Сот медицинасы

1 Сот.медициналық сараптама жүргізудің тәртібі
2 Сарапшының қорытындысын рәсімдеу
3 Бұл бөлім мыналарды кіргізеді
4 Сараптама жүргізу мерзімі

Сот медицинасы – сот істерін жүргізу кезінде туындайтын медициналық және биологиялық мәселелерді зерттейтін медицина ғылымының бір саласы. Бастапқыда сот медицинасы мен криминалистика қылмысты ашу мен тергеу жөніндегі біртұтас ғылым болды. Кейіннен мәліметтердің жинақталуына, зерттеу тәсілдерінің түрленуі мен жетілуіне орай сот м.едицинасы бөлініп шықты. Сот медицинасының дамуы қоғамда құқықтық қатынастардың өркендеуі мен медицина және биология ғылымдардың дамуына тікелей байланысты. Ғылым ретінде сот мидицинасының бастауы француз хирургі Амбруаз Паренің (1579), сицилиялық дәрігер Фортунато Фиделистің (1602), италиялық дәрігер Павл Закхиакстың, неміс дәрігері Иоган Бонның (1689) сот-медицинасы мәселелер жөніндегі еңбектерінде жатыр. 18 ғасырда сот медицинасы бойынша шығармалар саны көбейді. 1821 жылдан Германия, Австрия, Англия, Францияда сот медицинасы бойынша журналдар мен жинақтар шыға бастады. Сот медицинасы теориалық және практикалық бөліктерден тұрады. Теория объективті заңдылықтарды зерттеумен және практикаға қажетті ұсынымдар даярлаумен айналысады. Практика болса сот ісін жүргізу кезінде туатын нақты медициналық-биологиялық мәселелерді шешумен айналысады. Сот-медицинасы зерттеуге денсаулықты бұзған немесе өлімге әкеп соққан адамның сырттан әсер алу түрлері негіз болады. Сот-медицинасы сараптама тірі адамға, мәйітке, заттай дәлелдемелерге, өзге де іс материалдарына жүргізілуі мүмкін.

1 Қарагөбенов К.Д., Сот медицинасы, А., 1996; Акопов В.И., Судебная медицина, М., 2003; Пашинян Г.А., Судебная медицина, М., 2005.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Сот медицинасы
Сот медицинасы – сот істерін жүргізу кезінде туындайтын медициналық және
биологиялық мәселелерді зерттейтін медицина ғылымының бір саласы.
Бастапқыда сот медицинасы мен криминалистика қылмысты ашу мен тергеу
жөніндегі біртұтас ғылым болды. Кейіннен мәліметтердің жинақталуына,
зерттеу тәсілдерінің түрленуі мен жетілуіне орай сот м.едицинасы бөлініп
шықты. Сот медицинасының дамуы қоғамда құқықтық қатынастардың өркендеуі мен
медицина және биология ғылымдардың дамуына тікелей байланысты. Ғылым
ретінде сот мидицинасының бастауы француз хирургі Амбруаз Паренің (1579),
сицилиялық дәрігер Фортунато Фиделистің (1602), италиялық дәрігер Павл
Закхиакстың, неміс дәрігері Иоган Бонның (1689) сот-медицинасы мәселелер
жөніндегі еңбектерінде жатыр. 18 ғасырда сот медицинасы бойынша шығармалар
саны көбейді. 1821 жылдан Германия, Австрия, Англия, Францияда сот
медицинасы бойынша журналдар мен жинақтар шыға бастады. Сот медицинасы
теориалық және практикалық бөліктерден тұрады. Теория объективті
заңдылықтарды зерттеумен және практикаға қажетті ұсынымдар даярлаумен
айналысады. Практика болса сот ісін жүргізу кезінде туатын нақты
медициналық-биологиялық мәселелерді шешумен айналысады. Сот-медицинасы
зерттеуге денсаулықты бұзған немесе өлімге әкеп соққан адамның сырттан әсер
алу түрлері негіз болады. Сот-медицинасы сараптама тірі адамға, мәйітке,
заттай дәлелдемелерге, өзге де іс материалдарына жүргізілуі мүмкін.
Сараптама кезінде биологиялық заттай дәлелдемені (қан, шаш, түк, ұрық,
сілекей, адам мен жануардың ішкі органдары, тін бөлшектері, т.б.) тексеру
үшін және сәбидің әке-шешесін анықтау мақсатында сот-биологиялық зерттеу
жүргізіледі. Сот медицинасы сот-медициналық танатология (өлім себептері мен
механизмін зерттейді), сот-медициналық травматология (мертігу диагностикасы
мен механизмін қарастырады), сот-медициналық токсикология (улануды анықтау
және алдын алу әдістерін қалыптастырады), сот-медициналық гинекология
бөлімдерінен, сондай-ақ жоғары темп-раның, электрлік және сәулелік
энергияның әсерін зерттейтін, т.б. бөлімдерден тұрады.

Сот-медициналық сараптама жүргізудің тәртібі
1. Сот-медициналық сараптаманы анықтауды жүргізетін тұлға, тергеушінің,
прокурордың қаулысы бойынша сондай-ақ соттың қаулысы бойынша
жүргізеді.
2. Сот-медициналық сараптаманы бір немесе сараптаманың күрделігіне және
түріне байланысты бірнеше сарапшы жүргізеді.
3. Алдыңғы сараптамалар сот-медицина орталығының филиалдарында
жүргізілгеннен кейін, сот-медициналық сараптамалар Сот-медицина
орталығында жүргізіледі.
4. Сараптама мекемесінің базасынан тыс сараптау жүргізген кезде емдеу-
профилактикалық мекеменің басшылары сот-медициналық сарапшыларды
сараптама жүргізу үшін бөлмемен (мәйітхана, емханадағы дәрігер
кабинетімен) қамтамасыз етеді және басқа да қажетті көмекті көрсетеді.
5. Анықтау органдары, тергеуші, прокурор, сарапшылардың зерттеу
объектілерін сот сараптама мекемесінің зертхана бөлімдеріне жіберуге
көмек көрсетеді.
6. Анықтау органдары, тергеуші, прокурор, сот сот-медициналық сарапшыны
алғашқы және басқа тергеу әрекеттеріне қатысу үшін шақырған кезде
оларды көлікпен қамтамасыз етеді.
7. Сот-медициналық сарапшы өз қызметін қызмет көрсететін аумақтың шегінде
жүзеге асырады. Табиғи апат және техногендік апаттар кезінде, басқа да
төтенше жағдайларда Сот-медициналық орталықтың басшысының бұйрығымен
сот-медициналық сарапшы өз аумағынан тыс уақытша іссапарға жіберілуі
мүмкін. Сот-медицина орталығының филиалдарының басшылары сот-
медициналық сарапшылардың демалыс кезінде немесе ауырып қалған кезде
аймақтарда олардың бір-бірін ауыстыруды анықтауы тиіс.
8. Сараптама күрделі және арнайы мәселелерді шешу қажет болған жағдайда
сот-медициналық сарапшы бір тәуліктен кешіктірмей сараптама жүргізудің
басында сараптаманы тағайындаған адамның (органның) алдына тиісті
мамандардың қатысуы қажеттілігі туралы өтініш білдіруге құқылы.
9. Егер сот-медициналық сараптау жүргізу үрдісінде сот-медициналық
сарапшының алдына қойылған немесе жеке өзінде пайда болған мәселелерді
шешу үшін сот-медициналық зертханалық сараптау жүргізу қажет болса,
онда анықтау органдарының, тергеушінің, прокурордың немесе соттың
ондағы бар қаулысының негізінде ол объектілерді сараптау мекемесінің
тиісті зертханалық бөлімшесіне жібереді. Бұл жағдайда сот-медициналық
сарапшы берілген қаулыға сүйене отырып бланк толтырады, істің
жағдайын, сараптама кезінде анықталған нақты деректерді, зертханалық
зерттеудің мақсатын қысқаша көрсетеді. Зертханалық зерттеулердің
нәтижесі бойынша Сарапшының қорытындысын (ары қарай қорытынды)
рәсімдейді.
10. Егер сот-медициналық сараптамаға немесе денсаулық сақтаудың басқа
мекемесінде жұмыс істейтін дәрігер-маманның зерттеуіне ұшыраған адамға
кеңес беру қажеттігі туындаса, онда осы туралы сараптаманы
тағайындаған, және де оның жүргізілуін қамтамасыз ететін, тексерудің
қорытындысын сарапшыға ұсынушы тұлғаға (органға) кешіктірмей жазбаша
түрде хабардар етеді.
11. Егер сот-медициналық сараптау жүргізу үрдісінде өз сипаты бойынша
айғақтық заттар және жеке сот-медициналық, қылмыснамалық немесе басқа
сараптау заты болған объектілер анықталса, олар қорытындыда жазылуға
тиіс және тиісті сараптауға жіберу үшін сот-медициналық сараптауды
тағайындаған тұлғаға қолхатпен берілуге тиіс.
12. Сараптау зерттеулеріне арналған объектілер, соның ішінде айғақтық
заттар қатаң есепке алынып, сақталуға тиіс. Сарапшы олардың сақталуы
үшін өзіне байланысты барлық шараларды жасауға міндетті.
13. Сот-медициналық зертханалық зерттеулер үшін мәйіттен қандай да бір
бөліктері, ішкі органдары (ұлпасы), қан, зәр және тағы басқалар алыну
мүмкін.
14. Сотта сот-медициналық сараптау жүргізген кезде сот-медициналық сарапшы
қорытындыны жазбаша түрде жасайды. Қорытындының көшірмесін сараптау
мекемесінің мұрағатындағы сараптау құжатына тіркейді.
15. Сарапшының берген қорытындысын сот үрдісінің қатысушылары дұрыс
түсіндірмеген жағдайда сот-медициналық сарапшы сот тергеу үрдісінде
бұл туралы айтуға міндетті.

Сарапшының қорытындысын рәсімдеу
Сарапшының қорытындысын Қазақстан Республикасының қолданыстағы
заңнамасының талаптарына сәйкес рәсімдейді. Сот-медициналық сараптаудың
нәтижесінде сараптаудың әр түріндегі түрлі түрлері ерекшеліктері ескерілуге
тиіс.
Қорытынды мынадай бөлімдерден: істің жағдайы қысқаша жазылған кіріспе
бөлімінен, зерттеу бөлімінен және қорытындыдан тұрады.
Кіріспе бөлімінде мыналар көрсетілуге тиіс:
а) сараптама жүргізудің орны мен уақыты;
б) сараптық зерттеу үшін маңызы бар (жарық, ауа температурасы және
басқа) сараптама ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.