Қарапайым амеба

Мазмұны

1. Қарапайымдардың шығу тегі
2. Қарапайым амеба

Біржасушалы кірпікшелі жәндіктердің басқаларынан негізгі айырмашылығы — денесін өте көп кірпікше қаптайды. Кірпікшелер қимылдау қызметін атқарады.
Кірпікшелілердің денесін жұқа, майысқақ қабықша қаптайды, сондықтан олардың денесі белгілі пішінін сақтайды (мысалы, ке-бісше). Бұларда сондай-ақ екі ядро — үлкен және кіші ядро бо-лады. Кіші ядро кірпікшелілер тіршілігінде жыныстық көбею қызметін атқарады. Жыныстық жолмен көбею кезінде екі кірпікшелі біріне-бірі жақындасып, кішкене ядроларын алмастырады. Үлкен ядро негізінен ісімді ядро болып табылады, ол кірпікшелілердің жынысты көбеюінен басқа барлық тіршілік әрекетіпе қаты-сады.
Кірпікшелілер екі түрлі жолмен көбейеді: екі кірпікшслінің біріне-бірінің жанасуы — жынысты жолы және кірпікшенің квл-денеңінен бөлінуі арқылы көбеюі — жыныссыз жол. Дене бөліктерін және кішкене ядросын алмастыру арқылы өтетін жынысты көбею жолы — тек кірпікшелілерге ғана тән қасиет, біржасушалылардың тобы басқа түрлерінен мұндай қасиет байқалмайды.
Кірпікшелілер — тұщы сулы ортаның мекендеушісі, оларды сондайақ тұздылау сулы ортадан да, теңіздерден және ылғалды топырақ арасынан да кездестіруге болады. Бұлардың көпшілігі жәндіктер мен омыртқалы жануарлардың паразиті болып табылады.
Қарапайымдардың шығу тегі. Жер бетіндегі жануарлардың ішінде ең қарапайым құрылыстысы біржасушалы жәндіктер тәрізді болып байқалады. Алайда тарих куәгері — табиғатта одан да қүрылысы қарапайым ағзалар болған. Осы заманғы карапайымдардың ішіндегі ең қарапайым құрылыстысы — жалаңаш амеба.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. www.stud.kz
2. www.ustaz.kz
3. www.google.kz

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

1. Қарапайымдардың шығу тегі
2. Қарапайым амеба

Қарапайымдардың шығу тегі
Біржасушалы кірпікшелі жәндіктердің басқаларынан негізгі айырмашылығы —
денесін өте көп кірпікше қаптайды. Кірпікшелер қимылдау қызметін атқарады.
Кірпікшелілердің денесін жұқа, майысқақ қабықша қаптайды, сондықтан
олардың денесі белгілі пішінін сақтайды (мысалы, ке-бісше). Бұларда сондай-
ақ екі ядро — үлкен және кіші ядро бо-лады. Кіші ядро кірпікшелілер
тіршілігінде жыныстық көбею қызметін атқарады. Жыныстық жолмен көбею
кезінде екі кірпікшелі біріне-бірі жақындасып, кішкене ядроларын
алмастырады. Үлкен ядро негізінен ісімді ядро болып табылады, ол
кірпікшелілердің жынысты көбеюінен басқа барлық тіршілік әрекетіпе қаты-
сады.
Кірпікшелілер екі түрлі жолмен көбейеді: екі кірпікшслінің біріне-
бірінің жанасуы — жынысты жолы және кірпікшенің квл-денеңінен бөлінуі
арқылы көбеюі — жыныссыз жол. Дене бөліктерін және кішкене ядросын
алмастыру арқылы өтетін жынысты көбею жолы — тек кірпікшелілерге ғана тән
қасиет, біржасушалылардың тобы басқа түрлерінен мұндай қасиет байқалмайды.
Кірпікшелілер — тұщы сулы ортаның мекендеушісі, оларды сондайақ
тұздылау сулы ортадан да, теңіздерден және ылғалды топырақ арасынан да
кездестіруге болады. Бұлардың көпшілігі жәндіктер мен омыртқалы
жануарлардың паразиті болып табылады.
Қарапайымдардың шығу тегі. Жер бетіндегі жануарлардың ішінде ең
қарапайым құрылыстысы біржасушалы жәндіктер тәрізді болып байқалады. Алайда
тарих куәгері — табиғатта одан да қүрылысы қарапайым ағзалар болған. Осы
заманғы карапайымдардың ішіндегі ең қарапайым құрылыстысы — жалаңаш амеба.
Солай бола тұрса да талшықтылар тобына жататын кейбір жәндіктердің
өсімдіктерше және жануарларша қоректенуі плазмалылар класына жататын
амебалардың қарапайым жәндіктерге бастама болуына күмән келтіреді.
Зоологтардың пікірі бойынша жәндіктің қоректену тәсілінің маңызы зор екені
белгілі. Ал амебалар жануарлар тәрізді қоректенеді. Алайда өсімдіктерше
қоректенетін талшықтыларды да қарапайымдардың арғы тегінен санау дұрыс
емес. Бүкіл қарапайымдардың арғы тегі құрылысы өте қарапайым әртекті
тәсілмен қоректенетін ядролы амеба тәрізді тірі ағзалар деп есептеледі.
Ондай тірі ағза жалған аяғымен де, талшығымен де қозғалғаны дәлелдене
түсуде. Сөйтіп, жалғанаяқты тірі ағзадан — амеба тәрізді, ал талшықты
қарапайым тірі ағзадан талшықты қарапайым жәндіктер таралды деген ұғым
дәлірек болып табылады. Кірпікшелілер дене құрылысы жағынан басқа қарапайым-
дардан әлдеқайда күрделі болса да, кірпікшелері қимыл қызметін
атқаратындықтан талшықтылардан таралды деген пікірлер бар.

Қарапайым амеба
Тұщы суда, батпақты жердегі мүктер арасында тіршілік ететін амебалар
жалаңаш амеба және бақалшақты амеба түрінде кездеседі. Суретте денесінің
сыртында бақалшағы болмайтын жалаңаш амебалар: шектелме амеба, қарапайым
амеба, айырма амеба, сәулелі амеба, шымыр амеба және кеп аяқты амебалар мен
сыртында бакалшағы бар бақалшақты амебалар бейнеленген. Амебалардың түрлері
өте көп, тек теңізде ғана тіршілік ететін, қайырылған теңіз түбіндегі
қалдықтар мен жыныстар арасынан бақалшақтары құрылысқа пайдаланылатын,
диаметрі 0,1 миллиметрден 20 сантиметрге дейін жететін ерекше бақалшақты
шұрыкденелілерді кездестіруге болады (оның кейбір түрлері суретте
бейнеленген) 1. Жалаңаш амебалар, бақалшақты амебалар және теңіз
тамыраяқтылар класс тармағына жатқызылады. Бұлардың дене пішіні, құрылысы,
тіршілік әрекетінде аздаған өзгерістер болғанмен, негізгі белгілері ортақ
болгандықтан, жалғанаяктылар класына топтастырылады. Біз осы кластың өкілі,
кез келген токтау суларды кездесетін қарапайым амебамен танысамыз.
Қарапайым амебаның тіршілігі, сыртқы құрылысы жәме қозғалуы. Бұл —
жалаңаш амебалардың едәуір ірі денелі түрі, оның дене мөлшері миллиметрдің
15—34 бөлігіндей болады Қарапайым амебаның негізгі мекені — су
өсімдіктерінің шіріген жапырағымен органикалық заттары мол суқойма
түбіндегі тұнба. Оның тұрақты пішіні болмайды, денесі қоймалжың
цитоплазмадан және кішкене ядродан құралған біржасушалы біртұтас тірі
шырыштантан құралады 2.Денесінің мөлшері ете кішкене болғандықтан,
қарапайым ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.