Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД)

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1ТМД.ның құрылымы
2 ТМД.ның Қазақстанға әсері
3 Қазақстанның ТМД шеңберіндегі ынтымақтастығы
4 ТМД елдерінің тілдері
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланған әдебиет

Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) — ыдыраған КСРО орнына 1991 ж. 21 желтоқсанда құрылған халықаралық ұйым.
1991 ж. желтоқсанның 8-інде Минскіде (Беловеж) Ресей, Беларус және Украина басшылары кездесіп, 1922 ж. КСРО құрылуы туралы Келісімі істен жойылғандығы және ТМД құрылғандығы туралы келісімге қол қойды. 1991 ж. желтоқсаннның 13-інде Орта Азия мен Қазақстан басшылары Ашғабатта кездесіп, «Беловеж келісімін» қолдайтындықтарын мәлімдеді. 1991 ж. желтоқсаннның 20-ында Әзірбайжан, Әрменстан, Беларус, Гүржістан, Қазақстан, Қырғызстан, Молдова, Ресей, Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан басшылары Алматыда 21 желтоқсанда ТМД-ны құру туралы Келісім хаттамасына қол қойды. Кездесуге қатысушылар ішкі және сыртқы саясаттың әртүрлі салаларында ынтымақтастыққа бейілділігін растайтын, бұрынғы КСР Одағының халықаралық міндеттемелерін орындауға кепілдік жариялайтын Алма-Аты Декларациясын қабылдады. 1993 жылғы желтоқсанда Достастыққа Грузия қосылды, ал 2009 жылғы 18 тамызда аталған бірлестіктен шықты. Түрікменстан ТМД-ның қауымдастырылған мүшесі болып табылады. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы мемлекет болып табылмайды және ұлтүстілік өкілеттікке ие емес. Ол өзінің барлық мүшелерінің егеменді теңдігіне негізделген және 1993 жылғы 22 қаңтардағы Жарлығы бойынша іс-әрекет жасайды. Достастықтың мүше мемлекеттері халықаралық құқықтың дербес және теңқұқықты субъектілері болып табылады.

1. Назарбаев Н.А. Сындарлы он жыл. Алматы, 2003.
2. Қазақ Энциклопедиясы, 8-том
3. Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, "Зияткер" ЖШС, 2007.
4. Назарбаева Д.Н. Взаимодействие стран – членов СНГ и проблемы интеграции. Алматы, 1998.
5. Назарбаева Д.Н. Содружесво Евразия. Москва, 2003.
6. Козбеков У.О. Внешние экономические отношения государств в переходной период. Алматы, 1997.

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1ТМД-ның құрылымы
2 ТМД-ның Қазақстанға әсері
3 Қазақстанның ТМД шеңберіндегі ынтымақтастығы
4 ТМД елдерінің тілдері
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланған әдебиет

Кіріспе
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) — ыдыраған КСРО орнына 1991 ж.
21 желтоқсанда құрылған халықаралық ұйым.
1991 ж. желтоқсанның 8-інде Минскіде (Беловеж) Ресей, Беларус және
Украина басшылары кездесіп, 1922 ж. КСРО құрылуы туралы Келісімі істен
жойылғандығы және ТМД құрылғандығы туралы келісімге қол қойды. 1991 ж.
желтоқсаннның 13-інде Орта Азия мен Қазақстан басшылары Ашғабатта кездесіп,
Беловеж келісімін қолдайтындықтарын мәлімдеді. 1991 ж. желтоқсаннның 20-
ында Әзірбайжан, Әрменстан, Беларус, Гүржістан, Қазақстан, Қырғызстан,
Молдова, Ресей, Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан басшылары Алматыда 21
желтоқсанда ТМД-ны құру туралы Келісім хаттамасына қол қойды. Кездесуге
қатысушылар ішкі және сыртқы саясаттың әртүрлі салаларында ынтымақтастыққа
бейілділігін растайтын, бұрынғы КСР Одағының халықаралық міндеттемелерін
орындауға кепілдік жариялайтын Алма-Аты Декларациясын қабылдады. 1993 жылғы
желтоқсанда Достастыққа Грузия қосылды, ал 2009 жылғы 18 тамызда аталған
бірлестіктен шықты. Түрікменстан ТМД-ның қауымдастырылған мүшесі болып
табылады. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы мемлекет болып табылмайды және
ұлтүстілік өкілеттікке ие емес. Ол өзінің барлық мүшелерінің егеменді
теңдігіне негізделген және 1993 жылғы 22 қаңтардағы Жарлығы бойынша іс-
әрекет жасайды. Достастықтың мүше мемлекеттері халықаралық құқықтың дербес
және теңқұқықты субъектілері болып табылады.

ТМД-ң құрылымы
Мемлекеттер басшыларының кеңесі;
Үкіметтер басшыларының кеңесі;
Сыртқы істер министрлерінің кеңесі;
Экономикалық кеңесі;
Қорғаныс министрлерінің кеңесі;
Шекаралық әскер басшыларының кеңесі;
ТМД Экономикалық соты;
ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің парламентаралық ассамблеясы;
Достастықтың жарғылық және басқа да органдарының жанындағы ТМД-ға қатысушы
мемлекеттердің Тұрақты өкілетті өкілдері;
ТМД Экономикалық кеңесі жанындағы Экономикалық мәселелер жөніндегі
комиссиясындағы Достастық мемлекеттерінің тұрақты Өкілетті өкілдері;
ТМД-ның Атқарушы комитеті.

ТМД-ның Қазақстанға әсері
Тәуелсіз Мемлекет Достастығы 1991 жылы құрылды . Достастықтың құрылуы
тәуелсіз мемлекеттердің бір мемлекеттен өркениетті формаға өтуін
қамтамасыздандырып, олардың арасында толық егеменді мемлекет және
халықаралық құқық принципінің негізінде жаңа қатнасты құруға көмектесті.
Мұндай мемлекеттердің кеңесінде республикалар арасында еңбек бөлінісі
қолайлы , яғни олапрдың әр қайсысы өнім түрлерін оларға қолайлы жағдайда
өндіру үшін. Белгілі салада арнайы территориялар арқылы өнімді орналастыру
қоғамдық еңбек үнемді болады. Бұл ТМД елдерінде жақсы өткізіліп отыр. ТМД –
ға кіріп отырған әрбір мемлекет өэ бағыты бойынша машықтануда. Қазақстанның
жаңа тарихы 15 –жыл шамасымен есептеледі. Бір кеңестік уақыт кезінде
республиканың экономикасы халық шаруашылығының кешені беріліп отырған
мәтінде қаралса, ал енді Қазақстанның орны мен рөлін жаһандық экономикада
толығымен айталамыз. Әлемдік экономиканың конценрациясының көлемі келесі
параметрмерге шағылысады. Әлемдегі ішкі өнімнің ЖІӨ - нің көптен бір бөлігі
29 дамыған мемлекетке қатысты – 54,6 %, оның ішінде үлкен 7 – ке – 43,0%
кіреді, АҚШ – 20,9%, 12 – мемлекет кіреді Евроодақ – 15,3% кіреді. Әлемдегі
146 – мемлекеттен құрайтын жаңа құрушы нарық пен дамушы мемлекетке әлемдік
ЖІӨ - нің 7,2% құрайды, оның ішінде 3,8% ТМД – ның 12 мемлекеті кіреді.
Қазіргі уақытта Қазақстан әлемдік ЖІӨ - де 0,1% құрайды. Сонда да, 1995
жылдан бастап 1,75% ке өсті 1999 жылы осы көрсеткіш айқын төмендеді, яғни
ол 2 факторға байланысты. Біріншіден, 1997 – 1998 жылығы Азия – Ресей қаржы
дағдарысының салдарынан. Екіншіден, 1999 жылдың сәуір айында республикада
өткен ұлттық валюталық девальвациясы.
Ал 2000 жылдан бастап Қазақстан әлемдік ЖІӨ - мі тұрақты өсуде.
Бірақта өсу қарқыны бойынша Қазақстанды әлемдегі көптеген мемлекеттер
озуда. Тасмалдау экономикасының өсу динамикасының салыстырмалы анализінің
көрсеткіші бойынша, 1999 жылдан бастап Орталық және Шығыс Европа
мемлекеттері мен салыстырғанда Қазақстанның ЖІӨ - нің арқыны өзгеріс
табуда. 90 жылдармен салыстырғанда, соңғы жылдары Қазақстандағы ЖІӨ - нің
өсуі ірі мұнай экспортының түсуіне байланысты. Экспорттық кірісте
көмірсутегі шикізаты негізі қайнар көзі болып есептелетін мемлекеттерде
экономика динамикасының өсіуі экспортық кірісте энегетика тауары емес
мемлекеттермен салыстырғанда төмен. Әлемдік тауар және қызмет экспорты
дамыған мемлекеттерде 71,8% құрайды, оның ішінде, осы көрсеткіштің 42,3%
әлемдегі 7 жетекші мемлекеттің үлесіне кіреді әлемденгі тауарлар мен қызмет
экспортының 21,2% дамушы мемлекеттерге қатысты, транзиттік экономика
мемлекеттерінің үлесіне 7%, оның ішінде ТМД мемлекеттеріне 2,7% кіреді.
Қазіргі Қазақстанның әлемдік шаруашылықпен бірігіуін сыртқы сауда маңызды
болып отыр. Соңғы 10 – жылда Қазақстанның тауар экспорты мен қызметі 2 –
есеге артты. Бұл 3 фактормен түсіндіріледі. Біріншіден, шетел
инвестициясының ағымының көлеміне қолайлы инвестициялық климат құру ықпалын
тигізді, оның үлесі мемлекеттегі мұнай шығару саласының дамуына
баңытталады. Өз кезегінде, бұл газ және мұнай алу өсімін шақырды.
Екіншіден, әлемдік нарықтағы көмірсутегінің шиказытының қолайлы
конъюнкурасы Республикадағы экспорт потенциалының өсуіне ықпалын тигізді.
Үшіншіден, соңғы он жылда, Қазақстандық тауар және қызмет экспортының үлесі
әлемдік сауданың қарқынды дамуымен салыстырғанда өсті.
Қазақстандағы тауар экспортының өсуі әлемдегі басқа мемлекеттермен
салыстырғанда жоғары. Осы он жылда тауар экспорты 3,8% есеге, ал импорт
3,3 % есесге өсті. Қазақстанның тауар экспортының жоғары қарқынды өсуі
соңғы 3 жылда білінді. Қазақстанның әлемдік экономикадағы интеграциясының
(бірігуі) көлемін шетел инвестициясы ағымындағы жақындық және аймақтық
географияны оқуы негізінде жобалау керек. Республикадағы экономикалық
реформалар негізігі бағыттарының бірі инвестициялық саясаттың тартымдылығы
болып қала береді, яғни ол жергілікті және шетел инвестициялары үшін
қолайлы жағдай туғызады. Қазақстандағы инвестициялық жағдай транзиттік
мемлекеттер арасында тартымды болып отыр. Бұл республикамыз ТМД
мемлекеттерінің арасында инвестициялық деңгейде кредиттік рейтингіні
бірінші болып алуымен расталады. Қазақстан потенциалдық инвесторлар үшін
экономиканың тартымдылығы, саяси жүйенің тұрақтылығы және қаржы ресурстары
арқылы ТМД-дағы қалған мемлекеттердің алдында келе жатыр. Қазақстан
транзиттік экономика мемлекеттірінің арасында шетел инвестициясының тура
ағымы (ПИИ) көлемі бойынша жетекші орындардың біріне ие. Жаһандық көлемі
бойынша Қазақстанның шетел инвестициясының тура ағымына үлесі жылдан жылға
өсу үстінде. 1999-2000 жылдары республикадағы шетелдік инвестицияның тура
ағымының салмағы әлемдік көлемде төмендеді, бірақта бұл көрсеткіш тез арада
өзгерді. Соңғы 3 жылда жаөандық ағымдағы Қазақстанның шетелдің
инветсициясының тура ағымы 0,35% деңгейінде тұр.бұл көрсеткіштің максималды
мағынасы жағдайы 2000 жылдан белгіленді. Ереже бойынша инвестициялық климат
қолайлы. Кейін, ішкі секілді инветсициясының көлемі өседі. Шетелдегідей,
олардың өндірісі мемлекеттегі экономиканың қарқынды өсуі қолдауды шешеді.
Қазақстан, соңғы 9 жылда әлемдегі көптеген мемлекеттер мен аймақтардың
шетелдік инвестициясының ағым динамиканың тартымы бойынша анықтады. 2003
жылы 1995 жылмен салыстырғанда, өсу 214,5% өсті. Дамушы мемлекеттерде бұл
көрсеткіш 178,2 %-ке тең, ал дамушыларда ол 153,8 %, орталық шығыс Европа
мемлекеттерінде 147 %, ал Ресейде 43,3 % түскені белгіленді. 1993-2004
жылдар аралығында шетелдік инвестициялық ағымының Қазақстан экономикасына
бағытталған комулятивті ағымы $ 34 млрд. құрады, оның көп бөлігі мұнай-газ
секторынан келеді. $ 18,9 млрд. немесе жалпы көлемі 55,1 % . Әлемдік
көлемде макроэкономикалық параметрлерге қарамастан, қазақстанда
перспективті дамуы үшін ірі потенциалдар бар, яғни ол табиғи ресурсқа бай.
Қазіргі кезде 500 орында 1225 минералды шикізат түрі барын айтуы
жеткілікті. Республика осы түрлері бойынша әлемдегі позицияда жетекші орын
алады. Қазақстан мырыш, вольфрам және бариттен әлемде бірінші орын алады,
ал күміс, қорғасын, хромнан екінші мыстан, марганец,флюориттан үшінші,
малибденнен төртінші орындар алып, алтын бойынша бірінші ондыққа кіреді.
Біздің мемлекет әлемде темір рудасы бойынша 8 % құрайды, ураннан шамамен
25 %-ын құрайды. әлемде мұнайды барлау бойынша Қазақстан 13-ші орынға ие.
2003 жылдың басында мұнай және газ барлау бойынша 4,6 млрд тонна құрады,
оның ішінде газ 331,5 млн. тонна құрайды. Каспийдегі мұнай 1,6 млрд –қа
бағаланады, ол қара алтының 38% құрайды. Табиғи газ 3 трлн шаршы метрге
тең. 1995-2004 жылдары ішкі сауда көлемі 3,6 есеге өсіп, 2004 жылы 32877,5
млн. АҚШ долларын құрады. 1999 жылдан кейің экспорт операциясының өсу
қарқыны 10%, ал 2000 жылы 50 %, 2004 жылы 56 % өсті. Ішкі сауда өсімі
экспорт көлеміінң ұлғаюы секілді, импорт операцисынада ықпалын тигізді.
Сыртқы сауда географиясы өндірістің әртүрлілігінің кеңеюі
(диверсифицированность), яғни тәуелсіздің жылдарында ТМД-ны қосты. 2004
жылы Қазақстандағы сауда құрлымындағы бірінші орынға Европалық одақ, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.