Сүйінбай Аронұлы (1815-1898)
1 Сүйінбай Аронұлы өмірі
2 Сүйінбай шығармашылығы
2 Сүйінбай шығармашылығы
Сүйінбай Аронұлы Алатаудың аса сұлу бетбауыр бөктеріндегі Алматыға тиіп тұрған Қарақыстақ ауылының Бұлақ деген жерінде 1815 жылы туып, 1898 жылы 83 жасында дүние салған. Болашақ даңқты жырау жасында жоқшылық тауқыметін көп тартқан. Жастай жетім қалып, байдың малын бағып, тамағын асыраған. Ол туралы өлеңдерінде ақынның өзі де айтады.
Сүйінбайдың бала кезі туралы нақты дерек келтіре отырып, жетім баланың ақындық өнердің шыңына шырқағандығына таңданады. Белгілі бір адамның бойындағы басқаларда жоқ ерекше қасиеттері, соның ішінде ақындық өнері туралы да, халық: "тұқымында бар", "өлең (ақындық) қонған" дейді. Мұның мәнісі: тегінде – аталары немесе нағашыларында бар ақындық түптің-түбінде ұл-қыздарының біріне көшеді дегенді білдіреді. Сүйінбайдың 13-14 жасында шығарған "Түс" деген өлеңінде осындай ойға бастайтын құбылыс жайында сөз болады. Шүйбек деген байдың қойын бағып жүргенде, бір күні түс көріп, ұйқысынан өлеңдетіп оянғанын ол қожайынына былайша баяндайды
Сүйінбайдың бала кезі туралы нақты дерек келтіре отырып, жетім баланың ақындық өнердің шыңына шырқағандығына таңданады. Белгілі бір адамның бойындағы басқаларда жоқ ерекше қасиеттері, соның ішінде ақындық өнері туралы да, халық: "тұқымында бар", "өлең (ақындық) қонған" дейді. Мұның мәнісі: тегінде – аталары немесе нағашыларында бар ақындық түптің-түбінде ұл-қыздарының біріне көшеді дегенді білдіреді. Сүйінбайдың 13-14 жасында шығарған "Түс" деген өлеңінде осындай ойға бастайтын құбылыс жайында сөз болады. Шүйбек деген байдың қойын бағып жүргенде, бір күні түс көріп, ұйқысынан өлеңдетіп оянғанын ол қожайынына былайша баяндайды
Сүйінбай Аронұлы
(1815-1898)
Сүйінбай – айтыс өнерінің алтын діңгегі.
(М. Әуезов.)
Сүйінбай Аронұлы Алатаудың аса сұлу бетбауыр бөктеріндегі Алматыға тиіп
тұрған Қарақыстақ ауылының Бұлақ деген жерінде 1815 жылы туып, 1898 жылы 83
жасында дүние салған. Болашақ даңқты жырау жасында жоқшылық тауқыметін көп
тартқан. Жастай жетім қалып, байдың малын бағып, тамағын асыраған. Ол
туралы өлеңдерінде ақынның өзі де айтады. Ал ақын Кожахмет Тұрлыбайұлы бір
өлеңінде:
Сүйінбай он жасында қалды жетім,
Жылаумен секпіл басқан екі бетін.
Жетімді жетілдіріп, жүйрік еткен
Алланың көрмеймісің
құдіретін, –
деп, Сүйінбайдың бала кезі туралы нақты дерек келтіре отырып, жетім баланың
ақындық өнердің шыңына шырқағандығына таңданады. Белгілі бір адамның
бойындағы басқаларда жоқ ерекше қасиеттері, соның ішінде ақындық өнері
туралы да, халық: "тұқымында бар", "өлең (ақындық) қонған" дейді. Мұның
мәнісі: тегінде – аталары немесе нағашыларында бар ақындық түптің-түбінде
ұл-қыздарының біріне көшеді дегенді білдіреді. Сүйінбайдың 13-14 жасында
шығарған "Түс" деген өлеңінде осындай ойға бастайтын құбылыс жайында сөз
болады. Шүйбек деген байдың қойын бағып жүргенде, бір күні түс көріп,
ұйқысынан өлеңдетіп оянғанын ол қожайынына былайша баяндайды:
Атыңнан айналайын Қызыр бабам,
Түсімде таңға жуық келді маған.
Білмеймін "өлең" – деді,"көген" –деді,
Сайрауық құстар келіп төнді маған.
Менің тұр қолды-аяққа тұрғым келмей,
Қойды ғой қойыңа да қырғын келмей!
Аузымнан түйдек-түйдек шыққан сөзді
Не дейін сөз кестесі – өлең демей?!
Сен маған ұлықсат бер, Шүйбек байым,
Әйтеуір, тегін емес Сүйінбайың.
Жын соқты ма, білмеймін, таңертеңнен
Көңілім ұйқы-тұйқы құйындайын...
Түс көріп, ақын немесе сазгер, т.б. болып ояну секілді жағдайлар
болашақ өнер иелерінің өмірінде кездесе береді. Сүйінбайдың рухына
табынумен өткен ұлы шәкірті – Жамбыл да:
Өлең кірген түсіне
Жөргегінде мен болам.
Қинама, әке, қинама,
Болмас енді зорлаған, –
демей ме?! Тұла бойын өлең кернеп тұрған соң осылай деген де.
Ал шыққан тегі жағынан келгенде, жыраудың арғы атасы Күсеп әрі ақын,
әрі қобызшы болса, нағашысы Қабан Жетісудағы ақындық, жыраулық өнердің ірі
өкілі болған. Сүйінбай бозбала кезінде жеті тәулік бойы сол нағашы ... жалғасы
(1815-1898)
Сүйінбай – айтыс өнерінің алтын діңгегі.
(М. Әуезов.)
Сүйінбай Аронұлы Алатаудың аса сұлу бетбауыр бөктеріндегі Алматыға тиіп
тұрған Қарақыстақ ауылының Бұлақ деген жерінде 1815 жылы туып, 1898 жылы 83
жасында дүние салған. Болашақ даңқты жырау жасында жоқшылық тауқыметін көп
тартқан. Жастай жетім қалып, байдың малын бағып, тамағын асыраған. Ол
туралы өлеңдерінде ақынның өзі де айтады. Ал ақын Кожахмет Тұрлыбайұлы бір
өлеңінде:
Сүйінбай он жасында қалды жетім,
Жылаумен секпіл басқан екі бетін.
Жетімді жетілдіріп, жүйрік еткен
Алланың көрмеймісің
құдіретін, –
деп, Сүйінбайдың бала кезі туралы нақты дерек келтіре отырып, жетім баланың
ақындық өнердің шыңына шырқағандығына таңданады. Белгілі бір адамның
бойындағы басқаларда жоқ ерекше қасиеттері, соның ішінде ақындық өнері
туралы да, халық: "тұқымында бар", "өлең (ақындық) қонған" дейді. Мұның
мәнісі: тегінде – аталары немесе нағашыларында бар ақындық түптің-түбінде
ұл-қыздарының біріне көшеді дегенді білдіреді. Сүйінбайдың 13-14 жасында
шығарған "Түс" деген өлеңінде осындай ойға бастайтын құбылыс жайында сөз
болады. Шүйбек деген байдың қойын бағып жүргенде, бір күні түс көріп,
ұйқысынан өлеңдетіп оянғанын ол қожайынына былайша баяндайды:
Атыңнан айналайын Қызыр бабам,
Түсімде таңға жуық келді маған.
Білмеймін "өлең" – деді,"көген" –деді,
Сайрауық құстар келіп төнді маған.
Менің тұр қолды-аяққа тұрғым келмей,
Қойды ғой қойыңа да қырғын келмей!
Аузымнан түйдек-түйдек шыққан сөзді
Не дейін сөз кестесі – өлең демей?!
Сен маған ұлықсат бер, Шүйбек байым,
Әйтеуір, тегін емес Сүйінбайың.
Жын соқты ма, білмеймін, таңертеңнен
Көңілім ұйқы-тұйқы құйындайын...
Түс көріп, ақын немесе сазгер, т.б. болып ояну секілді жағдайлар
болашақ өнер иелерінің өмірінде кездесе береді. Сүйінбайдың рухына
табынумен өткен ұлы шәкірті – Жамбыл да:
Өлең кірген түсіне
Жөргегінде мен болам.
Қинама, әке, қинама,
Болмас енді зорлаған, –
демей ме?! Тұла бойын өлең кернеп тұрған соң осылай деген де.
Ал шыққан тегі жағынан келгенде, жыраудың арғы атасы Күсеп әрі ақын,
әрі қобызшы болса, нағашысы Қабан Жетісудағы ақындық, жыраулық өнердің ірі
өкілі болған. Сүйінбай бозбала кезінде жеті тәулік бойы сол нағашы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz