Сұраныс пен ұсыныс негіздері



1. Сұраныс пен ұсыныс негіздері.
2. Сұраныс пен ұсыныс икемділігі
Рыноктық сұраныс белгілі уақыт аралығында анықталған бағамен қандай да бір өнім санын тұтынушының қалауы және сатып алу мүмкіндігі.
Сұраныс заңы – товар бағасы мен сұраныс көлемі арасындағы кері байланыс.
Детерминант – сұранысқа әсер ететін бағадан басқа факторлар. Сұраныс детерминанттары сұраныс көлемін өзгертеді, график түрінде оңға жоғаы орын ауыстырса, сұраныс көлемінің өскенін; солға қарай төмен орын ауыстырса, кемігенін білдіреді. Негізгі сұраныс детерминанттары: мода және рекламаның әсерінен тұтынушының талғамының өзгеруі; тұтынушының саны; товардың бірін-бірі толықтыратын немесе алмастыратындығына байланысты. Егер товарлар бірін-бірі алмастыратын болса, біреуінің бағасының қымбаттауы екіншісіне деген сұранысты көбейтеді, ал егер товарлар бірін-бірі толықтыратын болса, біреуінің бағасының қымбаттауы екіншісіне деген сұранысты азайтады; тұтынушының кірісі жоғарлаған сайын сапалы, қымбат товарға сұраныс көбейеді; тұтынушының болашақтағы баға өзгерісі мен кіріс өзгерісінің күтуі.
Рыноктық ұсыныс белгілі уақыт аралығында, белгілі өнім санын, анықталған бағамен өндірушінің рынокқа шығаруы.
Ұсыныс заңы – товар бағасы мен ұсыныс көлемі арасындағы тура байланыс.
Негізгі ұсыныс детерминанттары: ресурстардың бағасы; технология; салықтар мен дотациялар; басқа товарлардың бағасы.
Рыноктық тепе-теңдік QD=QS, бұнда тұтынушының жоспары мен өндірушінің рыноктағы ұсыныс көлемі бір-біріне сәйкес келеді.
Икемділік – тұтынушының рыноктағы товар бағасына сезімталдығын өлшейді. Ол үшін баға бойынша сұраныс икемділігі коэфиценті қолданылады. Бұл коэффицент баға 1%-ке өзгергенде сұраныс көлемі неше %-ке өзгеретіндігін өлшейді.
Әдебиеттер тізімі
Микроэкономика. Практикум. Задачи, тесты, ситуации. — СПб.: Литера плюс, 1994
Мухамедиев Б.М. Микроэкономика. — Алматы.: Казак университетi, 2001
Нереев P.M. Курс микроэкономики. — М.: Норма, 2001
Пиндайк Р., Рубенфельд Д. Микроэкономика. — М.: Дело, 2001
Есенғалиева Қ.С. Микроэкономика – Алматы: 2007

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Сұраныс пен ұсыныс негіздері. Сұраныс пен ұсыныс икемділігі
Рыноктық сұраныс белгілі уақыт аралығында анықталған бағамен қандай да бір
өнім санын тұтынушының қалауы және сатып алу мүмкіндігі.
Сұраныс заңы – товар бағасы мен сұраныс көлемі арасындағы кері байланыс.
Детерминант – сұранысқа әсер ететін бағадан басқа факторлар. Сұраныс
детерминанттары сұраныс көлемін өзгертеді, график түрінде оңға жоғаы орын
ауыстырса, сұраныс көлемінің өскенін; солға қарай төмен орын ауыстырса,
кемігенін білдіреді. Негізгі сұраныс детерминанттары: мода және рекламаның
әсерінен тұтынушының талғамының өзгеруі; тұтынушының саны; товардың бірін-
бірі толықтыратын немесе алмастыратындығына байланысты. Егер товарлар бірін-
бірі алмастыратын болса, біреуінің бағасының қымбаттауы екіншісіне деген
сұранысты көбейтеді, ал егер товарлар бірін-бірі толықтыратын болса,
біреуінің бағасының қымбаттауы екіншісіне деген сұранысты азайтады;
тұтынушының кірісі жоғарлаған сайын сапалы, қымбат товарға сұраныс
көбейеді; тұтынушының болашақтағы баға өзгерісі мен кіріс өзгерісінің
күтуі.
Рыноктық ұсыныс белгілі уақыт аралығында, белгілі өнім санын, анықталған
бағамен өндірушінің рынокқа шығаруы.
Ұсыныс заңы – товар бағасы мен ұсыныс көлемі арасындағы тура байланыс.
Негізгі ұсыныс детерминанттары: ресурстардың бағасы; технология; салықтар
мен дотациялар; басқа товарлардың бағасы.
Рыноктық тепе-теңдік QD=QS, бұнда тұтынушының жоспары мен өндірушінің
рыноктағы ұсыныс көлемі бір-біріне сәйкес келеді.
Икемділік – тұтынушының рыноктағы товар бағасына сезімталдығын өлшейді. Ол
үшін баға бойынша сұраныс икемділігі коэфиценті қолданылады. Бұл коэффицент
баға 1%-ке өзгергенде сұраныс көлемі неше %-ке өзгеретіндігін өлшейді.
Егер Ed1 болса, баға бойынша сұраныс икемді деп аталады.
Егер Ed1 болса, баға бойынша сұраныс икемсіз деп аталады.
Егер Ed=1 болса, оны бірлік икемділік.
Егер Ed=0 болса, оны абсолютті икемсіз.
Егер Ed=∞ болса, оны абсолютті икемді.
Сатудан түскен ақша көмегімен Ed бағалауға болады:

