Қазақтың батыр қыздары

Жоспар
Кіріспе

1 Мәншүк Мәметова
2 Мәметова Мәншүк Жиенғалиқызы, Кеңес Одағының Батыры
3 Әлия Нұрмұхаммедқызы Молдағұлова

Мәншүк Мәметова Жеңсікәліқызы (Жиенғалиқызы) 1922 Батыс Қазақстан қазіргі Орал облысының Орда ауданында туған. Мәншүктің ата-анасы ерте қайтыс болды да, бес жасар баланы оның тәтесі Әмина Мәметова бауырына басады. Мәншүктің балалық шағы Алматыда өтті.

Ұлы Отан соғысы басталған кезде Мәншүк медицина институтында оқып, соңымен бір мезгілде республика Халық Комиссарлары Советінің секретариатында қызмет етіп те жүрген. 1942 жылдың авгусында ол өз еркімен Қызыл Армия қатарына алынады да, майданға аттанады. Өз бөлімінде Мәншүк таңдаулы пулеметші атанады. Алғашында бригада штабында қызмет етті, кейіннен пулеметшілер бөлімшесінің командирі болды. Аға сержант Мәншүк Мәметова Псков облысындағы Невель қаласы үшін болған кескілескен шешуші ұрыста ерлікпен қаза тапты.

Батыр қыздың құрметіне Оңтүстік Қазақстан және Павлодар облысының еңбекшілері «Мәншүк атындағы танк колоннасын» құру үшін қаражат жинап (1944), оған жасалған 26 танк майданға жіберілді.

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Мәншүк Мәметова (1922-1943)

  Мәншүк Мәметова Жеңсікәліқызы (Жиенғалиқызы) 1922 Батыс Қазақстан қазіргі
Орал облысының Орда ауданында туған. Мәншүктің ата-анасы ерте қайтыс болды
да, бес жасар баланы оның тәтесі Әмина Мәметова бауырына басады. Мәншүктің
балалық шағы Алматыда өтті.

  Ұлы Отан соғысы басталған кезде Мәншүк медицина институтында оқып,
соңымен бір мезгілде республика Халық Комиссарлары Советінің
секретариатында қызмет етіп те жүрген. 1942 жылдың авгусында ол өз еркімен
Қызыл Армия қатарына алынады да, майданға аттанады. Өз бөлімінде Мәншүк
таңдаулы пулеметші атанады. Алғашында бригада штабында қызмет етті,
кейіннен пулеметшілер бөлімшесінің командирі болды. Аға сержант Мәншүк
Мәметова Псков облысындағы Невель қаласы үшін болған кескілескен шешуші
ұрыста ерлікпен қаза тапты.

  Батыр қыздың құрметіне Оңтүстік Қазақстан және Павлодар облысының
еңбекшілері Мәншүк атындағы танк колоннасын құру үшін қаражат жинап
(1944), оған жасалған 26 танк майданға жіберілді.

  1944 жылдың 1 мартында СССР Жоғарғы Советі Президиумының Указымен аға
сержант Мәншүк Мәметова Жиенғалиқызына қаза тапқаннан кейін Совет Одағының
Батыры атағы берілді.

  Батырдың туған жерінде мемориалдық музей, Орал қаласында да музей ашылды.
Невель Орал, Алматы қалаларында ескерткіш орнатылып, Алматыдағы 28-орта
мектеп пен медициналық институт алдында ескерткіш тақта қойылған.
Қазақстанның ақын жазушылары Мәншүк Мәметова туралы көптеген өлең, поэмалар
жазды.

Мәметова Мәншүк Жиенғалиқызы, Кеңес Одағының Батыры.

1922 жылы Гурьев облысы Орда ауданында туылған. Азан шақырып қойған
аты Мәнсия. Бес жасынан бастап оны әкесінің немере інісі Ахмет Мәметов және
әйелі Әмина асырап алған. Үлкен қара көзі, пысықтығы, ширақтығы үшін олар
баланы еркелетіп Моншағылым деп атады. Өзінен атын сұрағанда, бала
Мәншүк деп жауап берген. Солай аты Мәншүк боп қала берді.
1937 жылдың қуғын- сүргініне Мәметовтер әулеті де ұшырады. Ғылыми –
зерттеу институтының директоры Ахмет Мәметов қамауға алынды. Ол кісінің
әйеліне айтқан соңғы сөзі: Менің Мәншүгімді ренжітпе, аман сақта.
Кейіннен Ахмет Мәметовті ақтады, бірақ олардың отбасы қудаланып, халық
жауы аталды. Есейген Мәншүк әкесінен бас тартпады, оны сатпады. Ол
әкесінің қамалуын қате деп санады.
Мектепті бітіргенне соң Мәншүк медицина институтына оқуға түсті.
1941 жылы Ұлы Отан соғысы басталғанда Мәншүк 18 жаста болатын. Ол
соғысқа бару, Отанын қорғау туралы шешім қабылдады. Өтінішінде: Фашистерді
жою үшін майданға жіберетін менің ағайым да, апайым да жоқ, сондықтан
өзімді жіберіңіз, деп жазған. 1939 жылдан бері комсомолмын. 1941 жылдың 7-
ші тамызы.
Бір жыл бойы Мәншүк әскери комиссариаттан өзін әскерге жіберу туралы
өтінді. 1942 жылдың 13-ші тамызында Алматыдан 100-ші атқыштар бригадасы
майданға аттанды. Оның құрамында 4890 жауыңгер, оның ішінде 2 қазақ қызы –
дәрігер Мәриәм Сарлыбаева және Мәншүк Мәметова болған екен. Бригаданы ұла
дана ақын Жамбыл өлеңімен шығарып салыпты.
Әскердің қиындығын Мәншүк ерлермен қатар көрді- жер жорғалап, судан
жүзіп, қалың ну ормандардан өтті, пулемет атып үйренді. 21-ші гвардиялық
атқыштар дивизиясының ең жақсы пулемет атқышы атағына ие болды. Ол
ержүректің үлгісі болды,оны дивизия жауыңгерлері мақтан тұтқан. 1943 жылдың
15-ші қазанында Псков облысындағы Невель қаласын босату үшін Изоча
станциясындағы 173,7 биіктігінде өте қатал соғыс болды. Мәншүк өзінің
әскери бөлімінің шабуылын пулемет отымен қолдады. Мәншүктің басына оқ тиді.
Соғғы күштерін жинап, Мәншүк пулеметін ашық жерге алып шығып, жодастарына
жолды тазалап, фашистердің тікелей бетіне атқан. Өлі Мәншүк пулеметтің
саптарын қолына тастай қатты қысып алған. Сол қан майданда Мәншүк Мәметова
ерлікпен қаза тапты.
Кеңес Социалистік Республикалар Одағы Жоғарғы Кеңесінің Жарлығымен
1944 жылдың 1-ші наурызында немес басқыншыларымен соғысу майданындағы
қолбасшының әскери тапсырмаларын бұлжытпай орындағаны үшін, көрсеткен
ерлігі үшін Мәншүк Мәметоваға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.
Мәншүк соғыстан аттанған Алматы қаласына Кеңес Одағының түпкір –
түпкірлерінен алғыс хаттар барды. Невель қаласында Мәншүк атында көше бар.
1922 жылы Гурьев облысы Орда ауданында туылған. Азан шақырып қойған
аты Мәнсия. Бес жасынан бастап оны әкесінің немере інісі Ахмет Мәметов және
әйелі Әмина асырап алған. Үлкен қара көзі, пысықтығы, ширақтығы үшін олар
баланы еркелетіп Моншағылым деп атады. Өзінен атын сұрағанда, бала
Мәншүк деп жауап берген. Солай аты Мәншүк боп қала берді.
1937 жылдың қуғын- сүргініне Мәметовтер әулеті де ұшырады. Ғылыми –
зерттеу институтының директоры Ахмет Мәметов қамауға алынды. Ол кісінің
әйеліне айтқан соңғы сөзі: Менің Мәншүгімді ренжітпе, аман сақта.
Кейіннен Ахмет Мәметовті ақтады, бірақ олардың отбасы қудаланып, халық
жауы аталды. Есейген Мәншүк әкесінен бас тартпады, оны сатпады. Ол
әкесінің қамалуын қате деп санады.
Мектепті бітіргенне соң Мәншүк медицина институтына оқуға түсті.
1941 жылы Ұлы Отан соғысы басталғанда Мәншүк 18 жаста болатын. Ол
соғысқа бару, Отанын қорғау туралы шешім қабылдады. Өтінішінде: Фашистерді
жою үшін майданға жіберетін менің ағайым да, апайым да жоқ, сондықтан
өзімді жіберіңіз, деп жазған. 1939 жылдан бері комсомолмын. 1941 жылдың 7-
ші тамызы.
Бір жыл бойы Мәншүк әскери комиссариаттан өзін әскерге жіберу туралы
өтінді. 1942 жылдың 13-ші тамызында Алматыдан 100-ші атқыштар бригадасы
майданға аттанды. Оның құрамында 4890 жауыңгер, оның ішінде 2 қазақ қызы –
дәрігер Мәриәм Сарлыбаева және Мәншүк Мәметова болған екен. Бригаданы ұла
дана ақын Жамбыл өлеңімен шығарып салыпты.
Әскердің қиындығын Мәншүк ерлермен қатар көрді- жер жорғалап, судан
жүзіп, қалың ну ормандардан өтті, пулемет атып үйренді. 21-ші гвардиялық
атқыштар дивизиясының ең жақсы пулемет атқышы атағына ие болды. Ол
ержүректің үлгісі болды,оны дивизия жауыңгерлері мақтан тұтқан. 1943 жылдың
15-ші қазанында Псков облысындағы Невель қаласын босату үшін Изоча
станциясындағы 173,7 биіктігінде өте қатал соғыс болды. Мәншүк өзінің
әскери бөлімінің шабуылын пулемет отымен қолдады. Мәншүктің басына оқ тиді.
Соғғы күштерін жинап, Мәншүк пулеметін ашық жерге алып шығып, жодастарына
жолды тазалап, фашистердің тікелей бетіне атқан. Өлі Мәншүк пулеметтің
саптарын қолына тастай қатты қысып алған. Сол қан майданда Мәншүк Мәметова
ерлікпен қаза тапты.
Кеңес Социалистік Республикалар Одағы Жоғарғы Кеңесінің Жарлығымен
1944 жылдың 1-ші наурызында немес басқыншыларымен соғысу майданындағы
қолбасшының әскери тапсырмаларын бұлжытпай орындағаны үшін, көрсеткен
ерлігі үшін Мәншүк Мәметоваға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.
Мәншүк соғыстан аттанған Алматы қаласына Кеңес Одағының түпкір –
түпкірлерінен алғыс хаттар барды. Невель қаласында Мәншүк атында көше бар.

Әлия Нұрмұхаммедқызы Молдағұлова, Кеңес Одағының Батыры.
Әлия Ақтөбе облысы Хобда ауданы Бұлақ ауылында Сарқұлов Нұрмұхаммед
және Молдағұлова Маржанның отбасында 1925 жылдың 15-ші маусымында дүниеге
келген. Әлия 8 жасқа келгенде, анасы қайтыс болды. Нұрмұхаммед Сарқұловтың
қолында екі баласы ұлы Бағдат ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.