Нормативтік құқықтық актілер жайлы мәлімет

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ...3

1. «Нормативтік құқықтық актілер» ... ... ... ... ... 4
2. Нормативтiк құқықтық актiлердiң негiзгi және туынды түрлерi ... ... ... ... ...6
3. Нормативтiк құқықтық актiлер сатысы ... ... ..7
4. Нормативтiк құқықтық актiлердiң тiкелей қолданылуы ... ... ... ... ... ... ... ... .8
5. Нормативтiк құқықтық актiлердiң жобаларын дайындау жоспарлары ... ... .9

Қорытынды ... ... ... ... ... 10
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... 11

Бүгін де барлық мемлекеттік органдардың алдында тұрған ең маңызды міндеттердің бірі – сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес болып табылады. Жемқорлық мемлекеттің әлеуметтік экономикалық даму процесін тежеп, мемлекеттің саяси және қоғамдық институттарына теріс әсерін тигізері сөзсіз.
«Әділет органдары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабына сәйкес әділет органдары жергілікті атқарушы және өкілді органдарының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу қызметін жүзеге асырады.
Бұл орайда тек «Нормативтік құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 38-бабына сәйкес жалпыға мiндеттi маңызы бар азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен мiндеттерiне қатысты нормативтiк құқықтық актiлер мемлекеттік тіркеуге жатады. Мұндай тiркеу оларды күшiне енгiзудiң қажеттi шарты болып табылады.
Әділет органдары мемлекеттік тіркеуге ұсынылған нормативтік құқықтық актілерді тіркеу барысында, ең алдымен құқықтық сараптама жүргізеді.
Ол өз кезегінде, нормативтік құқықтық актіні қабылдаған мемлекеттік органның қолданыстағы заңнамалық актілерде көзделген тікелей құзыретінің болуын қажет етеді, яғни заң актілерінде мемлекеттік органның тиісті нормативтік құқықтық актіні немесе нақты тәртіптерді, нысандарды және басқа құжаттарды бекіту құзыретінің тікелей көрсетілуі тиіс. Сондай-ақ ең бастысы – нормативтік құқықтық актілердегі сыбайлас жемқорлық нормаларының алдын-алып, Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасына сәйкес келмейтін актілерді тіркеуге жол бермеуді көздейді.

1. Ғ. Сапарғалиев, А.Ибраева. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы. Жеті жарғы, 1998
2. Табанов С. «Құқық теориясы мен Сот жүйесінің Конституциялық негіздері» Астана 2001
3. Табанов С. Заңдарды жүйелеудің теориясы, тарихы және тәжірибесі. Алматы 1996
4. Жоламан Қ, Мұхтарова А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 1999
5. Гаврилов В.А. Стратегия правотворчества и социальное прогнозирование. М.,1993

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1. Нормативтік құқықтық
актілер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..4
2. Нормативтiк құқықтық актiлердiң негiзгi және туынды
түрлерi ... ... ... ... ...6
3. Нормативтiк құқықтық актiлер
сатысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...7
4. Нормативтiк құқықтық актiлердiң тiкелей
қолданылуы ... ... ... ... ... ... . ... ... 8
5. Нормативтiк құқықтық актiлердiң жобаларын дайындау жоспарлары ... ... .9

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11

Кіріспе

Бүгін де барлық мемлекеттік органдардың алдында тұрған ең маңызды
міндеттердің бірі – сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес болып табылады.
Жемқорлық мемлекеттің әлеуметтік экономикалық даму процесін тежеп,
мемлекеттің саяси және қоғамдық институттарына теріс әсерін тигізері
сөзсіз.
Әділет органдары туралы Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабына
сәйкес әділет органдары жергілікті атқарушы және өкілді органдарының
нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу қызметін жүзеге асырады.
Бұл орайда тек Нормативтік құқықтық актілер туралы Қазақстан
Республикасы Заңының 38-бабына сәйкес жалпыға мiндеттi маңызы бар
азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен мiндеттерiне қатысты
нормативтiк құқықтық актiлер мемлекеттік тіркеуге жатады. Мұндай тiркеу
оларды күшiне енгiзудiң қажеттi шарты болып табылады.
Әділет органдары мемлекеттік тіркеуге ұсынылған нормативтік құқықтық
актілерді тіркеу барысында, ең алдымен құқықтық сараптама жүргізеді.
Ол өз кезегінде, нормативтік құқықтық актіні қабылдаған мемлекеттік
органның қолданыстағы заңнамалық актілерде көзделген тікелей құзыретінің
болуын қажет етеді, яғни заң актілерінде мемлекеттік органның тиісті
нормативтік құқықтық актіні немесе нақты тәртіптерді, нысандарды және басқа
құжаттарды бекіту құзыретінің тікелей көрсетілуі тиіс. Сондай-ақ ең бастысы
– нормативтік құқықтық актілердегі сыбайлас жемқорлық нормаларының алдын-
алып, Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасына
сәйкес келмейтін актілерді тіркеуге жол бермеуді көздейді.
Нақтырақ айтар болсақ, Қазақстан Республикасы Конституциясының
14-бабына сәйкес, яғни заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең
қағидасын басшылыққа алып, нормативтік құқықтық актілерде жекелеген
азаматтар мен заңды тұлғаларға заңмен көзделмеген артықшылықтардың алдын
алу, кәсіпорындардың, кәсіпкерлердің шаруашылық қызметіне араласу
бостандығын шектеуге жол бермеу. Демек, қабылданған нормативтік құқықтық
актілерде азаматтардың заңмен көзделмеген құқықтары мен бостандықтарын
шектейтін нормалардың қамтылуына жол берілмеуін қамтамасыз етеді [1, 18].
Жоғарыда аталған қағидалар азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын
қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.

1. Нормативтік құқықтық актілер

Барлық қоғамдық қатынастар тек құзырлы органдар қабылдаған нормативтік
құқықтық актілермен реттеледі. Осыған орай, ең алдымен қабылданатын
нормативтік кұқықтық актілердегі сыбайлас жемқорлықпен құқық бұзушылық
жасауға жағдай туғызатын нормалардың алдын алуымыз қажет.
I-тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
Осы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
нормативтiк құқықтық акт - референдумда қабылданған не уәкiлеттi орган
немесе мемлекеттiң лауазымды адамы қабылдаған, құқықтық нормаларды
белгiлейтiн, олардың қолданылуын өзгертетiн, тоқтататын немесе тоқтата
тұратын белгiленген нысандағы жазбаша ресми құжат;
заңдар - белгiленген тәртiппен қабылданған нормативтiк құқықтық
актiлердiң жиынтығы;
құқық нормасы (құқықтық норма) - нормативтiк құқықтық актiде
тұжырымдалған, көп мәрте қолдануға арналған және нормативтiк реттелген
ахуал шеңберiнде барлық тұлғаларға қолданылатын жалпыға мiндеттi мiнез-
құлық ережесi;
нормативтiк құқықтық актiнiң деңгейi - нормативтiк құқықтық актiнiң
нормативтiк құқықтық актiлер сатысындағы өзiнiң заң күшiне қарай алатын
орны;
Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерiстер мен толықтырулар
енгiзетiн заң - Қазақстан Республикасы Конституциясы 62-бабының 3-
тармағында белгiленген тәртiппен қабылданатын заң;
Конституциялық заң - Қазақстан Республикасы Конституциясында
конституциялық деп аталған, Қазақстан Республикасы Конституциясы 62-бабының
4-тармағында белгiленген тәртiппен қабылданатын заң;
заң - қоғамдық қатынастарды реттейтiн, Қазақстан Республикасы
Конституциясы 61-бабының 3-тармағында көзделген түбегейлi принциптер мен
нормаларды белгiлейтiн, Қазақстан Республикасының Парламентi, ал Қазақстан
Республикасы Конституциясы 53-бабының 4) тармақшасында көзделген
жағдайларда Қазақстан Республикасының Президентi қабылдайтын нормативтiк
құқықтық акт;
заң актiсi - Конституциялық заң, Қазақстан Республикасы Президентiнiң
Конституциялық заң күшi бар Жарлығы, Кодекс, Заң, Қазақстан Республикасы
Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығы, Қазақстан Республикасы Парламентiнiң
қаулысы, Сенат пен Мәжiлiстiң қаулылары;
кодекс - осы Заңның 3-1-бабында көзделген бiртектес қоғамдық
қатынастарды реттейтiн құқықтық нормалар бiрiктiрiлiп, жүйеге келтiрiлген
заң;
заңға тәуелдi нормативтiк құқықтық актiлер - заң актiлерi болып
табылмайтын, Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заң актілерінің
негізінде және соларды орындау үшін шығарылған, өзге де нормативтiк
құқықтық актiлер;
уәкiлеттi орган - Қазақстан Республикасының Конституциясында, осы
Заңда, сондай-ақ сол органдар мен лауазымды адамдардың құқықтық мәртебесiн
айқындайтын заңдарда белгiленген өз құзыретiне сәйкес нормативтiк құқықтық
актiлер қабылдауға хақылы Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары
мен лауазымды адамдары (Қазақстан Республикасының Президентi, Қазақстан
Республикасының Парламентi, Қазақстан Республикасының Үкiметi, Қазақстан
Республикасының Конституциялық Кеңесi, Қазақстан Республикасының Жоғарғы
Соты, Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы, орталық атқарушы
органдар, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар Қазақстан
Республикасының Ұлттық Банкi, өзге де мемлекеттiк органдар);
Қазақстан Республикасы нормативтiк құқықтық актiлерiнiң эталондық
бақылау банкi - олар туралы мәлiметтер Қазақстан Республикасы нормативтiк
құқықтық актiлерiнiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлген нормативтiк құқықтық
актiлердiң (өзгерiстерi мен толықтыруларын қоса) қағазға басылған
мәтiндерiнiң жиынтығы;
Қазақстан Республикасы нормативтiк құқықтық актiлерiнiң мемлекеттiк
тiзiлiмi - нормативтiк құқықтық актiлердiң реквизиттерiн және осы актiлер
туралы ақпараттық-анықтамалық сипаттағы басқа да мәлiметтердi қамтитын
Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерi мемлекеттiк
есебiнiң бiрыңғай жүйесi;
нормативтiк құқықтық актiнi ресми жариялау - нормативтiк құқықтық
актiнiң толық мәтiнiн ресми және мерзiмдiк баспа басылымдарында жалпы
жұрттың назарына салу үшiн жариялау;
нормативтік құқықтық актілердің ресми мәтіндерін кейіннен жариялау -
Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау
банкіне сәйкестік сараптамасынан өткен нормативтік құқықтық актілерді баспа
басылымында жариялау.
Заң актiлерi мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлердi әзiрлеу мен
табыс ету, қабылдау, тіркеу, күшiне енгiзу, өзгерту, толықтыру, олардың
қолданылуын тоқтату немесе тоқтата тұру, оларды жариялау ерекшелiктерi
олардың деңгейiне сәйкес, нормативтiк құқықтық актiлер қабылдайтын
мемлекеттiк органдардың қызметiн реттейтiн заң актiлерiмен, осы органдардың
құқықтық мәртебесiн айқындайтын актiлермен, соның iшiнде олар туралы
ережелермен және олардың регламенттерiмен, басқа да нормативтiк құқықтық
актiлермен айқындалады.
Осы Заң Қазақстан Республикасы Конституциясын қабылдау, өзгерту және
оның қолданылуын тоқтату тәртiбiн реттемейдi.
Осы Заңмен халықаралық шарттарды, оның iшiнде құқықтық нормаларды
қамтитын шарттарды дайындау, жасасу, орындау және күшiн жою тәртiбi
реттелмейдi.
Осы Заңда заңдарға сәйкес қабылданған, бiрақ осы Заңның 1-бабының 1)
тармақшасында келтiрiлген талаптарға сай келмейтiн және құқықты iске асыру
және құқық қолданушылық мәнi бар нормативтiк құқықтық актiлердi, атап
айтқанда:
мемлекеттiк емес ұйымдардың, оның iшiнде қоғамдық бiрлестiктер мен
жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарының нормативтiк актiлерiн;
уәкiлеттi орган болып табылмайтын мемлекеттiк ұйымдардың нормативтiк
актiлерiн;
техникалық және технологиялық нормалар мен стандарттар қамтылған
нормативтiк актiлердi әзiрлеу, табыс ету, қабылдау, күшiне енгiзу, қолдану,
жариялау, өзгерту, толықтыру және олардың қолданылуын тоқтату тәртiбi
белгiленбейдi [2, 22].
Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының
2002.03.06. N 298 (2002 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2004.06.16.
N 566 Заңдарымен.

1.1. Нормативтiк құқықтық актiлердiң негiзгi және
туынды түрлерi

Нормативтiк құқықтық актiлер негiзгi және туынды актiлер болып
бөлiнедi.
Нормативтiк құқықтық актiлердiң негiзгi түрлерiне мыналар жатады:
Конституция, конституциялық заңдар, кодекстер, заңдар;
Қазақстан Республикасы Президентiнiң Конституциялық Заң күшi бар
Жарлықтары; Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлықтары;
Қазақстан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.