Қазақстанның отын - энергетика оты кешені

Жоспар
Кіріспе

1 Қазақстанның отын . энергетика оты кешені.
2 Қазақстанның тау.кен өндірісінің қазіргі жағдайы.

Қазақстанның отын – энергетика кешені өзіне отын өнеркәсібі мен электроэнергетиканы қосады. Олар бірге бір сөзбен энергетика деп аталады және халық шаруашылығының барлық салаларымен тығыз байланысты. Демек, энергетка қазіргі заманғы өндірістің негізін құрайды және сәйкес энергетикалық базосыз ешқандай сала дами алмайды.
Отын өнеркәсібі Қазақстан энергетикасының негізі. Ол көмір, мұнай және газ өңдеуден құрады. Оның ішінде көмір республикадағы отынның негізгі түрі, оның жалпы қоры 140 млрд. Т. жетеді, ал жыл сайынғы көмір өңдеу көлемі 140 млн.т. жуық. Көмір өнеркәсібі Урал-Кузнецск комбинатының құрылуымен байланысты 1931 жылдан бастап дами бастады. Үкіметтің елде көмір және кокс ресурстарын ұлғайту жөніндегі арнайы қаулысымен Қарағанды көмір бассейні Оңтүстік және Орта Уралдың металлургиялық зауыттары үшін көмірдің негізгі жеткізушісі ретінде танылды.
Қарағанды көмір бассейні-республиканың басты отын базасы. Ол Қазақстанның орталық бөлігі Қарағанды қаласына жақын орналасқан. Мұнда шахталық тәсілмен кокстық және жоғары колориялы энергетикалық көмір өндіріледі. Көмір плосттарының ені (толщина) 1,5 тен 15 м-ге дейін, ал өңдеу тереңдігі 300 м-ге дейін жетеді. Қарағанды көмірінің негізгі тұтынушылары болып Қазақстанның, Оңтүстік Уралдың, Орта Азияның өнеркәсіп орталықтары табылады.
Маңыздылығы бойынша екінші көмір бассейіні –Екібастұз. Ол республиканың солтүстік-шығысында, Павлодар қаласына жақын орналасқан. Бұл жоғары колориялы энергетикалық көмірге биі ерекше жер қойнады, ені 100 м-ге дейін барады және жер бетіне өте жақын орналасқандықтан ашық тәсілмен өндіріледі. Осы жерден Қарағанды бассейіне қарағанда көмірдің өзіндік құны үш есе төмен. Мұнда әлемдегі ірі көмір кеніші «Богатырь» қуаттылығы жылына 50 млн. Т. әрекет етеді. Солтүстік және шығыс бөліктерінде де көмір өндіру өсіп жатыр.
Екібастұз көмірі арзан энергетикалық отын ретінде Солтүстік Қазақстанның 20 электростанцияларында, Батыс Сібір мен Уралда кең қолданылады. Мұнда ГРЭС-1 және ГРЭС-2 әрекет етеді. Олардың әрқайсысының қуаттылығы 4 млн. кВт-қа дейі жетеді. Олардың электроэнергиясы республикада қолданылады және бір бөлігі жоғарғы қуатты желі бойынша Уралға және одан әрі Ресейдің Европалық бөлігінің орталығына жеткізіледі.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстанның отын - энергетика оты кешені.

Қазақстанның отын – энергетика кешені өзіне отын өнеркәсібі мен
электроэнергетиканы қосады. Олар бірге бір сөзбен энергетика деп аталады
және халық шаруашылығының барлық салаларымен тығыз байланысты. Демек,
энергетка қазіргі заманғы өндірістің негізін құрайды және сәйкес
энергетикалық базосыз ешқандай сала дами алмайды.
Отын өнеркәсібі Қазақстан энергетикасының негізі. Ол көмір, мұнай
және газ өңдеуден құрады. Оның ішінде көмір республикадағы отынның негізгі
түрі, оның жалпы қоры 140 млрд. Т. жетеді, ал жыл сайынғы көмір өңдеу
көлемі 140 млн.т. жуық. Көмір өнеркәсібі Урал-Кузнецск комбинатының
құрылуымен байланысты 1931 жылдан бастап дами бастады. Үкіметтің елде көмір
және кокс ресурстарын ұлғайту жөніндегі арнайы қаулысымен Қарағанды көмір
бассейні Оңтүстік және Орта Уралдың металлургиялық зауыттары үшін көмірдің
негізгі жеткізушісі ретінде танылды.
Қарағанды көмір бассейні-республиканың басты отын базасы. Ол
Қазақстанның орталық бөлігі Қарағанды қаласына жақын орналасқан. Мұнда
шахталық тәсілмен кокстық және жоғары колориялы энергетикалық көмір
өндіріледі. Көмір плосттарының ені (толщина) 1,5 тен 15 м-ге дейін, ал
өңдеу тереңдігі 300 м-ге дейін жетеді. Қарағанды көмірінің негізгі
тұтынушылары болып Қазақстанның, Оңтүстік Уралдың, Орта Азияның өнеркәсіп
орталықтары табылады.
Маңыздылығы бойынша екінші көмір бассейіні –Екібастұз. Ол
республиканың солтүстік-шығысында, Павлодар қаласына жақын орналасқан. Бұл
жоғары колориялы энергетикалық көмірге биі ерекше жер қойнады, ені 100 м-ге
дейін барады және жер бетіне өте жақын орналасқандықтан ашық тәсілмен
өндіріледі. Осы жерден Қарағанды бассейіне қарағанда көмірдің өзіндік құны
үш есе төмен. Мұнда әлемдегі ірі көмір кеніші Богатырь қуаттылығы жылына
50 млн. Т. әрекет етеді. Солтүстік және шығыс бөліктерінде де көмір өндіру
өсіп жатыр.
Екібастұз көмірі арзан энергетикалық отын ретінде Солтүстік
Қазақстанның 20 электростанцияларында, Батыс Сібір мен Уралда кең
қолданылады. Мұнда ГРЭС-1 және ГРЭС-2 әрекет етеді. Олардың әрқайсысының
қуаттылығы 4 млн. кВт-қа дейі жетеді. Олардың электроэнергиясы республикада
қолданылады және бір бөлігі жоғарғы қуатты желі бойынша Уралға және одан
әрі Ресейдің Европалық бөлігінің орталығына жеткізіледі.
Қазақстанның көмір өнеркәсібінің болашақта даму перспективасы жоғары
Қарағанды көмір бассейінің бірқатар шахталарын жөндеу мен техникалық қайта
жорақтандырудан басқа жақын уақытта Екібастұздың оңтүстік-шығысына
орналасқан Майкубенск кең орын игеру басталды.
Электроэнергиясы- Қазақстанның экономикасының маңызды салаларының
бірі, ал электр энергиясы энергетиканың прогрессивті түрлерінің бірі болып
табылады. Энергетиканың басқа да түрлерімен салыстырғанда бірқатар маңызды
артықшылықтарға ие. Ең алдымен электр энергиясын отынның ең төменгі
сорттарынан алуға болады және ешқандай жоғалтусыз жоғары вольтты желілер
бойынша үлкен ара қашықтыққа дейін өткізуге болады. Соңғы артықшылық
Қазақстан үшін ерекше маңызды, өйткені территорияның үлкендігінен отын
тасымалдау қымбатқа түседі. Бұдан басқа электр энергиясы энергетиканың
универсальды түрі, оны тек өнеркәсіпте емес, ауыл шаруашылдықтарда, сондай-
ақ көлік пен тұрмыста табысты қолдануға болады.
Қазіргі кезде халық шаруашылығын электрлендіру ғылыми техникалық
прогресстің басты бағыттарының бірі болып отыр.
Қазақстанның электростанциялары электр энергиясын өндіру үшін
энергияның әртүрлі көздерін: көмір, мұнай, газ және республиканың таулы
бөлігінің өзендерінің гидроресурстарын пайдаланады. Тек бір гидроресурстың
өзі ғана 103 млрд.кВт. сағат электр энергиясын қамтамасыз етеді.
Қазақстанда электроэнергетика арзан отын мен гидроресурстарды
қолданатын ірі аудандық электр станцияларын салу жолымен ғылыми принциптер
негізінде дамып келеді. Қазір республикада жылу электр станциялры кең
тараған. Олар негізінен Екібастұз және Қарағанды көміріне жұмыс істейді
және бүкіл электр энергиясының 90 %-ін береді.Қуатты жылу электр
станциялары әрбір облыс орталығында және көптеген өнеркәсіп орталықтарында
құрылған. Олардың ішінде ең ірілері Екібастұзда, Ақсуда, Жамбылда,
Қарағандыда және Алматыда. 1973 жылдан Каспий теңізінің жағасында Ақтау
қаласының маңында атом электр станциясы жұмыс істеді. Атом электр
станцияларында екі түрлі реакторлар қолданылады: жылу нейтрондарына және
жылдам нейтрондарға жұмыс істейтін. Жылу нейтрондарындағы реакторлар
тиімділігі аз, өйткені онда небәрі уран 235 қолданылады, ал табиғатта көп
кездесетін уран -238 қолданылмайды. Бұл елеулі жеткілікеіздік тек жылдам
нейтрондардот реакторлардың көмегімен орын толтырыла алады.
Олар уран 238 изотопын жаңа жоғары тиімді ядролық плутониі -239 ға
айналдырады, бұл энергияның басты көзі қызметін атқарады. Жаңа пайда болған
плутонийідің соңы жанған уран санынан 1,5 есе артады. Бұл ядролық
жанармайдың үлкен үнемін береді.
Республикадағы электр энергиясының оннан бір бөлігі
гидроэлектростанциялары береді. Ыртышта Бухторлинск және Өскемен ГЭС-і
салынған, Сырдарияда Шардара, Іле өзенінде Қапшағай ГЭС-і жұмыс істейді.
Бірнеше ұсақ гидростанциялар Кенді Алтай мен Алатаудың таулы өзендерінде
жұмыс істейді. Қазіргі уақытта ең бірінші кезекте Ыртыштағы ең қуатты
Семейге жақын Шуьбинск ГЭС-нін құрылысы аяқталып келеді.
Қазақстан электроэнергетикасының маңызды міндеті барлық
электростанцияларды бір жоғары вольтты желіге біріктіретін біріңғай
энергожүйе құру болып табылады.
Республиканың территориясы географиялық жағдайының ерекшеліктері
арқасында Ресейдің, Сібірдің, Орталық Азияның энергожүйелері арасын
байланыстырушы звено қызметін атқарады. Қазір Қазақстанда Алтай, Оңтүстік
Қазақстан, Павлодар, Алматы және т.б. бірнеше жергілікті энергожүйелер бар.
1970 жылдың өзінде-ақ республиканың барлық алты солтүстік облыстарының
электростанцияларын біріктіретін қуатты Солтүстік Қазақстан энергожүйесін
құру аяқталған. Бұл энерго жүйе өз кезегінде Шығыс және Оңтүстік
Қазақстанның электр станцияларымен, сондай-ақ Ресейдің көрші облыстарының
электр станцияларымен біріктірілген. Оңтүстігінде Алматы энерго жүйесі
Бишкек қаласы арқылы Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстарымен және
Өзбекстан республикасымен біріктірілген. Республиканың батысында қуаттылығы
бойынша шағын Ақтөбе энергожүйесі Оралмен, ал Орал Повольже арқылы
Ресейдің Европалық бөлігінің біріңғай энергожүйесімен байланысқан.
Осылайша Қазақстанның біріңғай энергожүйесін құру үшін қазіргі кезде әрекет
етіп отырған жекелеген энерго жүйелерді өзара біріктіру қажет.

Қазақстанның тау-кен өндірісінің қазіргі жағдайы.

ҚР-ның ғылыми-техникалық саясаты қазіргі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.