Нарықтық сұраныс – барлық тұтынушылардың кезкелген бағамен сатып алатын
тауарларының жалпы көлемі.
Нарықтық сұранысқа әсер ететін негізгі фактор – тұтынушылардың саны.
Нарықтық сұраныс жеке сұранысқа әсер ететін факторларға байланысты
өзгереді. Нарықтық сұранысқа халықтың саны, оның демографиялық құрылымы,
отбасындағы адамдардың саны мен шетелдік туристер әсер етеді.
Сұраныс және ұсыныс икемділігі.
Нарықты жағдайларды зерттеген уақытта, сұраныстың не себепті және қандай
мөлшерде өзгергенін зерттеу үшін сұраныстың икемділік коэфициентін
пайдаланады. Бұл абсолюттік емес,салыстырмалық коэффициент. Сондықтан,
сұраныстың икемділік коэффициенті зерттегеліп отырған сұраныс функцияның
факторы 1 процентке өзгерсе, онда сұраныстың қандай мөлшерге өзгеретінін
көрсетеді.
Сұраныс теориясында үш түрлі  икемділік  коэффициенті пайдаланылады.  Олар
мыналар:
бағалық икемділік коэффициенті;
табыстық икемділік коэффициенті;
Сұраныстың бағалық  икемділігі.
Бұл жердегі бағалық икемділік коэффициенті ( Ep ) заттың бағасы 1% — ке
өзгерсе, онда сол затқа деген сұраныстьың қандай мөлшерге өзгеретінін
көрсетеді.
Бұл көрсеткіш сұраныс көлемінің осы тауардың бағасы өзгеруіне сезімталдығын
анықтау үшін қолданылады, бірақ сұранысқа  әсер ететін басқа факторлар
тұрақты деп ұйғарамыз. Сұраныстың бағалық икемділігін анықтаған кезде
тауарға деген сұраныс төмендегідей бес түрге бөлінеді:
1)    икемді;
2)    икемсіз;
3)    икемділігі бірге тең;
4)    өте икемді;
5)    өте икемсіз.
Егер сұраныс көлемінің өсу проценті  бағаның өсу процентінен көп болса және
тауардағы бағасы төмендегенде жалпы түсім көбейетін болса, онда сұраныс
икемді болады.
Сұраныстың бағалық икемділігін график түрінде көрсетейік.
Бұл графикте сұраныс көлемі бағаның өзгеруіне сезімталдықпен жауап беріп
тұр. Бағаның 50 теңгеден 30 теңгеге дейін төмендеуі сұраныс көлемін 30
данадан 60ға дейін көбейтіп тұр.
Сұраныс көлемінің проценттік өзгеруі бағаның проценттік өзгеруінен көп
болғандықтан, бағаның төмендеуі тауарларды сатудан түскен түсімді көбейтіп
отыр.
Түсім дегеніміз – тауарлардың бағасы мен сатылған тауар мөлшерінің 
көбейтіндісі:     TR = P*Q,
Мұнда,  TR – түсім, m;
P – тауардың бағасы, m;
Q – сатылған тауардың көлемі, дана.
Көбінесе, ауыстырушы (субститут) тауарлары көп болатын тауарларға және ұзақ
уақыт пайдаланылатын тауарларға деген сұраныс  икемді болады. Мысалы,
Сұлтан макаронына деген  сұраныс  икемді болады, себебі оны ауыстыратын 
басқа макарондардың түрі өте көп. Ал ұзақ уақыт пайдаланылатын: тоңазытқыз,
телевизор, қысқа толқынды  пеш  сияқты тауарларға сұраныс икемді болады,
себебі жоғарыда айтылған  тауарлардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Сұраныстың теориялық негіздері
Ұсыныстың баға емес факторлардың әсерінен өзгеруі
Нарықтық тепе-теңдік және оның түрлері
Нарық механизмінің негізгі элементтері: сұраныс
Сұраным мен ұсыным заңы
Мемлекеттің нарықтық тепе-теңдікке әсері
Сұраныс пен ұсыныс теориялары
Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері жайында
Сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеті
Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері туралы ақпарат
Пәндер