Мал шаруашылығы және балық шаруашылығы
Мал шаруашылығы
Балық шаруашылығы
Балық шаруашылығы
Мал шаруашылығы — ауыл шаруашылығының маңызды әрі жетекші саласы. Ол да өсімдік шаруашылығы тәрізді өте ежелден келе жатқан және барлық жерге кең таралған шаруашылық. Оған шабындықтар мен жайылымдық жердің егістік жерлермен салыстырғанда үш есе артық болуы дәлел. Сонымен қатар өндірілетін дәнді дақылдардың жартысына жуығы және көптеген техникалық дақылдардың қалдықтары малға жем ретінде пайдаланылады. Қазіргі кезде мал шаруашылығының етті және сүтті бағыттағы ірі қара, шошқа, қой, құс өсіру сияқты дүниежүзілік маңызы бар салалары қарқынды дамуда.
Ірі қара өсіру қоңыржай белдеудің табиғи және мәдени жайылымдармен жақсы қамтамасыз етілген орман, орманды дала, дала аймақтарында жақсы жолға қойылған. Дүние жүзі бойынша ірі қараның мал басы 1,3 млрд-қа жетіп отыр. Өндірілетін сүттің барлығын дерлік, ал еттің 35%-ын осы ірі қара малы береді. Интенсивті сүтті және етті-сүтті бағыттағы мал шаруашылығы дамыған елдерге тән, оларда мал қолда да, жайылымда да бағылады. Өнімділік өте жоғары болғандықтан, бұл шаруашылық саласы жылдан-жылға өркендеуде. Етті бағыттағы мал кәбінесе қоңыржай және субтропиктік белдеулердің неғұрлым құрғақ аудандарында таралған. Онда экстенсивті отарлап жайылымда бағу және көшпелі мал шаруашылығы басым келеді. Дүние жүзінде етті ең көп өндіретін елдер қатарына АҚШ, Қытай, Бразилия, Аргентина және Ресей жатады.
Ірі қара өсіру қоңыржай белдеудің табиғи және мәдени жайылымдармен жақсы қамтамасыз етілген орман, орманды дала, дала аймақтарында жақсы жолға қойылған. Дүние жүзі бойынша ірі қараның мал басы 1,3 млрд-қа жетіп отыр. Өндірілетін сүттің барлығын дерлік, ал еттің 35%-ын осы ірі қара малы береді. Интенсивті сүтті және етті-сүтті бағыттағы мал шаруашылығы дамыған елдерге тән, оларда мал қолда да, жайылымда да бағылады. Өнімділік өте жоғары болғандықтан, бұл шаруашылық саласы жылдан-жылға өркендеуде. Етті бағыттағы мал кәбінесе қоңыржай және субтропиктік белдеулердің неғұрлым құрғақ аудандарында таралған. Онда экстенсивті отарлап жайылымда бағу және көшпелі мал шаруашылығы басым келеді. Дүние жүзінде етті ең көп өндіретін елдер қатарына АҚШ, Қытай, Бразилия, Аргентина және Ресей жатады.
Мал шаруашылығы және балық шаруашылығы
Мал шаруашылығы — ауыл шаруашылығының маңызды әрі жетекші саласы. Ол
да өсімдік шаруашылығы тәрізді өте ежелден келе жатқан және барлық жерге
кең таралған шаруашылық. Оған шабындықтар мен жайылымдық жердің егістік
жерлермен салыстырғанда үш есе артық болуы дәлел. Сонымен қатар өндірілетін
дәнді дақылдардың жартысына жуығы және көптеген техникалық дақылдардың
қалдықтары малға жем ретінде пайдаланылады. Қазіргі кезде мал
шаруашылығының етті және сүтті бағыттағы ірі қара, шошқа, қой, құс өсіру
сияқты дүниежүзілік маңызы бар салалары қарқынды дамуда.
Ірі қара өсіру қоңыржай белдеудің табиғи және мәдени жайылымдармен
жақсы қамтамасыз етілген орман, орманды дала, дала аймақтарында жақсы жолға
қойылған. Дүние жүзі бойынша ірі қараның мал басы 1,3 млрд-қа жетіп отыр.
Өндірілетін сүттің барлығын дерлік, ал еттің 35%-ын осы ірі қара малы
береді. Интенсивті сүтті және етті-сүтті бағыттағы мал шаруашылығы дамыған
елдерге тән, оларда мал қолда да, жайылымда да бағылады. Өнімділік өте
жоғары болғандықтан, бұл шаруашылық саласы жылдан-жылға өркендеуде. Етті
бағыттағы мал кәбінесе қоңыржай және субтропиктік белдеулердің неғұрлым
құрғақ аудандарында таралған. Онда экстенсивті отарлап жайылымда бағу және
көшпелі мал шаруашылығы басым келеді. Дүние жүзінде етті ең көп өндіретін
елдер қатарына АҚШ, Қытай, Бразилия, Аргентина және Ресей жатады.
Ет өндіруден жетекші елдер
Елдер Өндіру көлемі, млн т Ет өндірудегі үлесі, %
Қытай 55,3 24,5
АҚШ 35,8 16,6
Бразилия 11,7 5,4
Франция 6,5 3,0
Германия 6,2 2,9
Үндістан 4,6 2,2
Ресей 4,4 2,0
Испания 4,4 2,0
Мексика 4,1 1,9
Ұлыбритания 3,8 1,8
Дүние жүзі бойынша 216,2 100,0
Сүт өндіру бағытындағы ірі қара өсіру көбінесе қала маңы мен халық
тығыз қоныстанған аудандарда дамыған. Әсіресе Еуропа мен Солтүстік
Американың орман зонасында орналасқан елдерде жақсы жолға қойылған. Сүт
өндіруден АҚШ, Ресей, Үндістан, Бразилия және Батыс Еуропа елдері ерекше
көзге түседі. Жайылымдық жерлер мен шөптесін өсімдіктердің жеткілікті
болғанына қарамастан, Африкада, әсіресе, оның тропиктік аймақтарында ірі
қара саны өте аз. Оның басты себебі — ұйқы ауруының қоздырғышын тарататын
цеце шыбыны. Сондықтан мұнда бұл ауруға шалдықпайтын ірі қарадан зебу
өсіріледі.
Шошқашаруашылығы дүниежүзілік ет өнімінің 40%-ға жуығын береді, қазір
оның саны 0,8 млрд-тан асып отыр. Ірі қарамен салыстырғанда күй талғамай-
тындықтан және тез өсіп-өнетіндіктен бұл шаруашылық адамдар тығыз
қоныстанған аймақтарда кең тараған. Дүние жүзіндегі шошқа санының жартысына
жуығы Азияға, оның ішінде, ең алдымен, Қытайға келеді (Азияның қандай
елдерінде шошқа мүлдем өсірілмейді, оның себебі неліктен?). Сонымен қатар
АҚШ, Бразилия, Германия, Ресей, Польша елдерінде де шошқа шаруашылығы жақсы
дамыған.
Қой шаруашылығы ет-жүн бағытындағы және биязы, жартылай биязы жүн
бағытындағы болып бөлінеді. Ет-жүн бағытындағы қой шаруашылығы ылғалы
жеткілікті және климаты біршама жұмсақ аудандарда, ал биязы жүнді қой
шаруашылығы неғұрлым құрғақ аудандарда таралған. Дүние жүзі бойынша қой
саны 1,2 млрд басқа жетіп отыр. Қой шаруашылығының ет-жүн бағытындағы
тауарлы өндірісі Солтүстік және Оңтүстік Американың, Аустралия мен
Оңтүстік Еуропаның, Орталық және Орта Азияның, Оңтүстік Африканың қоңыржай
және субтропиктік белдеулерінің құрғақ аудандарында жақсы дамыған. Биязы
жүнді қойлар өте сапалы жүн береді, ол жүн маталарын жасау, кілем тоқу мен
тері-былғары өнеркәсібінде қолданылады. Алдыңғы Азия, Орта Азия және
Оңтүстік Африка елдерінде қаракөл елтірісін дайындау жолға қойылған. Дүние
жүзіндегі қойы ең көп ел — Аустралия (130 млн астам), одан кейін Қытай (112
млн астам). Ал Қазақстандағы қойдың саны 2004 жылы 13 млн-нан сөл ғана
асты. Жүн өндіруден жетекші елдер қатарына Аустралия, Қытай, Жаңа Зеландия,
Уругвай және Ресей жатады.
