Мемлекет нысаны түсінігі және құрылымы туралы

1. Мемлекет нысаны түсінігі және құрылымы
2. Мемлекеттi басқару нысандарының түсінігі әдістері және түрлері
3. Пайдаланылған адебиеттер

Мемлекет нысаны– бұл басқару нысанынан, мемлекеттік құрылым нысанынан және саяси режим нысанынан тұратын қоғамның құрылымдық ұйымы.
Басқару нысаны – жоғарғы мемлекеттік билік органдарының құрамы, құрылу тәртібі және өкілеттіліктерінің арақатынасы.Басқару нысаны мынадай негізгі түрлерге бөлінеді: монархия және республика. Монархия – бұл тақ ұрпақтан ұрпаққа мұрагерлік жолмен берілетін, жоғарғы мемлекеттік билік бір адамның – монархтың қолында болатын басқару нысаны. Монархиялар шексіз – бұнда монарх бірден бір мемлекеттік билік органы болып табылады, және шектеулі – бұнда жоғарғы билік өкілеттіліктері монархпен және қандай – да бір монархтың билігін шектейтін басқа органның арасында бөлінген, болып бөлінеді. Шектеулі монархиялар өз кезегінде өкілді (дуалистік), бұл кезде монархта атқарушы билік, үкіметті құру құқығы, олардың алдында жауапты министрлерді тағайындау және ығыстыру құқығы, вето құқығы және парламетті шектеусіз тарату құқығы қалдырылған, және парламентарлық, бұнда монархтық құқықтық жағдайы біршама шектелген, өйткені мемлекет басшысы тағайындаған министрлер парламенттің сенім вотумына тәуелді болады, монархтың заңмен қарастырылған жағдайда ғана кідіртушілікті қажет етпейтін вето құқығы, парламентті тарату құқығы ғана қалдырылады, болып бөлінеді. Республика – бұл жоғарғы мемлекеттік билік нақты бір мерзімге сайланған органдарға берілгенн және сайлаушылары алдында жауап беретін басқару нысаны. Жоғарғы мемлекеттік билік органдарын сайлауға қатысу құқығы берілген тұрғындардың топтарына байланысты барлық республикалар ақсүйектік, автократтық және демократиялық болып бөлінеді.

Пайдаланылған адебиеттер

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 30 тамыз 1995 ж.

2. Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық» туралы кодекс 30 қаңтар 2001 жыл

3. Ағдарбеков Т. Мемлекет және құқық теориясы. Оқулық. –Алматы: «HAS» баспа компаниясы. 2003.

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Мемлекет нысаны түсінігі және құрылымы

Мемлекет нысаны– бұл басқару нысанынан, мемлекеттік құрылым нысанынан
және саяси режим нысанынан тұратын қоғамның құрылымдық ұйымы.
Басқару нысаны – жоғарғы мемлекеттік билік органдарының құрамы, құрылу
тәртібі және өкілеттіліктерінің арақатынасы.Басқару нысаны мынадай негізгі
түрлерге бөлінеді: монархия және республика. Монархия – бұл тақ ұрпақтан
ұрпаққа мұрагерлік жолмен берілетін, жоғарғы мемлекеттік билік бір адамның
– монархтың қолында болатын басқару нысаны. Монархиялар шексіз – бұнда
монарх бірден бір мемлекеттік билік органы болып табылады, және шектеулі –
бұнда жоғарғы билік өкілеттіліктері монархпен және қандай – да бір
монархтың билігін шектейтін басқа органның арасында бөлінген, болып
бөлінеді. Шектеулі монархиялар өз кезегінде өкілді (дуалистік), бұл кезде
монархта атқарушы билік, үкіметті құру құқығы, олардың алдында жауапты
министрлерді тағайындау және ығыстыру құқығы, вето құқығы және парламетті
шектеусіз тарату құқығы қалдырылған, және парламентарлық, бұнда монархтық
құқықтық жағдайы біршама шектелген, өйткені мемлекет басшысы тағайындаған
министрлер парламенттің сенім вотумына тәуелді болады, монархтың заңмен
қарастырылған жағдайда ғана кідіртушілікті қажет етпейтін вето құқығы,
парламентті тарату құқығы ғана қалдырылады, болып бөлінеді. Республика –
бұл жоғарғы мемлекеттік билік нақты бір мерзімге сайланған органдарға
берілгенн және сайлаушылары алдында жауап беретін басқару нысаны. Жоғарғы
мемлекеттік билік органдарын сайлауға қатысу құқығы берілген тұрғындардың
топтарына байланысты барлық республикалар ақсүйектік, автократтық және
демократиялық болып бөлінеді.
Демократиялық республикалар өз кезегінде мынадай болып бөлінеді:1)
парламенттік, бұнда саяси өмірде шешуші рөл басында премьер –министр
болатын парламент құрған үкіметке тиесілі болады; 2) президенттік, бұнда
сайланған мемлекет басшысы, сонымен біруақытта үкіметтің басшысын
тағайындайтын және үкіметті тарататын үкімет басшысы болады.; 3) аралас,
бұнда үкіметті президент пен парламент біріге отырып құрады. ҚР
президенттік басқару нысандағы мемлекет болып табылады.
Мемлекеттік құрылым нысаны – бұл мемлекеттің құрамды бөліктерінің
арасындағы, сондай – ақ олардың әрқайсысының мемлекетпен арасындағы өзара
байланысын сипаттайтын мемлекеттің аумақтық құрылымы. Барлық мемлекеттер өз
мемлекеттік құрылым бойынша жай және күрделі болып бөлінеді.
Жай (қарапайым) немесе унитарлы мемлекеттер – бұл біртұтас, бөлінбейтін
мемлекет, өз ішінде жекеленген мемлекеттік құрылымдар болмайтын, жоғарғы
органдардың бірыңғай жүйесі, заң шығарушы органдардың бірыңғай жүйесі,
бірыңғай сот жүйесі, бірыңғай азаматтық және бір каналды салық жүйесі
болады. Қазақстан Республикасы унитарлы аумақтық құрылымы бар мемлекет.
Күрделі мемлекет – бұл қандай да бір дербестілікті пайдаланатын
жекеленген мемлкеттік құрылымдардан тұратын мемлекет. Күрделі мемлекеттерге
империяларды, конфедерацияларды, федерацияларды, достастықтарды және
қауымдастықтарды жатқызады.
Империялар –бұл күштеп құрылған, құрамды бөліктері жоғарғы биліктен
тәуелділік дәрежесі әр түрлі болатын күрделі мемлекеттер. Империялардың
ерекшелігі олардың құрамды бөліктерінде ешқашанда бірыңғай мемлекеттік –
құқықтық мәртебесі болмағандығы болып табылады.
Конфедерацияларды империялардан айырмашылығы, олардың ерікті негізде
құрылуы. Бұл белгілі бір тарихи кезеңде нақты мақсаттарға жету үшін
құрылған мемлекеттердің уақытша одағы. Конфедерацияны құрған егеменді
мемлекеттер халықаралық – құқықтық қатынастардың субъектілері болып
табылады, өз азаматтығы, билік, басқару және әділсот органдарының жүйелері
сақталады.
Федерация –бұл құрамды бөліктерінде қандай да бір мөлшерде мемлекеттік
егемендік болатын және мемлекеттік құрылымдар болып табылатын күрделі,
одақтас мемлекет; онда жоғарғы федералды органдар мен федералды заңнамамен
қатар федерация субъектілерінің жоғарғы органдары мен заңнамалары болады;
федерацияда екі каналды салық жүйесі пайдаланылады; формалды белгілерінің
біреуі қос азаматтықтың болуы.Федерациялар аумақтық немесе ұлттық –
мемлекеттік қағида бойынша орнауы мүмкін.
Достастық – бұл ортақ белгілерінің болуымен, нақты біртектілікпен
сипатталатын мемлекекттердің ұйымдастырылған бірлестігі.Біріктіретін
олардың белгілері экономикаға, құқыққа, тілге, мәдениетке, дінге қатысты
болады.Достастық мүшелері – бұл толғымен тәуелсіз, егеменді мемлекеттер,
халықаралық қатынастардың субъектілері.
Мемлекеттердің қауымдастығы – бұл қоғамның мемлекеттік ұйымға өтудегі
ауыспалы нысаны. Қауымдастықтың негізінде көп жағдайда қауымдастыққа
кіретін мемлекеттердің интеграциялық байланыстарын күшейтетін және
конфедерацияға бірігуге септігін тигізетін мемлекеттік аралық шарт
қаланады.
Саяси режим – бұл мемлекеттік билікті жүзеге асыратын тәсілдер мен
әдістер. Мемлекеттік билік жүргізудің әдістері мен тәсілдерінің
жинақталуына байланысты режимнің екі түрін ажыратуға болады: -
демократиялық және антидемократиялық. Қазақстан Республикасы өзін
демократиялық, құқықтық, зиялы, әлеуметтік мемлекет деп жариялады.

Мемлекеттi басқару нысандарының түсінігі әдістері және түрлері

Атқару билігін жүзеге асыру ұшін жөне оның міндетгері мен қызметін
атқару үшін оған белгілі бір механизм керек. Атқару билігі органдары
әртүрлі қоғамдық қатынастарға қатынасып әрекет жасауы тиіс. Сондықтан ол
өзінің бағыты мен мазмұнын білдіретін сипаты жағынан әр түрлі әрекеттерді
жүзеге асырады. Бұл әрекеттерді атқару органдары (лауазымды адамдар) күнде
жасайды. Осылайша атқару органдарыньң нысаны деген ғылыми категория пайда
болады. Атқару билігі органдарының нысаны өз кезегінде мемлекеттік-қүқықтық
мазмұнын білдіру әдісі болып табылады. Нысан арқылы біз атқару органдары не
үшін құрылатынын жәнс басқару міндеттері мен қызметін жүзеге асыру үшін не
істейтінін білеміз,
Атқару органдарында (лауазымды адамда) өз өкілеттіктері шегінде нақты
басқару жағдайларында өр түрлі әрекеттің бірін жасау мүмкіндігі бар.
Мысалы, заңды шешім қабылдайды, азаматтың өтінішін қарастырады, шешеді,
тіркейтін, бақылайтын және қадағалайтын қызмет атқарады. Міне осындай
әрекеттерден басқару субьектісінің құзіреті, яғни міндеттері мен
өкілеттіктері ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.