Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсат құрамы

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
Ұлттық қауіпсіздік түсінігі,‭ ‬мақсат құрамы
Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер:‭ ‬теориялық
аспект
Ұлттық қауіпсіздіктің құрылымы және саяси аспектілері
ҚР-ғы ұлттық қауіпсіздіктің жаңа стратегиясы
Пайдаланған әдебиеттер мен сілтемелер

Кіріспе

Қауіпсіздік идвидтің тіршілік қызметіндегі тұғырлы категория болып табыладытындықтан,‭ ‬қауіпсіздік проблемасы ежелден бастап біздің күнімізге дейін қоғамның,‭ ‬мемлекеттің,‭ ‬жанұя мен тұлғаның маңызды міндеттері мен қызметтерінің бірі болып қала береді.
‭ ‬Жалпы мағынада қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерлердің келеңсіз әсерінен қорғалу күйі ретінде түсініледі.‭ ‬Соған сәйкес мұнда қауіп қатердін қорғау негізі ұғымдар ретінде көрініс табады.‭ ‬Қатерлердің әрекеті,‭ ‬әдетте,‭ ‬олардың ұлттық‭ ‬мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның,‭ ‬қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
‭ ‬Ұлттық қауіпсіздік ұғымы өзіне екі функцияны қамтиды:‭ ‬объектінің ішкі ортаның ықпал етуінен қорғалуы қасиетін сипаттайтын ішкі функция және сыртқы әлемнің қатерінен қорғалуы дәрежесін анықтайтын сыртқы функция.
‭ ‬Осылай бөлінудің негізінде территориялық принцип жатыр.‭ ‬Жаһандану және‭ ‬аймақталу жағдайындағы қазіргі уақытта қоғамдық өмірдің барлық сферасында зерлік ішкі және сыртқы қауіпсіздіктің арасындағы шек айтарлықтай өзгерген,‭ ‬ал көптеген қатерлер,‭ ‬мәселен халықаралық терроризм,‭ ‬есірткі саудасы,‭ ‬экологиялық және табиғи-техногенді апаттар кейде бір мемлекеттің шекарасына сыймайды.
‭ ‬Дегенмен,‭ ‬осылай болу тиімді әрекеттің немесе қарсы әрекеттің тетіктерін жасақтау үшін пайдалы,‭ ‬өйткені ол ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемасын шешудегі тәсілдерді анық түрде жіктеуге мүмкіндік береді.‭
Ұлттық қауіпсіздік қамтитын сферасы бойынша құрылымына қоғамның әлеуметтік-экономикалық қауіпсіздігі,‭ ‬экологиялық қауіпсіздігі,‭ ‬ақпараттық т.б.‭ ‬қауіпсіздіктері жатады.
‭ ‬Экономикалық қауіпсіздік‭ – ‬бұл экономика‭ ‬тәуелсіздік,‭ ‬ұлттық экономиканың тұрақтылығы және өзіндік даму мен прогресске қабілеттілік жағдайындағы қоғамдық қажеттілік жағдайындағы қоғамдық қажеттіліктерді тиімді қанағаттандыру.
‭ ‬Қазақстанның экономикалық қауіпсізідігінің концептуалды негіздері елдің‭ ‬экономикалық қауіпсіздігін сақтау және қамтамасыз ету саласында мемлекеттік саясаттың жалпы стратегиясы мен приоритетті бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді.‭ ‬Жалпы мағынада,‭ ‬экономикалық қауіпсіздік дегеніміз‭ – ‬оның тұрақты дамуын,‭ ‬қауіпсіздігін,‭ ‬қоғамдық және мемлекеттік дамуы үшін әлеуметтік-экономикалық жағдайының адекватты деңгейін қамтамасыз ететін экономикалық жүйенің күйі.‭
Қоршаған ортаның қауіпсіздігі ол тиісті ортаның антропогендік немесе басқа да факторлардың қатерлі әсерінен қорғауының жай-күйі.‭ ‬Экологиялық қауіпсіздік табиғатты тиімді,‭ ‬кешенді пайдалану және қоршаған ортаны тиісті деңгейде қорғау нәтижесін құрайды.‭ ‬Бұл көрсетілген іс-әрекеттер экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы негізінде жұмыс атқарады.‭

Ұлттық қауіпсіздік түсінігі,‭ ‬мақсаты,‭ ‬құрамы.

Ұлттық қауіпсіздік-қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ететін ішкі және сыртқы‭ ‬қатерлерден шекараны сақтаудың,‭ ‬ішкі және сыртқы қолайсыз әрекеттілікке табандылықтың шарттарының жиынтығы.‭ ‬Ұлттық қауіпсіздік ұлттық мүдденің маңызды бір бөлігі болып табылады.
Алғашқыда ұлттық қауіпсіздік мағынасы‭ (‬XVI-XVIII ғғ.‭) ‬адамдардың физикалық қауіпсіздігі мағынасында болған,‭ ‬кейін келе шет мемлекеттер тарапынан келетін,‭ ‬тек ХХ ғ.‭ ‬экологиялық және ақпараттық қауіпсіздік пен құқығын қорғаудағы экономикалық теңсіздігінен болатын қауіптерден қорғануды білдірді.‭ ‬Ертедегі теорияларда ұлттық қауіпсіздік рухани соның ішінде ұлттық межеден қорғану десе ал психологияда қорқыныш сезімдерден қорғану мағынасын берді.
‭ ‬Ұлттық қауіпсіздікке деген қазіргі көзқарастар оны индивидтың,‭ ‬қоғамның қауіпсіздігін мемлекеттің және халықаралық қауіпсіздікпен ұштастырады.‭ ‬Ішкі саясатта ұлттық қауіпсіздік заңды қатаң бақылауды,‭ ‬халықтың әлеуметтік қорғануын:‭ ‬құқығы мен бостандығындағы кепілдік,‭ ‬мәселелер мен шиеленістерді саяси және бейбіт әдістермен шешуді қамтамасыз етеді.‭
Ұлттық қауіпсіздік кеңесі АҚШ-тың атқарушы органы,‭ ‬Президенттің атқарушы аппаратына кіреді,‭ ‬ұлттық қауіпсіздіктің ішкі де,‭ ‬сыртқы да мәселелерімен айналысады.‭ ‬Ол‭ ‬1947‭ ‬ж құрылған.‭ ‬Оның құрамына Президент,‭ ‬вице-президент,‭ ‬мемлекеттік хатшы,‭ ‬қорғаныс министрі және төтенше жағдайлар жөніндегі басқарманың‭ ‬директоры кіреді.
‭ ‬ҰҚК-шын мәнінде саясат мәселелер бойынша ұсыныс беретін орган,‭ ‬бірақ мүшелері аз болған,‭ ‬ол дағдарысты жағдайларға үн қата алады және өзінің құдіретті құрамының арқасында оның шешімдерінің шешуші маңызы болды.‭ ‬ҰҚК сондай-ақ ОББ-ның жұмысына бақылау функциясын орындайды.‭ ‬Кейбір сыншылар оны мемлекеттік департаментінің бәсекелесі секілді‭ ‬шын‭ ‬мемлекеттік департаменттен Президенттікке қолы тез жетеді деп айыптайды.‭
Қауіпсіздік кеңесі-БҰҰ-ның ең басты органдарының бірі.‭ ‬Алғашқыда ол‭ ‬11‭ ‬мүшеден құралады,‭ ‬1965‭ ‬ж.‭ ‬15‭ ‬ұлғайды,‭ ‬олардың бесеуі‭ (‬Ұлыбритания,‭ ‬Қытай,‭ ‬Франция,‭ ‬АҚШ,‭ ‬Ресей‭) ‬тұрақты мүшелері‭ ‬қалдырған.‭ ‬Бас Ассамблея‭ ‬2‭ ‬жылға сайлайды.‭ ‬1991‭ ‬ж.‭ ‬Ресей КСРО-ның орнын алды.‭ ‬Қауіпсіздік кеңесі бейбітшілік пен халықаралық қауіпсіздікті қолдап,‭ ‬сақтап отыру үшін тікелей жауапты.‭ ‬Кеңес вето құқығы бар бес тұрақты мүшелерінің келісімімен ғана әрекет жасай алады,‭ ‬Қырғи қабақ соғыс‭ ‬кезінде көптеген мәселелер бойынша татулықтың болмауы қауіпсіздік кеңесінің ролін айтарлықтай шектеп,‭ ‬төмендетті.‭ ‬Алайда,‭ ‬1980‭ ‬ж.‭ ‬Аяғынан бастап,‭ ‬ҚШ-р‭ ‬1990ж.-1991‭ ‬ж.‭ ‬ұйымдастырған,‭ ‬Кувейтті азат ету жолындағы соғыс қауіпсіздік кеңесінің толып жатқан қаулыларына негізделді

2.‭ ‬Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер:‭ ‬теориялық аспект.

‭ ‬Ұлттық қауіпсіздік ұлттық мүдденің маңызы бір бөлігі болып табылады.‭ ‬Ішкі және сыртқы қауіп-қатерлердің әрекеті,‭ ‬әдетте,‭ ‬олар ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның,‭ ‬қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
‭ ‬Ұлттық мүдде‭ ‬ұғымы XVII ғасырдан-‭ ‬яғни,‭ ‬Еуропадағы ұлттық мемлекеттердің қалыптасу уақытынан кең қолданыла бастады.‭ ‬Дегенмен бүгінгі күнге дейін көптеген зерттеушілер‭ ‬ұлттық мүдде‭ ‬категориясына нақты анықтама беруге қиналады.‭ ‬Мәселен,‭ ‬француз зерттеушісі Бернар Жакье бұл ұғым объективтіден гөрі субъективті болғандықтан әрқилы түсініктемелердің пәні болып табылады деп санайды.‭ ‬Осы арайда Б.‭ ‬Жакье ұлттық мүдделердің негізгі бес аспектісін‭ ‬бөліп көрсетеді:
мемлекет қауіпсіздігін сыртқы қатерлерден қамтамасыз ету ниеті‭;
мемлекет күшін арттыру
байлықты көбейте түсуге ұмтылу
өзінің идеологиялық ықпалын жая түсуге ұмтылу
ел басқарушылардың атақ-даңққа және өз атын мәңгілікке қалдыруға ұмтылысы‭
Біз осы ретте,‭ ‬оған сәйкес Қазақстанның ұлттық мүдделер жүйесі оларды жүзеге асырудан мемлекеттің қабілеті адам мен азаматтық құндылықтарын,‭ ‬тұғырлы мемлекеттік мүдделерді қорғауды қамтамасыз ете алудан тәуелді ҚР-ның саяси,‭ ‬экономикалық,‭ ‬әлеуметтік және басқа да сұранымдарының жиынтығы ретінде анықталатын түсініктемені ұстанамыз.‭
Осы ретте жолын құрт өзгертетін кезеңдерде дұрыс негізделген ұлттық мүдденің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.