Он көлеміндегі сандарға байланысты қосу жэне азайту амалдарымен оқушылардың алғашқы таныстығы
1 Сан ұғымы математикалық ең негізгі бастама
2 Кемімелі «сан баспалдағы»
3 Натурал қатарындағы тізбектес сандарды салыстыру
2 Кемімелі «сан баспалдағы»
3 Натурал қатарындағы тізбектес сандарды салыстыру
10 көлеміндегі сандардың нумерациясын оқып – үйрену кезінде оқушылар екі негізгі математикалық ұғыммен (сан ұғымы, «цифр ұғымы») танысады.
Сан ұғымы математикалық ең негізгі бастама ұғымдарының қатарына жатады. Бастауыш буында 0 саны және натурал сандар туралы ұғым нгізіледі. Олар жайында қарапайым түсінік қалыптастырылады. Ол сандар – формальды анықтама арқылы енгізілмейді. Демек, «натурал сан дегеніміз не?» деген сұрақ қоюға болмайды. Жалпы алғанда, сан ұғымының мән мағынасы тек қана нақты мысалдар арқылы жеке көрнекілікке сүйеніп ашылады. «Сан» термині жаңа математикалық сөз ретінде енгізіледі. Бірақта сан шығу үшін заттарды немесе нәрселерді санаудың қажеттегі аңғартылады. Осыған орай заттар мен сандарды сәйкестендіруге байланысты әр алуан жаттығулар қарастырылады.
Сан ұғымы математикалық ең негізгі бастама ұғымдарының қатарына жатады. Бастауыш буында 0 саны және натурал сандар туралы ұғым нгізіледі. Олар жайында қарапайым түсінік қалыптастырылады. Ол сандар – формальды анықтама арқылы енгізілмейді. Демек, «натурал сан дегеніміз не?» деген сұрақ қоюға болмайды. Жалпы алғанда, сан ұғымының мән мағынасы тек қана нақты мысалдар арқылы жеке көрнекілікке сүйеніп ашылады. «Сан» термині жаңа математикалық сөз ретінде енгізіледі. Бірақта сан шығу үшін заттарды немесе нәрселерді санаудың қажеттегі аңғартылады. Осыған орай заттар мен сандарды сәйкестендіруге байланысты әр алуан жаттығулар қарастырылады.
Он көлеміндегі сандарға байланысты қосу жэне азайту амалдарымен оқушылардың алғашқы таныстығы
10 10 10 10 10 10
10 көлеміндегі сандарды қосу және азайту. Кестелік қосу және азайту. 1-ді қосу және азайту.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
*+1 = 2 2-1 = 1 3+1 =4 1-1 = 0
Санға бірді қосқанда тікелей келесі санды айтамыз.
2-ні қосу және азайту. *+2 = 4 2-2 = 0. Санға 2-ні қосу үшін бір санды аттап санайды.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
3-ті қосу және азайту.
*+3 =6 *-3 =0 *+3 = 10
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
6-3=3
4-ті қосу және азайту.
*+4= 8 *-4 = 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
5-ті қосу және азайту.
*+5= 10 *-5 = 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10 көлеміндегі сандардың нумерациясын оқып – үйрену кезінде оқушылар екі негізгі математикалық ұғыммен (сан ұғымы, цифр ұғымы) танысады.
Сан ұғымы математикалық ең негізгі бастама ұғымдарының қатарына жатады. Бастауыш буында 0 саны және натурал сандар туралы ұғым нгізіледі. Олар жайында қарапайым түсінік қалыптастырылады. Ол сандар – формальды анықтама арқылы енгізілмейді. Демек, натурал сан дегеніміз не? деген сұрақ қоюға болмайды. Жалпы алғанда, сан ұғымының мән мағынасы тек қана нақты мысалдар арқылы жеке көрнекілікке сүйеніп ашылады. Сан термині жаңа математикалық сөз ретінде енгізіледі. Бірақта сан шығу үшін заттарды немесе нәрселерді санаудың қажеттегі аңғартылады. Осыған орай заттар мен сандарды сәйкестендіруге байланысты әр алуан жаттығулар қарастырылады.
Мысалы, оқушылар қолдарына бір санау шыбығын, екі дөңгелекті, үш үшбұрышты, төрт квадратты алады да санау арқылы сәйкес заттардың 1,2,3,4 сандармен өрнектелетін байқатады. Ал енді заттардың басқа тобын алып та осындай сандарды шығарып алуға болатындығы көрсетіледі. Демек, оқушылардың сан туралы игерген түсініктері сандардың – заттарды немесе нәрселерді санаудың нәтижесін көрсететіндігі болып табылады. Осы деңгей бастауыш буын шәкірттері үшін жеткілікті деп есептеледі. Натурал сандар қатарындағы бірден (1) басқа санды оның тікелей алдынғы санға бірді қосу арқылы (3 – бұл екі және тағы 1) және одан тікелей келіп келетін саннан бірді игеру арқылы шығарып алуға болады.
Сандардың жасалуы жаттығулардың көмегімен айқындала түседі. Мәселен бір – бірлеп қосу немесе шегеру, нәрселерді иллюстрациялап көрсету арқылы сандарды оқып үйренгенде, мұғалім балаларға 2 таяқша алып қойғызып, сонан соң тағы бір таяқшаны оларға жақындатып қоюды тапсырады. Сонда неше таяқша болғанын және 3 таяқша қалайша шыққанын анықтайды, яғни 2 + 1=3
Кемімелі сан баспалдағы да осылайша жасалады. 4 дөңгелек алып қойыңдар, оның астыңғы жағына сонша квадрат қойыңдар, 1 квадратты жылжытып алып кетіңдер. Неше квадрат болған еді? Қалайша 3 квадрат шықты және т.с.с яғни 4 – 1 = 3
Мұның өзі жиындарға қолданылатын амалдарды сандарға амалдар қолдануға көшуге болатынын сандардың жасалуын оқушылардың жете түсінуіне мүмкіндік жасайды.
Натурал қатарындағы тізбектес сандарды салыстыру ең алдымен жиындарды салыстыруға негізделіп орындалады. Сонымен қатар көрнекілікке сүйеніп, бірінші кезекте балаларға сол жақта бір және оң жақта бір ұшбұрыштың суретін салу ұсынылады. Суреттің астына сәйкес цифрлар жазылады. Суреттің астына сәйкес цифлар жазылады. Сонан кейін 2 саны 1 санынан артық ал 1 саны 2 санын кем екені тағайындайды. Сондай – ақ, екі бірден үлкен сан, ал бір екіден кіші сан екені айтылады.
Балалар салыстырудағы (сандарды) мөлшерлік қатынастарды олардың реттік қатынастармен байланыстыра отырып, ұғынады. Сонда сандардың кесіндісін оқып үйренгеннен кейін оқушылар мынадай қорытындыға келеді. Әрбір келесі санның алдындағы санның келесіден біреуі артық, алдыңғы санның келесіден біреуі кем, сондықтан сандарды салыстыру олардың натурал қатарындағы орнын анықтауға келтіреді де, 6 саны 5 – тен үлкен, өйткені санағанда 6 саны 5 – тен кейін аталады деген түсіндірмелерді басшылыққа алуға болады.
Біріншіден, ондық сандарды оқып үйренгенде, балалар сондай – ақ 0 санымен де танысады. Бастауыш курста 0 санына бос жиындар класының сандық сипаты ретінде түсініктеме беріледі. Математиканың бастауыш курсында 0 санын және цифрын енгізу сандар аймағын кеңейтіп, оқушылардың теріс емес бүтін сандарды игеруі үшін қажетті жағдай жасайды. 0 саны ретінде де әр цифр ретінде де бір класта енгізеді. Ең алдымен 0 саны – заттардың тобында ешқандай заттар жоқ екенін білдіреді, сонан кейін сызғыш бетінде өлшеу басын анықтайтын цифр ретінде қарастырылады. әрі қарай 2-2, 3-3 түріндегі азайтуда енгізіледі. Мұнымыз осы санның мәнісін бос жиындар класының сандық сипаттамасы ретінде дұрыс талқылауымызға сәйкес. Балалар нәрселер санын, бірде – біреуі қалмағанша, бір – бірлеп кеміту арқылы анықтайтын жаттығулардың бірнешеуін орындайды (бұтақтағы жапырақтар бірі қалмай түсіп қалады, ұядағы барлық ... жалғасы
10 10 10 10 10 10
10 көлеміндегі сандарды қосу және азайту. Кестелік қосу және азайту. 1-ді қосу және азайту.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
*+1 = 2 2-1 = 1 3+1 =4 1-1 = 0
Санға бірді қосқанда тікелей келесі санды айтамыз.
2-ні қосу және азайту. *+2 = 4 2-2 = 0. Санға 2-ні қосу үшін бір санды аттап санайды.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
3-ті қосу және азайту.
*+3 =6 *-3 =0 *+3 = 10
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
6-3=3
4-ті қосу және азайту.
*+4= 8 *-4 = 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
5-ті қосу және азайту.
*+5= 10 *-5 = 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10 көлеміндегі сандардың нумерациясын оқып – үйрену кезінде оқушылар екі негізгі математикалық ұғыммен (сан ұғымы, цифр ұғымы) танысады.
Сан ұғымы математикалық ең негізгі бастама ұғымдарының қатарына жатады. Бастауыш буында 0 саны және натурал сандар туралы ұғым нгізіледі. Олар жайында қарапайым түсінік қалыптастырылады. Ол сандар – формальды анықтама арқылы енгізілмейді. Демек, натурал сан дегеніміз не? деген сұрақ қоюға болмайды. Жалпы алғанда, сан ұғымының мән мағынасы тек қана нақты мысалдар арқылы жеке көрнекілікке сүйеніп ашылады. Сан термині жаңа математикалық сөз ретінде енгізіледі. Бірақта сан шығу үшін заттарды немесе нәрселерді санаудың қажеттегі аңғартылады. Осыған орай заттар мен сандарды сәйкестендіруге байланысты әр алуан жаттығулар қарастырылады.
Мысалы, оқушылар қолдарына бір санау шыбығын, екі дөңгелекті, үш үшбұрышты, төрт квадратты алады да санау арқылы сәйкес заттардың 1,2,3,4 сандармен өрнектелетін байқатады. Ал енді заттардың басқа тобын алып та осындай сандарды шығарып алуға болатындығы көрсетіледі. Демек, оқушылардың сан туралы игерген түсініктері сандардың – заттарды немесе нәрселерді санаудың нәтижесін көрсететіндігі болып табылады. Осы деңгей бастауыш буын шәкірттері үшін жеткілікті деп есептеледі. Натурал сандар қатарындағы бірден (1) басқа санды оның тікелей алдынғы санға бірді қосу арқылы (3 – бұл екі және тағы 1) және одан тікелей келіп келетін саннан бірді игеру арқылы шығарып алуға болады.
Сандардың жасалуы жаттығулардың көмегімен айқындала түседі. Мәселен бір – бірлеп қосу немесе шегеру, нәрселерді иллюстрациялап көрсету арқылы сандарды оқып үйренгенде, мұғалім балаларға 2 таяқша алып қойғызып, сонан соң тағы бір таяқшаны оларға жақындатып қоюды тапсырады. Сонда неше таяқша болғанын және 3 таяқша қалайша шыққанын анықтайды, яғни 2 + 1=3
Кемімелі сан баспалдағы да осылайша жасалады. 4 дөңгелек алып қойыңдар, оның астыңғы жағына сонша квадрат қойыңдар, 1 квадратты жылжытып алып кетіңдер. Неше квадрат болған еді? Қалайша 3 квадрат шықты және т.с.с яғни 4 – 1 = 3
Мұның өзі жиындарға қолданылатын амалдарды сандарға амалдар қолдануға көшуге болатынын сандардың жасалуын оқушылардың жете түсінуіне мүмкіндік жасайды.
Натурал қатарындағы тізбектес сандарды салыстыру ең алдымен жиындарды салыстыруға негізделіп орындалады. Сонымен қатар көрнекілікке сүйеніп, бірінші кезекте балаларға сол жақта бір және оң жақта бір ұшбұрыштың суретін салу ұсынылады. Суреттің астына сәйкес цифрлар жазылады. Суреттің астына сәйкес цифлар жазылады. Сонан кейін 2 саны 1 санынан артық ал 1 саны 2 санын кем екені тағайындайды. Сондай – ақ, екі бірден үлкен сан, ал бір екіден кіші сан екені айтылады.
Балалар салыстырудағы (сандарды) мөлшерлік қатынастарды олардың реттік қатынастармен байланыстыра отырып, ұғынады. Сонда сандардың кесіндісін оқып үйренгеннен кейін оқушылар мынадай қорытындыға келеді. Әрбір келесі санның алдындағы санның келесіден біреуі артық, алдыңғы санның келесіден біреуі кем, сондықтан сандарды салыстыру олардың натурал қатарындағы орнын анықтауға келтіреді де, 6 саны 5 – тен үлкен, өйткені санағанда 6 саны 5 – тен кейін аталады деген түсіндірмелерді басшылыққа алуға болады.
Біріншіден, ондық сандарды оқып үйренгенде, балалар сондай – ақ 0 санымен де танысады. Бастауыш курста 0 санына бос жиындар класының сандық сипаты ретінде түсініктеме беріледі. Математиканың бастауыш курсында 0 санын және цифрын енгізу сандар аймағын кеңейтіп, оқушылардың теріс емес бүтін сандарды игеруі үшін қажетті жағдай жасайды. 0 саны ретінде де әр цифр ретінде де бір класта енгізеді. Ең алдымен 0 саны – заттардың тобында ешқандай заттар жоқ екенін білдіреді, сонан кейін сызғыш бетінде өлшеу басын анықтайтын цифр ретінде қарастырылады. әрі қарай 2-2, 3-3 түріндегі азайтуда енгізіледі. Мұнымыз осы санның мәнісін бос жиындар класының сандық сипаттамасы ретінде дұрыс талқылауымызға сәйкес. Балалар нәрселер санын, бірде – біреуі қалмағанша, бір – бірлеп кеміту арқылы анықтайтын жаттығулардың бірнешеуін орындайды (бұтақтағы жапырақтар бірі қалмай түсіп қалады, ұядағы барлық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz