Мемлекеттік биліктегі сот жүйесіндегі жаңа реформалық қатынынастардың ұлттық негізде даму жолдары

1 Сот және атқарушы билік
2 Биліктің атқарушы және сот тармақтары

Біз сот жүйесінде жүргізіліп жатқан жаңа реформаларға байппен қарағанымыз дұрыс. Қазіргі таңда алқа билер соты және атқарушы билік тармақтары құзырлары мәселесі бүгінгі таңда егжей-тегжейлі қарастырылып, ғылыми-құқықтық зерттеуден өтпегенін айқын білеміз. Міне тәуелсіз Қазақстанның мемлекеттігін қалыптастырудың қазіргі жағдайында ұлт ерекшелігін танытатын билік тармақтары ішінде Қазақстан Республикасы мемлекеттік билігінің сот жүйесін дамыту ісінде қолданылатын нысандар мен әдістерін жетілдіруге де қатысты мәселелерді теориялык-құқықтық жағынан зерделеу ерекше маңызға ие болып отыр.
Сот және атқарушы билік тармақтары арасындағы өзара қарым-қатынастың ұлттық сипатта дамуына негіз болған алқалы билік ету жүйесін жетілдіруде заң талаптары мен құрылымдық-ұйымдастырушылық принциптерін анықтап зерттеу қажет. Айта кету керек, бұл мәселені осы тұрғыдан түсінісіп, бағамдау, біздің пікірімізше, мемлекеттік биліктің сот және атқарушы институттары арасында құзырларды одан әрі шектеу үшін де елеулі маңызы бар.

1. Сартаев С. С, Ахметов М. М. Исполнительная власть в условиях демократизации общества. «Вестник КазГУ». 1997. № 4; Сартаев С. С, Ким В. А. Мемлекеттік билік (оны болумен біріктірудін өзекті мәселелері). Егемен Казахстан. 1993. 02 октябрь.
2. Исполнительная власть в Российской Федераиии. Проблемы развития. Отв. ред. Д. ю. н. Бачило И. Л. М. «Юрист». 1998. С. 351.
3. Валиханов Ч. Ч. Собрание сочинений в пяти томах. Том 3. Алма-Ата. Главная редакция Казахской энциклопедии. 1985. С. 172-173.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ахмет Ясауи атындағы ХҚТУ з.ғ.д.,профессор Т.Ағдарбеков

Ахмет Ясауи атындағы ХҚТУмагистірі Б.Темірбаев

Мемлекеттік биліктегі сот жүйесіндегі жаңа реформалық қатынынастардың
ұлттық негізде даму жолдары

Developing ways of new reforming relations in Government judge based on a
national principal

Біз сот жүйесінде жүргізіліп жатқан жаңа реформаларға байппен
қарағанымыз дұрыс. Қазіргі таңда алқа билер соты және атқарушы билік
тармақтары құзырлары мәселесі бүгінгі таңда егжей-тегжейлі қарастырылып,
ғылыми-құқықтық зерттеуден өтпегенін айқын білеміз. Міне тәуелсіз
Қазақстанның мемлекеттігін қалыптастырудың қазіргі жағдайында ұлт
ерекшелігін танытатын билік тармақтары ішінде Қазақстан Республикасы
мемлекеттік билігінің сот жүйесін дамыту ісінде қолданылатын нысандар мен
әдістерін жетілдіруге де қатысты мәселелерді теориялык-құқықтық жағынан
зерделеу ерекше маңызға ие болып отыр.
Сот және атқарушы билік тармақтары арасындағы өзара қарым-қатынастың
ұлттық сипатта дамуына негіз болған алқалы билік ету жүйесін жетілдіруде
заң талаптары мен құрылымдық-ұйымдастырушылық принциптерін анықтап зерттеу
қажет. Айта кету керек, бұл мәселені осы тұрғыдан түсінісіп, бағамдау,
біздің пікірімізше, мемлекеттік биліктің сот және атқарушы институттары
арасында құзырларды одан әрі шектеу үшін де елеулі маңызы бар.
Демек, біз сот құрылысын, сотта іс жүргізу жүйесін де, сондай-ақ
атқарушы тармақ жүйесін де дамыту барлық үш тармақтың үйлесімді дамуы мен
оңтайлы жұмыс істеуінің аса маңызды шарты деп білеміз. Нақ осыдан егеменді,
тәуелсіз Қазақстанда шынайы құқықтық мемлекетті де, нақты демократиялық
азаматтық қоғамды да қалыптастыру алғы шарттарының әлеуметтік-құқықтық
негіздерін көреміз.
Осы мәселеде С. Сартаевтың: Билік тармақтарының бөлінуі
өкілеттіктерді бөлуден, өзара бакылаудан, тежемелік пен тепе-тендік
жүйесінен, тендестіруден, тіл табысу мен келісімге келу арқылы тепе-
теңдікті сақтаудан көрінетінін де атап айтқан жөн[1] –деген пікір
білдіреді.
Қазақ даласында мыңдаған жылдар жұмыс жасаған алқа билер төрелігі
атқарушы билік түріндегі заң шығарушылықты, тіпті сот органдарын да
алмастыруы мүмкін. Мемлекеттік істерді ұтымды ұйымдастырудың қажетті
элементі болып табылатын аткарушы органдардың тиімді жақтарын пайдалана
отырып, мемлекеттік биліктің атқарушы тармағын билік монополисіне
айналдыруға сенімді тосқауыл қоюдың маңызы зор. Атқарушы билік заңға
негізделуге және өз қызметін тек заң шеңберінде ғана жүзеге асыруға тиіс
екенін біз бір сәтке болса да естен шығармаймыз. Сонымен қатар мына
жағдайды да атап айту керек: атқарушы органдар заң шығарумен айналыспауға
тиіс, бірақ заңмен белгіленген рәсімдер шеңберінде занды орындау жолында іс-
қимыл жасауға тиіс. Атқарушы билік органы шығарған қосымша заң актісінің
ол заңмен белгіленген өкілеттіктер шеңберінде ғана шығарылса немесе сот бұл
актіні құқықтық негізі бар деп таныса ғана заң күші болады. Сондыктан да
заң шығарушы және атқарушы тармақтар арасындағы бұл байланыс алқа билер
төрелігін дамытудағы мәселелердің бірі болып табылады.
Міне осы тұста мемлекеттік билік органдарының өздеріне тән емес
міндеттерді иеленіп алуына катаң тыйым салынуға тиіс, бұл зиянды қоғамдық
құбылыс ретінде қаралуы керек екені айқын көрініс табады. Сондықтан да
мемлекеттік биліктің әртүрлі тармақтары міндеттерінің араласып, бір-біріне
кірігіп кетуіне жол бермеу бағытындағы құрылымдық жүйесіздікті жою ең
өзекті мәселелердің біріне айналуда. Тұтастай алғанда, мемлекеттің алдында
тұрған міндеттер барлық билік тармақтары үшін ортақ міндеттер болып
табылады.
Мысалы, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын мойындау,
сақтау, корғау — бұл мемлекеттің қасиетті міндеті, осы міндеттер
мемлекеттік биліктің заң шығарушы және атқарушы тармақтары қызметінің бүкіл
мәнін айқындайды және олардың орындалуын әлеуметтік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.