Сократтың сорақы соты

1 Афиныда сот
2 Атақты философ Сокараттың соты

Афиныда сот жүріп жатыр. Афиныда адамды соттағанды сондай жақы көреді. Бірақ бұл жолғы сот бұрынғыдан басқаша. Халық та әдеттегіден айрықша көп жиналған. Бүгін осыдан 30 жыл бұрын Анаксагорды, 12 жыл бұрын Протагорды соттағандай ақылман атақты философ Сокаратты соттап жатыр. Оны жастардың тәрбиесін бұзды, күллі жамағат мойындаған құдайлардан басқа өзі ойлап тапқан жаңа бір Құдайға табынады деп айыптап жатыр.
Биыл сократтың жасы 70-ге шықты. Ол шашын ақ басқан, жалаң-аяқ, сот алдында жымиып, бірінен соң бірі қызына айыптап сөйлеп жатқан Мелет, Анит, Ликонды тыңдап тұр. Бірақ олардың сөздірінен қатігездік қатты тсезіліп тұр. Айналасындағы халық та ебедейсіз шулап, толқып тұр. Спартамен болған ауыр соғыстың аяқталғанына 5 ақ жыл өтті. «30 тиранның» оңбаған билігінен құтылғалы да 4 ақ жыл өтті. Ел енді-енді есін жиып келе жатқан кез. Бұл қалай Афины ақсақалдарының кезінде Эллададағы ең мықты мемлекет осылар еді ғой. Бүгінгі мынадай бейшара халге қайдан тап болды. Мүмкін елдің осылай құлдырауына Сократ секілді сұмырайлар кінәлі шығар?
«Сократ-халық жауы»-дейді олар. – Біздің демократия әр бір заматтың билікке араласуына мүмүкіндік беруге негізделген. Барлық азамат тең болу үшін, біз жеребе тастап, ел билейтін көсемдерді таңдап аламыз. Ал Сократ болса осы тәсілді «Кемеде теңізшілерге тамақ тарататын қоймашыны ақылына қарап емес жәй әншейін жеребе тастаумен таңдап алған секілді күлкілі тірлік екен»-деп мазақ қып отыр. Ал біздің азаматтар арасында саясат саласында терең тәжірбие жинақтауына кімнің қолы бос боп, ерігіп жүр дейсің? Ондай іспен алаңсыз айналысуға дәулетті байлар мен алпауыт ақсүйектердің ғана бос уақыты бар. Сондайлар ғана Сократтың қасынан шықпайды. Оның оңбаған сабақтарын тыңдайды, соның кесірінен мемлекеттің шаңырағы шайқалады. Күні кеше ел басына күн туып соғыс боп жатқанда біздің түбімізге атаққұмар Алкивиад, ал соғыс біткен кезде қатігез Критии сорымызға тыша жаздады.