Мектепке дейінгі балалардың уақыт бойынша бағдарлауын дамыту міндеттері

1. Мектепке дейінгі балалардың уақыт бойынша бағдарлауын дамыту міндеттері.
2. Мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеу, оқыту және дамыту

Физиологиялық зерттеулердің көрсетуінше, ерте жастағы балаларда уақытқа деген шартты рефлекстерді тәрбиелеу жылдамдығы әр түрлі, ал мектеп жасына дейінгі балаларда үлкен қиындықпен келеді және аса тұрақсыз да.
Уақыттың созылмалы өтіп жататынын, оның қайтымсыздығын және периодтылығын балалардың қабылдауы аса қиын, өйткені көрнекі формалар жоқ. Балалар үшін уақыт қатынастарын белгілейтін сөздің мәнісін түсіну де күрделі, өйткені ол салыстырмалы сипатты; мысалы, енді-қазір немесе бүгін-кеше-ертең т.б. сөздер нені білдіреді, айырмашылығы неде. «Бұл уақыт белгілеулердің мәні теңбе-тең болғанда реалды нақтылы момент, олардың көрсетіп отырғаны, үздіксіз жылжып отырады. Бұл баланың бірден игере алмайтын қиындығы»,-деп жазды С.Л.Рубинштейн. Сондықтан мектепке дейінгі балалар ересек адамдардан: «Бүгін деген ертең бе, ал енді бүгін ба?», «Жел деген айналып тұратыны рас пе?: жаз еді, өтіп кетті, тағы орала ма? » дегендерді жиі сұрайды.
Ерте даму кезеңдерінде бала уақыт жөнінен уақыттан тыс, сапалық белгілер негізінде бағдарлайды.Ал ұзағырақ уақыт аралықтары жөніндегі түсінікке келсек, ересек балаларда да олар дәл емес. Аса көне заман жөніндегі олардың түсінігі тіпті де бұлдыр. Солай бола тұрса да, ертеде өткендерге балалар қызығады, алайда әр бала уақыт тұрғысынан әр түрлі шектейді, бұның бәрі ересек адамдардың баларды уақыт қатынастарымен таныстыра ма, балаға белгілі әр түрлі уақиғаларды уақыт тұрғысынан шектеу жөнінде әңгімелесе ме, соған байланысты. Байқасақ, дұрыс басшылық берілсе, бала көптеген нәрсені игере алады екен.
Мысал келтірейік. Ересек адамдар Пушкин тауарларына баратынын әңгімелеп отыр. Сана Н. (5 жас 2 айда) қуанып отыр. Мамасы: «Біз пушкин тауларына барамыз. Пушкиннің тұрған және қызмет еткен жері Михайловск селосына барамыз. Сен оның бәрін өзің көресің»-«Ой, мама, күлдірмеші». Пушкин қайтыс болды емес пе?- «Қашан?», «Әлдеқашан, 100 жыл өтті ғой». «Әлдеқашаны қалай: сенің кішкене кезіңде ме?»-«Қойшы мама» (күледі)! Сен де, папам да Пушкин қайтыс болған кезде болмаған едіңдер. Сен білесін бе мама, оны тіпті өлтірмеген де де ол қазір қартайып барып өлер еді. Ол, бәлкім, мен тіпті кішкене кезімде өлген болар еді».