Қой шаруашылығының дүние жүзіндегі аса ірі аймағы — Аустралияның
шөлейтті аудаңдары. Қойдың басым көпшілігі жеке иелерге немесе
компанияларға қарайтын ірі қой шаруашылығында өсіріледі. Ондай
шаруашылықтар шипстейшнз деп аталады. Шипстейшнз бірнеше ондаған, кейде
тіпті жүздеген мың гектарды алып жатады. Оның ең үлкенінің ауданы 2 мың км2-
ден асады. Мұнда бір мезгілдегі қой басы 10—20, тіпті 50—100 мыңға дейін
жетеді. Қой бүкіл жыл бойы табиғи жайылымдарда жайылып бағылады. Көбінесе
жоғары сапалы жүн беретін аустралия тұқымының биязы жүнді меринос қойлары
өсіріледі. Гоулберне қаласында осы қойға Үлкен Меринос деп аталатын
ескерткіш ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мал шаруашылығы — ауыл шаруашылығының маңызды әрі жетекші саласы. Ол
да өсімдік шаруашылығы тәрізді өте ежелден келе жатқан және барлық жерге
кең таралған шаруашылық. Оған шабындықтар мен жайылымдық жердің егістік
жерлермен салыстырғанда үш есе артық болуы дәлел. Сонымен қатар өндірілетін
дәнді дақылдардың жартысына жуығы және көптеген техникалық дақылдардың
қалдықтары малға жем ретінде пайдаланылады. Қазіргі кезде мал
шаруашылығының етті және сүтті бағыттағы ірі қара, шошқа, қой, құс өсіру
сияқты дүниежүзілік маңызы бар салалары қарқынды дамуда.
Ірі қара өсіру қоңыржай белдеудің табиғи және мәдени жайылымдармен
жақсы қамтамасыз етілген орман, орманды дала, дала аймақтарында жақсы жолға
қойылған. Дүние жүзі бойынша ірі қараның мал басы 1,3 млрд-қа жетіп отыр.
Өндірілетін сүттің барлығын дерлік, ал еттің 35%-ын осы ірі қара малы
береді. Интенсивті сүтті және етті-сүтті бағыттағы мал шаруашылығы дамыған
елдерге тән, оларда мал қолда да, жайылымда да бағылады. Өнімділік өте
жоғары болғандықтан, бұл шаруашылық саласы жылдан-жылға өркендеуде. Етті
бағыттағы мал кәбінесе қоңыржай және субтропиктік белдеулердің неғұрлым
құрғақ аудандарында таралған. Онда экстенсивті отарлап жайылымда бағу және
көшпелі мал шаруашылығы басым келеді. Дүние жүзінде етті ең көп өндіретін
елдер қатарына АҚШ, Қытай, Бразилия, Аргентина және Ресей жатады.
Ет өндіруден жетекші елдер
Елдер Өндіру көлемі, млн т Ет өндірудегі үлесі, %
Қытай 55,3 24,5
АҚШ 35,8 16,6
Бразилия 11,7 5,4
Франция 6,5 3,0
Германия 6,2 2,9
Үндістан 4,6 2,2
Ресей 4,4 2,0
Испания 4,4 2,0
Мексика 4,1 1,9
Ұлыбритания 3,8 1,8
Дүние жүзі бойынша 216,2 100,0
Сүт өндіру бағытындағы ірі қара өсіру көбінесе қала маңы мен халық
тығыз қоныстанған аудандарда дамыған. Әсіресе Еуропа мен Солтүстік
Американың орман зонасында орналасқан елдерде жақсы жолға қойылған. Сүт
өндіруден АҚШ, Ресей, Үндістан, Бразилия және Батыс Еуропа елдері ерекше
көзге түседі. Жайылымдық жерлер мен шөптесін өсімдіктердің жеткілікті
болғанына қарамастан, Африкада, әсіресе, оның тропиктік аймақтарында ірі
қара саны өте аз. Оның басты себебі — ұйқы ауруының қоздырғышын тарататын
цеце шыбыны. Сондықтан мұнда бұл ауруға шалдықпайтын ірі қарадан зебу
өсіріледі.
Шошқашаруашылығы дүниежүзілік ет өнімінің 40%-ға жуығын береді, қазір
оның саны 0,8 млрд-тан асып отыр. Ірі қарамен салыстырғанда күй талғамай-
тындықтан және тез өсіп-өнетіндіктен бұл шаруашылық адамдар тығыз
қоныстанған аймақтарда кең тараған. Дүние жүзіндегі шошқа санының жартысына
жуығы Азияға, оның ішінде, ең алдымен, Қытайға келеді (Азияның қандай
елдерінде шошқа мүлдем өсірілмейді, оның себебі неліктен?). Сонымен қатар
АҚШ, Бразилия, Германия, Ресей, Польша елдерінде де шошқа шаруашылығы жақсы
дамыған.
Қой шаруашылығы ет-жүн бағытындағы және биязы, жартылай биязы жүн
бағытындағы болып бөлінеді. Ет-жүн бағытындағы қой шаруашылығы ылғалы
жеткілікті және климаты біршама жұмсақ аудандарда, ал биязы жүнді қой
шаруашылығы неғұрлым құрғақ аудандарда таралған. Дүние жүзі бойынша қой
саны 1,2 млрд басқа жетіп отыр. Қой шаруашылығының ет-жүн бағытындағы
тауарлы өндірісі Солтүстік және Оңтүстік Американың, Аустралия мен
Оңтүстік Еуропаның, Орталық және Орта Азияның, Оңтүстік Африканың қоңыржай
және субтропиктік белдеулерінің құрғақ аудандарында жақсы дамыған. Биязы
жүнді қойлар өте сапалы жүн береді, ол жүн маталарын жасау, кілем тоқу мен
тері-былғары өнеркәсібінде қолданылады. Алдыңғы Азия, Орта Азия және
Оңтүстік Африка елдерінде қаракөл елтірісін дайындау жолға қойылған. Дүние
жүзіндегі қойы ең көп ел — Аустралия (130 млн астам), одан кейін Қытай (112
млн астам). Ал Қазақстандағы қойдың саны 2004 жылы 13 млн-нан сөл ғана
асты. Жүн өндіруден жетекші елдер қатарына Аустралия, Қытай, Жаңа Зеландия,
Уругвай және Ресей жатады.
Қой шаруашылығының дүние жүзіндегі аса ірі аймағы — Аустралияның
шөлейтті аудаңдары. Қойдың басым көпшілігі жеке иелерге немесе
компанияларға қарайтын ірі қой шаруашылығында өсіріледі. Ондай
шаруашылықтар шипстейшнз деп аталады. Шипстейшнз бірнеше ондаған, кейде
тіпті жүздеген мың гектарды алып жатады. Оның ең үлкенінің ауданы 2 мың км2-
ден асады. Мұнда бір мезгілдегі қой басы 10—20, тіпті 50—100 мыңға дейін
жетеді. Қой бүкіл жыл бойы табиғи жайылымдарда жайылып бағылады. Көбінесе
жоғары сапалы жүн беретін аустралия тұқымының биязы жүнді меринос қойлары
өсіріледі. Гоулберне қаласында осы қойға Үлкен Меринос деп аталатын
ескерткіш ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz