Уақыттан бас тарту

Сен жылжып барасың...
Парадокс! Қайда барайын, көргенім екі құбылыс, сенің терең қазған орың және орға түскен айналам…
Ницшенің Заратустрасы былай сұрақ қоюшы еді: «Сіздер бастан кешкен ең биік сәтті атап бере аласыздар ма?». Егер осы сұрақты маған қойсаңыз, «Уақытқа деген ұлы жиіркеніш сәті!» - деп жауап берер ем!
Әңгіменің біссімілләсін қарттардың арызымен бастайын. Үнемі өзіңе өкпесі қара қазан қарттар... Сақал - мұрт, мыжырайған сұлбасында сенің менмұндалаған «мұз» бейнең тұр. Өзіңді ойлайды да ауыр күрсінеді, есіл – дерті қалтырап, қаңырайған даланың кебін киеді. Әуел баста, бала шағында тағдырын жылы алақаныңа қондырып аялап ең, есіне қиял-ғажайып ертегі болып кіріп ең. Енді сатқындық жасағаның ба, айтқандай сенің сатқындығыңнан жапа шекпеген кім қалды! Есейтіп, есін жиғызасың, сосын бейнебір кепкен жаңқадай лақтыра саласың. Айқай-арызға құлақ түрер сен жоқ, кереңсің. Ұмытпағын, «судың да сұрауы бар», қарттар енді қалған өмірінде саған риза көңіл білдіруі мүмкін емес!
Өмірде арманы жоқ деп балаларды айтамыз, сені танымайды, тыңдамайды, білмейді, керек десең білгісі де келмейді. Сен олар үшін әншейін тық-тық етіп соғып тұрған сағат және өтіп жатқан күндер ғанасың. Сенің бағаңды біле бастау негізінен он сегіздегі жасөспірімдерге тән. Жан дүниесі көктемгі бүршік секілді шешек атқанда барып қана…Он сегіздегінің көзімен қарасақ, сен қапияда пыр-пыр етіп ұша жөнелген бозторғай сияқты, аяқ астынан дүниенің бір бұрышынан жарқ етіп шыға келіпсің. Үркіп кетті. Бір-екі жылы зулап өтсінші, есі кірген оның кеудесін тепкілеп тұрасың. Әсіресе «Ертең кім болам, қайда барам? Қоғамда менің орным бар ма? Бар болса қайда ол орын?» дейтін елең-алаң жастың миын тоқылдақтай шұқылау сенің еріккенде тапқан ермегің. Көбі жиырманың жел қайығына мінгенде ғана өзіңмен тұңғыш рет бетпе-бет келеді. Оға дейін сені есіне алмайды, тіпті сенің бар-жоғыңды елемейді де. «Жиырма жас» құлаққа тосын естілген, бөтен сан! Сенің сіресіп алып мұншалықты ауыр күй кештіреріңді қайдан білсін! Сорлының қанына бас салып семсер суырдың!
Кеңістікпен некелескенсің. Жұрт екеуіңді қатар атайды. Кеңістік пен сені жаратқан материя. Материяның ұшан-теңіз қанатының астында үшеу отыр, кеңістік, сен және біз яғни адамзат. Көне даолық данышпандар сені аспанмен бірге пайда болды дейді. Идеялисттер сені біздің санамызда өмір сүретін рух жаратқан әлдебір априорлы форма деп дөй далаға лағып кеткен. Материялисттер сен және «жұбайың» кеңістік екеуің мәңгі жасайтынын болжапты. Бағың бар! Кешегі 20 ғасырға дейінгі натурфилософтар сені бос қуыспен теңестіріп келіпті. Мейлі жердің астынан жік, екі құлағың тік боп шықтың ба, әлде көктен екі аяғыңмен салбырап түстің бе, қайдан шықсаң одан шық, әйтеуір сен «күшейгелі» қара жердің үсті қарбаласқа толды. Кеңістіктің жазығы жоқ, болмысынан томаға тұйық, дәрменсіз. Сен қаталсың, суықсың. Кеңістік жұмсақ, сен қатты. Атом секілді порша-поршаланып бөлшектерге бөлініп көрген де емен. Сен пақырға бүтіндіктің рақатын көру де бұйырмаған. Болмысың үздіксіз есеп. Кеңістікке қозғалыс, саған жылдамдық тән. Қозғалыс сыртқа, жылдамдық іште өрбиді. Демек, адамзаттың миына «тұтқын» болып кіріп алған сен есірік неме көп ұзамай тереңдеп орнығып алыпсың дағы, баршаның ішкі әлеміне билігіңді жүргізіп келесің. Содан бері билігіңнен ажырамаған сен антұрған «өзім би, өзім қожа» деп кердеңсіп, білгеніңді істеп келесің. Тән мен жан саған ойыншық сияқты, мүсіркей қарайсың. Оның ештеңе емес, жанды солдырып, тәнді қартайта саласың. Ешқашан бала емізіп, бала деп алаң болмаған анау тәлпіш қыз-келіншектердің жүзіне әжім іздерін салыпсың. Қорқым кеттім! О шіркіндерің бір сызық әжім үшін жаны қалай шырқырайды десеңші!