Табиғат зонары

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Табиғат зоналары.

Табиғат зоналарының орналасуы. Еуразия солтүстік жарты рдың барлық климат белдеулерін алып жаткандықтан, мұнда ітүстік жарты шарға тән барлық табиғат зоналарының жиынтығы шеседі. Олар материктің көп бөлігінде ендік бағыткд сәйкес, батыс шығысқа қарай созылы жатыр.

Арктикалық және субарктикалық белдеулердің табиғат зоналары. Арктикалык. белдеудің киыр солтүстігіндегі аралдарл тикалыцшөл зонасы алып жатыр. Жазы өте суық және кыска, температура -40°С-тан төмен болады. Ңарлы борандар мен тү: жиі болып түрады. Аралдарды түгелдей дерлік мүз жауып, ; Мүздан бос жерлерде мук, қына, балдырлар өседі, топырақ ка сып жетілмеген. Жануарлардан ац аю мен ац тщлкі кездеседі лаулары жазда күс базарына айналады. Соңғы кезде ак аю саны азаюда.

Қоңыржай белдеудің табиғат зоналары. Қоңыржай белдеудегі ең ірі табиғат зонасы - тайгада тундра мен орманды тундраға карағанда жаз біршама жылы жөне үзақ. Соның нәтижесінде ағаш текті өсімдіктердің өсуіне жағдай бар. Тайга - тек қана қыл-қан жапырақты ағаштар өсетін зона. Тайганың топырағы күлгін (күл түс-тес), көбінесе батпақты болып келеді.

Аралас және жалпақ жапырақты ор мандар зонасы материктің батысында Орал тауына дейін тұтас белдеу жасап, Қиыр Шығыстағы жағальщ бөлікте қайта жалғасады Аралас ормандар тайга мен жалпақ жапырақты ормандар аралығында орналасқандықтан, қүрамын-да кылқанды, жалпаң жөне үсақ жапырақты ағаштар аралас өседі, шөптесін өсімдіктерге байланысты топырағы шымды-күлгін болып келеді. Орманды дала және дала Шығыс Еуропа мен Батыс Сібір іының оңтүстігінде тұтас жолак түрінде Алтайға дейін созылыр, Шығыста қайта жалғасады. Ылғал молырақ түсетін уропаның орманды дала зонасында жалпақ жапырақты омен, үйеңкі) мен даланың шөптесін өсімдіктері өседі. Ыл-) ақ, қысы катал болатын Батыс Сібірдің орманды даласына ұсақ жапырақты ағаштар-кайьң, көктерек және даланың астық тұқымас өсімдіктері. - селеу, боз, бидайык тән.

Шөлейт және шөл зоналары Каспий маңы ойпатынан басталып, і мен Орта Азияны түтас жолак түрінде қамтып, Монғолия йдың тау аралык, ойыстарында таралған. Жазы аптап ыстық, құрғак, ал кысы суық, кейде қарлы боранды болады. Зоналардыңшұғыл континентті климаты топырақ-өсімдік жамылғысының дамуы мен таралуын шектейді.

Шөлейтті ө ңірлерде кыста ауа райы қүбылмалы: ңарлы борандар жиі соғып, ауа температурасы -40°С-ка дейін төмендейді. Аязды ауа райы кенет

жылымықтармен ауысканда көктайгақ, яғни жер бетін басқан жұқа мұз кабыршағы пайда болады. Қыста осындай ауа райының жиі байқалуы

жүтқа әкеп соғады. Шөлейтке күрең (каштан) топырақтар тән, тұзы бетіне шығып жататын сортаңдар да кездеседі.

ІІІөлейттерде кең таралған, жусандармен қатар селеу, бетеге, бұйырған және т. б. өсімдіктер өседі.

Субтропиктік белдеудің табиғат зоналары. Субтропиктік белдеуді, қатты жапырақты мәңгі жасыл ормавдар мен бүталар, субтропикті дала, шөлейт және шөл, субтропиктік ауыспалы ылғалды муссондық ормандар зонасы алып жатыр (Қосарбеттегі «Табиғат зоналары» картасын қараңдар) .

Қатты жапырақты мәңгі жасыл ормандар мен буталар зонасы. Жерорта теңізінің биік таулармен коршалған жағалауын алып жаты. Мұнда жазы ыстық, күрғақ, ал кысы жылы, жаңбырлы болады. Сондықтан өсімдіктер жыл бойы өсуін жалғастырып, мәңгі жасыл сипе алады. Бүл өсімдіктер жаздың ыстықтығы мен күрғақтығына да жақсы бейімделген: олардың жапырақтары үсак, әрі калың, беті жылтыр болады, кейбіреулерінің бетін түк баскан.

Субтропиктік дала, шөлейт жөне шөл зо насьінда коңыржай белдеудің осындай зоналарына қарағанда жазы өте ыстык болады. Бұл шөлдердің минералды заттарға бай сұр топырағын қолдан суару аркылы Орта Азияның оңтүстігі мен Қытайда цитрустардан, анар мен жүзімнен, жер жаңғағы (арахис) мен бақша дақылдарынан мол өнім алынады. Құлазыған атаңты Такла-Макан шөлі осы зонаның орталык бөлігін алып жатыр!

Субтропиктік ауыспалы ылғалды муссондық ормандар зонасы. Жапон аралдары мен Кореяның оңтүстігінен бастап, Тынық мүхит жағалауы арқылы Үндіқытай түбегін бойлай, субэкваторлық белдеуге де өтеді («Табиғат зо-налары» картасынан орнын анықтаңдар) . Жерорта теңізі жағалауымен салыстырғанда, мүнда жаз ылғалды, кыс біршама күрғак. жөне салқынырақ болады.

Тропиктік шөлдер Арабия түбегі мен Үндістандағы Тар шөлін алып жатыр. Еуразия шөлдеріндегі ең ыстық, әрі күрғақ климат осы жерлерге тән. Ертеректе климаттың біршама ылғалды болғандығын дәлелдейтін күрғак өзен арналары - уәд әсіресе Арабия түбегінде жиі кездеседі.

Субэкваторлық белдеудегі зоналар. Жауыншашынның түсуі мен мөлшерінің жыл мезгілдері бойынша белдеу ішінде әркелкі болады. Сондыктан мүнда субэкваторлық ауыспалы ылғалды ормандар мен саванналар таралған. Үндістан және Үндіқытай түбектерінің жауыншашынның жылдық мелшері 800 мм-ден аспайтын ішкі бөліктеріне саванналар тән болады.

Субэкваторлың ауыспалы ылгалды (муссонды) ормандар Үндістанның батыс жағалауы мен Ганг, Брахмапутра өзендерінің төменгі ағысын, Үндіқытай түбегі жағалауы мен Филиппин аралдарының солтүстігін алып жатыр. Мұнда қүрғак мезгіл үзақка созылмайды, жаңбыр саваннаға қарағанда көбірек жауады. Кейбір ағаштардың күрғак кезде жапырағын түсіретіндігі болмаса, бүл орманның өсімдіктері оңтүстігінде орналаскан ылғалды әкваторлық ормандарға үксайды.

Экваторлық белдеудің ылгалды ормандары

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.