Жоғары сатыдағы өсімдіктер

Кіріспе.
Негізгі бөлім:
1. Жоғары сатыдағы өсімдіктер
2. Ашық тұқымдылардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы
3. Гүлді өсімдіктер
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

Қоршаған ортаның адам-ға тигізетін әсері орасан зор екендігі белгілі. Әсіре-се, өсімдік әлеміне қандай көзқараспен қарасаңыз, ол да сізге солай «жауап» береді. Адамзат баласы сан ғасырлар бойы өсімдікті ем ретінде қолдануда. Өсімдік әлемінің адамға берері көп десе де болады. Мысалы, гүлді құмырасымен біреу сыйға тартса, сіз ол адамға сол гүл үшін аз болса да ақы төлеуіңіз керек екен. Себебі, құмырадағы гүл «мені бағалады» деп «риза» болып, одан әрі жайқалып өсе түседі екен. Ал, өсімдіктерге дұрыс қарамаса, уақытын-да суғарып тұрмаса «ренжіп», адам ағзасына зиянды улы химиялық заттар бөліп шығаратын көрінеді. Мысалы, қызанақ көшетін бөлмеде өсіріп, су құюды ұмытып кетсеңіз, түнімен ұйықтай алмайсыз.
Ал, кактустар да адамның көңіл-күйіне әсерін тигізеді екен. Кактусқа «туу, түрі құрысын, қандай сүй-кімсіз» деп айтқан сәтте-ақ құрамында алкогольдік қоспалар бар улы зат бөліп шығарады екен. Бұл зат адамды ішімдікке итермелейтін көрінеді. Содан адам ішімдікке әуестеніп кететін кездері болғанын ғалымдар анықтаған.
Ал, кейбір өсімдіктер өз қожайынын басқа бір адамнан қызғанатын көрінеді. Биохимия маманы, доцент Дина Балясова көп жылдар бойы адам мен өсімдіктер-дің қарым-қатынасы туралы зерттеулер жүргізген.

1. Биология:Жалпы білім беретін мектептің 7-сыныбына арналған оқулық. Алматы: Атамұра, 2007ж.
2. Қазақ энциклопедиясы 1 том.
3. Курсанов Л.И. и др. Ботаника. Т. 1., М., 1996.
4. Лаптев Ю.П. Өсімдіктер от А до Я/ Лаптев Ю.П.. - М.: Колос, 1992.
5. Красильникова Л.А. Анатомия растений. Растительная клетка, ткани, вегетативные органы.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Гуманитарлық-педагогикалық сырттай оқу факультеті

СӨЖ

Тақырыбы: Жоғары сатыдағы өсімдіктер

Қабылдаған: аға-оқыт. Божбанбаева З.
Орындаған: Рахимжанова А.
Тобы: СМД-211дж

Түркістан – 2013 ж.

Жоспар

Кіріспе.

Негізгі бөлім:

Жоғары сатыдағы өсімдіктер

1. Ашық тұқымдылардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы
2. Гүлді өсімдіктер
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

Өсімдіктер (Plantae) Сезімтал өсімдіктер
Қоршаған ортаның адам-ға тигізетін әсері орасан зор екендігі белгілі.
Әсіре-се, өсімдік әлеміне қандай көзқараспен қарасаңыз, ол да сізге солай
жауап береді. Адамзат баласы сан ғасырлар бойы өсімдікті ем ретінде
қолдануда. Өсімдік әлемінің адамға берері көп десе де болады. Мысалы, гүлді
құмырасымен біреу сыйға тартса, сіз ол адамға сол гүл үшін аз болса да ақы
төлеуіңіз керек екен. Себебі, құмырадағы гүл мені бағалады деп риза
болып, одан әрі жайқалып өсе түседі екен. Ал, өсімдіктерге дұрыс қарамаса,
уақытын-да суғарып тұрмаса ренжіп, адам ағзасына зиянды улы химиялық
заттар бөліп шығаратын көрінеді. Мысалы, қызанақ көшетін бөлмеде өсіріп, су
құюды ұмытып кетсеңіз, түнімен ұйықтай алмайсыз.
Ал, кактустар да адамның көңіл-күйіне әсерін тигізеді екен. Кактусқа
туу, түрі құрысын, қандай сүй-кімсіз деп айтқан сәтте-ақ құрамында
алкогольдік қоспалар бар улы зат бөліп шығарады екен. Бұл зат адамды
ішімдікке итермелейтін көрінеді. Содан адам ішімдікке әуестеніп кететін
кездері болғанын ғалымдар анықтаған.
Ал, кейбір өсімдіктер өз қожайынын басқа бір адамнан қызғанатын
көрінеді. Биохимия маманы, доцент Дина Балясова көп жылдар бойы адам мен
өсімдіктер-дің қарым-қатынасы туралы зерттеулер жүргізген. Ағылшын
физиологы С.Мей-сонның бөлмесінде көп жылдар бойы фикус өсіп тұрған. Ғалым
үйленгеннен кейін оның әйелі күннен-күнге әлсіреп, сырқаттанып қалады. Ал,
жерік болған кезде қатты ит жерік болып, тіпті дәрігерлердің қандай ем
қолданғанына қарамай, түсік тастайды. Ғалымның ойына бөлмесінде өсіп тұрған
фикус түседі, әйелінің ауруға шалдыққанына сол кінәлі деп оны үйдің
қасындағы баққа апарып қояды. Көп ұзамай әйелі құлан-таза айығып, қайтадан
бала көтеріп, дені сау, әдемі сәбиді дүниеге әкеледі.
Сөйтсе, фикус өз қожайы-нын әйелінен қызғанып, хи-миялық қоспа заттар
бөле бастаған, ол зат Мейсонның өзіне ешқандай әсер етпеген.
Әрине, өсімдіктердің барлығы тек зиянды екен деуге болмайды. Мысалы,
фиалка (шегіркүл) өз қожайынын жақсы көретіні соншалық, ол басқа жаққа
сапарға кетсе, сағынады екен. Ал қазтамақ (герань) бірінші суғарма-са,
кәдімгідей ренжитін көрінеді. Өзінің ренішін ол көпке дейін гүл ашпай
тұру арқылы білдіреді.
Ертеде адамдар зығыр (лен) еккен кезде, жала-ңаштанып егеді екен. Әйт-
песе, мол өнім болмайды деп есептеген. Көрдің бе, сен (зығыр) өнім
бермесең, мен жалаңаш қаламын деп айтады екен. Адамдар киімді зығырдан
жасап, кигені белгілі ғой.
Ертеде қыдырып кеткен күйеуін үйге қайтару үшін әйелдер жатын бөлме-
ге алқызыл түсті гүлді қойған. Сол бөлмеде үш күн қонған ер адам ендігә-рі
басқаға қарамай, тек өз әйеліне деген сезімі арта түседі екен. Ең жағымд-ы
гүлдердің бірі қазтамақ деп есептелінеді. Қазтамақ тұрған бөлмеде ұрыс-
керіс те болмайды, ал бола қалған жағдайда, өсімдік адамның жүйке жүйесіне
әсер ететін зат бөле бастайды. Содан ұрысып қалғандар тез татуласып кетеді
екен. Сондықтан болар, бұл гүлді бұрындары әр үй өсірген.
Гүлді өз қолыңыздан егіп, күтіп-баптаған жөн. Оларды сәбиді баққандай
күтсеңіз, өс-кен соң сіздің денсаулығыңыз-ға, отбасыңызға оң әсер етеді
дейді. Гүлдердің қасында бір сағаттай отырсаңыз көңіл-күйіңіз көтеріліп,
барлық жаман ойдан арыласыз.

Жоғары сатыдағы өсімдіктер

Жоғары сатыдағы өсімдіктер – өсімдіктер әлемінің негізгі екі тобының
бірі. Екінші тобы – төменгі сатыдағы өсімдіктер. Жоғары сатыдағы
өсімдіктерді ұрықты өсімдіктер (Embryobіonta, Emlryophyta), өркенді,
жапырақ сабақты өсімдіктер (Cormophyta, Cormobіonta), түтікті (теломды)
өсімдіктер (Telomophyta, Telomobіonta) деп те атайды. Жер шарында Жоғары
сатыдағы өсімдіктердің 300 мыңдай түрі белгілі Жоғары сатыдағы
өсімдіктерге: риниофиттер, мүктәрізділер, плаунтәрізділер,
қырықбуынтәрізділер, қырықжапырақтәрізділер, ашық және жабық тұқымды
(гүлді) өсімдіктер жатады. Жоғары сатыдағы өсімдіктердің төменгі сатыдағы
өсімдіктерден айырмашылығы – құрылысы күрделі, көп клеткалы, қоршаған орта
жағдайына бейімделген организмдер. Жынысты (гаметофит) да, жыныссыз
(спорофит) да көбейе алады. Спорофиттерінде қозғалмайтын спора түзілетін
көп клеткалы спорангийлер дамиды, гаметофиттерінде көп клеткалы жыныс
мүшелері дамиды, бірақ кейбір ашық тұқымдыларда (гнетум, вельвичия
туыстары) және барлық гүлді өсімдіктерде эволюциялық даму жолында
гаметангийлері жойылып кеткен. Аналық гамета (жұмыртқа) біреу және ол
қозғалмайды, зиготадан көп клеткалы ұрық дамиды. Оның алғашқы даму кезеңі
гаметофит ішінде өтеді. Жоғары сатыдағы өсімдіктер дің спорофиті негізінен
жапырақ, сабақ, тамырға бөлінеді. Кейбір түрлерінде арнайы ксилема (әр
түрлі клеткалардан құралған өткізгіш ұлпа) және флоэма (органик. заттарды
өткізетін түтікше-талшықты күрделі ұлпа) дамиды, бірақ бұлар өсімдіктердің
кейбір тобында жойылып кеткен. Кутикулалы (сірқабық) эпидермисі (жабын
ұлпасы), лептесіктері болады, көбінің стелалары (өткізгіш жүйесіндегі арқау
цилиндр) бар. Жоғары сатыдағы өсімдіктердің арғы тегі теңіз балдырлары деп
есептелінеді. Олардың құрлыққа бейімделуінің нәтижесінде, өздерін сумен
қамтамасыз ететін, гаметангийларын кебуден сақтайтын, жынысты жолмен көбейе
алатын бейімді мүшелері пайда болған. Сондықтан құрлықта өсіп-өнетін
тұқымды өсімдіктердің жынысты көбеюінің сумен байланысы болмайды. Ал Жоғары
сатыдағы өсімдіктердің қарапайым тобы қырықбуын, мүк және
қырықжапырақтәрізділердің даму кезеңдері тек суда өтетін болғандықтан,
олардың сперматозоидтері, гаметофиттері сусыз қозғала алмайды. Жоғары
сатыдағы өсімдіктердің ең ертедегі қазба қалдықтары силур кезеңінен
сақталған. Бұлардың көптеген түрлерінің медицинада, өндірісте маңызы зор.
Ашық тұқымдылардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы
Ашық тұқымды өсiмдiктердiң табиғаттағы және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.