Тауарлар және игіліктер нарығындағы тепе-теңдік

Жоспар
Кіріспе

1 Тауарлар және игіліктер нарығындағы тепе.теңдік жағдайын сипаттау
2 Классикалық экономика теориясы
3 Өндірістің құлдырауынан үлкен шығындарды болдырмау
ЕСЕП

Тауарлар және игіліктер нарығындағы тепе-теңдік жағдайын сипаттаудың екі турлі әдісі бар. Бірінші — кейде ол макроэкономикада неоклассикалық, көзқарас деп аталады — баға нарықты тепе-теңдік жағдайға әкелетін құрал деп жорамалданады. Мұнда "баға" деп тауарлар мен игіліктер деңгейлерінің ақшалай бірлікте көрсетілуі ғана емес, сонымен қатар пайыздық мөлшерлеме, нақты еңбекақы қарастырылады, осындай жағдайда нақты және ақша секторлары бір-біріне ықпалын тигізбейді. Екінші — белгілі бір уақыт аралығында кейбір бағалар өзгеруге бейім емес, мұндай жағдайда тепе-тендік жұмысбастылық көлемі есебінен және жалпы ішкі өнім көлемінен мүмкін болады. Бұл осы көзқарасты сынаған Дж. Кейнс атымен квйнстік қөзқарас деп аталады.
Екінші көзқарасты жақтаушылар пайымдаудың бас-қа жолын ұсынады. Оларда кейбір баға аз өзгермелі (белгілі бір уақыт аралығында) дегенге жол беріледі. Бұл жагдайда тепе-теңдік айырбасталатын көлем — тауарлар мен қызмет көрсету (ЖҮӨ) және жұмысбастылық көлемі есебінен орнайды.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Тауарлар және игіліктер нарығындағы тепе-теңдік

Тауарлар және игіліктер нарығындағы тепе-теңдік жағдайын сипаттаудың екі турлі әдісі бар. Бірінші —кейде ол макроэкономикада неоклассикалық, көзқарас деп аталады —баға нарықты тепе-теңдік жағдайға әкелетін құрал деп жорамалданады. Мұнда "баға" деп тауарлар мен игіліктер деңгейлерінің ақшалай бірлікте көрсетілуі ғана емес, сонымен қатар пайыздық мөлшерлеме, нақты еңбекақы қарастырылады, осындай жағдайда нақты және ақша секторлары бір-біріне ықпалын тигізбейді. Екінші —белгілі бір уақыт аралығында кейбір бағалар өзгеруге бейім емес, мұндай жағдайда тепе-тендік жұмысбастылық көлемі есебінен және жалпы ішкі өнім көлемінен мүмкін болады. Бұл осы көзқарасты сынаған Дж. Кейнс атымен квйнстік қөзқарас деп аталады.
Екінші көзқарасты жақтаушылар пайымдаудың бас-қа жолын ұсынады. Оларда кейбір баға аз өзгермелі (белгілі бір уақыт аралығында) дегенге жол беріледі. Бұл жагдайда тепе-теңдік айырбасталатын көлем —тауарлар мен қызмет көрсету (ЖҮӨ) және жұмысбастылық көлемі есебінен орнайды.
Бұл көзқарастар түбегейлі әр түрлі қорытындыларға әкелуіне қарамастан, олар бір негізін қалаушы үлгіге негізделді. Соңғысын талдаудың екі графикалық құралдарымен синтездеуге болады: тауар нарығы мен ақша нарығының өзара әрекеттесуін көрсететін IS-LM үлгісі, еңбек нарығы және тауарлар мен қызмет көрсетуді өндіретін және оларды тауар нарығында сататын фирма іс-әрекетін сипаттайтын сұраныс-ұсыныс үлгісімен.
Алдымен кең анықталған тауар нарығын қарастырайық, яғни, тауарларды ғана емес, сонымен қатар қызмет көрсетуді де қамтитын нарықты қарастырайық. Талдаудың бастапқы нүктесі —тұтыну және инвестициялық игіліктерге сұранысты білдіретін үй шаруашылықтары. Бұл бөлімде басты назар қысқа мерзімді кезеңге аударылады.
Жабық экономикада соңғы шығындардың саны ретінде алынатын ЖЮ жеке тұтынуға, жеке инвестицияға және мемлекеттік сатып алуға бөлуге болады. "Бірінші кезеңде" бұл мынаны білдіреді.

Y1=Cl+ll+Gl (1)

1-ші кезендегі тұтыну және инвестициялардың функциялары мынандай:

g! = С (Ј2, Yd) (тұтыну функциясы) (2)

ІІ = I (гі) (инвестиция функциясы) G: = G (мемлекеттік сатып алулар)

Tj = Т (таза салықтар)

Тұтыну (С) жеке байлықган (Q) және қолдағы табыстан Ү= Ү-Т оң тәуелділікте.
Нақты пайыздық мөлшерлеменің тұтынуға ықпалы тұрақты оң немесе теріс болмағандықтан, мұнда тек жанама ықпалы қарастырылады: пайыз мөлшерлемесінің өсуі үй шаруашылығының байлығын, соның әсерінен оның тұтынуын да азайтады. Инвестицияны қарапайымдандыру мақсатымен —инвестиция функциясы пайыздық мөлшерлемеден ғана тәуелді деп қарастырылады: нақты пайыздық мөлшерлемені үлкейту капиталдың баламалы құны есебінен инвестиция тартымдылығын азайтады.
(1) тендеу —тауар нарығындағы тепе-теңдіктің шарты. Сол жағы шығарылатын ұсынысты көрсетеді, ал оң жағы - оның сұранысының сипаттамасы болып табылады. Ұсыныс экономиканың өндіргіш күштерімен, яғни капитал қорларымен, жұмысшылардың біліктілігімен және техникалық даму деңгейімен анықталады.
Тауарларға және қызмет көрсетулерге сұраныстың талдауын ұсынысты қарастыру арқылы толықтырайық. Өндіріс факторлары және өндіріс функциясы өнім шығару көлемін анықтайды:

Y = F(K,L) = Y

Енді өңдірілген өнімте сұранысты және ұсынысты сипаттайтын осы теңдеулерді біріктірейік. Егер біз ұлттық шоттар теңдеуіне тұтыну функциясы мен инвестициялық функцияның оң жағын қойсақ, онда мынаны аламыз:

Ү = С (Ү - Т) +1 (г) + G

G және Т айнымалыларының мәндері экономикалық саясатта берілетін болғандықтан, ал өндіріс деңгейі берілген өндіріс факторларының қоры мен өзгермес өндіріс функциясы жағдайында тұрақты болғандықтан, былай жаза аламыз:

Y = C(Y-T) + I(r) + G

Бұл теңдеу өнім ұсынысы өнім сұранысына, ал ол өз кезегінде тұтыну, инвестиция және мемлекеттік сатып алулар сомасына тең екендігін көрсетеді.
Пайыз мөлшерлемесі т маңызды рөл атқарады, ол тауарға сұраныстың оның ұсынысына тендігіне кепіл бере алатындай өзгеруі керек. Пайыз мөлшерлемесі жоғарылаған сайын, инвестиция көлемі азаяды, демек тауарға сұраныс және ұсыныс та азаяды. C+I+G. Егер пайыз мөлшерлемесі жоғары болса, инвестициялар өте төмен және тауарға сұраныс ұсыныстан төмен болады. Егер пайыз мөлшерлемесі томен болса, инвестициялар жоғары және сұраныс ұсыныстан асып кетеді. Пайыз мөлшерлемесінің тепе-тендік жағдайында тауарларға және қызмет көрсетуге сұраныс олардың ұсынысына теңеледі.
Классикалық экономика теориясы екі негізгі жобаға негізделеді. Үй шаруашылығы қор жинағының мотивтері:
Қымбат тауарларды сатып алу;
Кәрілікті қамтамасыз ету;
Кездейсоқ жағдайлардан (ауру және т.б.) сақтану;
Балалардың болашағын қамтамасыз ету.
Фирма инвестицияларының мотивтері:
Таза пайда нормасын барынша көбейту;
Нақты пайыз мөлшерлемесі.
Классикалық теорияға сәйкес, қор жинағының және инвестициялардың динамикасын анықтайтып фактор —пайыз мөлшерлемесі болып табылады: егер ол өссе, онда үй шаруашылығы табыстың әрбір қосымша бірлігінен салыстырмалы турде көбірек қор жинап, азырақ тұтына бастайды. Үй шаруашылықтарының қор жинағының өсуі уақыт өте келе инвестициялардың өсімін қамтамасыз ететін несие бағасының төмендеуіне әкеліп соғады.
Кейнс теориясына сәйкес экономиканың тепе-теңдігін қалыптастыратын негізгі фактор пайыз мөлшерлемесі емес, үй шаруашылықтарының қолда бар табыс көлемі тұтыну және қор жинау динамикасын анықтайтын басты фактор болып табылады. Сонымен қатар барлық тұтыну шығындарын жасағаннан кейін қалған табыс бөлігі сақталып, жиналады. Пайыз мөлшерлемесінің екінші өсері табыстың тұтынуға және қор жинауға әсеріне қатысты салыстырмалы шағын рөл атқарады. Солай бола тұра инвестициялар динамикасы ең алды-мен пайыз мөлшерлемелерінің динамикасымен анықталады. Бұл тұтыну, қор жинағы және инвестициялар функцияларында бейнеленеді.

С = а + Ь(Ү-Т)

С - тұтыну шығыны
а —автономды тұтыну
b —тұтынуды шекті бейімділігі
Ү —табыс
Т —салықтық аударымдар
(Ү-Т) —қолда бар табыс (Yd немесе DI)
MPC= —AYd

MFC—тұтынудың шекті нормасы.
ДС - тұтыну шығындарының өсімшесі.
AYd~ қолда бар табыстың өсімшесі.

АРС=Ј

АРС —тұтынудың орташа бейімділігі. С —тұтыну шығындарының көлемі. Yd —қолда бар табыс көлемі. Қор жинағының қарапайым функциясы.

S = -а + (1 - Ъ) (Ү - Т)

S —жеке меншік сектордағы қор жинағы.
(1-Ь) —тұтынудың шекті бейімділігі функциясы.

MPS=-AYd

MPS —қор жинағының шекті бейімділігі. Д5 —қор жинағының өсімшесі.

APS=A

APS —қор жинағының орташа бейімділігі.
S —қор жинағының көлемі.
Yd —қолда бар табыс.
Қысқа мерзімді кезеңде ағымдағы қолда бар табыс өскен сайып АРС кемиді, ал APS өседі, яғни отбасы табысының өсуімен тұтынуға кеткен шығып бөлігі салыстырмалы қысқарады және кор салыстырмалы өседі. Бірақ ұзақ мерзімді кезеңде тұтынудың орташа бейімділігі тұрақтанады, өйткені тұтыну шығыңдарының көлеміне ағымдағы қолда бар табыс көлемі ғана емес, сонымен қатар отбасының жалпы өмір сүру деңгейі және күтіп отырган тұрақғы табыс көлемі де әсерін тигізеді.
Тұтыну жене қор жинағының динамикасын анықтайтын факторлар:
Үй шаруашылығының табысы;
Үй шаруашылығывда жиналған байлық;
Баға деңгейі;
Экономикалық күту;
Тұтынушы қарыздарының көлемі;
Салық салу деңгейі.
Тұтыну және қор жинау көлемі салыстырмалы тұрақты болады, мемлекет оларды өзгерту үшін арнайы шара, соның ішінде салық салу жүйесі арқылы қолданбайды. Бұл көлемдердің тұрақтылығы үй шаруашылығының "тұтыну" немесе "қор жинау" шешімдеріне байланысты.
Егер жиынтық сұраныстың бірінші құрауышы ретінде тұтыну шығыңдары салыстырмалы тұрақты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.