Ұлы Отан Соғысы (1941-1945)

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан біртұтас халықтар отбасында Ұлы Отан соғысына қатысты. Сондықтан да соғыс пен ол туралы зерде - көпұлтты Қазақстанның жалпы тарихының бір бөлігі.

Қазақстандықтар елімізді кеудесімен жауып, дүниені фашизмнен сақтап қалған аға ұрпақтың ерлігін ешқашан ұмытпайды. Сіздердің қаһармандықтарыңызға лайық болуға ұмтылып, оған бас иеді. Сол бір сұрапыл жылдарда жүзден астам ұлт пен ұлыстан тұратын біртұтас отбасының барша туысқан халықтары иық тірестіріп біртұтас Отанды қорғауға көтерілді, ерлікпен шайқасып, жанқиярлықпен еңбек етті.

Қазақстан сол кезде елдің мобилизациялық орталығына айналды. Біздің елімізде ондаған дивизиялар, бригадалар мен жекелеген бөлімдер құрылды. Олар барлық майдандарда соғысты.

Қазақстандық әр отбасы соғыс ауыртпалығын өз басынан өткерді. Егер соғыстың алдында Қазақстанда 6 миллион 200 мың адам тұрса, соғыс жылдары майданға бүкіл халықтың төрттен бірі аттанды. Бұл дегеніңіз - 1 миллион 700 мыңнан астам қазақстандық. Олардың жартысынан астамы соғыстан оралмады.

Қазақстандық құрамалардың жауынгерлік жолы 1941 жылғы қаһарлы шақта Мәскеу түбінен басталып, 1945 жылғы көктемде Берлинде аяқталды. Олар Ленинградты қорғады, Сталинградтың түбінде, Курск иінінде шайқасты, Украинаны, Белоруссияны, Молдованы, Балтық елдерін азат етті, Еуропа халықтарын да фашистік езгіден құтқарды.

Соғыс жылдары республика майданға 12 атқыштар дивизиясын, 4 ұлттық атты әскер дивизиясын, 7 атқыштар бригадасын, соның ішінде 2 ұлттық атқыштар бригадасын аттандырды.

Сонымен қатар Қазақстанда әрқилы әскер түрлерінің 50-ден астам полктары мен батальондары жасақталды.

Қазақстандықтар ерлікпен шайқасты. 500 қазақстандык Кеңес Одағының Батырлары, жүзден астамы Даңқ орденінің толық кавалерлері болды, олардың ішінде төртеуі екі мәрте Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Олар -Талғат Бигелдинов, Леонид Беда, Иван Павлов және Сергей Луганский. Солардың бірі - Ұлы Отан соғысының аты аңызға айналған ұшқышы Талғат Бигелдинов бүгінде бізбен бірге Ұлы Жеңістің 60 жылдық мерекесін атап өтуде.

Сол соғыс қаһармандарының арасында қазақ халқының даңқты қыздары - Әлия Молдағүлова, Мәншүк Мәметова да болды.

Бүгінгі күні бізбен бірге Жеңіс мерекесін майдангер әйелдердің қаһарман ұрпағының өкілдері: Раиса Абдуллина, Шекер Ботақанова, Қантай Елубаева, Лидия Абрамова, Фаина Бурдина және басқа көптеген аналарымыз атап өтуде.

Мыңдаған қазақстандықтар партизан қозғалысына да белсене қатысты. Партизан қозғалысына белсене қатысушы Қасым Қайсенов Жеңістің 50 жылдығы қарсаңында Халық Қаһарманы жоғары атағына ие болды. Даңқты Қасым аға да бүгінде жауынгерлік сапта.

Жеңіс туын бірінші болып Рейхстагтың мандайшасына қадаған Рақымжан Қошқарбаев пен даңқты майдангер ұшқыш Хиуаз Доспанова кейінірек еліміздің ең жоғары наградасына ие болды.

Біз даңқты қолбасшы Иван Васильевич Панфиловтың, комдив, Кеңес Одағының Батыры Бауыржан Момышұлының есімдерін, сондай-ақ политрук Василий Клочков бастаған 28 панфиловшының есімдерін жадымызда жаттап келеміз.

Қазақстандықтар тылда да жеңістің негізін қалады. Бәрін де майдан үшін, бәрін де жеңіс үшін беру құлшынысы барша халықты біріктірді.

Экономиканы жедел түрде соғыс жағдайына көшіруге және майдан тапсырыстарын орындаудағы табыстарға ерен күш-жігер мен жанқиярлық еңбектің арқасында қол жеткізілді.

Алайда таңдаулы ұлдарын майданға аттандырған республикаға жұмыс қолы жетіспеді. Сол кезде олардың аналары мен қарындастары станоктарға тұрып, тракторларға отырды.

Халық жинаған қаражатқа "Қазақстан колхозшысы", "Қазақстан комсомолы" танк колонналары, "Советтік Қазақстан" әуе эскадрильясы жасақталып, майданға жөнелтілді.

1941 жылғы маусымнан қарашаға дейін Қазақстанға зауыттар мен ондаған мың жұмысшылар және олардың отбасылары, майдан шебінде қалған өлкелер мен облыстардың халықтары эвакуацияланды, олар қазақстандықтармен бірге майданның қуатты арсеналын қалыптастырды.

Қонақжай Қазақстан жау басып алған аумақтан көшірілген жүз мыңдаған адамдар мен Қазақстанға күштеп жер аударылған халықтар - Еділ бойындағы немістер, сондай-ақ Солтүстік Кавказ халықтары үшін туған елге айналды.

Фашистік Германия мен оның одақтастарын жеңу халықтың бірлігі, майдан мен тылдың бірлігі, ұрыс даласындағы жаппай қаһармандық пен халықтың еңбектегі ерлігі арқасында мүмкін болды.

Біз өзіміздің тарихымызда алғаш рет тәуелсіз мемлекет орнаттық. Қысқа мерзімде Қазақстан ТМД елдерінің арасында нарықтық және демократиялық езгерістерді жүргізуде және өмір деңгейін арттыруда көшбасшыға айналды.

Мұнда сіздердің де сіңірген зор еңбектеріңіз бар. Сіздердің Жеңістеріңіз және өздеріңізді құрбан ете білулеріңіз болмаса, тәуелсіз Қазақстан да болмас еді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.