Патенттік құқық және Қазақстан Республикасынан тыс жерде тауар таңбаларын қорғау жайлы

Жоспар
Кіріспе

1. Патент құқығының түсінігі мен мазмұны
2. Патент берілетін интеллектуалдық меншіктің негізгі объектілері
3. Қазакстан Республикасының аумағында интеллектуалдық меншік бойынша әрекет ететін халықаралық конвенциялар
4. Патент жүйесін калыптастыратын халықаралық құқық органдары
5. Қазакстан Республикасында патент қатынастарын реттейтін ұлттық заңнама
6.Қазакстан Республикасында патент қатынастарын жүзеге асыратын органдар

Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының экономикасы өтпелі кезеңнен енді-енді бас көтеруде. Мемлекетіміздің беделін халықаралық сахнада көтеру және дамыған мемлекеттер қатарына қосу үшін халықтың әл-ауқатын көрсететін оның экономикасының мықты болу қажеттілігі сөзсіз. Кеңес социалистік республикалар одағының жетпіс жыл бойы құрамында болып келген Қазақстан егемеңдігін алғаннан кейін, экономикасының даму бағытын «нарықтық» деп 1993 жылғы, одан кейін 1995 жылғы Конституцияларында бекітті.
Жоғары деңгейдегі шетелдік инвестициялар мен ішкі жинақтары бар ашық нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу «Қазақстан-2030» стратегиясының маңызды ұзақ мерзімді басымдықтарынын бірі.
Бүгінгі таңдағы білімге негізделген экономикада зияткерлік активтер негізгі валюта болып табылады. Қазақстанның экономикалық өсудің қарқынына жетуі, оның әлемдік нарық құрылымына толық енуі Қазіргі индустриалды экономиканың мықты материалдық, техникалық және технологиялық базасын құруға ықпал ететін зияткерлік меншікті қорғаудың дамуынсыз мүмкін емес.
Бұл Елбасының кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі тапсырмалары және «Қазакстан Республикасының индустриалдық-инновациялық дамуының 2003—2015 жылдарға арналған стратегиясын» іске асыру жөніндегі міндеттер аясында да әзекті мәселелердің бірі болып табылады.
Зияткерлік меншік құқықтарын сақтау біздің мемлекеттің Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі және саудада ең қолайлы жағдайларға қол жеткізу үшін басты шарттардың бірі болып табылатынын да айта кету жөн. Ад бұл біздің елдің беделін халықаралық сахнада арттыруға әсер етеді, өйткені зияткерлік меншік құқықтарын қорғау адам мен азаматтың құқықтарын және заңи мүдделерін сақтаудың қажетті шарттары мен кепіл-діктерінің бірі.
Сондықтан, соңғы жылдары экономикалық және сауда аспектілерімен тығыз байланысы бар зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласы саяси сипатқа ие болды. Осыған байланысты Республикадағы зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласындағы жұмыстың жалпы бағыттары және мемлекеттің осы мәселе бойынша саясаты Қазакстан Үкіметі мен ДЗМҮ (ВОИС) арасындағы ынтымақтастық бағдарламасының, Зияткерлік меншік құқықтарын қорғау тұжырымдамасының ережелерінде белгіленген және анық жазылған. Зият - бұл елдің маңызды және ешқашан таусылмайтын ресурсы. Ал осы қордың күші өзінің тек қана осындай мәртебесінде мемлекет пен қоғамның мүдделеріне қызмет ететін қорғалатын зияткерлік меншікте.
Нарықтық экономикада қандай да бір кәсіпкердің алдында тұратын мәселе - тауарларының бәсекеге қабілетті болуы. Кәсіпкерлердің қазіргі таңда «ұлттық өндірушіні қорғау және қолдау - өндірушінің өз қолымен» деген ұранды ұстауы - маңызды. Кәсіпкерлер үшін осындай қорғанудың бір жолы болып кәсіпкерлердің өз кәсіпорындарында инновациялық қызметті дамытуы табылады.
1992 жылы 24 шілдеде Қазақстан Республикасының алғашқы Патент Заңы қабылданды.
Өнертабыстар мен өндірістік үлгілерді патенттік қорғаудың жаңа нысанына көшкеннен кейін Қазақстан Республикасындағы патент иеленушілер осы объектілерді пайдалануға монополиялық құқықты мемлекеттің берген құқықтық кепілдігі ретінде алды. Монополиялық құқықты иеленуші тұлғаларда үшінші тұлғалардын құқықтарын және заңнаманың нормаларын бұзбай патенттік құқық объектілеріне билік ету мүмкіндігі пайда болды.
Құқықтық реформаларды жүргізу барысында мемлекетіміз 1994 жылы экономикалық құқықтық қатынастарды реттеудің негізі болып табылатын Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексін бекітті. Азаматтық заңнамадағы «интеллектуал-дық меншікті» құқықтың жеке объектісі ретінде қарастыру, теориялық жағынан осы саланың жетілуін қажет етті. Кодекс арқылы интеллектуалдық меншік объектілерінің иелеріне «ерекше құқық» бекітілді.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Патенттік құқық және Қазақстан Республикасынан тыс жерде тауар таңбаларын
қорғау

Жоспары:
1. Патент құқығының түсінігі мен мазмұны
2. Патент берілетін интеллектуалдық меншіктің негізгі объектілері
3. Қазакстан Республикасының аумағында интеллектуалдық меншік бойынша
әрекет ететін халықаралық конвенциялар
4. Патент жүйесін калыптастыратын халықаралық құқық органдары
5. Қазакстан Республикасында патент қатынастарын реттейтін ұлттық заңнама

6.Қазакстан Республикасында патент қатынастарын жүзеге асыратын органдар

Лекция мақсаты: Студенттерге Интелектуалдық меншіктің түсінігі мен
мазмұнын, Өнеркәсіптік меншіктің түсінігін, объектілерін және
Интелектуалдық меншік құқығының негізгі институттарын, Конвенциялық
басымдылық туралы Ережелерді оқытып, түсіндіру.

Лекция мәтіні.
1. Патент құқығының түсінігі мен мазмұны
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының экономикасы өтпелі
кезеңнен енді-енді бас көтеруде. Мемлекетіміздің беделін халықаралық
сахнада көтеру және дамыған мемлекеттер қатарына қосу үшін халықтың әл-
ауқатын көрсететін оның экономикасының мықты болу қажеттілігі сөзсіз. Кеңес
социалистік республикалар одағының жетпіс жыл бойы құрамында болып келген
Қазақстан егемеңдігін алғаннан кейін, экономикасының даму бағытын
нарықтық деп 1993 жылғы, одан кейін 1995 жылғы Конституцияларында
бекітті.
Жоғары деңгейдегі шетелдік инвестициялар мен ішкі жинақтары бар ашық
нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу Қазақстан-2030
стратегиясының маңызды ұзақ мерзімді басымдықтарынын бірі.
Бүгінгі таңдағы білімге негізделген экономикада зияткерлік активтер
негізгі валюта болып табылады. Қазақстанның экономикалық өсудің қарқынына
жетуі, оның әлемдік нарық құрылымына толық енуі Қазіргі индустриалды
экономиканың мықты материалдық, техникалық және технологиялық базасын
құруға ықпал ететін зияткерлік меншікті қорғаудың дамуынсыз мүмкін емес.
Бұл Елбасының кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі тапсырмалары және
Қазакстан Республикасының индустриалдық-инновациялық дамуының 2003—2015
жылдарға арналған стратегиясын іске асыру жөніндегі міндеттер аясында да
әзекті мәселелердің бірі болып табылады.
Зияткерлік меншік құқықтарын сақтау біздің мемлекеттің Дүниежүзілік
сауда ұйымына кіруі және саудада ең қолайлы жағдайларға қол жеткізу үшін
басты шарттардың бірі болып табылатынын да айта кету жөн. Ад бұл біздің
елдің беделін халықаралық сахнада арттыруға әсер етеді, өйткені зияткерлік
меншік құқықтарын қорғау адам мен азаматтың құқықтарын және заңи мүдделерін
сақтаудың қажетті шарттары мен кепіл-діктерінің бірі.
Сондықтан, соңғы жылдары экономикалық және сауда аспектілерімен тығыз
байланысы бар зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласы саяси сипатқа ие
болды. Осыған байланысты Республикадағы зияткерлік меншік құқықтарын қорғау
саласындағы жұмыстың жалпы бағыттары және мемлекеттің осы мәселе бойынша
саясаты Қазакстан Үкіметі мен ДЗМҮ (ВОИС) арасындағы ынтымақтастық
бағдарламасының, Зияткерлік меншік құқықтарын қорғау тұжырымдамасының
ережелерінде белгіленген және анық жазылған. Зият - бұл елдің маңызды және
ешқашан таусылмайтын ресурсы. Ал осы қордың күші өзінің тек қана осындай
мәртебесінде мемлекет пен қоғамның мүдделеріне қызмет ететін қорғалатын
зияткерлік меншікте.
Нарықтық экономикада қандай да бір кәсіпкердің алдында тұратын мәселе
- тауарларының бәсекеге қабілетті болуы. Кәсіпкерлердің қазіргі таңда
ұлттық өндірушіні қорғау және қолдау - өндірушінің өз қолымен деген
ұранды ұстауы - маңызды. Кәсіпкерлер үшін осындай қорғанудың бір жолы болып
кәсіпкерлердің өз кәсіпорындарында инновациялық қызметті дамытуы табылады.
1992 жылы 24 шілдеде Қазақстан Республикасының алғашқы Патент Заңы
қабылданды.
Өнертабыстар мен өндірістік үлгілерді патенттік қорғаудың жаңа
нысанына көшкеннен кейін Қазақстан Республикасындағы патент иеленушілер осы
объектілерді пайдалануға монополиялық құқықты мемлекеттің берген құқықтық
кепілдігі ретінде алды. Монополиялық құқықты иеленуші тұлғаларда үшінші
тұлғалардын құқықтарын және заңнаманың нормаларын бұзбай патенттік құқық
объектілеріне билік ету мүмкіндігі пайда болды.
Құқықтық реформаларды жүргізу барысында мемлекетіміз 1994 жылы
экономикалық құқықтық қатынастарды реттеудің негізі болып табылатын
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексін бекітті. Азаматтық заңнамадағы
интеллектуал-дық меншікті құқықтың жеке объектісі ретінде қарастыру,
теориялық жағынан осы саланың жетілуін қажет етті. Кодекс арқылы
интеллектуалдық меншік объектілерінің иелеріне ерекше құқық бекітілді.
Қазақстан Республикасының үкіметі арыз берушіге ыңғайлы, тұтынушыға
қолайлы, жаңалықты дамытатындай, яғни мағынасы жағынан жай, рәсімдеу төлемі
арзаң, сараптамалық және мәліметтерді іздестіру қызметінің сапалы,
патенттік құқықты қорғаудың жеңіл жолдары бар, халықаралық патенттік
жүйенің талаптарына сәйкес келетін үлттық патенттік жүйесін қалыптастыруға
мемлекетіміздің құрылуының алғашқы күндерінен-ақ жағдай жасауда.
Қазіргі таңда жоғарыда көрсетілген жағдайлардың тек кей-біреуі ғана
көрініс алуда. Ал, патенттік органға түсіп жатқан арыздардың саны жылдан-
жылға көбеюде.
1. Патенттердің саны көбейген сайын пайда табуға талпынған патент
иеленушілердіңде саны көбеюде. Кеңес социалистік республикалар одағы
кезінде өндірістік меншік объектілерінің иесі болып көбінесе мемлекет болып
табылғандықтан авторлар мен патент иеленушілердің құқықтарын жетілдіруге еш
шаралар қолданылмаған.
Ендеше санаткерлік меншік дегеніміз не? Бұл сауалға халықаралық,
сонымен қатар, еліміздің заңнамаларынан да толық қамтылған жауап алуға
болады. Қазақтан Республикасы қатысушы болып табылатын Бүкіл дүниежүзілік
интеллектуалдық меншікті қорғау ұйымы (БИМҮ) Конвециясының 2-бабында
Интеллектуалдық меншіктің әдеби, көркем және ғылыми шығармаларға,
әртістердің орындаушылық қызметіне, дыбыс жазу, радио және теледидар
хабарларына, адами қызметтің барлық саласындағы өнертабыстар мен ғылыми
жаңалықтарға, өнер-кәсіптік үлгілер, тауар таңбалары, қызмет көрсету
белгілері, фирмалық атаулар мен коммерциялық корсеткіштерге, қара ниетті
бәсекелестікке қарсы қорғану, сондай-ақ өндірістік, ғылыми, әдеби және
көркемөнер салаларындағы интеллектуалдық қызметке қатысты өзге де барлық
құқықтарды қамтитыны атап көрсетілген. КР АК-нің 961-бабында
жүйелендірілген тізілім берілген.
Қазақстанның социалистік жүйеден нарықтық экономикаға ауысуы
санаткерлік еңбек нәтижелерін қорғау және құқықтық қатынастарды
реформалауды талап етті. Осы кезеңнен бастап, заңнама мен күнделікті
тұрмыска интеллектуалдық меншік, өнеркәсіптік меншік, патент, патент
иеленуші, айрықша құқық ұғымдары енді.
Егер өзгерістердің мәніне қысқаша тоқталар болсақ, кеңестік кезендегі
авторлық куәлік орнына өнеркәсіп меншігі объектілерін қорғау жөніндегі
бүкіл әлем таныған патент жүйесі келді. Кеңестік өнертабыс құқығының
негізгі ерекшелігі - өнертабушы автор өз құқығын, көбінесе, авторлық
куәлікпен ресімдейтін, кейбіреулері Мәскеуде, бүкіл Кеңес Одағы бойынша
жалғыз Мемкомөнертабыс патент ведомствосында жарияланатын, сонан кейін кез
келген адам аз сыйақы төлеу арқылы өнертабысты өз иелігіне жаратып жататын.
Енді құқық иеленушінің келісімінсіз ешбір жан өнертабысты, пайдалы
модельді немесе тауар таңбасын пайдалана алмайды. Құқық иеленушінің
рұқсаты, көбінесе, сыйақы төлеу және лицензиялық шарт жасасу жолымен ғана
пайдалану жолға қойылған. Бұл құқық айрықша құқық деп аталады. Және ол ҚР
АК-нің 125,964-баптарымен бекітілген.
Сөйтіп, өнеркәсіптік меншік объектілерін құқықтық қорғау принциптері
түбірімен өзгерген, демек, жаңа қатынастар бүтіндей өзгеше құқықтық базаны
қалыптастыруды талап етті.
1992 жылы Ұлттық Патенттік ведомство патенттеудің бірегей жүйесін
қалыптастырды (явочно-проверочную) және оның құқықтық реттелуін Қазақстан
Республикасының Патент Заңында бекітті. Бұл жүйені кейіннен Орталық Азия,
Закавказьенің көптеген тәуелсіз мемлекеттері және Украина да қолдады.
Бұл патенттеу жүйесі бойынша қарапайым тіркеу мен сараптама
элементтері бірігеді. Біздің жүйенің көлімдік және тіркелімдік сипаты
патенттің формалды сараптама жүргізгеннен кейін берілетіндігінде көрінеді.
Қазақстан Республикасы Патент Заңының 22-бабы формалды сараптама кезінде
қажетті дәлелдемелердің болуы, оларға қойылатын негізгі талаптардың
сақталуы және өтінім берілген ұсыныстың құқықтық қорғау беріле-тін
объектілерге жататындығы тексерілетіндігін бекітеді.
Патент мәні бойынша сараптама жүргізілгеннен кейін беріледі. Оның
жүргізілу барысыңда өтінім берілген шешімнің патентке қабілеттігі
талаптарына сәйкестігі анықталады.
Өнертабыс пен өнеркәсіптік үлгіге алдын ала патент пен патент және
пайдалы модельге патент қорғау құжаты түсінігімен бірігеді.
Қазақстан бір өнертабысқа екі қорғау құжаты - заңды сарап қорытындысы
бойынша алдын ала патент пен өнертабыс немесе өнеркәсіптік үлгі сараптамасы
қорытындысы бойынша патент берілуі мүмкін екені жөнінде соны жүйе жасады.
Бұл екі қорғау құжатының аумақтық (тек Қазақстан Республикасы) және
уақытша әрекет ету шегі бар. Өнертабыска алдын ала өтінімнің патент
ведоствосына берілген күннен бастап Қазакстан Республикасы аумағында бес
жыл бойы, ал патент жиырма жыл бойы қолданылады.
Пайдалы моделые патент бес жыл бойы, патент иесінің өтініші бойынша
бұл мерзімді патент органы ұзартуы мүмкін, бірақ үш жылдан аспауы керек.
Өнеркәсіптік үлгіге алдын ала берілетін патент өтінімнің патент
ведоствосына берілген күннен бастап бес жыл әрекет етеді. Өнеркәсіптік
үлгіге патент - он жыл бойы күшін сақтайды, патент иесінін өтініші бойынша
бұл мерзімді патент органы ұзартуы мүмкін, бірақ бес жылдан аспауы керек.
Патент - рагепі — мына мән-жайларды:
1) аталған техникалық шешімнің өнертабыс екендігін;
2) Авторы болып белгілі бір тұлға екендігін;
3) Аталған тұлға немесе оның мұрагері осы өнертабысқа айрықша құқық
иеленетіндігін куәландыратын құжат.
Патент оны берген ведомство мемлекеті аумағында әрекет етеді. Шетел
құқығы бойынша, лицензия немесе патент алу туралы келісімге қол жеткізілген
кезде, иесіне сыйақы төлей отырып, патентті мемлекет немесе оның еркі
бойынша белгілі бір ұйымның қолданылуына мәжбүрлеп сатып алынуы мүмкін.
Көптеген елдерде көзделген патент иесінің құқықтарын қорғау шараларының
бірі ұқсас өнертабыс көрінетін бұйымдарды енгізуге жаза қолдану болып
табылады (өтемақы, келтірілген зиянды жою туралы талап арыз қою т.б.).
Патент беру әр елде оның патент құқығы нормаларына сәйкес жүргізіледі.
Өнертабысқа келесі талаптар қойылады: өнертапқыштық деңгей,
прогрессивтілігі, қолданылуға жарамдылығы және міндетті түрде жаңалығы.
Кейбір елдерде жаңалығын бұл жағдайлардың қайда болғанына байланыссыз
мемлекет ішінде немесе шетелдерде жариялануы мен
қолданылуы бұзады, тежейді. Екінші рет басқа мемлекеттерде өнертабыс
жаңалығын өз мемлекетінде де, шетел елінде де жариялау мен қолдану бұзады.
Ал өзге мемлекеттерде өз мемлекетінің аумақтық сипаты ғана болмау үшін
халықаралық келісімдер жасасу қолданылады.
Патенттеу мақсаты - сәйкес саладағы маман патент мазмұнын оқып,
ондағы техникалық шешімді жүзеге асыра алатындай деңгейге жеткізіп ашу.
Патенттің негізгі қызметі - жаңалықты енгізетін тұлғаға монополияны
қамтамасыз ету болып табылады.
Патенттік қорғау келесі аспектілермен сипатталады:
- қорғалатын объектілердің шектеулі шеңбері;
- патенттік құқықтар пайда болуының ерекше тәртібі; патент иесіне құқықтар
кешенінің және объектіні пайдалануға айрықша құқықтың берілуі;
- айрықша құқық (қорғау құжаты) әрекетінің мерзімдік және аумақтық сипаты;
- айрықша құқықтардың заңды шектелу мүмкіңдігі.
Аталған объектілердің барлығы біздің мемлекетімізде қолданылады.
Патентке негізделген құқықтар мемлекеттің берген құқықтары болып
есептеледі. Бұндай қатынастар өзаралықпен анықталады. Мемлекет беріп
отырған құқықтарға жауап ретінде патент иесі мемлекет пен қоғамға танылмай
қалуы мүмкін болған өнертабыс ашады. Осындай өзаралық патентті шарт ретінде
қарастыруға мүмкіндік береді. Оның талаптары қорғау құжатында емес, патент
заңнамасында сипатталғандай болады.
Патенттің монополия және өнеркәсіп меншігінің объектісі ретінде
түсінігі аса кең тараған. Патент иеленуші өзінің өнер-табысын пайдалануына
айрықша құқықты иеленеді, аталған монополиялық ұқсастық меншік иесінің өз
құқықтарымен сипатталады. Құқығы жоқ тұлғаның бұл объектіні пайдалануы
заңсыз деп есептеледі.

2. Патент берілетін интеллектуалдық меншіктің негізгі объектілері
Өнертабыстар
Өнертабыс түсінігімен объектілері.
Белгілі бір өнертабыс негізі болған шығармашылықтың деңгейін бағалау
қажет болғандықтан, өнертабыс түсінігінің объективтік анықтамасын беру
мүмкін емес. Сондықтан, Қазақстан Республикасының Патент Заңында бұл
түсініктің анықтамасы берілмеген, тек оған қойылатын талаптар көрсетілген:
- жаңалығы;
- өнертапқыштық деңгейдің болуы;
- өнеркәсіпте қолдануға болатын техникалық шешімнің болуы.
Егер өнертабыс осы аталған талаптарға сай болса, онда оған Қазақстан
Республикасы Патент Заңының 6-бабына сәйкес қорғау қамтамасыз етіледі.
Алайда, өнертабысты мәселенің шығармашылық-техникалық шешімі ретінде
анықталатын құбылыс ретінде қарастыру заңды. Техникалық шешім термині
техниканың әр түрлі салаларындағы қажеттіліктерді қамтамасыз ету құралы
ретінде, сонымен қатар, мысалы, жаңа музықалық аспап жасау арқылы өнер;
спорт көмекші құралдарын жасау арқылы спорт; жаңа емдеу әдістерін, дәрі-
дәрмектерді жасау арқылы медицина және т.б. салаларда кең мағынада
қолданылады. Осылай ауруды емдеу әдістері техниканың жалпы түсінігіне
жатпайды. Бұған қарамастан, емдеудін терапиялық әдістері емдеу құралдарын
нақты белгіленген мөлшерде, белгілі бір уақыт ішінде, белгілі бір
кезектілікпен және т.б. қолдануды меңзейтіндіктен, бұл арқылы емдеу
техникасы анықталады. Бұл мағынада емдеу тәсілдері техникалық шешім ретінде
қарастырылады. Осылай, өнертабыс арқылы техника, ауыл шаруашылық, мәдениет,
білім беру салаларындағы әр түрлі мәселелер өз шешімін табады, бірақ бұл
жерде өзге (экономикалық, әкімшілік, ұйымдастырушылық т.б.) техникалық
әдістер мен құралдар қолданылмауы тиіс.
Әрбір өнертабыс белгілі бір объектіні, яғни қоғамдық қажеттілікті
қанағаттандыра алатын техникалық құралды сипаттайды. Өнертабыс
объектілерінің түрлері қойылған мақсатқа жету үшін техникалық шешімдерде
көрсетілген құралдарға тәуелді анықталады.
Құрылғы, әдіс, зат, микроорганизмдердің, өсімдіктер мен хайуанаттар
клеткаларының тегі, соңдай-ақ бұрыннан белгілі құрылғы, әдісті, затты текті
жаңа мақсатта қолдану өнертабыс объектілері бола алады.
Өнертабыс объектілерін нақтылау патент иесінің құқықтар көлемін
анықтау заңмен қорғалатын өнертабыстың пайдаланылуын бақылау мүмкіндігі
үшін құқықтық маңызы зор.
Құрылгы - өнертабыс объектісіретінде. Өнертабыс объектілері ретінде
құрылғыларға конструкторлар мен бұйымдар жатады. Кеңістікте орналасқан бір-
бірімен тығыз байланыстағы элементтер жүйесі құрылғы болып танылады. Бұл
машиналар - мысалы, Қар жинаушы машина; құрылғылар - Магнит өрісі
датчигі; механизмдер - Шарниро-рычажный механизм.
Жетілдірілген инструмент, мысалы, Геологиялық балға, Қозғалмалы
пышақ немесе қандай болмасын құрал, мысалы, Тормозное устройство для
железнодорожного вагона, Гидравлическое устройство для удержания руля
относительно рамы мотоцикла объект - құрылғы категориясына жатқызылуы
мүмкін.
Құрылғы болып көлік құралдары, жабдық, құрылыстар, сонымен қатар, әр
түрлі бұйымдар танылады - мысалы, Әмбе-бап оқу партасы. Электр схемалары
да құрылғының бір түрі болып табылады.
Патенттік қорғалуға құрылғының өзі ғана емес, олардың бөлек
элементтері де: түйіндері, бөлшектері т.б. жатады.
Құрылғы өнертабыс объектісі ретінде келесі конструктивтік белгілермен
сипатталады:
- конструктивтік элементтердің болуы;
- элементтер арасында байланыстың болуы;
- элементтердің өзара орналасуы;
- құрылғының немесе оның элементтерінің орындалу нысаны, атап айтқанда,
геометриялық нысанда жасалуы;
- элементтер арасындағы байланыстың орындалу нысаны;
- элементтер параметрлері мен езге сипаттамалары және олардың өзара
байланысы;
- құрылғы немесе оның элементтері жасалған материал;
- құрылғының кез келген элементінің қызметін орындайтын аясы;
- техникалық шешімнің басқа түрлерімен салыстырғанда құрылғы - өнертабыс
олардың фактілі түрде қолданылуына бақылануды қамтамасыз етеді. Бұл олардың
кең таралуын анықтайды.
Тәсіл — өнертабыс объектісі ретінде. Өнертабыс объектісі ретінде
тәсілдерге материалдық объектілер көмегімен материалдық объектілерге әрекет
ету процестері жатады. Тәсіл - белгілі бір тәртіппен немесе белгілі бір
ережелерде сақтау арқылы орын-далатын әдістер жиынтығы.
Материалдық объектілерге әрекет ету процестері ретінде тәсілдерді
былай бөлуге болады:
- өнім (бұйымдар, заттар т.б.) өндіруге бағытталған әдістер, мысалы,
Құрылыс материалын жасау тәсілі, Ацетилен алу әдісі;
- белгілі бір өнім алмай материалдық заттардың жағдайының өзгеруіне
бағытталған әдістер (тасымалдау, реттеу, өндеу т.б.). Мысалы, Жер өндеу
тәсілі, Электромагниттік клапанды басқару әдісі;
- нәтижесінде материалдық дүние заттарының жағдайы анықталатын әдістер
(бақылау, өлшеу, диагностика т.б.). Мысалы, Аса таза кварцтың шыққан жерін
іздеу әдісі.
Өнімдер алу әдісіне берілген қорғау құжаттарының күші тікелей осы
әдіспен алынған өнімге де таралады.
Патенттер аурудың алдын алу, диагностика және емдеу әдістеріне де
беріледі, мысалы, Тістер кариесін алдын алу әдісі, Артериальді
гипертония диагностикасының әдісі.
Өнертабыс объектісі Әдіс келесі белгілермен сипатталады:
- белгілі бір әрекеттің немесе әрекеттер жиынтығының болуы: ...тұзды
ерітеді...;
- осындай әрекеттерді уақыт бойынша орындау тәртібі (кезекпен, бір уақытта,
әр түрлі жолдармен т.б.). ...қышқылмен өндегеннен кейін пленканы
дистилденген сумен шаяды...;
- әрекеттерді жүзеге асырудын режимдері мен шарттары (температура, қысым,
қуаттылығы, жылдамдығы т.б.). ...40°С-ға дейін қыздыру кезінде
ерітеді...;
- заттар немесе материалдарды пайдалану (алғашқы шикізат, реагенттер,
катализаторлар, микроорганизмдер тектері және т.б.). ...процессті инертті
газ атмосферасында жүргізеді...;
- құрылғыларды (құралдарды, жабдықтар т.б.) пайдалану. ...реагенттің
электрохимиялық өндеуін ерітілмеген электродтары бар электролизде
жүргізеді....
Зат өнертабыс объектісіретінде. Өнертабыс объектісі ретінде заттарға:
- жеке химиялық қосындылар, сонымен қатар, оларға жоғары-молекулярлық
қосындылар және гендік инжөнерия өнімдері (рекомбинантты нуклеидтік
қышқылдар, векторлар т.б.). Мысалы, гидрохлорид-1-(2-этоксиэтил)-4-аце тил-
4-ацетиксипиперидина;
- композициялар (құрамдар, қоспалар), мысалы, псориазды емдеу майы,
фурфуролды гидрирлеу катализаторы;
- ядролық айналу өнімдері жатады.
Жеке химиялық қосындыларды сипаттау үшін келесі белгілер қолданылады:
- сапалық және сандық құрам;
- атомдар арасындағы байланыс және олардың молекулада химиялық құрылымдық
формулалары сипатталған өзара орналасуы.
Бурыннан белгілі құрылгы, әдісті, затты, текті жаңа мақсатта қолдану.
Құқықтық қорғау таралатын өнертабыстың бұл түрі болып бұрыннан белгілі
болған құрылғы, зат, әдіс, тектің жаңа мақсаттарда қолданылуы табылады.
Өнертабыстың бұл объектісі өзге өнертабыстардан қызметінің
сипаттамасымен байланысты пайда болуымен ерекшеленеді.
Егер құрылғы, әдіс, зат, тек коғамдық қажеттілікті қанағаттандырудың
жаңа құралы болса және олардың бағытталған синтезі жасалса, онда
өнертабыстың бұл обьектісі белгілі обьектінің жаңа мүмкіндіктерін (белгісіз
қасиетін) анықтау арқылы пайда болады.
Бұл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.