Орта азия мемлекеттерінің саясатындағы ислам мәселесі

Кеңестер Одағының ыдырауы жахандық саяси жүйесіне терең өзгерістер алып келді. Еуразиялық континеттің орталығында бес жаңа тәуелсіз мемлекеттердің: Қазақстан, Қырғызстан,Тәжікістан, Түркіменстан және Өзбекстанның пайда болуы жаңа халықаралық- саяси аймақ –Орталық Азияның қалыптасуына бастама болды.
Бұл күнде Орталық Азияға деген қызығушылықтың астарында не жатыр?
Біріншіден, Орталық Азия өңірі Еуразияның кіндігінде орналасуы. Екіншіден, осы аймақтарда тұрақтылық пен ұлттық қауіпсіздікке кеңінен ықпал ететін саяси стратегиялық маңызға ие болып отыр. Үшіншіден, әрбір мемлекетті саяси эканомикалық жағынан дамытуға бағытталған сыртқы ықпал құрлық кеңесіндегі күштер арасалмағын бұзуы ықтимал. Төртіншіден, осы өңірде дүниежүзілік мәні бар минералдық ресурстар қорына бай болуы мен қатар энергия көздеріне деген қажеттілік еселеп артып отыр.
Оларды игеруге әлемдік державалар АҚШ, Қытай, Ресей Европалық Одақпен қатар ірі мемлекеттер тізіміндегі Туркия, Жапония, Пәкістанда иемеруін танытып отыр. Соңғы жылдары орта Азияны өзінің геостратегиялық нысаны деп санайтын мемлекеттер мен бірлестіктерін аймақ елдерінің ішкі, сыртқы саясатына, олардың арасындағы халықаралық қатынастар жүйесіне тигізіп отырған әсері діни- ахуал болып табылады. Сонымен бірге, Орталық Азия аймағында демократия мен азаматтық қоғамның қалыптасуына жағдай жасау мақсаты қойылған.
Орта Азия мемлекетінің саясатындағы ислам мәселесіне тоқталайық. Дін қоғамдық құбылыстардың ішіндегі ең күрделісі, қаншама ғасырлар бойы адамзат баласы мән – мағынасын ашып көрсетуге талпынып, қаншама ұлағатты, азаматтық істер атқарды.
Дін – адамдарды толғандырған сұрақтарға жауап ретінде қалыптасқан құбылыс. Дін – адам жанының жемісі адам жанын реттеуші қасиетке ие асыл құбылыс, адам тәртібін тәртіптеуші, адамдар арасындағы қатынастарды реттейді.

1. Дінге қатысты мығым заң керек // Айқын, 6 мамыр, 2008 6б.
2. А.Айталы. Заң тұжырымдамасы туралы пайым. //Егемен Қазақстан 13 мамыр, 2008 7б.
3. Тукумов Е . Орталық Азия аймағындағы діни – саяси экстримизімнің даму қатерін бағалау. //Қоғам және Дәуір №1,2004 б.6-9.
4. Р.Арын, Ғ.Иренов Конференциялық келісім төлеранттық Қазақстан қоғамының негізгі ретінде // Қоғам және Дәуір №4, 2007 20 – 23б.
5. Ислам діні және оның тармақтары (анықтамалық кітапша)// Оңтүстік Қазақстан облысы ішік саясат департаменті. Шымкент – 2007