкін. Қоғамдардың алғашқы қалыптасу кезеңіиде ол қарама-
қарсылықтар қарулы көтеріліс, азамат соғысы сияқты өте айқын көріністер
түрінде жүзеге асады. Осы күнгі өркениетті елдерде қарама-қарсылықты
жеңетін басқа да шаралар пайда болды: саяси карым-қатынас жасау, мәмілеге
келу жні жүргізіле бастады.
Адамдар арасындасы саяси байланыстардың екінші бір формасы — саяси
бірлестіктер. Бұл өте күрделі мәселе. Өйткені бірлестіктердің қалыптасуы
қоғамда адамдардың әлеуметтік тұтастығының қалыптасуына байланысты болып
келеді. Осы тұтастық адамдардың саяси мүдделерінің тұтастығына жеткізеді.
Бұл жағдай саяси бірлестіктерге топтасуды қажет етеді. Ондай бірлестіктер
екі формада көрінеді. Бірінші формасы — бір жерде тұрушы, ортақ шаруашылық
және этникалық өмір сүруші адамдардың саяси бірлестігі. Мұндай саяси
бірлестік мемлекет. Екінші формасы — сол мемлекет шеңберіндегі адамдардың
таптық, әлеуметтік мүдделеріне байланысты саяси бірлестіктер. Оның ең ірі
көрінісі партия болып табылады. Бірлестіктердің екі формасының да өздерінің
құрылымдары болады, өздерінің тәртібін белгілеп, оған бағынады. Олардың
барлығы саяси ұйымдар.
Өздерінің саяси мүдделеріне сай әр түрлі саяси бірлестіктер қоғамның
саяси құрылымын түзеді, ол кұры-лымда әрбір бірлестік өз орныи белгілейді.
Мемлекет саяси ұйым есебінде өз қарамағындағы адамдардың мүддесін
қорғайды, ол үшін адамдардың арасындағы қатыиастарды кұқықтық нормалар
негізінде реттейді, керек уақытында күш те жұмсайды. Ал мемлекетті өкімет
билігіне жеткен таптар, партиялар басқарады, өз мүддесіне сәйкестеидіреді,
қоғамның даму бағытын белгілейді. Осы сияқты қимыл жасайтын партиялар және
одақтар. Партиялар мен одақтар басты саяси мүддені жүзеге асыру үшін
адамдарды бірыңғай саяси күшке біріктіреді. Біздің демократияландыруға бет
алған елімізде саяси құрылымды жетілдіру процесі өте қарқынды түрде жүріп
жатыр. Мемлекетті қайта құрумен қатар әр турлі жаңа партиялар, одақтар,
қозғалыстар құрылып, дамып келеді. Олардың арасында саяси мүдделерге сай
қатынастар қалыптасуда.
Адамдарың арасындағы саяси байланыстардың ең күрделі формасы қоғамның
саяси жүйесі болып табылады. Тарихи жағдайға байланысты бізде бір партия
мемлекеттік өкімет билігін қолына алды. Өкіметке ие бола алмаған басқа
партиялар өздерінің мүдделерін басқа жолдармен қорғайды. Олар
Конституциялық құқықтарды, парламенттік трибунаны, бұқаралық ақпа-рат
құралдарын пайдаланып, қоғамдық пікірлер арқылы үстем партияға әсер етеді,
оның саясатын сынайды, қоғамды дамыту, басқа елдермен қарым-қатынас т. б.
мәселелер жөнінде өзінің көзқарасын жариялайды. Ондай партияларды
оппозициялық партия деп атайды. Осылардың барлығы саяси жүйені құрайды.
Үстем партия меи мемлекет қатынасы саяси жүйені құрайтын күш болады, барлық
басқа күштердің арақатынасы саяси жүйенің құрамды бөлігі ғана. Бұл өте
күрделі қатынас. Кеңес қоғамының өмірінде жаңа партиялардың пайда болуы
саяси өмірді жаңа мазмұнмен толықтырды және күрделілендірді. КОКП-қа қарсы
оппозиция, оның жұмысын қиындатты, оның дағдарысқа ұшырауына, тарап кетуіне
жеткізді.
Жоғарыда саяси қатынастардың үш формасы баяндалды. Соның ішіндегі ең
бастысы саяси жүйе. Оның сипатты белгілерін анықтау керек. Оның белгілері
демократия, бір немесе көппартиялылық жүйе, барлық партиялардың тең құқығы,
саяси мүдделерді парламенттік жолмен реттеу, тағы басқалары.
Саяси өмір саяси процестерді туғызады. Саяси процестер қоғамның саяси
жүйесінің қалыптасуы, өзгеруі, қайта құрылуы және өмір сүруінің әлеуметтік
субъектілері — жеке адам, топ, тап арқылы жүретін қызметтің жиынтығы. Саяси
процестердің әлеуметтіктаптық мазмұны экономикалық базис, мемлекеттің
тұрпаты, таптар куштерінің ара салмағына байланысты болады. Саяси процесс
құрылымы тұрғысынан қарағанда дәйекті түрдегі және циклдік кезеңнің
қайталанатын көрінісі.
Саяси процесс үкіметтің қандай қимыл жасайтын-дығын көрсететін және
қоғамның жағдайына әсер ететін оқиғалардың өте күрделі комплексі болып
табылады. Кез келген саяси процесс бір мезетте бірнеше кезеңді қамтиды
немесе барлық кезеңдерді өтпей әр түрлі бағытта жүруі мүмкін.
Саяси процестің схемасын басы не аяғы жоқ дөңгелек сияқты етіп
көрсетуге болар еді. Үкімет белгілі бір саясатты бекітіп, оны жүзеге
асырганмен ол процесті аяқталды деп есептеуге болмайды. Нақтылы өмірде
үкіметтің бір саясаты екінші бір саясатты туғызуы мүмкін. Саяси процесс
үздіксіз болгандықтан зерттеуші өзінід мақсаты мен міндетіне байланысты
зерттеуді бұл нроцестің кез келген кезеңінеи бастап жүргізеді.
Саяси қимыл ірі қоғамдық таптардың, олардың мақсатына байланысты
қоғамдық субъектілердің жеке немесе ұжымдық, кездейсоқ немесе ұйымдаскаи
қызметі болып табылады. Ол қызмет өмір сүріп отырған саяси құрылысты не
нығайтады немесе нашарлатады! Ол: әлеуметтік таптардың арасындағы
қатынасқа; басқарушы мен басқарылушылардың арасыидағы билік қатьшасына;
биліктің шеңберіне (коалиция, жариялылық); жеке адамның жоие топтардың
арасындағы қатынастарга әсер етеді.
Саяси қимылдың нәтижесінде қоғамдық қатынаста (өндірістік, бөлістік,
меншік, өкімет билігі); қоғамдық формациядағы негізгі таптардың арасындағы
қатынаста; таптың ішіндегі топтардың (мысалы, шаруалар) арасындағы
қатынаста; иегізгі және пегізгі емес таптардың (мысалы, жұмысшы табы мен
интеллигеицияның) арасындагы қатынаста; негізгі емес таптардың ішіндегі
(ұсақ буржуазия, интеллигения) қатынастарда езгерістер тууы мүмкін.
Саяси қимылдың нәтижесінде өкімет билігінің басқа субъектілермен
қатынасына езгерістер енеді:
1. Өкімет билігі күшінің нашарлауы, оның кейбір жарлықтары, бұйрықтары
орындалмайды. Сондықтан оны орындату үшін бедел, күш жұмсауға тура келеді.
2. Қоғамдық өмірдегі өкімет билігінің өрісі кецейеді немесе тарылады.
3. Өкімет билігі шоғырландырылады немесе ыдырайды, орталықтандырылады
немесе – орталықсыздандырылады, олигархияландырылады немесе
демократияланады.
Бұлар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz