Түс көру әлемі

ЖОСПАР

І. Кіріспе:
1.1. Түс көру әлемі
ІІ. Негізгі бөлім:
2.1. Түстің мағынасы, оны жору сипаттары
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Түс Көру – қиял процесінің ұйқы кезіндегі енжар бейнесі. Түс көруді физиологиялық тұрғыда түсіндірген академигі И.П.Павловтыңпікірі бойынша ұйқы кезінде ми клеткаларының қызметі толық тежелмейді, кейбір бөлімдері ояу қалпындағыдай жұмыс істей береді. Ми қыртысының осындай бөліктерін “күзетші пункт” деп атайды. Күзетші пункттерде адамның бұрынғы көрген, естіген, дәмін татқан нәрселердің бейнелері (бейнелі ойдың ісін басқаратын оң жақ ми сыңарында) қайта “тіріледі”.
Түсте ақылға сыймайтын бейнелердің туындауын мидағы сигнал жүйелерінің арасындағы байланыстың әлсіреп, бірінші сигнал жүйесінің іске қосылып, екінші сөздік сигналдардың толық тежелуімен түсіндіріледі. Осы түстерде алған әсерлердің болып көрмеген қиысулары ретінде түсіндірген И.М. Сеченов адамның ояу кезіндегі басынан кешкен оқиғалардың есепсіз көп фактілері себеп болады деп білді. Адамның дене мүшелеріндегі жайсыздық та әр түрлі түс көруге себеп болады. Түс Көру-ді зерттеу бейсаналылықты танудың жолы, адамның жан жүйесін түсінуге ықпал етеді деп білген психоаналитиктер түс көруді физиологиялық, соматик. емес, психол. құбылыс деп білді. З.Фрейд Түс Көру-дің айқын мазмұнымен қатар тылсым астары да бар, сондықтан түс адамның бейсаналық деңгейіндегі ойларының символдық бейнесі деп білді. К.Юнг бойынша Түс Көру адам санасынан тыс, оның рухани дүниесіндегі сана мен бейсаналықтың арасын байланыстыратын, болашақты болжайтын транценденталды құбылыс деп санады. Адамның психик. өмірі бейсаналықтың тереңінен тамыр алады, санамыз болса жанның орасан зор бейсаналық әлемінің аз ғана бөлігін бейнелейді. Түсте сана ұлғайып, кеңістіктік-уақыттық шектер жойылады, адам өзін басқа уақытта, кеңістікте, әлемде, мүлдем басқа күйде сезіне алады. Қазақ дәстүрлі қоғамында да Түс көруге бей-жай қарамағанын, мән беріп, мағынасын жорығанын ауыз әдебиеті мұраларынан, ырымдар мен жоралардан көруге болады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. "Қазақ Энциклопедиясы" 9 том
2. www.google.kz

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Түс Көру – қиял процесінің ұйқы кезіндегі енжар бейнесі. Түс
көруді физиологиялық тұрғыда түсіндірген академигі И.П.Павловтыңпікірі
бойынша ұйқы кезінде ми клеткаларының қызметі толық тежелмейді, кейбір
бөлімдері ояу қалпындағыдай жұмыс істей береді. Ми қыртысының осындай
бөліктерін “күзетші пункт” деп атайды. Күзетші пункттерде адамның бұрынғы
көрген, естіген, дәмін татқан нәрселердің бейнелері (бейнелі ойдың ісін
басқаратын оң жақ ми сыңарында) қайта “тіріледі”.
Түсте ақылға сыймайтын бейнелердің туындауын мидағы сигнал жүйелерінің
арасындағы байланыстың әлсіреп, бірінші сигнал жүйесінің іске қосылып,
екінші сөздік сигналдардың толық тежелуімен түсіндіріледі. Осы түстерде
алған әсерлердің болып көрмеген қиысулары ретінде түсіндірген И.М. Сеченов
адамның ояу кезіндегі басынан кешкен оқиғалардың есепсіз көп фактілері
себеп болады деп білді. Адамның дене мүшелеріндегі жайсыздық та әр түрлі
түс көруге себеп болады. Түс Көру-ді зерттеу бейсаналылықты танудың жолы,
адамның жан жүйесін түсінуге ықпал етеді деп білген психоаналитиктер түс
көруді физиологиялық, соматик. емес, психол. құбылыс деп білді. З.Фрейд Түс
Көру-дің айқын мазмұнымен қатар тылсым астары да бар, сондықтан түс адамның
бейсаналық деңгейіндегі ойларының символдық бейнесі деп білді. К.Юнг
бойынша Түс Көру адам санасынан тыс, оның рухани дүниесіндегі сана мен
бейсаналықтың арасын байланыстыратын, болашақты болжайтын транценденталды
құбылыс деп санады. Адамның психик. өмірі бейсаналықтың тереңінен тамыр
алады, санамыз болса жанның орасан зор бейсаналық әлемінің аз ғана бөлігін
бейнелейді. Түсте сана ұлғайып, кеңістіктік-уақыттық шектер жойылады, адам
өзін басқа уақытта, кеңістікте, әлемде, мүлдем басқа күйде сезіне алады.
Қазақ дәстүрлі қоғамында да Түс көруге бей-жай қарамағанын, мән беріп,
мағынасын жорығанын ауыз әдебиеті мұраларынан, ырымдар мен жоралардан
көруге болады.

Түс көру әлемі
Түс Көру адамның ырқынан тыс болғандықтан оны көрудің мағынасынан гөрі
түсті жоруға көбірек көңіл бөлген. Түсті әрдайым жақсылыққа жорып, “Түс –
балқыған қорғасын” оны жақсылыққа жорысаң – жақсы ниет қабыл болып
жақсылыққа айналады, жамандыққа жорысаң – жамандыққа айналуы мүмкін деген
ұғым бар. Түсті рухани әлемнің хабаршысы ретінде қабылдау діни танымға жат
емес. Түс Көру-де рухани адамға аян берілетіні, ғайыптан болашақтан хабар
берілетіні жайлы көптеген аңыз әңгімелер бар. Құранда аты аталатын Жүсіп
пайғамбардың (ғ.с.) түсінде аян алуы мен түс жору ғылымын иеленуі Құдайдың
құдіреті деп сенеді. Түс Көру мен оны жору діни және рухани танымға жат
емес, адамның рухани өміріндегі, психол. халіндегі маңызды құбылыс.
Әйтеуір, түстің адам болашағына, ғылыми жаңалықтар ашуға қатысы өте
таңғажайып. Атақты ғалым Д. И. Менделеев химиялық кестені түсінде көріп,
өңінде оны есіне түсірген ғой. Оқиға негізінен, былай болған: химиялық
элементтердің орнын анықтаумен ұзақ жылдар айналысқан ұлы ғалым азапты
ойдың тұтқынына түсіп, газ, металдың басын біріктіруші заңды жасай алмай
қалжырап, отырған орнында ұйқыға кетеді. Түсінде ол атақты Менделеев
кестесін көреді. Шырт ұйқыдан шошып оянған ғалым әлгі кестені қағазға
түсіреді. Жер – жаһанда бұрын-соңды өмір сүрген астрологтар мен
көріпкелдердің ең әйгілісі Мишель Нострадамус те (де Нотр-Дам) 1549 жылы
түс көріп, сол күннен бастап өзінің болашақты болжаған атақты Центуриялар
(Ғасырлар) атты еңбегін (2242 жылдық аралықты қамтыған, яғни 1555 жылдан
3797 жылға дейін) жазуға отырған. Жиырма үш жасар француз философы Рене
Декарт болса, түс көру арқылы ХVІІ ғасырдың ұлы ғалымына айналған.

Түстің мағынасы, оны жору сипаттары
Түстің мағынасы, оны жору сипаттары жөнінде фольклортанушы Ә.Диваев
(Түстің баяны) пен ғалым Э.Б.Тайлор (Первобытная культура) жан-жақты
зерттеу жүргізген болатын. Бұрын да, қазір де түстің мәнін ашуға ғылыми
талпыныстар жасалғанымен, оның сыры толық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.