Экология және табиғатты тиімді пайдалану жолдары

Жоспар
Кіріспе

1 Табиғат қорғаудың экологиялық негіздері
2 Табиғат қорларының жіктелуі
3 Табиғат қорғаудың ұстанымы

Табиғат - адам баласының тіршілік тынысы әрі таусылмас қазынасы Адам табиғаттың туындысы ретінде біте қайнасып, өмірше қажетті азық қорын осыдан алады Биологиялық түр ретінде алғашқы адамдар табиғат ресурстарын тұрпайы күйінде пайдаланып келді Бертін келе, саналы түрде үй шаруашылығымен айналысып, өсімдіктерді баптап өсіріп, жануарлардың кейбір түрлерін қолға үйретті.
Адам баласының саны артқан сайын табиғат байлықтарын пайдалану еселеп өсті. Енді бос жатқан жердің, судың иесі табылып одан әрі жер мен оның байлығы үшін талас – тартыс әрбіді. Осының бәрі табиғатқа бұрын соңды болмаған шығын әкелді. Алғашында табиғат қорлары сарқылмайтын сияқтты кершгенімен, бірте-бірте оның қоры таусыла бастағанын адам баласы сезінді. Мысалы, дүние жүзіндегі орман қоры 40 млн км2 деп есептесек, оның соңғы 150 жыл ішінде 35 %-ы кесілген екен. Соңғы ғасырда өмір сүрген адамзат қауымдастығы табиғатты қорғау қажет екенін түсіне бастады. Ол үшін табиғат қорларын есепке алып, оны тиімді пайдалану керектігін үғынды.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
Табиғат қорғаудың экологиялық негіздері
Табиғат - адам баласының тіршілік тынысы әрі таусылмас қазынасы Адам
табиғаттың туындысы ретінде біте қайнасып, өмірше қажетті азық қорын осыдан
алады Биологиялық түр ретінде алғашқы адамдар табиғат ресурстарын тұрпайы
күйінде пайдаланып келді Бертін келе, саналы түрде үй шаруашылығымен
айналысып, өсімдіктерді баптап өсіріп, жануарлардың кейбір түрлерін қолға
үйретті.
Адам баласының саны артқан сайын табиғат байлықтарын пайдалану еселеп
өсті. Енді бос жатқан жердің, судың иесі табылып одан әрі жер мен оның
байлығы үшін талас – тартыс әрбіді. Осының бәрі табиғатқа бұрын соңды
болмаған шығын әкелді. Алғашында табиғат қорлары сарқылмайтын сияқтты
кершгенімен, бірте-бірте оның қоры таусыла бастағанын адам баласы сезінді.
Мысалы, дүние жүзіндегі орман қоры 40 млн км2 деп есептесек, оның соңғы 150
жыл ішінде 35 %-ы кесілген екен. Соңғы ғасырда өмір сүрген адамзат
қауымдастығы табиғатты қорғау қажет екенін түсіне бастады. Ол үшін табиғат
қорларын есепке алып, оны тиімді пайдалану керектігін үғынды.
Табиғат қорғау дегенініз табиғат ресурстарын пайдалану барысында оның
тиімді жолдарын іздеу, қайта түлету, сол сияқты бүліну, ластану жолдарына
қарсы бағытталған халықаралық, мемлекеттік және қоғамдық ауқымдағы іс-
шаралар жатады.
Табиғат қорғаудағы негізгі мақсат - оның байлығын тиімді пайдалана
отырып, болшақ ұрпаққа қазқалпында жеткізу. Ол үшін біз табиғат қорларын
жете білуіміз қажет.
Табиғат қорлары сарқылмайтын және сарқылатын болып екіге бөлінеді.
Сарқылмайтын қорлар адам баласына тәуслсіз болып келеді. Соның бірі - су.
Жер шарындағы судың үлесі барлық жердің 23 алып жатыр. Сондықтан оның қоры
үздіксіз айналымға түсіп, қалпына келіп отырады. Ал экожүйелердің таралуы
уақып пен кеңістікке қатысты салыстырмалы түрдегі айлағаны объектілер.
Қалпына келетін қорлар да адамның ақыл-ойына тәуелді болады. Олар -
топырақ, өсімдік пен жануарлар әлемі. Аталған қорларды барынша пайдалану,
бір жола жойып жіберуге апарады. Мысалы, адам баласының теріс іс-
әрекеттінен жер бетіндегі аңдардың 106, қүстардың 139 түрі біржола қүрып
кеткен. Тіптен, қазақ даласында тіршілік еткен жабайы түйе, қүлан, жабайы
жылқы, жолбарыстар бүгінде жоқ. Ал өсімдіктер мен жануарларды, топырақты
ұзақ уақыт сақтап қалуға мүмкіндік бар. Ол үшін табиғат қорларын қорғаудың
барлық шараларын колдану керек. Топырақ қарашіріндісінің түзілуі өте ұзақ
-мыңдаған жылдарға созылады, ал оның бүлінуі әп-сәтте. Осыған орай адам
баласы топырақтың құнарлығын сақтау үшін агротехникалық шараларды дүрыс
қолданып, косымша органикалық минералды тыңайтқыштар беріп отырады.
Топырақтың тозуы көптеген антропогендік факторларға байланысты. Соның
негізгілері - топырақ эрозиясы, тозуы, шөлге айналу және ластану. Осының
бәріне де адамның іс-әрекеті себепші.
1-сызбанұсқа
Табиғат қорларының жіктелуі

Табиғат қорғаудың бірінші ұстанымы. Табиғат байлықтарын пайдалануды
тұтынушылардың мақсатын ескере отырып жүзеге асыру. Мысалы, орман тек
құрылыс материалы емес, ол ауа райын реттеуші, ылғал көзі, дәрідәрмек, аң
мен құстың мекені, топырақты қорғаушы және адам үшін денсаулық кепілі
екенін ескеру қажет.
Табиғат қорғаудың екінші ұстанымы. Табиғат байлықтарын пайдалану
барысында оның жергілікті жер үшін маңызы мен корын қатаң есепке алу. Бұл
әсіресе орман, су қоры үшін қажет. Мысалы, Әмудария мен Сырдария өзендерін
ауыл шаруашылығына барынша пайдаланып, оның Арал теңізі үшін маңызы
ескерілмеді. Нәтижесінде Арал теңізінің біржола құрып кету қаупі төніп түр.
Табиғат қорғаудың үшінші ұстанымы. Табиғат қорларын пайдаланғанда
олардың бір-бірімен байланысты екендігін есте сақтау керек. Яғни,
табиғаттың тарихи-табиғи байланысын, тепе-теңдік процесін бұзбау деген сөз.
Мысалы, Семей оңіріндегі Шыңғыстау ормандарының құрылыс үшін кесілуі - осы
өңірді аң-құсы мен шұрайлы жайылымынан айырды.
Экология мен табиғат корғау ғылымдары бірін-бірі толықтырып Отырады.
Экология ғылымы табиғатты тиімді пайдалану мен қорғаудың ғылыми-теориялық
негізін жасайды. Сонымен бірге табиғат ресурстары мен оның құраушыларында
экологиялық факторларды қоршаған ортамен және адамның іс-әрекетімен
байланыстыра отырып зерттеп, оны жүзеге асырудың негізгі тұжырымдары
бекітіледі. Ал табиғат қорғау гылымы - экология ғылымының негізгі
тұжырымдарын жүзеге асыратын мемлекеттік немесе қоғамдық игі істер
жиынтығы. Экология мен табиғат қорғау ғылымдары бір-бірімен үйлесімді
әрекет еткенде ғана табиғат апаттарына жол бермейді. Нәтижесінде табиғат
ресурстарын тиімді пайдалану мен оны қорғаудың жоспары жүзеге асады.
Сондықтан "табиғат қорғау" ұғымының мәні зор. "Табиғат қорғау" үғымына
жақын "қоршаған ортаны қорғау" ұғымы да жиі қолданылады. Ол адам баласының
қоршаған табиғи ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.