Өрттер мен жарылыстар

1 Өрттер мен жарылыстар
2 Өрттер
3 Пайдаланылған әдебиеттер:

Жарылыстар – бұл қысқа уақыт аралығында шектеулі көлемінде энергияның үлкен санының босауы. Ол қысыммен тек жоғары қатты ығысыған газды пайда болуына алып келеді. Аяқ асты кеңейген жағдайда қоршаған денеге соққылық, механикалық әсер етеді. Жарылыс қатты ортада төңірегін бұзып, ұсақтайды, ауа мен судың жойқын әсеріндегі ауалық немесе гидравликалық соққы толқындарын құрайды.
Жарылу қауіпі бар объекті – белгілі бір жағдайда жарылу қабілеті бар заттар пайдаланылатын, сақталатын, тасмалданатын объекті. Жарылу қауіпі бар объектілерге қорғаныс мұнай өндіруші, газ, химия, тоқыма объектілері нан өнімжері мен дәрі-дәрмек өнеркәсібі жылдам тұтынатын және жанатын сұйықтар сұйытылған газ қоймалары жатады.
Кәсіпорында ауаның бензиннің керосиннің, табиғи газдың буынан қант және ағаш шаңынан және т.б. жинақталуынан ау қоспасы жарылысын болдырмау үшін, бірінші кезекте ықтимал от шығу көздерін және кәсіпорындарды қорғауға бағыттталған шараларды жүргізеді, олардың негізгілері мыналар:
- жарылыс кезінде ең жоғарғы қысымға тең үктемені көтеруге қабілетті берік қоршауды, құрылғыларды жобалау;
- жарылу қауіпі бар аймақтарда оттегі құрамы қажетті жануардан аз алатын инертті ортаны, берік қабырғалар мен жарылу қаупі бар аймақты оқшауландыру;
- жарылу қауіпі бар өндірісті жарылыс болған жағдайда қоршаған ортаға залал келмейтін жерлерге орналастыру;
- жарылыс кезінде пайда болған қысымды шығару үшін арнайы сақтандырғыш клапондарын орнату;
- жарылысты жаншу (жарылу қауіпі бар қоспаны тұтана бастаған кезде алғашқы «дәрігерге» дейінгі көмек көрсеу алғашқы сәтте баяу көтерілетіндігін ескере отырып арнайы датчиктер дабылы бойынша жалынның таралуын шектейтін қондырғыға қосылады).

Жарылыс және өрт қауіпі бар объектілер төңірегінде орналасқан мектептер мен басқа ғимараттар отқа берік материялдардан салынады. Барлық ғимараттармен тұрақ жайлардың өрт каманддаларының тез сөндіруді бастау үшін ыңғайлы кіреберістері болуы қажет. Көшеде ауламен ғимаратта жалынды сөндіру үшін су алатын өрт крандары орналасады.
Ғимараттар мен көшелерде су мен өрт сөндіру құралдарының косымша көздері дайындалады. Ғимараттардың кәсіпорындардың тұрғын үйлердің аулалары қоқыспен жылдам тұтанатын материялдардан мұқият тазалануға, алғашқы (дәрігерге) дейінгі көмек көрсету баспалдақ торлары, дәліздер және кіре берістер бөгет заттардан босатылуы тиіс.

1. Х. Ә. Хұрлақұлы Қ.Б. Исабекова
«Тіршілік қауіпсіздігі» Түркістан – 2004 жыл.