Қазақстан Республикасының мемлекеттпк стандарты
1 Қолдану саласы
2. Нормативтік сілтемелер
3 Анықтамалар
4 Стандарттарды әзірлеу
2. Нормативтік сілтемелер
3 Анықтамалар
4 Стандарттарды әзірлеу
Осы стандарт Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттарын (ары қарай- стандарттар) әзірлеуге, келісуге, бекітуге, мемлекеттік тіркеуге, жаңартуға (өзгертуге, қайта қарауға), қолдануға және жоюға қойылатын талаптарды белгілейді.
Осы стандарт ережелерін стандарттарды қолдану және әзірлеу жұмыстарында қатысатын стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер, мемлекеттік басқару органдары, барлық меншік және ұйымдастыру-құқықтық нысандарынан тәуелсіз Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары қолданады.
2. Нормативтік сілтемелер
Осы стандартта келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер пайдаланылды:
ҚР СТ 1.1-200Ө Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттау және сабақтас қызмет түрлері.Терминдер мен анықтамалар.
ҚР СТ 1.5-2000 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттардың қүрылуы, баяндалуы, ресімделуі және мазмүнына қойылатын жалпы талаптар.
ҚР СТ 1.7-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартгау жүйесі. Мемлекеттік стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау тәртібі.
ҚР СТ 1.8-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Мемлекетгік стандарттар қорын нормативтік қүжатгармен және басқа ақпаратпен қамтамасыз ету және басып шығару төртібі.
ҚР СТ 1.9-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттау, метрология және сертификаттау, тіркеу жөніндегі халықаралық, аймақтық және үлттық нормативтік қүжаттарды қолдану тәртібі.
ҚР СТ 1.11-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі, Өнімді қаталоггау. Өнімнің каталогтық парақтарын толтыру, үсыну, өзгертулерді енгізу, есепке алу және сақтау ережелері.
ҚР СТ 1.22- 2001 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттар ісі.
ИСО/МЭК 2:1996 Халықаралық басшылығы Стандарттау және сабақтас қызмет түрлері. Жалпы сөздік.
Осы стандарт ережелерін стандарттарды қолдану және әзірлеу жұмыстарында қатысатын стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер, мемлекеттік басқару органдары, барлық меншік және ұйымдастыру-құқықтық нысандарынан тәуелсіз Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары қолданады.
2. Нормативтік сілтемелер
Осы стандартта келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер пайдаланылды:
ҚР СТ 1.1-200Ө Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттау және сабақтас қызмет түрлері.Терминдер мен анықтамалар.
ҚР СТ 1.5-2000 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттардың қүрылуы, баяндалуы, ресімделуі және мазмүнына қойылатын жалпы талаптар.
ҚР СТ 1.7-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартгау жүйесі. Мемлекеттік стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау тәртібі.
ҚР СТ 1.8-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Мемлекетгік стандарттар қорын нормативтік қүжатгармен және басқа ақпаратпен қамтамасыз ету және басып шығару төртібі.
ҚР СТ 1.9-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттау, метрология және сертификаттау, тіркеу жөніндегі халықаралық, аймақтық және үлттық нормативтік қүжаттарды қолдану тәртібі.
ҚР СТ 1.11-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі, Өнімді қаталоггау. Өнімнің каталогтық парақтарын толтыру, үсыну, өзгертулерді енгізу, есепке алу және сақтау ережелері.
ҚР СТ 1.22- 2001 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі. Стандарттар ісі.
ИСО/МЭК 2:1996 Халықаралық басшылығы Стандарттау және сабақтас қызмет түрлері. Жалпы сөздік.
ҚР СТ 1.2 - 2002
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТПС СТАНДАРТЫ
Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі
МЕМЛЕКЕТТІК СТАВДАРТТАРДЫ ӘЗІРЛЕУ ТӘРТІБІ
Енгізілген күні 2004. 01.01
1 Қолдану саласы
Осы стандарт Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттарын (ары қарай-
стандарттар) әзірлеуге, келісуге, бекітуге, мемлекеттік тіркеуге,
жаңартуға (өзгертуге, қайта қарауға), қолдануға және жоюға қойылатын
талаптарды белгілейді.
Осы стандарт ережелерін стандарттарды қолдану және әзірлеу жұмыстарында
қатысатын стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер, мемлекеттік басқару
органдары, барлық меншік және ұйымдастыру-құқықтық нысандарынан тәуелсіз
Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары қолданады.
2. Нормативтік сілтемелер
Осы стандартта келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер пайдаланылды:
ҚР СТ 1.1-200Ө Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттау және сабақтас қызмет түрлері.Терминдер мен анықтамалар.
ҚР СТ 1.5-2000 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттардың қүрылуы, баяндалуы, ресімделуі және мазмүнына қойылатын
жалпы талаптар.
ҚР СТ 1.7-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартгау жүйесі.
Мемлекеттік стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау тәртібі.
ҚР СТ 1.8-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Мемлекетгік стандарттар қорын нормативтік қүжатгармен және басқа ақпаратпен
қамтамасыз ету және басып шығару төртібі.
ҚР СТ 1.9-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттау, метрология және сертификаттау, тіркеу жөніндегі халықаралық,
аймақтық және үлттық нормативтік қүжаттарды қолдану тәртібі.
ҚР СТ 1.11-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі,
Өнімді қаталоггау. Өнімнің каталогтық парақтарын толтыру, үсыну,
өзгертулерді енгізу, есепке алу және сақтау ережелері.
ҚР СТ 1.22- 2001 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттар ісі.
ИСОМЭК 2:1996 Халықаралық басшылығы Стандарттау және сабақтас қызмет
түрлері. Жалпы сөздік.
3 Анықтамалар
Осы стандартта Қазақстан Республикасының "Стандарттау туралы" Заңдарына
және ИСОМЭК 2 Халықаралық басшылығьша сәйкес терминдер мен анықтамалар
қолданылады.
4 Стандарттарды әзірлеу
4.1 Жалпы ережелер
4.1.1 Өнімге, процестерге (жүмыстарға) және кызметтерге мемлекеттік
стандарттар әзірленеді.
4.1.2 Стандарттарды әзірлеуді мемлекеттік стандарттау
жоспарларына (бағдарламаларына) сәйкес немесе өзінің ынтасы бойынша
стандарттау жөніндегі мемлекеттік және мемлекет аралық техникалық
комитетгер (ары қырый -ТК), республиканың басқа мүдделі түлғалары жүзеге
асырады.
4.1.3 Стандарттарды әзірлеудің тапсырушылары
мемлекеттік басқару органдары, дайындаушылар мен өнімді
түтынушылар, қоғамдық мекемелер мен бірлестіктер,
республиканың басқа мүдделі түлғалары болуы мүмкін.
4.1.4 Мемлекеттік мүқтаждықтар үшін стандарттарды әзірлеу
конкурс негізінде, Қазақстан Республикасының Мемлекетгік
сатып алулар туралы Заңына және тапсырушымен белгіленген ережелерге сәйкес
жүзеге асырылады.
Стандарттарды әзірлеушілер оларды әзірлеуге шарт жасайды.
4.1.5 Республикада қолданыстағы және әзірленетін
стандарттарды көшіруге жол бермеу мақсатымен (солардың ішінде
мемлекет аралық, халықаралық, шетелдік) мемлекеггік стандарттау
жоспарына кірмеген стандарттарды әзірлеу туралы акпарат жүргізілген
жүмыстарды үйлестіру үшін стандарттау, метрология және сертификаттау
саласында уәкілетті мемлекеттік басқару органдарына жіберіледі.
4.1.6 Стандарттарда белгіленген талаптар ғылыми-зерртеу, тәжірибелік
конструкторлық және жобалық жүмстардың нәтижелерінде, патенттік
зерттеулерге, отандық және шетелдік ғылым, техника және
технологияның қазіргі замандағы жетістіктері туралы басқа ресми
ақпаратқа негізделуі тиіс.
4.1.7 Стандарттарды әзірлеген кезде халықаралық, техникалық
ретгемелер немесе олардың аяқтау сатысындағы жобалары, Қазақстан
Республикасын қызықтыратын шетелдердің үлттық стандарттары (ары қарай-
халықаралық стандарттар) қолданылады, адамдардың денсаулығын,
өмірін, мүлігін, қоршаған ортаны корғаудың қауіпсуздік
талаптарына және Қазақстан Республикасында қабылданған міндетті
техникалық мөлшерлерге сәйкес емес жағдайлардан басқаларды қоспағанда.
4.1.8 Қазақстан Республикасында халықаралық
стандарттарды қолдану тәртібі ҚР СТ 1.9 сәйкес болу тиіс.
4.1.9 Мемлекеттік стандарттау жоспарларына кіргізілген мемлекеттік
тапсырыс бойынша әзірленген мемлекеггік стандарттау туралы
ақпарат Мемстандарттың \УеЪ-8І1;е орналасуы тиіс.
4.1.10 Әзірленетін стандарттар ережелері өзара байланысты заңды, басқа
нормативтік- құқықтық актілер мен техникалық реттемелер ережелеріне,
сонымен қатар сілтеме берілген стандарттар мен қүжаттарға қайшы
болмау тиіс.
4.1.11 Халықаралық стандарттар жоқ болса немесе әзірленетін
стандарттар Мемстандарттың ^7еЪ-зі1:е-на оларды ерте әзірлеу сатысында
халықаралық талаптарға сәйкес емес болса осындай стандарттарды әзірлеу
және стандарттардың техникалық мазмұнында айырмашылықтары туралы хабарлама
жарияланады.
4.1.12 Стандарттарды әзірлеуді, дағдыдағыдай, келесі тәртіпте
жүзеге асырады:
1 саты-әзірлеуді үішмдастыру;
2 саты - стандарт жобасын әзірлеу (бірінші редакциясы) және оны қарауға
және келісуге жіберу;
3 саты- стандарт жобасының соңғы редакциясын әзірлеу және оны бекітуге
ұсыну
4 саты бекіту және мемлекеттік тіркеу;
5 саты - басып шығару
Ескерту - Негізделген жағдайларда стандарттарды әзірлеудің қосымша сатысын
енгізуге немесе бірге істеуге болады (екінші және соңғы редакция).
4.1.13 Стандарттардың қүрылуы, баяндалуы, ресімделуі және мазмұны ҚР
СТ 1.5 сәйкес болу керек.
