Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсат құрамы
Кіріспе
1. Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсат құрамы
2. Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер: теориялық
аспект
3. Ұлттық қауіпсіздіктің құрылымы және саяси аспектілері
4. ҚР.ғы ұлттық қауіпсіздіктің жаңа стратегиясы
Пайдаланған әдебиеттер мен сілтемелер
1. Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсат құрамы
2. Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер: теориялық
аспект
3. Ұлттық қауіпсіздіктің құрылымы және саяси аспектілері
4. ҚР.ғы ұлттық қауіпсіздіктің жаңа стратегиясы
Пайдаланған әдебиеттер мен сілтемелер
Қауіпсіздік идвидтің тіршілік қызметіндегі тұғырлы категория болып табыладытындықтан, қауіпсіздік проблемасы ежелден бастап біздің күнімізге дейін қоғамның, мемлекеттің, жанұя мен тұлғаның маңызды міндеттері мен қызметтерінің бірі болып қала береді.
Жалпы мағынада қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерлердің келеңсіз әсерінен қорғалу күйі ретінде түсініледі. Соған сәйкес мұнда қауіп қатердін қорғау негізі ұғымдар ретінде көрініс табады. Қатерлердің әрекеті, әдетте, олардың ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
Ұлттық қауіпсіздік ұғымы өзіне екі функцияны қамтиды: объектінің ішкі ортаның ықпал етуінен қорғалуы қасиетін сипаттайтын ішкі функция және сыртқы әлемнің қатерінен қорғалуы дәрежесін анықтайтын сыртқы функция.
Осылай бөлінудің негізінде территориялық принцип жатыр. Жаһандану және аймақталу жағдайындағы қазіргі уақытта қоғамдық өмірдің барлық сферасында зерлік ішкі және сыртқы қауіпсіздіктің арасындағы шек айтарлықтай өзгерген, ал көптеген қатерлер, мәселен халықаралық терроризм, есірткі саудасы, экологиялық және табиғи-техногенді апаттар кейде бір мемлекеттің шекарасына сыймайды.
Дегенмен, осылай болу тиімді әрекеттің немесе қарсы әрекеттің тетіктерін жасақтау үшін пайдалы, өйткені ол ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемасын шешудегі тәсілдерді анық түрде жіктеуге мүмкіндік береді.
Жалпы мағынада қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерлердің келеңсіз әсерінен қорғалу күйі ретінде түсініледі. Соған сәйкес мұнда қауіп қатердін қорғау негізі ұғымдар ретінде көрініс табады. Қатерлердің әрекеті, әдетте, олардың ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
Ұлттық қауіпсіздік ұғымы өзіне екі функцияны қамтиды: объектінің ішкі ортаның ықпал етуінен қорғалуы қасиетін сипаттайтын ішкі функция және сыртқы әлемнің қатерінен қорғалуы дәрежесін анықтайтын сыртқы функция.
Осылай бөлінудің негізінде территориялық принцип жатыр. Жаһандану және аймақталу жағдайындағы қазіргі уақытта қоғамдық өмірдің барлық сферасында зерлік ішкі және сыртқы қауіпсіздіктің арасындағы шек айтарлықтай өзгерген, ал көптеген қатерлер, мәселен халықаралық терроризм, есірткі саудасы, экологиялық және табиғи-техногенді апаттар кейде бір мемлекеттің шекарасына сыймайды.
Дегенмен, осылай болу тиімді әрекеттің немесе қарсы әрекеттің тетіктерін жасақтау үшін пайдалы, өйткені ол ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемасын шешудегі тәсілдерді анық түрде жіктеуге мүмкіндік береді.
1.Жусипов Б.С. «ҚР-ның ішкі және сыртқы қауіпсіздігінің саяси аспектілері»
«Саясат» журналы 1999 ж. қазан, 26-29 беттер.
2.Қошанов А.Қ., Спанов М.У. «Әлеуметтік орта ұлттық қауіпсіздіктің тұрақтылығының факторы ретінде» «Саясат» қараша-желтоқсан 1999 ж. 38-42 беттер
3.Бикенов М. «Қазақстанның ұлттық мүддесі» «Саясат» №6 2007 ж. 24-27 беттер
4. «Саясаттану» Оксфорд сөздігі «Қауіпсіздік кеңесі», «Ұлттық қауіпсіздік кеңесі» «Қазақстан» Алматы 2001ж. 249 б., 331 бет
«Саясат» журналы 1999 ж. қазан, 26-29 беттер.
2.Қошанов А.Қ., Спанов М.У. «Әлеуметтік орта ұлттық қауіпсіздіктің тұрақтылығының факторы ретінде» «Саясат» қараша-желтоқсан 1999 ж. 38-42 беттер
3.Бикенов М. «Қазақстанның ұлттық мүддесі» «Саясат» №6 2007 ж. 24-27 беттер
4. «Саясаттану» Оксфорд сөздігі «Қауіпсіздік кеңесі», «Ұлттық қауіпсіздік кеңесі» «Қазақстан» Алматы 2001ж. 249 б., 331 бет
Жоспар
Кіріспе
Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсат құрамы
Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер: теориялық
аспект
Ұлттық қауіпсіздіктің құрылымы және саяси аспектілері
ҚР-ғы ұлттық қауіпсіздіктің жаңа стратегиясы
Пайдаланған әдебиеттер мен сілтемелер
Кіріспе
Қауіпсіздік идвидтің тіршілік қызметіндегі тұғырлы категория болып табыладытындықтан, қауіпсіздік проблемасы ежелден бастап біздің күнімізге дейін қоғамның, мемлекеттің, жанұя мен тұлғаның маңызды міндеттері мен қызметтерінің бірі болып қала береді.
Жалпы мағынада қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерлердің келеңсіз әсерінен қорғалу күйі ретінде түсініледі. Соған сәйкес мұнда қауіп қатердін қорғау негізі ұғымдар ретінде көрініс табады. Қатерлердің әрекеті, әдетте, олардың ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
Ұлттық қауіпсіздік ұғымы өзіне екі функцияны қамтиды: объектінің ішкі ортаның ықпал етуінен қорғалуы қасиетін сипаттайтын ішкі функция және сыртқы әлемнің қатерінен қорғалуы дәрежесін анықтайтын сыртқы функция.
Осылай бөлінудің негізінде территориялық принцип жатыр. Жаһандану және аймақталу жағдайындағы қазіргі уақытта қоғамдық өмірдің барлық сферасында зерлік ішкі және сыртқы қауіпсіздіктің арасындағы шек айтарлықтай өзгерген, ал көптеген қатерлер, мәселен халықаралық терроризм, есірткі саудасы, экологиялық және табиғи-техногенді апаттар кейде бір мемлекеттің шекарасына сыймайды.
Дегенмен, осылай болу тиімді әрекеттің немесе қарсы әрекеттің тетіктерін жасақтау үшін пайдалы, өйткені ол ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемасын шешудегі тәсілдерді анық түрде жіктеуге мүмкіндік береді.
Ұлттық қауіпсіздік қамтитын сферасы бойынша құрылымына қоғамның әлеуметтік-экономикалық қауіпсіздігі, экологиялық қауіпсіздігі, ақпараттық т.б. қауіпсіздіктері жатады.
Экономикалық қауіпсіздік – бұл экономика тәуелсіздік, ұлттық экономиканың тұрақтылығы және өзіндік даму мен прогресске қабілеттілік жағдайындағы қоғамдық қажеттілік жағдайындағы қоғамдық қажеттіліктерді тиімді қанағаттандыру.
Қазақстанның экономикалық қауіпсізідігінің концептуалды негіздері елдің экономикалық қауіпсіздігін сақтау және қамтамасыз ету саласында мемлекеттік саясаттың жалпы стратегиясы мен приоритетті бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді. Жалпы мағынада, экономикалық қауіпсіздік дегеніміз – оның тұрақты дамуын, қауіпсіздігін, қоғамдық және мемлекеттік дамуы үшін әлеуметтік-экономикалық жағдайының адекватты деңгейін қамтамасыз ететін экономикалық жүйенің күйі.
Қоршаған ортаның қауіпсіздігі ол тиісті ортаның антропогендік немесе басқа да факторлардың қатерлі әсерінен қорғауының жай-күйі. Экологиялық қауіпсіздік табиғатты тиімді, кешенді пайдалану және қоршаған ортаны тиісті деңгейде қорғау нәтижесін құрайды. Бұл көрсетілген іс-әрекеттер экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы негізінде жұмыс атқарады.
Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсаты, құрамы.
Ұлттық қауіпсіздік-қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ететін ішкі және сыртқы қатерлерден шекараны сақтаудың, ішкі және сыртқы қолайсыз әрекеттілікке табандылықтың шарттарының жиынтығы. Ұлттық қауіпсіздік ұлттық мүдденің маңызды бір бөлігі болып табылады.
Алғашқыда ұлттық қауіпсіздік мағынасы (XVI-XVIII ғғ.) адамдардың физикалық қауіпсіздігі мағынасында болған, кейін келе шет мемлекеттер тарапынан келетін, тек ХХ ғ. экологиялық және ақпараттық қауіпсіздік пен құқығын қорғаудағы экономикалық теңсіздігінен болатын қауіптерден қорғануды білдірді. Ертедегі теорияларда ұлттық қауіпсіздік рухани соның ішінде ұлттық межеден қорғану десе ал психологияда қорқыныш сезімдерден қорғану мағынасын берді.
Ұлттық қауіпсіздікке деген қазіргі көзқарастар оны индивидтың, қоғамның қауіпсіздігін мемлекеттің және халықаралық қауіпсіздікпен ұштастырады. Ішкі саясатта ұлттық қауіпсіздік заңды қатаң бақылауды, халықтың әлеуметтік қорғануын: құқығы мен бостандығындағы кепілдік, мәселелер мен шиеленістерді саяси және бейбіт әдістермен шешуді қамтамасыз етеді.
Ұлттық қауіпсіздік кеңесі АҚШ-тың атқарушы органы, Президенттің атқарушы аппаратына кіреді, ұлттық қауіпсіздіктің ішкі де, сыртқы да мәселелерімен айналысады. Ол 1947 ж құрылған. Оның құрамына Президент, вице-президент, мемлекеттік хатшы, қорғаныс министрі және төтенше жағдайлар жөніндегі басқарманың директоры кіреді.
ҰҚК-шын мәнінде саясат мәселелер бойынша ұсыныс беретін орган, бірақ мүшелері аз болған, ол дағдарысты жағдайларға үн қата алады және өзінің құдіретті құрамының арқасында оның шешімдерінің шешуші маңызы болды. ҰҚК сондай-ақ ОББ-ның жұмысына бақылау функциясын орындайды. Кейбір сыншылар оны мемлекеттік департаментінің бәсекелесі секілді шын мемлекеттік департаменттен Президенттікке қолы тез жетеді деп айыптайды.
Қауіпсіздік кеңесі-БҰҰ-ның ең басты органдарының бірі. Алғашқыда ол 11 мүшеден құралады, 1965 ж. 15 ұлғайды, олардың бесеуі (Ұлыбритания, Қытай, Франция, АҚШ, Ресей) тұрақты мүшелері қалдырған. Бас Ассамблея 2 жылға сайлайды. 1991 ж. Ресей КСРО-ның орнын алды. Қауіпсіздік кеңесі бейбітшілік пен халықаралық қауіпсіздікті қолдап, сақтап отыру үшін тікелей жауапты. Кеңес вето құқығы бар бес тұрақты мүшелерінің келісімімен ғана әрекет жасай алады, Қырғи қабақ соғыс кезінде көптеген мәселелер бойынша татулықтың болмауы қауіпсіздік кеңесінің ролін айтарлықтай шектеп, төмендетті. Алайда, 1980 ж. Аяғынан бастап, ҚШ-р 1990ж.-1991 ж. ұйымдастырған, Кувейтті азат ету жолындағы соғыс қауіпсіздік кеңесінің толып жатқан қаулыларына негізделді
2. Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер: теориялық аспект.
Ұлттық қауіпсіздік ұлттық мүдденің маңызы бір бөлігі болып табылады. Ішкі және сыртқы қауіп-қатерлердің әрекеті, әдетте, олар ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
Ұлттық мүдде ұғымы XVII ғасырдан- яғни, Еуропадағы ұлттық мемлекеттердің қалыптасу уақытынан кең қолданыла бастады. Дегенмен бүгінгі күнге дейін көптеген зерттеушілер ұлттық мүдде категориясына нақты анықтама беруге қиналады. Мәселен, француз зерттеушісі Бернар Жакье бұл ұғым объективтіден гөрі субъективті болғандықтан әрқилы түсініктемелердің пәні болып табылады деп санайды. Осы арайда Б. Жакье ұлттық мүдделердің негізгі бес аспектісін бөліп көрсетеді:
мемлекет қауіпсіздігін сыртқы қатерлерден қамтамасыз ету ниеті;
мемлекет күшін арттыру
байлықты көбейте түсуге ұмтылу
өзінің идеологиялық ықпалын жая түсуге ұмтылу
ел басқарушылардың атақ-даңққа және өз атын мәңгілікке қалдыруға ұмтылысы
Біз осы ретте, оған сәйкес Қазақстанның ұлттық мүдделер жүйесі оларды жүзеге асырудан мемлекеттің қабілеті адам мен азаматтық құндылықтарын, тұғырлы мемлекеттік мүдделерді қорғауды қамтамасыз ете алудан тәуелді ҚР-ның саяси, экономикалық, әлеуметтік және басқа да сұранымдарының жиынтығы ретінде анықталатын түсініктемені ұстанамыз.
Осы ретте жолын құрт өзгертетін кезеңдерде дұрыс негізделген ұлттық мүдденің ... жалғасы
Кіріспе
Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсат құрамы
Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер: теориялық
аспект
Ұлттық қауіпсіздіктің құрылымы және саяси аспектілері
ҚР-ғы ұлттық қауіпсіздіктің жаңа стратегиясы
Пайдаланған әдебиеттер мен сілтемелер
Кіріспе
Қауіпсіздік идвидтің тіршілік қызметіндегі тұғырлы категория болып табыладытындықтан, қауіпсіздік проблемасы ежелден бастап біздің күнімізге дейін қоғамның, мемлекеттің, жанұя мен тұлғаның маңызды міндеттері мен қызметтерінің бірі болып қала береді.
Жалпы мағынада қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерлердің келеңсіз әсерінен қорғалу күйі ретінде түсініледі. Соған сәйкес мұнда қауіп қатердін қорғау негізі ұғымдар ретінде көрініс табады. Қатерлердің әрекеті, әдетте, олардың ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
Ұлттық қауіпсіздік ұғымы өзіне екі функцияны қамтиды: объектінің ішкі ортаның ықпал етуінен қорғалуы қасиетін сипаттайтын ішкі функция және сыртқы әлемнің қатерінен қорғалуы дәрежесін анықтайтын сыртқы функция.
Осылай бөлінудің негізінде территориялық принцип жатыр. Жаһандану және аймақталу жағдайындағы қазіргі уақытта қоғамдық өмірдің барлық сферасында зерлік ішкі және сыртқы қауіпсіздіктің арасындағы шек айтарлықтай өзгерген, ал көптеген қатерлер, мәселен халықаралық терроризм, есірткі саудасы, экологиялық және табиғи-техногенді апаттар кейде бір мемлекеттің шекарасына сыймайды.
Дегенмен, осылай болу тиімді әрекеттің немесе қарсы әрекеттің тетіктерін жасақтау үшін пайдалы, өйткені ол ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемасын шешудегі тәсілдерді анық түрде жіктеуге мүмкіндік береді.
Ұлттық қауіпсіздік қамтитын сферасы бойынша құрылымына қоғамның әлеуметтік-экономикалық қауіпсіздігі, экологиялық қауіпсіздігі, ақпараттық т.б. қауіпсіздіктері жатады.
Экономикалық қауіпсіздік – бұл экономика тәуелсіздік, ұлттық экономиканың тұрақтылығы және өзіндік даму мен прогресске қабілеттілік жағдайындағы қоғамдық қажеттілік жағдайындағы қоғамдық қажеттіліктерді тиімді қанағаттандыру.
Қазақстанның экономикалық қауіпсізідігінің концептуалды негіздері елдің экономикалық қауіпсіздігін сақтау және қамтамасыз ету саласында мемлекеттік саясаттың жалпы стратегиясы мен приоритетті бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді. Жалпы мағынада, экономикалық қауіпсіздік дегеніміз – оның тұрақты дамуын, қауіпсіздігін, қоғамдық және мемлекеттік дамуы үшін әлеуметтік-экономикалық жағдайының адекватты деңгейін қамтамасыз ететін экономикалық жүйенің күйі.
Қоршаған ортаның қауіпсіздігі ол тиісті ортаның антропогендік немесе басқа да факторлардың қатерлі әсерінен қорғауының жай-күйі. Экологиялық қауіпсіздік табиғатты тиімді, кешенді пайдалану және қоршаған ортаны тиісті деңгейде қорғау нәтижесін құрайды. Бұл көрсетілген іс-әрекеттер экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы негізінде жұмыс атқарады.
Ұлттық қауіпсіздік түсінігі, мақсаты, құрамы.
Ұлттық қауіпсіздік-қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ететін ішкі және сыртқы қатерлерден шекараны сақтаудың, ішкі және сыртқы қолайсыз әрекеттілікке табандылықтың шарттарының жиынтығы. Ұлттық қауіпсіздік ұлттық мүдденің маңызды бір бөлігі болып табылады.
Алғашқыда ұлттық қауіпсіздік мағынасы (XVI-XVIII ғғ.) адамдардың физикалық қауіпсіздігі мағынасында болған, кейін келе шет мемлекеттер тарапынан келетін, тек ХХ ғ. экологиялық және ақпараттық қауіпсіздік пен құқығын қорғаудағы экономикалық теңсіздігінен болатын қауіптерден қорғануды білдірді. Ертедегі теорияларда ұлттық қауіпсіздік рухани соның ішінде ұлттық межеден қорғану десе ал психологияда қорқыныш сезімдерден қорғану мағынасын берді.
Ұлттық қауіпсіздікке деген қазіргі көзқарастар оны индивидтың, қоғамның қауіпсіздігін мемлекеттің және халықаралық қауіпсіздікпен ұштастырады. Ішкі саясатта ұлттық қауіпсіздік заңды қатаң бақылауды, халықтың әлеуметтік қорғануын: құқығы мен бостандығындағы кепілдік, мәселелер мен шиеленістерді саяси және бейбіт әдістермен шешуді қамтамасыз етеді.
Ұлттық қауіпсіздік кеңесі АҚШ-тың атқарушы органы, Президенттің атқарушы аппаратына кіреді, ұлттық қауіпсіздіктің ішкі де, сыртқы да мәселелерімен айналысады. Ол 1947 ж құрылған. Оның құрамына Президент, вице-президент, мемлекеттік хатшы, қорғаныс министрі және төтенше жағдайлар жөніндегі басқарманың директоры кіреді.
ҰҚК-шын мәнінде саясат мәселелер бойынша ұсыныс беретін орган, бірақ мүшелері аз болған, ол дағдарысты жағдайларға үн қата алады және өзінің құдіретті құрамының арқасында оның шешімдерінің шешуші маңызы болды. ҰҚК сондай-ақ ОББ-ның жұмысына бақылау функциясын орындайды. Кейбір сыншылар оны мемлекеттік департаментінің бәсекелесі секілді шын мемлекеттік департаменттен Президенттікке қолы тез жетеді деп айыптайды.
Қауіпсіздік кеңесі-БҰҰ-ның ең басты органдарының бірі. Алғашқыда ол 11 мүшеден құралады, 1965 ж. 15 ұлғайды, олардың бесеуі (Ұлыбритания, Қытай, Франция, АҚШ, Ресей) тұрақты мүшелері қалдырған. Бас Ассамблея 2 жылға сайлайды. 1991 ж. Ресей КСРО-ның орнын алды. Қауіпсіздік кеңесі бейбітшілік пен халықаралық қауіпсіздікті қолдап, сақтап отыру үшін тікелей жауапты. Кеңес вето құқығы бар бес тұрақты мүшелерінің келісімімен ғана әрекет жасай алады, Қырғи қабақ соғыс кезінде көптеген мәселелер бойынша татулықтың болмауы қауіпсіздік кеңесінің ролін айтарлықтай шектеп, төмендетті. Алайда, 1980 ж. Аяғынан бастап, ҚШ-р 1990ж.-1991 ж. ұйымдастырған, Кувейтті азат ету жолындағы соғыс қауіпсіздік кеңесінің толып жатқан қаулыларына негізделді
2. Ұлттық қауіпсіздік жүйесіндегі ұлттық мүдделер: теориялық аспект.
Ұлттық қауіпсіздік ұлттық мүдденің маңызы бір бөлігі болып табылады. Ішкі және сыртқы қауіп-қатерлердің әрекеті, әдетте, олар ұлттық мүдденің басымдығын анықтайтын тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне бағытталады.
Ұлттық мүдде ұғымы XVII ғасырдан- яғни, Еуропадағы ұлттық мемлекеттердің қалыптасу уақытынан кең қолданыла бастады. Дегенмен бүгінгі күнге дейін көптеген зерттеушілер ұлттық мүдде категориясына нақты анықтама беруге қиналады. Мәселен, француз зерттеушісі Бернар Жакье бұл ұғым объективтіден гөрі субъективті болғандықтан әрқилы түсініктемелердің пәні болып табылады деп санайды. Осы арайда Б. Жакье ұлттық мүдделердің негізгі бес аспектісін бөліп көрсетеді:
мемлекет қауіпсіздігін сыртқы қатерлерден қамтамасыз ету ниеті;
мемлекет күшін арттыру
байлықты көбейте түсуге ұмтылу
өзінің идеологиялық ықпалын жая түсуге ұмтылу
ел басқарушылардың атақ-даңққа және өз атын мәңгілікке қалдыруға ұмтылысы
Біз осы ретте, оған сәйкес Қазақстанның ұлттық мүдделер жүйесі оларды жүзеге асырудан мемлекеттің қабілеті адам мен азаматтық құндылықтарын, тұғырлы мемлекеттік мүдделерді қорғауды қамтамасыз ете алудан тәуелді ҚР-ның саяси, экономикалық, әлеуметтік және басқа да сұранымдарының жиынтығы ретінде анықталатын түсініктемені ұстанамыз.
Осы ретте жолын құрт өзгертетін кезеңдерде дұрыс негізделген ұлттық мүдденің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz