ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
2. Сайлау құқығының түрлері
3. Дауыстарды санау жүйесі
4. Сайлау құқығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
2. Сайлау құқығының түрлері
3. Дауыстарды санау жүйесі
4. Сайлау құқығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Сайлау жүйесі дегенде мемлекеттің және жергілікті өзін өзі басқару жүйесінің құрылу тәртібін түсінеміз. Мұның ішінде бізге ерекше таныс түрлері – бұл сайлаушы органдардың қалыптасуы кезіндегі принциптері мен қатысу шарттары болып табылады. Сайлау жүйесі біріншіден тар мағынада біздің ойымызға ең алдымен үміткерлер арасында мандаттарды дауыс беру нәтижесіне сай бөлу тәртіптері келеді.
Бұл мағынада бізге негізінен сайлау жүйесінің екі түрі жақын таныс, олар мажоритарлық және тепе-тең жүйелер және аралас сайлау жүйелері. Осы екі жүйенің арасындағы айырмашылықты біз сайлау нәтижелерін айқындау әдістерінен көре аламыз. Тепе-тең сайлау жүйесі плған дауыстар мен жеңіп алынған мандаттар арасындағы тепе-теңдік принципіне құрылады. Тепе-тең жүйенің жұмыс істеуі үшін бірқатар ерекше шарттардың болуы қажет. Бірінші – үлкен аумақтық сайлау округтерін құру қажет. Екінші – тепе-тең жүйенің тиімді жұмыс істеуі үшін кемінде қалыптасқан екі партияның болуы қажет. Осыған орай, Қазақстанда әлі де саяси партиялар әлсіз және азаматтардың елеулі бөлігі саяси партиялардан тыс тұруына байланысты, тепе-тең сайлау жүйесі қабылданған жоқ.[1]
Мажорлық сайлау жүйесінің: абсолюттік көпшілік және біршама көпшілік деген екі жүйесі бар. Бұл орайда мажорлық жүйеде:
1) егер оларға сайлаушылар тізіміне енгізілген бірінші тур сияқты, екінші турда да азаматтардың 50 проценттен астамы қатысса,с сайлау өткен болып есептеледі;
2) егер кандидатқа берілген дауыстар саны дауыс беруге қатысқан сайлаушылар санының 50 процентінен асса, ол сайланған болып есептеледі.
Сайлау жүйесі дегенде мемлекеттің және жергілікті өзін өзі басқару жүйесінің құрылу тәртібін түсінеміз. Мұның ішінде бізге ерекше таныс түрлері – бұл сайлаушы органдардың қалыптасуы кезіндегі принциптері мен қатысу шарттары болып табылады. Сайлау жүйесі біріншіден тар мағынада біздің ойымызға ең алдымен үміткерлер арасында мандаттарды дауыс беру нәтижесіне сай бөлу тәртіптері келеді.
Бұл мағынада бізге негізінен сайлау жүйесінің екі түрі жақын таныс, олар мажоритарлық және тепе-тең жүйелер және аралас сайлау жүйелері. Осы екі жүйенің арасындағы айырмашылықты біз сайлау нәтижелерін айқындау әдістерінен көре аламыз. Тепе-тең сайлау жүйесі плған дауыстар мен жеңіп алынған мандаттар арасындағы тепе-теңдік принципіне құрылады. Тепе-тең жүйенің жұмыс істеуі үшін бірқатар ерекше шарттардың болуы қажет. Бірінші – үлкен аумақтық сайлау округтерін құру қажет. Екінші – тепе-тең жүйенің тиімді жұмыс істеуі үшін кемінде қалыптасқан екі партияның болуы қажет. Осыған орай, Қазақстанда әлі де саяси партиялар әлсіз және азаматтардың елеулі бөлігі саяси партиялардан тыс тұруына байланысты, тепе-тең сайлау жүйесі қабылданған жоқ.[1]
Мажорлық сайлау жүйесінің: абсолюттік көпшілік және біршама көпшілік деген екі жүйесі бар. Бұл орайда мажорлық жүйеде:
1) егер оларға сайлаушылар тізіміне енгізілген бірінші тур сияқты, екінші турда да азаматтардың 50 проценттен астамы қатысса,с сайлау өткен болып есептеледі;
2) егер кандидатқа берілген дауыстар саны дауыс беруге қатысқан сайлаушылар санының 50 процентінен асса, ол сайланған болып есептеледі.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Сапарғалиев Ғ. Қ.Р. Конституциялық құқығы. Алматы. Жеті жарғы. 1998ж
2. Қ.Р.Констиуциясы. Ғылыми-құқықтық түсініктеме. Алматы. Жеті жарғы. 1999ж.
3. Сагындыкова А. Конституционное право РК. Алматы: Білім. 1999ж
4. Қопабаев Ө.Қ. Шет елдердің конституциялық құқығы. Алматы: «Жеті жарғы». 1997.
5. Арановский К.В. Государственное право зарубежных стран. М.. 1998.
1. Сапарғалиев Ғ. Қ.Р. Конституциялық құқығы. Алматы. Жеті жарғы. 1998ж
2. Қ.Р.Констиуциясы. Ғылыми-құқықтық түсініктеме. Алматы. Жеті жарғы. 1999ж.
3. Сагындыкова А. Конституционное право РК. Алматы: Білім. 1999ж
4. Қопабаев Ө.Қ. Шет елдердің конституциялық құқығы. Алматы: «Жеті жарғы». 1997.
5. Арановский К.В. Государственное право зарубежных стран. М.. 1998.
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
2. Сайлау құқығының түрлері
3. Дауыстарды санау жүйесі
4. Сайлау құқығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Сайлау жүйесі дегенде мемлекеттің және жергілікті өзін өзі басқару
жүйесінің құрылу тәртібін түсінеміз. Мұның ішінде бізге ерекше таныс
түрлері – бұл сайлаушы органдардың қалыптасуы кезіндегі принциптері мен
қатысу шарттары болып табылады. Сайлау жүйесі біріншіден тар мағынада
біздің ойымызға ең алдымен үміткерлер арасында мандаттарды дауыс беру
нәтижесіне сай бөлу тәртіптері келеді.
Бұл мағынада бізге негізінен сайлау жүйесінің екі түрі жақын таныс,
олар мажоритарлық және тепе-тең жүйелер және аралас сайлау жүйелері. Осы
екі жүйенің арасындағы айырмашылықты біз сайлау нәтижелерін айқындау
әдістерінен көре аламыз. Тепе-тең сайлау жүйесі плған дауыстар мен жеңіп
алынған мандаттар арасындағы тепе-теңдік принципіне құрылады. Тепе-тең
жүйенің жұмыс істеуі үшін бірқатар ерекше шарттардың болуы қажет. Бірінші –
үлкен аумақтық сайлау округтерін құру қажет. Екінші – тепе-тең жүйенің
тиімді жұмыс істеуі үшін кемінде қалыптасқан екі партияның болуы қажет.
Осыған орай, Қазақстанда әлі де саяси партиялар әлсіз және азаматтардың
елеулі бөлігі саяси партиялардан тыс тұруына байланысты, тепе-тең сайлау
жүйесі қабылданған жоқ.[1]
Мажорлық сайлау жүйесінің: абсолюттік көпшілік және біршама көпшілік
деген екі жүйесі бар. Бұл орайда мажорлық жүйеде:
1) егер оларға сайлаушылар тізіміне енгізілген бірінші тур сияқты,
екінші турда да азаматтардың 50 проценттен астамы қатысса,с сайлау өткен
болып есептеледі;
2) егер кандидатқа берілген дауыстар саны дауыс беруге қатысқан
сайлаушылар санының 50 процентінен асса, ол сайланған болып есептеледі.
1. ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
Конституциялық заң Республика Президентінің, Парламенттің Сенаты мен
Мәжіліс, мәслихаттары депутаттарының және жергілікті өзін-өзі басқару
органдары мүшелерінің сайлауын әзірлеу мен өткізу кезінде пайда болатын
қатынастарды реттейді, сондай-ақ Республика азаматтарының ерік білдіру
бостандығын қамтамасыз ететін кепілдіктерді белгілейді.
Республикадағы сайлау республика азаматының сайлау және сайлану
құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
Республика Президентін, Парламенті Мәжілісінің және мәслихаттарының
депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін сайлау
жалпыға бірдей, тең және төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру
жағдайында өкізіледі.
Республика Парламенті Сенатының депутаттарын сайлау жанама сайлау құқығы
негізінде жасырын дауыс беру жағдацында өткізіледі
Республика азаматтарының сайлауға қатысуы ерікті болып табылады.
Азаматты сайлауға қатысуға немесе қатыспауға мәжбүрлеуге, сондай-ақ оның
еркін білдіруді шектеуге ешкімнің де құқығы жоқ.
Жалпыға бірдей белсенді сайлау құқығы – Республиканың он сегіз жасқа
жеткен азаматтарының тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік
жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге қөзқарасына, нанымына,
тұрғылықты, жеріне немесе кез келген өзге жағдаяттарға қарамастан, сайлауды
дауыс беруге қатысу құқығы.
Бәсен сайлау құқығы – Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан
Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасы парламентінің,
мәслихатының депутаты немесе жергілікті өзін-өзі басқару органына мүше
болып сайлану құқығы.
Сайлауға сот іс-әрекетке қабілетсіз деп таныған, сондай-ақ сот
үкімімен бас бостандығынан айыру орындарында отырған азаматтар қатыспайды.
Қазақстан Республикасының Президентіне, Қазақстан Республикасы
Парламентінің, соның ішінде партиялық тізімдер бойынша, маслихаттардың
депутаттығына кандидат, сондай- ақ жергілікті өзін- өзі басқару
органдарының мүшелігіне кандидат ретінде:
1) тіркелу алдындағы бір жыл ішінде сыбайлас жемқорлық
тұрғысында құқық бұзғаны үшін тәртіптік жауапқа тартылады.
2) тіркелу алдындағы бір жыл ішінде қасақана қылмыстық құқық бұзушылығы
үшін сот тәртібімен әкімщілік жаза қолданылған;
3) тіркелу уақытына қарай соттылығы өтелмеген немесе заңда белгіленген
тәртіп бойынша алып тасталмаған адамды тіркеуге болмайды сайлаушылар
Республика Президенті, Парламенті
Мәжілісінің және мәслихаттарының депутаттары сайлауына тең негіздерде
қатысады әрі олардың әрқайсысының бір сайлау бюллетеніне тиісінше бір
дауысы болады.[2]
Сайлаушылар республиканың жергілікті өзін-өзі басқару органдарының
мүшелерін сайлауға тең негіздерде қатысады әрі олардың әрқайсысының тең
дауыс саны болады.
Кандидаттардың Осы Конституциялық заң белгілеген шекте сайлауға қатысуға
тең құқығы бар.
Республика Президентін, Парламенті Мәділісінің және мәслихаттарының
депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін азаматтар
тікелей сайлайды.
Парламент Сенатының депутаттарын сайлауға таңдаушылар – мәслихаттардың
депутаты болып табылатын Республика азаматтары қатысады.
Таңдаушылар Сенат депутаттарын сайлауға тең негіздерде қатысады әрі олардың
әрқайсысының Сенат депутатын сайлаған кезде бір дауысы болады.
Қазақстан Республикасының Конституциясы мемлекеттік билікті
ұйымдастырудың басты принципі еркін сайлау және референдум арқылы жүзеге
асырылатынын, ал, мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы халық екендігін
белгілейді.
Демократиялық сайлау – негізгі саяси-құқықтық институт. Демократия
саяси сайлау процесінен, яғни азаматтар үшін заңмен белгіленген мерзім
ішінде олардың мүдделерін білдіруге ғана емес, сайлаушы азаматтармен
бекітілген деңгейде дербес даму саясатын жүргізуге ниетті әртүрлі тұлғалар,
партиялар арасынан таңдауды мүмкін деп қарастыратын және заңды негізде
таңдау мүмкіндігін қамтамасыз ететін процестен тыс іске асырыла алмайды.
Заң шығарушы (өкілді) мемлекеттік органдарды сайлау кезінде негізгі екі
сайлау жүйесі қолданылатыны белгілі. Олар – барабар және мажоритарлық
жүйелер. Олардың белгілі бір үйлесімі негізінде дауыс берудің аралас жүйесі
қалыптасады.
Қазақстанда қазіргі кезде Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің 98
депутатын сайлауда барабар сайлау жүйесі қолданылады.
Мәжілістің 9 депутатын Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайды.
Барабар жүйе бойынша сайлау партиялық тізімдер үшін дауыс беру дегенді
білдіреді. Барабар сайлау жүйесінің негізгі мақсаты көппартиялық жағдайында
партиялардың барабар өкілдігін қамтамасыз ету болып табылады. Сайлау
партиялық тізімдер бойынша жүргізіледі. Бұл ретте Парламентке өту үшін
партияның міндетті түрде алуы тиіс сайлаушылар дауысының проценті түріндегі
заңнамалық тосқауыл қолданылады. Қазақстанда ол 7% құрайды.
Мінсіз сайлау жүйесі жоқ. Кез келген жүйенің өз артықшылықтары және өз
кемшіліктері бар. Сайлаудың халықаралық стандарттары да мемлекеттерге
сайлау жүйесін таңдау бойынша қандай да болмасын талаптар қоймайды.
Қазақстанда сайлауларды және референдумдарды өткізудің ережелері,
рәсімдері мен негізгі ұстанымдары ең алдымен Қазақстан Республикасының
Конституциясымен, Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы
Конституциялық заңмен, Қазақстан Республикасының Республикалық референдум
туралы Конституциялық заңымен, сондай-ақ Орталық сайлау комиссиясының
қаулыларымен белгіленеді.
Атап айтқанда, Қазақстан Республикасы Конституциясының 33-бабында
Қазақстан азаматтары тікелей және өз өкілдері арқылы мемлекет ісін
басқаруға қатысуға, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару
органдарын сайлауға және оларға сайлануға, сондай-ақ республикалық
референдумға қатысуға құқылы делінген. Сот іс-әрекетке қабілетсіз деп
таныған, сондай-ақ сот үкімі бойынша бас бостандығынан айыру орындарында
отырған азаматттардың сайлауға және сайлануға, сондай-ақ республикалық
референдумға қатысуға құқығы жоқ.
Қазақстан Республикасында сайлау азаматтардың өзінің сайлау және
сайлану құқығын еркін жүзеге асыруына негізделген. Бұл ретте Президентті,
Парламен Мәжілісі мен мәслихаттар депутаттарын, сондай-ақ жергілікті өзін-
өзі басқару органдары мүшелерін сайлау жалпыға бірдей, тең және төте сайлау
құқығы негізінде жасырын дауыс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
2. Сайлау құқығының түрлері
3. Дауыстарды санау жүйесі
4. Сайлау құқығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Сайлау жүйесі дегенде мемлекеттің және жергілікті өзін өзі басқару
жүйесінің құрылу тәртібін түсінеміз. Мұның ішінде бізге ерекше таныс
түрлері – бұл сайлаушы органдардың қалыптасуы кезіндегі принциптері мен
қатысу шарттары болып табылады. Сайлау жүйесі біріншіден тар мағынада
біздің ойымызға ең алдымен үміткерлер арасында мандаттарды дауыс беру
нәтижесіне сай бөлу тәртіптері келеді.
Бұл мағынада бізге негізінен сайлау жүйесінің екі түрі жақын таныс,
олар мажоритарлық және тепе-тең жүйелер және аралас сайлау жүйелері. Осы
екі жүйенің арасындағы айырмашылықты біз сайлау нәтижелерін айқындау
әдістерінен көре аламыз. Тепе-тең сайлау жүйесі плған дауыстар мен жеңіп
алынған мандаттар арасындағы тепе-теңдік принципіне құрылады. Тепе-тең
жүйенің жұмыс істеуі үшін бірқатар ерекше шарттардың болуы қажет. Бірінші –
үлкен аумақтық сайлау округтерін құру қажет. Екінші – тепе-тең жүйенің
тиімді жұмыс істеуі үшін кемінде қалыптасқан екі партияның болуы қажет.
Осыған орай, Қазақстанда әлі де саяси партиялар әлсіз және азаматтардың
елеулі бөлігі саяси партиялардан тыс тұруына байланысты, тепе-тең сайлау
жүйесі қабылданған жоқ.[1]
Мажорлық сайлау жүйесінің: абсолюттік көпшілік және біршама көпшілік
деген екі жүйесі бар. Бұл орайда мажорлық жүйеде:
1) егер оларға сайлаушылар тізіміне енгізілген бірінші тур сияқты,
екінші турда да азаматтардың 50 проценттен астамы қатысса,с сайлау өткен
болып есептеледі;
2) егер кандидатқа берілген дауыстар саны дауыс беруге қатысқан
сайлаушылар санының 50 процентінен асса, ол сайланған болып есептеледі.
1. ҚР сайлау жүйесінің түсінігі
Конституциялық заң Республика Президентінің, Парламенттің Сенаты мен
Мәжіліс, мәслихаттары депутаттарының және жергілікті өзін-өзі басқару
органдары мүшелерінің сайлауын әзірлеу мен өткізу кезінде пайда болатын
қатынастарды реттейді, сондай-ақ Республика азаматтарының ерік білдіру
бостандығын қамтамасыз ететін кепілдіктерді белгілейді.
Республикадағы сайлау республика азаматының сайлау және сайлану
құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
Республика Президентін, Парламенті Мәжілісінің және мәслихаттарының
депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін сайлау
жалпыға бірдей, тең және төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру
жағдайында өкізіледі.
Республика Парламенті Сенатының депутаттарын сайлау жанама сайлау құқығы
негізінде жасырын дауыс беру жағдацында өткізіледі
Республика азаматтарының сайлауға қатысуы ерікті болып табылады.
Азаматты сайлауға қатысуға немесе қатыспауға мәжбүрлеуге, сондай-ақ оның
еркін білдіруді шектеуге ешкімнің де құқығы жоқ.
Жалпыға бірдей белсенді сайлау құқығы – Республиканың он сегіз жасқа
жеткен азаматтарының тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік
жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге қөзқарасына, нанымына,
тұрғылықты, жеріне немесе кез келген өзге жағдаяттарға қарамастан, сайлауды
дауыс беруге қатысу құқығы.
Бәсен сайлау құқығы – Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан
Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасы парламентінің,
мәслихатының депутаты немесе жергілікті өзін-өзі басқару органына мүше
болып сайлану құқығы.
Сайлауға сот іс-әрекетке қабілетсіз деп таныған, сондай-ақ сот
үкімімен бас бостандығынан айыру орындарында отырған азаматтар қатыспайды.
Қазақстан Республикасының Президентіне, Қазақстан Республикасы
Парламентінің, соның ішінде партиялық тізімдер бойынша, маслихаттардың
депутаттығына кандидат, сондай- ақ жергілікті өзін- өзі басқару
органдарының мүшелігіне кандидат ретінде:
1) тіркелу алдындағы бір жыл ішінде сыбайлас жемқорлық
тұрғысында құқық бұзғаны үшін тәртіптік жауапқа тартылады.
2) тіркелу алдындағы бір жыл ішінде қасақана қылмыстық құқық бұзушылығы
үшін сот тәртібімен әкімщілік жаза қолданылған;
3) тіркелу уақытына қарай соттылығы өтелмеген немесе заңда белгіленген
тәртіп бойынша алып тасталмаған адамды тіркеуге болмайды сайлаушылар
Республика Президенті, Парламенті
Мәжілісінің және мәслихаттарының депутаттары сайлауына тең негіздерде
қатысады әрі олардың әрқайсысының бір сайлау бюллетеніне тиісінше бір
дауысы болады.[2]
Сайлаушылар республиканың жергілікті өзін-өзі басқару органдарының
мүшелерін сайлауға тең негіздерде қатысады әрі олардың әрқайсысының тең
дауыс саны болады.
Кандидаттардың Осы Конституциялық заң белгілеген шекте сайлауға қатысуға
тең құқығы бар.
Республика Президентін, Парламенті Мәділісінің және мәслихаттарының
депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін азаматтар
тікелей сайлайды.
Парламент Сенатының депутаттарын сайлауға таңдаушылар – мәслихаттардың
депутаты болып табылатын Республика азаматтары қатысады.
Таңдаушылар Сенат депутаттарын сайлауға тең негіздерде қатысады әрі олардың
әрқайсысының Сенат депутатын сайлаған кезде бір дауысы болады.
Қазақстан Республикасының Конституциясы мемлекеттік билікті
ұйымдастырудың басты принципі еркін сайлау және референдум арқылы жүзеге
асырылатынын, ал, мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы халық екендігін
белгілейді.
Демократиялық сайлау – негізгі саяси-құқықтық институт. Демократия
саяси сайлау процесінен, яғни азаматтар үшін заңмен белгіленген мерзім
ішінде олардың мүдделерін білдіруге ғана емес, сайлаушы азаматтармен
бекітілген деңгейде дербес даму саясатын жүргізуге ниетті әртүрлі тұлғалар,
партиялар арасынан таңдауды мүмкін деп қарастыратын және заңды негізде
таңдау мүмкіндігін қамтамасыз ететін процестен тыс іске асырыла алмайды.
Заң шығарушы (өкілді) мемлекеттік органдарды сайлау кезінде негізгі екі
сайлау жүйесі қолданылатыны белгілі. Олар – барабар және мажоритарлық
жүйелер. Олардың белгілі бір үйлесімі негізінде дауыс берудің аралас жүйесі
қалыптасады.
Қазақстанда қазіргі кезде Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің 98
депутатын сайлауда барабар сайлау жүйесі қолданылады.
Мәжілістің 9 депутатын Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайды.
Барабар жүйе бойынша сайлау партиялық тізімдер үшін дауыс беру дегенді
білдіреді. Барабар сайлау жүйесінің негізгі мақсаты көппартиялық жағдайында
партиялардың барабар өкілдігін қамтамасыз ету болып табылады. Сайлау
партиялық тізімдер бойынша жүргізіледі. Бұл ретте Парламентке өту үшін
партияның міндетті түрде алуы тиіс сайлаушылар дауысының проценті түріндегі
заңнамалық тосқауыл қолданылады. Қазақстанда ол 7% құрайды.
Мінсіз сайлау жүйесі жоқ. Кез келген жүйенің өз артықшылықтары және өз
кемшіліктері бар. Сайлаудың халықаралық стандарттары да мемлекеттерге
сайлау жүйесін таңдау бойынша қандай да болмасын талаптар қоймайды.
Қазақстанда сайлауларды және референдумдарды өткізудің ережелері,
рәсімдері мен негізгі ұстанымдары ең алдымен Қазақстан Республикасының
Конституциясымен, Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы
Конституциялық заңмен, Қазақстан Республикасының Республикалық референдум
туралы Конституциялық заңымен, сондай-ақ Орталық сайлау комиссиясының
қаулыларымен белгіленеді.
Атап айтқанда, Қазақстан Республикасы Конституциясының 33-бабында
Қазақстан азаматтары тікелей және өз өкілдері арқылы мемлекет ісін
басқаруға қатысуға, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару
органдарын сайлауға және оларға сайлануға, сондай-ақ республикалық
референдумға қатысуға құқылы делінген. Сот іс-әрекетке қабілетсіз деп
таныған, сондай-ақ сот үкімі бойынша бас бостандығынан айыру орындарында
отырған азаматттардың сайлауға және сайлануға, сондай-ақ республикалық
референдумға қатысуға құқығы жоқ.
Қазақстан Республикасында сайлау азаматтардың өзінің сайлау және
сайлану құқығын еркін жүзеге асыруына негізделген. Бұл ретте Президентті,
Парламен Мәжілісі мен мәслихаттар депутаттарын, сондай-ақ жергілікті өзін-
өзі басқару органдары мүшелерін сайлау жалпыға бірдей, тең және төте сайлау
құқығы негізінде жасырын дауыс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz