Лептоспироз (сары ауру)

Лептоспироз
Емдеу амалдары
Сақтандыру шаралары

Лептоспироз - (Лептоспирозис) төрт ТҮЛІК Малдың және құстардың табиғи індетті ауруы. Ағзаның безгек тәрізді қалтырауымен дененің кілегей қабатының сарғайып кетуімен және іруімен, ішек-қарын жұмысының тоқырауымен, ТҮСІК тастауымен немесе өмірге бейімсіз төл тууымен малдардың беретін өнімдерінің төмендеуі сияқты белгілермен білінеді.
Қоздырушысы - «Спирохетце» тобына жаүтатын «лептоспира» деп аталатын майда кҮМІС ЖІП тәрізді ирек, әртрлі жылжу қабілетіне ие бактериялар. Олар сонымен қатар бірнеше түрлі токсиндер (улы заттар) бөліп шығарады.
Ірі қара мал мен кеміргіштердің дәретінде бір аптаға дейін, бҮйрекке 12 күнге дейін, ағын суда 10 КҮН, Көл суларында 200 кҮНГЕ дейін, сұйық тезекте 1 тәулік, ылғалы кем сілтілі топырақта 270 КҮН, жаңа сауылған сүтте бір тәулікке дейін, ал құрғақ топырақта 12 сағатқа дейін КҮШІН жоғалтпайды. 96 градусқа дейін қыздыру бұл бактерияларды бірден өлтіреді. Тура ТҮСКЕН КҮН сәулесінен 2 сағатта заласызданады. 0,25 пайыздық активті хлор, 5 пайыздық карбол қышқылы, 0,1 пайыздық күйдіргіш натрий ерітіндісі де бірден залалсыздандырады.
Табиғи жағдайда ірі қара мал мен шошқалар бұл дертпен жиі ауырады.
Жануарлар кез келген жасында бұл ауруға бейім болады.
"Лептоспироз" адамға да жұғады. Ауырып жазылған жануарлар ағзасынан біршама уақытқа дейін сыртқы ортаға бактериялар бөлініп отырады. Яғни мұндай малдарды «микробтасымалдаушылар» деп атайды. Ірі қарамал 6 айға дейін, уақ мал 9 айға дейін, иттер 3 жылға дейін, мысықтар 4 айға дейін, ал кеміргіштер (әртүрлі тышқандар) өмір бойы «лептоспиро тасмалдаушылары» болуы мҮМКІН. Бұлар суды, жем шөпті, жайылымды, топырақты, қора төсеніштерін т.б. заттарды бактериялармен залалдай отырып, басқа сау малдарға жұқтыру МҮМКІНДІГІН тудырады. Аурудың негізгі таралу жолы - су көздері. Бактериялар адам ағзасына тері қабатындағы, ауыз, сұрын қуыстарындағы, ішек-қарын құрылымының кілегей қабаттарындағы түрлі жарақаттар арқылы өтеді.
Лептоспироз ауруы жедел, баяулау және созылсалы түрде өтеді. Ауру жұқтырғаннан белгілері білінгенге дейінгі жасырын кезең (инкубационный период) 3-5 КҮН, кейде 20 КҮН аралығында болады. Жедел түріндегі лептоспироз ауруы екі апта мен бір жарым жас аралығындағы жас малдар арасында жиі кездеседі.