4.1.14 Мемлекеттік стандарттарды сатып алуға жүргізілген тендер
шеңберінде әзірленген стандарттар кез келген кезеңде әзірленуден алынуы
мүмкін, егер бірінші жоба кезеңінде тендерлер жүргізу
кезеңінде ескерілген мақсаттар іске асырылмаса.
4.2 Стандарттарды әзірлеуді ұйымдастыру
4.2.1 Стандарттарды әзірлеу алдында Мемстандартқа стандарттарды әзірлеуге
өтінімді дайындау және үсыну керек.
4.2.2. Стандарттарды әзірлеуге өтінімді мемлекеттік басқару органдары,
объектілерге бекітілген ТК, Қазақстан Республикасы аумағында қызметін
жүзеге асыратын басқа заңды түлғалар үсынуға болады.
4.2.3 Өтінімді дайындау және қарау, мемлекеттік стандарттау жөніндегі
жоспарларды қалыптастыру ҚР СТ 1.7 сәйкес жүзеге асырылады, соның ішінде
заңдар, стандарттарға сілтемелері бар нормативтік қүқықтық актілер мен
техникалық реттемелер. Өтінімде стандарттарды әзірлеу қажеттілігіне
негіздемені және мақсатын көрсетеді,
Өтініммен бірге стандарт жобасы, оны әзірлеуге техникалық тапсырма немесе
қолданыстағы халықаралық стандарт жіберілуі тиіс.
Қажет болса, техникалық тапсырмада көрсетіледі: стандарттарды өзірлеу
сатысы және оларды орындау мерзімі; стандарт бөлімдері; стандарттауға
жататын объектінің негізгі сипаттамалары мен көрсеткіштері; стандартпен
бірге ұсынылатын құжаттардың және келісілетін мекемелер, халықаралык
стандарттар тізбесі, олардың мөлшерлерімен әзірленетін стандарттар
талаптарын үйлестіру және тапсырушының басқа талаптары ұсынылады.
4.2.4 ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасын әзірлеуді ұйымдастырады.
- ТК мүшелерінен және оның шағын комитетінен (ШК) (ары қарай ТК) стандарт
жобасын әзірлеу үшін жұмыс тобы қүрамын (ЖТ) анықтайды.
- бекітілген бағдарламаларға, жоспарларға және келісімдерге сәйкес
стандаттарды әзірлеу сатысы бойынша жүмыстарды орындау мерзімін
белгілейді.
Оны қарауға мүдделі мекемелер мен шетелдік серіктестер туралы ақпаратты
жинау үшін стандарттарды әзірлеудің басы және оның жалпы талаптары туралы
ақпарат Мемстандарттың \¥еЪ-зі1:е орналастырылады.
4.3 Стандарт жобасын әзірлеу (бірінші редакциясы)
4.3.1 Жүмыс тобы стандарт жобасын және оған түсіндірме жазбахатын
дайындайды.
Түсіндірме жазбахатта келтіріледі:
- стандарттарды әзірлеудің техникалық-экономикалық негіздемесі.
- тиісті күжат тапсырмасын көрсетіп стандартты әзірлеуге негіздеме.
- мемлекеттік тілде стандарттарды әзірлеудің мақсатқа сайлығьгаың
негіздемесі;
- стандарттау объектісінің сипаттамасы;
- Қазақстан Республикасының заңдарына, техникалық реттемелерге,
халықаралық стандарттарға, казіргі заманның ғылыми-техникалық
деңгейіне стандарт жобасының сәйкестігі туралы ақпарат;
стандарт жобасының стандарттау жөніндегі басқа нормативтік құжаттарымен
өзара байланысы туралы мәлімет және оларды қайта карау, өзгерту және жою
жөніндегі ұсыныстар;
- қарауға және келісуге стандарт жобасын жіберу туралы мәлімет;
- ақпарат көздері;
- әзірлеуші (мекенжайы, эллектрондық және байланыс телефоны
факс) және жұмыстарды бірге орындаушы, стандартты әзірлеу мерзімі:туралы
деректер;
4.3.2 ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасының заңды және басқа нормативтік
құқықтық актілеріне, техникалық реттемелерге, Қазақстан Республикасының
мемлекеттік стандарттау жүйесінің стандартгарына, келісім шарттарына жөне
(немесе) стандартты әзірлеудің техникалық тапсырмасына сәйкестігін
тексереді және оны түсіндірме жазбахатымен ТК және мүдделі мекемелерге
жібереді.
ТК мүшелері және мүдделі мекемелер стандарт жобасын қарайды (отырыстарда,
хат жазысу, сөлесу арқылы) және ескертулер мен үсыныстарды дайындайды.
Стандарт жобасын жіберуді электрондық поштаны пайдаланып жүзеге асырады.
Алынған ескертулерді ескеріп ТК (әзірлеуші-мекеме) бірінші редакция ретінде
стандарт жобасын дайындайды,
4.3.3 Ұйымдастыру-өдістемелік стандарттар жобасының мәтінін және
стандарттарға хабарламаларды 4.1.11 атап өтілген жағдайларда мүдделі
мекемелер мен шетелдік серіктестер түсініктемелерді дайындау
үшін Мемстандарттың АҮеЬ-зһе орналастырады.
4.3.4 Стандарт жобасын стандарттау объектісіне
байланысты келісуге:
- әзірлеуші тапсырушысына (бар болса);
қүзыретіне стандартталған өнімдер қауіпсіздігіне мөлшерлеу және қадағалау
кіретін мемлекеттік басқару органдарына;
- балалардың, арнайы және алдын алу тағамы өнімдерінің Қазақ тамақ
академиясына; тамақтың биологиялық белсенді қоспаларына;
- қолданыстағы және әзірленетін техникалық реттемелер әзірлеушілеріне
мекемелерге, әзірленгендерді толықтыру және дамыту;
- олардың қызмет саласына сәйкес сгандарпау жөніңцегі техникалық
комитеттерге, егер олар стандарттарды әзірлеушілер болмаса;
қарауға:
- бақылау әдістеріне әзірлеген кезде Қазақстан стандарттау және
сертификаттау институтына РМК (сынаулар, талдау, өлшеу);
- Қазақстан стандартгау және сертификатгау инсгитугына РМК;
- стандарт жобасын әзірлеумен байланысты қайта қарауға, өзгертуге немесе
жоюға жататын стандарттау жөніндегі өзара байланысты нормативтік құжатгар
әзірлеушілеріне;
- әлеуетті өнімді әзірлеушілерге және тұтынушыларға, мүдделі
ғылыми-зерттеу институттары мен мекемелерге, қоғамдық
бірлестіктерге, оқу орындарына, республика ғылымдарына,
тәуелсіз сарапшыларға (болса) жібереді;
Стандарттар жобасын әзірлеуді және келісуді қабылдау комиссияларьшда
(дегустациялық және көркем-техникалық кеңестерде) жүргізуге болады, егер
өнімді қосымша сынау немесе зерттеу талап етілмесе.
4.3.5 Стандарттар жобасын қарау және республика аумағында
орналасқан мекемелер пікірлерін дайындау мерзімі оларды алған сәттен
1 айдан аспауы тиіс, ал Мемстандарттың \¥еЪ-$ііе орналаскан стандарттар
үшін Қазақстанның сауда серіктестер-елдеріне- 60 күн.
Көрсетліген мерзім ішінде түсініктемелер мен пікірлер үсынылмаған жағдайда
стандарт жобасы келісілген деп саналады.
Стандарт жобасы бойынша үсыныстар мен ескертулерді тізбектеп баяндау
үсынылады;
- түтас жоба бойынша;
- бөлім, бөлімше тармақ, тармақша, атап өту, қосымшалар бойынша стандартты
баяндау тәртібінде.
4.3.6 Стандарт жобасына барлық ескертулер негізделу және нақты сипаттыболу
тиіс.
Белгіленген қарау мерзімінен кейін мүдделі түлғалардан түсетін ескертулер
мен үсыныстарға әзірлеушілер назар аудармаса да болады, болашақта
стандартты кезекті қараған кезде немесе өзгертулерді енгізген кезде
ескерілуі мүмкін.
4.4 Стандарт жобасының соңғы редакциясын әзірлеу және оларды бекітугс ұсыну
4.4.1 ТК (әзірлеуші-мекеме) алған пікірлер мен
үсыныстарды ескеріп стандарт жобасының соңғы редакциясын дайындайды
және олар бойыншадауыс беруді жүргізеді.
Отырыс шешімін хаттамамен ресімдейді. Отырыс хаттамасында ТК әр мүшесінің
және мүдделі мекемелердің дауыс нәтижелері көрсетілуі тиіс. Егер өкілетті
түлғаның ТК (әзірлеуші-мекеме) отырыстарында қатысуға мүмкіндігі болмаса,
стандарт жобасымен келісуді (келіспеуді) хатпен, жеделхатпен немесе
басшының (басшы орынбасарының) қолы мен мөрін басып растауға болады.
Әзірлеуші қабылдаған (қабылдамаған) ескертулер мен үсыныстар стандарт
жобасының пікірлер жиынтығына кіргізіледі.
Қажет болса, стандарт жобасының соңғы редакциясы стандарт жобасы бойынша
келіспеушілігі бар үйымдарға қарауға және келісуге жіберіледі. Стандарт
жобасы қабылданбаған ұсыныстар мен ескертулерге негіздеме келтірілген
пікірлер жиынтығымен бірге жіберіледі.
4.4.2 ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасын мақүлдайды, егер оған ТК-тің
және (немесе) мүдделі мекемелердің 23 мүшесі дауыс берсе.
Стандарт жобасы өндіріс және өнімге қауіпсіздік қамтамасыз ететін
мемлекеттік қадағалау органдарымен келісілмей мақүлдауы да мүмкін, егер
стандарт жобасында стандартталатын объект бойынша қауіпсіздік мөлшері болса
және де тиісті техникалық реттеме әзірлеушілерінің келісімі жоқ болған
жағдайда, егер ол оның дамуында әзірленсе.
4.4.3 Келісушілікке жетпеген жағдайда стандарт жобасы соңғы шешім
қабылдау үшін Мемстандартқа жіберіледі.
Мемстандарт стандарт жобасын әзірлеуден алуға және әзірлеушіге стандарт
жобасының әзірлеуден алыну себебін көрсетіп, Мемстандартгьщ мамандырылған
басылымдарында әзірлеу туралы есептемені жариялауды үсыну тиіс, егер:
- стандарт жобасы бойынша келіспеушілікті алу мүмкін болмаса;
- егер әзірленетін стандарт жобасында республиқа аумағында күші жойылуы
ескерілмесе, Қазақстан Ресцубликасывда қолданыстағы техникалық
реттемелердің, мемлекеттік және (немесе) мемлекет аралық стандарттардың
талаптарын көшіру орынды болса.
Мемстандарт бекіту туралы дұрыс шешім қабылдаған кезде әзірленген стандарт
жобасы 4.4.4. ескерілген процедурадан өтеді.
4.4.4 ТК (әзірлеуші-мекеме) (ал ол жоқ болса әзірлеуші-мекеме)стандарт
жобасының соңғы редакциясын мақүлдаған жағдайда ол мемлекетік тілге
аударылады және Мемстандартқа бекітілуге жіберіледі.
Мемстандартқа бекітуге жіберуге дейін терминологиялық стандарттардың соңғы
жобалары аударма дұрыстығын алдын ала сараптау үшін құзыретті мекемелерге
(шарт негізінде) жіберіледі, содан кейін Қазақстан Республикасы
Үкіметіндегі Мемлекеттік терминологиялық комиссияға тексеруге және олардың
мемлекеттік тілге аударылу дұрыстығын растау тұжырымын алуға жіберіледі.
Стандарт жобасының мемлекеттік тілге дұрыс
аударылуына, терминологиялықтан басқаларға, стандарт
жобасын бекітуге ұсынған мекеме жауапты.
4.5 Стандартты бекіту және мемлекетік тіркеу
4.5.1 Мемстандартқа бекітуге жіберіледі:
- мемлекеттік және орыс тілінде екі данада жалпы мұқабада ресімделген
стандарт жобасының соңғы редакциясы;
- Үлкен көлемді бұйымның суреті, қажет болса, келесі құжаттама бір
данада.
- стандарттың электрондық версиясы;
- ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТПС СТАНДАРТЫ
Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі
МЕМЛЕКЕТТІК СТАВДАРТТАРДЫ ӘЗІРЛЕУ ТӘРТІБІ
Енгізілген күні 2004. 01.01
1 Қолдану саласы
Осы стандарт Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттарын (ары қарай-
стандарттар) әзірлеуге, келісуге, бекітуге, мемлекеттік тіркеуге,
жаңартуға (өзгертуге, қайта қарауға), қолдануға және жоюға қойылатын
талаптарды белгілейді.
Осы стандарт ережелерін стандарттарды қолдану және әзірлеу жұмыстарында
қатысатын стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер, мемлекеттік басқару
органдары, барлық меншік және ұйымдастыру-құқықтық нысандарынан тәуелсіз
Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары қолданады.
2. Нормативтік сілтемелер
Осы стандартта келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер пайдаланылды:
ҚР СТ 1.1-200Ө Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттау және сабақтас қызмет түрлері.Терминдер мен анықтамалар.
ҚР СТ 1.5-2000 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттардың қүрылуы, баяндалуы, ресімделуі және мазмүнына қойылатын
жалпы талаптар.
ҚР СТ 1.7-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартгау жүйесі.
Мемлекеттік стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау тәртібі.
ҚР СТ 1.8-98 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Мемлекетгік стандарттар қорын нормативтік қүжатгармен және басқа ақпаратпен
қамтамасыз ету және басып шығару төртібі.
ҚР СТ 1.9-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттау, метрология және сертификаттау, тіркеу жөніндегі халықаралық,
аймақтық және үлттық нормативтік қүжаттарды қолдану тәртібі.
ҚР СТ 1.11-99 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі,
Өнімді қаталоггау. Өнімнің каталогтық парақтарын толтыру, үсыну,
өзгертулерді енгізу, есепке алу және сақтау ережелері.
ҚР СТ 1.22- 2001 Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Стандарттар ісі.
ИСОМЭК 2:1996 Халықаралық басшылығы Стандарттау және сабақтас қызмет
түрлері. Жалпы сөздік.
3 Анықтамалар
Осы стандартта Қазақстан Республикасының "Стандарттау туралы" Заңдарына
және ИСОМЭК 2 Халықаралық басшылығьша сәйкес терминдер мен анықтамалар
қолданылады.
4 Стандарттарды әзірлеу
4.1 Жалпы ережелер
4.1.1 Өнімге, процестерге (жүмыстарға) және кызметтерге мемлекеттік
стандарттар әзірленеді.
4.1.2 Стандарттарды әзірлеуді мемлекеттік стандарттау
жоспарларына (бағдарламаларына) сәйкес немесе өзінің ынтасы бойынша
стандарттау жөніндегі мемлекеттік және мемлекет аралық техникалық
комитетгер (ары қырый -ТК), республиканың басқа мүдделі түлғалары жүзеге
асырады.
4.1.3 Стандарттарды әзірлеудің тапсырушылары
мемлекеттік басқару органдары, дайындаушылар мен өнімді
түтынушылар, қоғамдық мекемелер мен бірлестіктер,
республиканың басқа мүдделі түлғалары болуы мүмкін.
4.1.4 Мемлекеттік мүқтаждықтар үшін стандарттарды әзірлеу
конкурс негізінде, Қазақстан Республикасының Мемлекетгік
сатып алулар туралы Заңына және тапсырушымен белгіленген ережелерге сәйкес
жүзеге асырылады.
Стандарттарды әзірлеушілер оларды әзірлеуге шарт жасайды.
4.1.5 Республикада қолданыстағы және әзірленетін
стандарттарды көшіруге жол бермеу мақсатымен (солардың ішінде
мемлекет аралық, халықаралық, шетелдік) мемлекеггік стандарттау
жоспарына кірмеген стандарттарды әзірлеу туралы акпарат жүргізілген
жүмыстарды үйлестіру үшін стандарттау, метрология және сертификаттау
саласында уәкілетті мемлекеттік басқару органдарына жіберіледі.
4.1.6 Стандарттарда белгіленген талаптар ғылыми-зерртеу, тәжірибелік
конструкторлық және жобалық жүмстардың нәтижелерінде, патенттік
зерттеулерге, отандық және шетелдік ғылым, техника және
технологияның қазіргі замандағы жетістіктері туралы басқа ресми
ақпаратқа негізделуі тиіс.
4.1.7 Стандарттарды әзірлеген кезде халықаралық, техникалық
ретгемелер немесе олардың аяқтау сатысындағы жобалары, Қазақстан
Республикасын қызықтыратын шетелдердің үлттық стандарттары (ары қарай-
халықаралық стандарттар) қолданылады, адамдардың денсаулығын,
өмірін, мүлігін, қоршаған ортаны корғаудың қауіпсуздік
талаптарына және Қазақстан Республикасында қабылданған міндетті
техникалық мөлшерлерге сәйкес емес жағдайлардан басқаларды қоспағанда.
4.1.8 Қазақстан Республикасында халықаралық
стандарттарды қолдану тәртібі ҚР СТ 1.9 сәйкес болу тиіс.
4.1.9 Мемлекеттік стандарттау жоспарларына кіргізілген мемлекеттік
тапсырыс бойынша әзірленген мемлекеггік стандарттау туралы
ақпарат Мемстандарттың \УеЪ-8І1;е орналасуы тиіс.
4.1.10 Әзірленетін стандарттар ережелері өзара байланысты заңды, басқа
нормативтік- құқықтық актілер мен техникалық реттемелер ережелеріне,
сонымен қатар сілтеме берілген стандарттар мен қүжаттарға қайшы
болмау тиіс.
4.1.11 Халықаралық стандарттар жоқ болса немесе әзірленетін
стандарттар Мемстандарттың ^7еЪ-зі1:е-на оларды ерте әзірлеу сатысында
халықаралық талаптарға сәйкес емес болса осындай стандарттарды әзірлеу
және стандарттардың техникалық мазмұнында айырмашылықтары туралы хабарлама
жарияланады.
4.1.12 Стандарттарды әзірлеуді, дағдыдағыдай, келесі тәртіпте
жүзеге асырады:
1 саты-әзірлеуді үішмдастыру;
2 саты - стандарт жобасын әзірлеу (бірінші редакциясы) және оны қарауға
және келісуге жіберу;
3 саты- стандарт жобасының соңғы редакциясын әзірлеу және оны бекітуге
ұсыну
4 саты бекіту және мемлекеттік тіркеу;
5 саты - басып шығару
Ескерту - Негізделген жағдайларда стандарттарды әзірлеудің қосымша сатысын
енгізуге немесе бірге істеуге болады (екінші және соңғы редакция).
4.1.13 Стандарттардың қүрылуы, баяндалуы, ресімделуі және мазмұны ҚР
СТ 1.5 сәйкес болу керек.
4.1.14 Мемлекеттік стандарттарды сатып алуға жүргізілген тендер
шеңберінде әзірленген стандарттар кез келген кезеңде әзірленуден алынуы
мүмкін, егер бірінші жоба кезеңінде тендерлер жүргізу
кезеңінде ескерілген мақсаттар іске асырылмаса.
4.2 Стандарттарды әзірлеуді ұйымдастыру
4.2.1 Стандарттарды әзірлеу алдында Мемстандартқа стандарттарды әзірлеуге
өтінімді дайындау және үсыну керек.
4.2.2. Стандарттарды әзірлеуге өтінімді мемлекеттік басқару органдары,
объектілерге бекітілген ТК, Қазақстан Республикасы аумағында қызметін
жүзеге асыратын басқа заңды түлғалар үсынуға болады.
4.2.3 Өтінімді дайындау және қарау, мемлекеттік стандарттау жөніндегі
жоспарларды қалыптастыру ҚР СТ 1.7 сәйкес жүзеге асырылады, соның ішінде
заңдар, стандарттарға сілтемелері бар нормативтік қүқықтық актілер мен
техникалық реттемелер. Өтінімде стандарттарды әзірлеу қажеттілігіне
негіздемені және мақсатын көрсетеді,
Өтініммен бірге стандарт жобасы, оны әзірлеуге техникалық тапсырма немесе
қолданыстағы халықаралық стандарт жіберілуі тиіс.
Қажет болса, техникалық тапсырмада көрсетіледі: стандарттарды өзірлеу
сатысы және оларды орындау мерзімі; стандарт бөлімдері; стандарттауға
жататын объектінің негізгі сипаттамалары мен көрсеткіштері; стандартпен
бірге ұсынылатын құжаттардың және келісілетін мекемелер, халықаралык
стандарттар тізбесі, олардың мөлшерлерімен әзірленетін стандарттар
талаптарын үйлестіру және тапсырушының басқа талаптары ұсынылады.
4.2.4 ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасын әзірлеуді ұйымдастырады.
- ТК мүшелерінен және оның шағын комитетінен (ШК) (ары қарай ТК) стандарт
жобасын әзірлеу үшін жұмыс тобы қүрамын (ЖТ) анықтайды.
- бекітілген бағдарламаларға, жоспарларға және келісімдерге сәйкес
стандаттарды әзірлеу сатысы бойынша жүмыстарды орындау мерзімін
белгілейді.
Оны қарауға мүдделі мекемелер мен шетелдік серіктестер туралы ақпаратты
жинау үшін стандарттарды әзірлеудің басы және оның жалпы талаптары туралы
ақпарат Мемстандарттың \¥еЪ-зі1:е орналастырылады.
4.3 Стандарт жобасын әзірлеу (бірінші редакциясы)
4.3.1 Жүмыс тобы стандарт жобасын және оған түсіндірме жазбахатын
дайындайды.
Түсіндірме жазбахатта келтіріледі:
- стандарттарды әзірлеудің техникалық-экономикалық негіздемесі.
- тиісті күжат тапсырмасын көрсетіп стандартты әзірлеуге негіздеме.
- мемлекеттік тілде стандарттарды әзірлеудің мақсатқа сайлығьгаың
негіздемесі;
- стандарттау объектісінің сипаттамасы;
- Қазақстан Республикасының заңдарына, техникалық реттемелерге,
халықаралық стандарттарға, казіргі заманның ғылыми-техникалық
деңгейіне стандарт жобасының сәйкестігі туралы ақпарат;
стандарт жобасының стандарттау жөніндегі басқа нормативтік құжаттарымен
өзара байланысы туралы мәлімет және оларды қайта карау, өзгерту және жою
жөніндегі ұсыныстар;
- қарауға және келісуге стандарт жобасын жіберу туралы мәлімет;
- ақпарат көздері;
- әзірлеуші (мекенжайы, эллектрондық және байланыс телефоны
факс) және жұмыстарды бірге орындаушы, стандартты әзірлеу мерзімі:туралы
деректер;
4.3.2 ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасының заңды және басқа нормативтік
құқықтық актілеріне, техникалық реттемелерге, Қазақстан Республикасының
мемлекеттік стандарттау жүйесінің стандартгарына, келісім шарттарына жөне
(немесе) стандартты әзірлеудің техникалық тапсырмасына сәйкестігін
тексереді және оны түсіндірме жазбахатымен ТК және мүдделі мекемелерге
жібереді.
ТК мүшелері және мүдделі мекемелер стандарт жобасын қарайды (отырыстарда,
хат жазысу, сөлесу арқылы) және ескертулер мен үсыныстарды дайындайды.
Стандарт жобасын жіберуді электрондық поштаны пайдаланып жүзеге асырады.
Алынған ескертулерді ескеріп ТК (әзірлеуші-мекеме) бірінші редакция ретінде
стандарт жобасын дайындайды,
4.3.3 Ұйымдастыру-өдістемелік стандарттар жобасының мәтінін және
стандарттарға хабарламаларды 4.1.11 атап өтілген жағдайларда мүдделі
мекемелер мен шетелдік серіктестер түсініктемелерді дайындау
үшін Мемстандарттың АҮеЬ-зһе орналастырады.
4.3.4 Стандарт жобасын стандарттау объектісіне
байланысты келісуге:
- әзірлеуші тапсырушысына (бар болса);
қүзыретіне стандартталған өнімдер қауіпсіздігіне мөлшерлеу және қадағалау
кіретін мемлекеттік басқару органдарына;
- балалардың, арнайы және алдын алу тағамы өнімдерінің Қазақ тамақ
академиясына; тамақтың биологиялық белсенді қоспаларына;
- қолданыстағы және әзірленетін техникалық реттемелер әзірлеушілеріне
мекемелерге, әзірленгендерді толықтыру және дамыту;
- олардың қызмет саласына сәйкес сгандарпау жөніңцегі техникалық
комитеттерге, егер олар стандарттарды әзірлеушілер болмаса;
қарауға:
- бақылау әдістеріне әзірлеген кезде Қазақстан стандарттау және
сертификаттау институтына РМК (сынаулар, талдау, өлшеу);
- Қазақстан стандартгау және сертификатгау инсгитугына РМК;
- стандарт жобасын әзірлеумен байланысты қайта қарауға, өзгертуге немесе
жоюға жататын стандарттау жөніндегі өзара байланысты нормативтік құжатгар
әзірлеушілеріне;
- әлеуетті өнімді әзірлеушілерге және тұтынушыларға, мүдделі
ғылыми-зерттеу институттары мен мекемелерге, қоғамдық
бірлестіктерге, оқу орындарына, республика ғылымдарына,
тәуелсіз сарапшыларға (болса) жібереді;
Стандарттар жобасын әзірлеуді және келісуді қабылдау комиссияларьшда
(дегустациялық және көркем-техникалық кеңестерде) жүргізуге болады, егер
өнімді қосымша сынау немесе зерттеу талап етілмесе.
4.3.5 Стандарттар жобасын қарау және республика аумағында
орналасқан мекемелер пікірлерін дайындау мерзімі оларды алған сәттен
1 айдан аспауы тиіс, ал Мемстандарттың \¥еЪ-$ііе орналаскан стандарттар
үшін Қазақстанның сауда серіктестер-елдеріне- 60 күн.
Көрсетліген мерзім ішінде түсініктемелер мен пікірлер үсынылмаған жағдайда
стандарт жобасы келісілген деп саналады.
Стандарт жобасы бойынша үсыныстар мен ескертулерді тізбектеп баяндау
үсынылады;
- түтас жоба бойынша;
- бөлім, бөлімше тармақ, тармақша, атап өту, қосымшалар бойынша стандартты
баяндау тәртібінде.
4.3.6 Стандарт жобасына барлық ескертулер негізделу және нақты сипаттыболу
тиіс.
Белгіленген қарау мерзімінен кейін мүдделі түлғалардан түсетін ескертулер
мен үсыныстарға әзірлеушілер назар аудармаса да болады, болашақта
стандартты кезекті қараған кезде немесе өзгертулерді енгізген кезде
ескерілуі мүмкін.
4.4 Стандарт жобасының соңғы редакциясын әзірлеу және оларды бекітугс ұсыну
4.4.1 ТК (әзірлеуші-мекеме) алған пікірлер мен
үсыныстарды ескеріп стандарт жобасының соңғы редакциясын дайындайды
және олар бойыншадауыс беруді жүргізеді.
Отырыс шешімін хаттамамен ресімдейді. Отырыс хаттамасында ТК әр мүшесінің
және мүдделі мекемелердің дауыс нәтижелері көрсетілуі тиіс. Егер өкілетті
түлғаның ТК (әзірлеуші-мекеме) отырыстарында қатысуға мүмкіндігі болмаса,
стандарт жобасымен келісуді (келіспеуді) хатпен, жеделхатпен немесе
басшының (басшы орынбасарының) қолы мен мөрін басып растауға болады.
Әзірлеуші қабылдаған (қабылдамаған) ескертулер мен үсыныстар стандарт
жобасының пікірлер жиынтығына кіргізіледі.
Қажет болса, стандарт жобасының соңғы редакциясы стандарт жобасы бойынша
келіспеушілігі бар үйымдарға қарауға және келісуге жіберіледі. Стандарт
жобасы қабылданбаған ұсыныстар мен ескертулерге негіздеме келтірілген
пікірлер жиынтығымен бірге жіберіледі.
4.4.2 ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасын мақүлдайды, егер оған ТК-тің
және (немесе) мүдделі мекемелердің 23 мүшесі дауыс берсе.
Стандарт жобасы өндіріс және өнімге қауіпсіздік қамтамасыз ететін
мемлекеттік қадағалау органдарымен келісілмей мақүлдауы да мүмкін, егер
стандарт жобасында стандартталатын объект бойынша қауіпсіздік мөлшері болса
және де тиісті техникалық реттеме әзірлеушілерінің келісімі жоқ болған
жағдайда, егер ол оның дамуында әзірленсе.
4.4.3 Келісушілікке жетпеген жағдайда стандарт жобасы соңғы шешім
қабылдау үшін Мемстандартқа жіберіледі.
Мемстандарт стандарт жобасын әзірлеуден алуға және әзірлеушіге стандарт
жобасының әзірлеуден алыну себебін көрсетіп, Мемстандартгьщ мамандырылған
басылымдарында әзірлеу туралы есептемені жариялауды үсыну тиіс, егер:
- стандарт жобасы бойынша келіспеушілікті алу мүмкін болмаса;
- егер әзірленетін стандарт жобасында республиқа аумағында күші жойылуы
ескерілмесе, Қазақстан Ресцубликасывда қолданыстағы техникалық
реттемелердің, мемлекеттік және (немесе) мемлекет аралық стандарттардың
талаптарын көшіру орынды болса.
Мемстандарт бекіту туралы дұрыс шешім қабылдаған кезде әзірленген стандарт
жобасы 4.4.4. ескерілген процедурадан өтеді.
4.4.4 ТК (әзірлеуші-мекеме) (ал ол жоқ болса әзірлеуші-мекеме)стандарт
жобасының соңғы редакциясын мақүлдаған жағдайда ол мемлекетік тілге
аударылады және Мемстандартқа бекітілуге жіберіледі.
Мемстандартқа бекітуге жіберуге дейін терминологиялық стандарттардың соңғы
жобалары аударма дұрыстығын алдын ала сараптау үшін құзыретті мекемелерге
(шарт негізінде) жіберіледі, содан кейін Қазақстан Республикасы
Үкіметіндегі Мемлекеттік терминологиялық комиссияға тексеруге және олардың
мемлекеттік тілге аударылу дұрыстығын растау тұжырымын алуға жіберіледі.
Стандарт жобасының мемлекеттік тілге дұрыс
аударылуына, терминологиялықтан басқаларға, стандарт
жобасын бекітуге ұсынған мекеме жауапты.
4.5 Стандартты бекіту және мемлекетік тіркеу
4.5.1 Мемстандартқа бекітуге жіберіледі:
- мемлекеттік және орыс тілінде екі данада жалпы мұқабада ресімделген
стандарт жобасының соңғы редакциясы;
- Үлкен көлемді бұйымның суреті, қажет болса, келесі құжаттама бір
данада.
- стандарттың электрондық версиясы;
- ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz