СУТЕКТІ ҚОСЫЛЫСТАР (ГИДРИДТЕР)



1 Тұз тәрізді гидридтер
2 А у м а л ы гидридтер
3 Металл тәрізді гидридтер
4 Сутектік көрсеткіш
Сутек элементтердің барлыгымен бірдей қосылыс түзе алмайды, кейбіреулерінде ерімейді де, бірақ көпшілігімен әрекеттеседі. Гидридтерді Б. Н. Некрасов олардың жалпы сипатына қарай үлкен бес топқа бәлуді ұсынған; әрбір топ элементтердің период системасындағы орнына сәйкес келеді.
Тұз тәрізді гидридтер сілтілік (Lі—Сз) және сілтілік-жер (Са—Ва) металдарының сутекпен косылыстары, бұлар түссіз кристалдық заттар. Тұз тәрізді гидридтерде сутек теріс зарядты ион Н түрінде болады. Бұлар галоген тұздарына ұксас иондық косылыстар. Тұз тәрізді гидридтер химиялық актив заттар; олар сумен әте жақсы реакцияласып, сутекті бөліп шығарады.
А у м а л ы гидридтер үлкен периодтың 3—5 орнындағы элементтердің (және лантаноидтер мен актиноидтердің) сутекпен әрекеттесуінен шығады. Бұл нақты химиялық қосылыстар емес, бірақ сутек өте көп мөлшерде сіңірледі. Температураны көтергенде сіңірілген сутек бөлініп шыға бастайды.
1. Алексеев В. Н. Количественный анализ М. Химия 1972 г.
2. Скуг Д. Уэст Д. основы аналитической химии М. Мир 1979 г.
3. Пикеринг У.Ф. современная аналитическая М. химия 1978 г.
4. Фридц Дж Шенк Г. количественный анализ М. Мир 1977г.
5. Янсон Э.Ю. теоритический основы аналитической химии М. Вышая школа 1987 г.
6. Крешков А.П. оновы аналитической химий М. химия 1976 г.
7. Восильев В.П. Аналитическая химия. М. вышая школла 1989 г.
8. Қ. Құлжанов Аналитикалық химия 1994 г. Алматы.
9. Қ. Аханбаев Химия Алматы «Ана тілі» 1993 ж.
10. Органикалық химия Болатқұлова Р. Алматы Мектеп 1988 ж.

Пән: Химия
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
СУТЕКТІ ҚОСЫЛЫСТАР (ГИДРИДТЕР)
Сутек элементтердің барлыгымен бірдей қосылыс түзе алмайды,
кейбіреулерінде ерімейді де, бірақ көпшілігімен әрекеттеседі. Гидридтерді
Б. Н. Некрасов олардың жалпы сипатына қарай үлкен бес топқа бәлуді ұсынған;
әрбір топ элементтердің период системасындағы орнына сәйкес келеді.
Тұз тәрізді гидридтер сілтілік (Lі—Сз) және сілтілік-жер (Са—Ва)
металдарының сутекпен косылыстары, бұлар түссіз кристалдық заттар. Тұз
тәрізді гидридтерде сутек теріс зарядты ион Н түрінде болады. Бұлар
галоген тұздарына ұксас иондық косылыстар. Тұз тәрізді гидридтер химиялық
актив заттар; олар сумен әте жақсы реакцияласып, сутекті
бөліп шығарады, мысалы:
NаН + Н20 = NаОН + Н2
СаН2 + 2Н20 = Са(ОН)2 + 2Н2
А у м а л ы гидридтер үлкен периодтың 3—5 орнындағы элементтердің
(және лантаноидтер мен актиноидтердің) сутекпен әрекеттесуінен шығады. Бұл
нақты химиялық қосылыстар емес, бірақ сутек өте көп мөлшерде сіңірледі.
Температураны көтергенде сіңірілген сутек бөлініп шыға бастайды. Аумалы
гидридтердегі сутектің күйі мына төмендегі тепе-теңдікке сәйкес болуы
мүмкін:
Э+ + Н↔Э + Н.
Демек, мұндағы сутек кейде тұз тәрізді гидридтердегі сияқты
теріс зарядты ион күйінде (мысалы, LаНз), кейде еріген күйінде болады.
Металл тәрізді гидридтер үлкен периодтың 6—10 орындарындағы
элементтер (және мыс) сутекті ішіне сіңіріп еріткеннен пайда болады. Сутек
сіңгенде металдың сыртқы түрі сакталғанмен көлемі едәуір ұлғаяды. Өткен
топтағыдай емес, температураны көтергенде сутектің ерігіштігі өседі.-Металл
тәрізді гидридтердегі сутектің күйі мына төмендегі тепе-теңдікке сәйкес
болуы мүмкін:
Н↔Н++е.
Полимерлік гидридтер. Үлкен периодтардың 11 — 13 орындарындағы
элементтер және Ве, Мg, В, А1 молекула күйіндегі сутекті өз іштерінде
ерітпейді (Си басқасы) және онымен тікелей реакцияласпайды. Бұл аталған
элементтердің кейбіреулерінің (Си, Аg, Аи, Ве, Мg, 2п, А1) гидридтері
түрліше бөгде жолдармен алынды. Алынған заттар қалыпты жағдайда тұрактылығы
нашар, аморфты, қатты заттар. Бұлай болуы олардың полимерлік сипатын
көрсетеді.
Ұшқыш гидридтер. Үлкен периодтардың 14—17 орындарындағы элементтер
және кіші периодтардағы оларға ұқсас элементтер. Өткен топтағы элементтер
сияқты сутекті өз іштерінде ерітпейді, кей жағдайда онымен тікелей
реакцияласпайды да. Алайда, түрліше бөгде жолмен алынған гидридтер, тұрақты
қосылыстар қатарына жатады, бірақ периодтық системаның топтарының бойымен
жоғарыдан төмен қарай ол тұрақтылық нашарлайды.
Ұшқыш гидридтер сумен әрекеттеседі, бірак бұл әрекеттесу де гидрид
түзуші элементтің периодтық системасындағы орнына тәуелді; оны көруге
болады.
Бұл гидридтер халық шаруашылығында, әсіресе кейбіреулері жаңа
техникада, кең қолданылатын болғандықтан адам тұрмысында үлкен маңызы бар
крсылыстар.
Сутектік көрсеткіш
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Табиғатта сутек бос және қосылыс күйінде болады
Бейорганикалық химия
: ІІІ A топша элементтері тақырыбын оқыту әдістемесі
Азот және Фосфор элементтерін және олардың қосылыстарын жаңартылған оқу бағдарламасы бойынша оқыту әдістемесі
Гидрокрекинг
Ниобий (nb) және тантал (ta)
Концентрленген азот қыш
Мұнай мен газдың жаратылысы туралы түсінік
Химия пәнінен дәрістердің қысқаша конспектісі
Бейорганикалық дәрілік заттар. Периодтық жүйенің VII тобы Галоген қосылыстар. Жалпы сипаттамасы
Пәндер