Операциялық менеджмент
1. Операциялық менеджменттің даму тарихы.
2. Операциялық менеджменттің мәні.
3. Өндірістік жүйелер
4. Қызмет көрсету саласындағы операциялар
2. Операциялық менеджменттің мәні.
3. Өндірістік жүйелер
4. Қызмет көрсету саласындағы операциялар
70-80 жылдары АҚШ-тың көптеген компанияларында шетелдік компаниялармен дизайн саласында, өнімнің сапасы және бағасы бойынша бәсекеге төтеп бере алмау, яғни бәсекелесе алмау мәселесі туындады. Мұның нәтижесі олардың нарықтағы үлестерінің жылдан төмендеуіне алып келді. Теориялық тұрғыдан мұндай жағдай келесідей себептермен түсіндірілді: мемлекеттердің мәдени ерекшеліктері, америкалық компаниялардың бірігуге аса құштарлығы, жұмыс күшін тиімсіз пайдалану, жаңа технологиялар мен инвестициялық құралдардың жеткіліксіз тартылуы, сондай-ақ заңгерлер мен бизнесті басқару магистрлерінің шамадан тыс көп болуы т.б. Бірақ, қандай себеп болса да, бүгінгі күні көптеген сарапшылар келесідей тұжырымға келді: кез-келген фирма бүгінгі дамыған глобальды нарықта қызмет етуі үшін жоғары сапалы өнімдер мен қызмет көрсету процестерінде қолданылатын барлық операциялық жүйелердің тиімділігінің әлемдік деңгейін қамтамасыз ету керек.
Операциялық менеджмент білімін меңгеру, корпаративті бәсеке қабілеттіліктің жоғарғы деңгейін қамтамасыз етуге ұмтылатын, кез-келген фирманың менеджеріне қажет. Осымен қоса, бұл ғылымды үйренудің басқа да себептері жетерлік.
1. Бизнес саласында ешқандай білім толық, жан-жақты болып есептелмейді, егер менеджер өндірістік процесстерді басқарудың бүгінгі заманға сай әдіс-тәсілдерін меңгермесе.
2. Операциялық менеджмент әртүрлі ұйымдық процесстерді бағалаудың жүйелік әдістерімен қамтамасыз етеді. Операциялық менеджмент тәжірибесінде нақты тапсырмаларды шешу үшін аналитикалық әдісті қолданады. Соның арқасында менеджерлер қоршаған ортаны жақсырақ түсінеді.
Операциялық менеджмент білімін меңгеру, корпаративті бәсеке қабілеттіліктің жоғарғы деңгейін қамтамасыз етуге ұмтылатын, кез-келген фирманың менеджеріне қажет. Осымен қоса, бұл ғылымды үйренудің басқа да себептері жетерлік.
1. Бизнес саласында ешқандай білім толық, жан-жақты болып есептелмейді, егер менеджер өндірістік процесстерді басқарудың бүгінгі заманға сай әдіс-тәсілдерін меңгермесе.
2. Операциялық менеджмент әртүрлі ұйымдық процесстерді бағалаудың жүйелік әдістерімен қамтамасыз етеді. Операциялық менеджмент тәжірибесінде нақты тапсырмаларды шешу үшін аналитикалық әдісті қолданады. Соның арқасында менеджерлер қоршаған ортаны жақсырақ түсінеді.
Жоспар
1. Операциялық менеджменттің даму тарихы.
2. Операциялық менеджменттің мәні.
3. Өндірістік жүйелер
4. Қызмет көрсету саласындағы операциялар
Кіріспе.
70-80 жылдары АҚШ-тың көптеген компанияларында шетелдік
компаниялармен дизайн саласында, өнімнің сапасы және бағасы бойынша
бәсекеге төтеп бере алмау, яғни бәсекелесе алмау мәселесі туындады. Мұның
нәтижесі олардың нарықтағы үлестерінің жылдан төмендеуіне алып келді.
Теориялық тұрғыдан мұндай жағдай келесідей себептермен түсіндірілді:
мемлекеттердің мәдени ерекшеліктері, америкалық компаниялардың бірігуге аса
құштарлығы, жұмыс күшін тиімсіз пайдалану, жаңа технологиялар мен
инвестициялық құралдардың жеткіліксіз тартылуы, сондай-ақ заңгерлер мен
бизнесті басқару магистрлерінің шамадан тыс көп болуы т.б. Бірақ, қандай
себеп болса да, бүгінгі күні көптеген сарапшылар келесідей тұжырымға келді:
кез-келген фирма бүгінгі дамыған глобальды нарықта қызмет етуі үшін жоғары
сапалы өнімдер мен қызмет көрсету процестерінде қолданылатын барлық
операциялық жүйелердің тиімділігінің әлемдік деңгейін қамтамасыз ету керек.
Операциялық менеджмент білімін меңгеру, корпаративті бәсеке
қабілеттіліктің жоғарғы деңгейін қамтамасыз етуге ұмтылатын, кез-келген
фирманың менеджеріне қажет. Осымен қоса, бұл ғылымды үйренудің басқа да
себептері жетерлік.
1. Бизнес саласында ешқандай білім толық, жан-жақты болып
есептелмейді, егер менеджер өндірістік процесстерді басқарудың
бүгінгі заманға сай әдіс-тәсілдерін меңгермесе.
2. Операциялық менеджмент әртүрлі ұйымдық процесстерді бағалаудың
жүйелік әдістерімен қамтамасыз етеді. Операциялық менеджмент
тәжірибесінде нақты тапсырмаларды шешу үшін аналитикалық әдісті
қолданады. Соның арқасында менеджерлер қоршаған ортаны жақсырақ
түсінеді.
3. Болашақ жас менеджер меңгеру карьералық өсуге септігін үшін
операциялық менеджментің принциптерін оқып, тигізеді.
4. Операциялық менеджменттің қағидалары мен әдістерін бизнестің басқа
да функцияларын басқаруда қолданылады.
Операциялық менеджмент адамдардың қызмет көрсетіп, тауар өндіре
бастаған уақыттан бастап пайда болған. Дегенмен операциялық менеджменттің
ғылыми бастау алуына ХХ ғасырда пайда болған басқарудың ғылыми ұйымы
(научная организация управления) атты концепциясы зор үлес қосты. Бұл
концепцияны өте билікті инженер және зерттеуші Фредерик У.Тейлор негізін
қалаған. Тейлордың концепциясының негізгі мағынасын төмендегідей
топтастыруға болады:
1)жұмысшылардың күнделікті атқаратын жұмыстары ғылыми заңдарға
сәйкестендіріліп анықталуы тиіс;
2)басқару персоналының, яғни басқарушылардың негізгі қызметі сол
заңдарды жасау және оларды өндірістік процесстерде қолдану;
3)жұмысшылрадың негізгі қызметі басқару персоналының талаптарын
мүлтіксіз орындау.
Бірақ, Тейлордың концепциясын көптеген адамдар қолдамады. Керісінше
көптеген ұйымдар ұйымды басқарудың ғылыми әдістеріне үреймен қарады. Кейбір
менеджерлер Тейлордың концепциясының әдістерін басқару жүйесінде қолданды.
Мысалы, өндірістік жүйелерді хронометраждау, жалақы төлеуді ынталандырушы
жүйелер т.б. Бірақ менеджерлер атқаратын жұмыстарды ұйымдастыру және реттеу
бойынша өздерінің міндеттерін асыра пайдаланған. Бұл жиі баға қоюдың
төмендеуіне (егер менеджер қнім бірлігіне төлемді жоғары деп шешсе, оның
төмендеуі), тиімсіз жасалған еңбек әдістерінің пайда болуына әкелетін еді.
Осындай теріс әсерлердің нәтижесінде АҚШ конгрессі мемлекеттік
кәсіпорындарда өндірістік жүйелерді хронометраждау әдісін және жалақы
төлеуді ынталандырушы жүйелерді қолдануға тыйым салатын заң қабылданды. АҚШ
конгрессінің мұндай заң қабылдауына Шмид есімді металлургтың өлімі себеп
болған. Ол өндірістік жүйелерді хронометраждаумен байланысты Тейлордың
эксперименттеріне қатысып, соның нәтижесінде қаза болған. Соңында Шмидтің
америкалық кәсіпорындардың бірінде, бригадир болыр қызмет атқарып жүргені
анықталған. Нәтижесінде қабылданған заң өз күшін жойды. Сол уақытта
Тейлордың идеялары Жапонияда кең қолданыла бастады. Жапонияда Тейлордың
ұйымды басқарудың ғылыми принциптері атты кітабының 2 млн.жоғары данасы
сатылды. Тейлордың кітабын жапон тіліне аударғанда жоғалған уақытты, іс-
әрекетті, қозғалысты сақтаудың қупиялары деген мағынаны береді.
(Principles of Scientific Management- The Secrets of Lost Motion) Бүгінгі
күні тейлоризм философиясы Жапонияда өндірісті басқаруда ерекше орын
алады.
2. Операциялық менеджменттің мәні.
Операциялық менеджмент - өндірістік жүйелерді қалыптастырумен
пайдаланумен және жүзеге асырумен байланысты қызмет. Операциялық менеджмент
Маркетинг, Қаржы секілді басқару функцияларымен ерекшеленетін бизнес
аясынан тұрады. Операциялық менеджментті ғылымның келесідей дербес
салаларымен жиі шатастырады: операцияларды зерттеу, басқарудың ғылыми
ұйымы, және инженерлік әзірлемелер. Операциялық менеджмент – жалпы
менеджменттің құрамдас бөлігі, операцияларды зерттеу мен басқарудың ғылыми
ұйымы – кез-келген салалар бойынша шешім қабылдау процестерінде сандық
әдістері қолданады, ал инженерлік әзірлемелер (разработка) –ол таза
инженерлік ғылым саласы.
Шешім қабылдау.
Операцияға қатысты шешімдер кәсіпорынның жалпы іс-әрекет етуіне сәйкес
қабылданады. Корпоративті, стратегия-өткізу нарығымен
анықталады.(компанияның өндіретін тауарлары мен қызметтерін пайдаланатын
тұтынушылардың саны) Корпоративті стратегия-кәсіпорынның негізгі миссиясына
негізделеді, және бәсекелелік артықшылықты қамтамасыз ету мақсатында барлық
ресурстар мен функцияларды (маркетинг, қаржы т.б.) тиімді қолдану
жоспарын айқындайды. Операциялық стратегия корпоративті стратегияны жүзеге
асырға септігін тигізетін, компанияның өндірістік қуаттылығын қолданудың
деңгей мен әдісін анықтайды. Операциялық қызмет деңгейіндегі басқару мен
байланысты барлық шешімдерді үш үлкен топқа бөлуге болады:
1. Стратегиялық шешімдер (ұзақ мерзімді)
2. Тактикалық шешімдер (аралық)
3. Қысқа мерзімді шешімдер
Стратегиялық шешімдер – компанияның ұзақ мерзімді жоспары, және ең
маңызды жалпы мақсаттарына жауап береді. Мысалы, өнімдер қандай әдіс
бойынша өніріледі? Өндіріс орындарын қалай және қай жерде орналастыру
керек? Белгілі бір өнім өндіру үшін қажетті өндірістік қуат мөлшері? т.б.
Операцияға қатысты стратегиялық деңгейде қабылдаған шешімдер фирманың
жұмыс тиімділігінің ұзақ мерзімді көрсеткіштеріне әсер етеді. Сол себепті
компанияның жоғары тиімділікке жетуі үшін стратегиялық деңгейде
қабылданатын шешімдер фирманың корпоративті стратегиясына сәйкес келуі
тиіс.
Шешім қабылдаудың келесі деңгейі тактикалық жоспарлауға негізделген.
Бұл деңгейде ең алдымен шектеулілікті есепке ала отырып, материалды
ресурстар мен жұмыс күшін тиімді бөлістіру мен пайдаланудың нақты
варианттары жасалады. Операциялық менеджмент шешім қабылдаудың бұл
деңгейіндегі басқа да сұрақтарды шешеді. Мысалы, тауар өндірісі немесе
қызмет өндірісі үшін қажетті жұмысшылар саны? Нақты қандай уақытта оларға
деген қажеттілік туындайды? Екі есе көп жұмыс істеу қажет бола ма немесе
екінші сменаны енгізу қажет пе? Дайын өнімнің қорларын қалыптастыру қажет
пе? ... жалғасы
1. Операциялық менеджменттің даму тарихы.
2. Операциялық менеджменттің мәні.
3. Өндірістік жүйелер
4. Қызмет көрсету саласындағы операциялар
Кіріспе.
70-80 жылдары АҚШ-тың көптеген компанияларында шетелдік
компаниялармен дизайн саласында, өнімнің сапасы және бағасы бойынша
бәсекеге төтеп бере алмау, яғни бәсекелесе алмау мәселесі туындады. Мұның
нәтижесі олардың нарықтағы үлестерінің жылдан төмендеуіне алып келді.
Теориялық тұрғыдан мұндай жағдай келесідей себептермен түсіндірілді:
мемлекеттердің мәдени ерекшеліктері, америкалық компаниялардың бірігуге аса
құштарлығы, жұмыс күшін тиімсіз пайдалану, жаңа технологиялар мен
инвестициялық құралдардың жеткіліксіз тартылуы, сондай-ақ заңгерлер мен
бизнесті басқару магистрлерінің шамадан тыс көп болуы т.б. Бірақ, қандай
себеп болса да, бүгінгі күні көптеген сарапшылар келесідей тұжырымға келді:
кез-келген фирма бүгінгі дамыған глобальды нарықта қызмет етуі үшін жоғары
сапалы өнімдер мен қызмет көрсету процестерінде қолданылатын барлық
операциялық жүйелердің тиімділігінің әлемдік деңгейін қамтамасыз ету керек.
Операциялық менеджмент білімін меңгеру, корпаративті бәсеке
қабілеттіліктің жоғарғы деңгейін қамтамасыз етуге ұмтылатын, кез-келген
фирманың менеджеріне қажет. Осымен қоса, бұл ғылымды үйренудің басқа да
себептері жетерлік.
1. Бизнес саласында ешқандай білім толық, жан-жақты болып
есептелмейді, егер менеджер өндірістік процесстерді басқарудың
бүгінгі заманға сай әдіс-тәсілдерін меңгермесе.
2. Операциялық менеджмент әртүрлі ұйымдық процесстерді бағалаудың
жүйелік әдістерімен қамтамасыз етеді. Операциялық менеджмент
тәжірибесінде нақты тапсырмаларды шешу үшін аналитикалық әдісті
қолданады. Соның арқасында менеджерлер қоршаған ортаны жақсырақ
түсінеді.
3. Болашақ жас менеджер меңгеру карьералық өсуге септігін үшін
операциялық менеджментің принциптерін оқып, тигізеді.
4. Операциялық менеджменттің қағидалары мен әдістерін бизнестің басқа
да функцияларын басқаруда қолданылады.
Операциялық менеджмент адамдардың қызмет көрсетіп, тауар өндіре
бастаған уақыттан бастап пайда болған. Дегенмен операциялық менеджменттің
ғылыми бастау алуына ХХ ғасырда пайда болған басқарудың ғылыми ұйымы
(научная организация управления) атты концепциясы зор үлес қосты. Бұл
концепцияны өте билікті инженер және зерттеуші Фредерик У.Тейлор негізін
қалаған. Тейлордың концепциясының негізгі мағынасын төмендегідей
топтастыруға болады:
1)жұмысшылардың күнделікті атқаратын жұмыстары ғылыми заңдарға
сәйкестендіріліп анықталуы тиіс;
2)басқару персоналының, яғни басқарушылардың негізгі қызметі сол
заңдарды жасау және оларды өндірістік процесстерде қолдану;
3)жұмысшылрадың негізгі қызметі басқару персоналының талаптарын
мүлтіксіз орындау.
Бірақ, Тейлордың концепциясын көптеген адамдар қолдамады. Керісінше
көптеген ұйымдар ұйымды басқарудың ғылыми әдістеріне үреймен қарады. Кейбір
менеджерлер Тейлордың концепциясының әдістерін басқару жүйесінде қолданды.
Мысалы, өндірістік жүйелерді хронометраждау, жалақы төлеуді ынталандырушы
жүйелер т.б. Бірақ менеджерлер атқаратын жұмыстарды ұйымдастыру және реттеу
бойынша өздерінің міндеттерін асыра пайдаланған. Бұл жиі баға қоюдың
төмендеуіне (егер менеджер қнім бірлігіне төлемді жоғары деп шешсе, оның
төмендеуі), тиімсіз жасалған еңбек әдістерінің пайда болуына әкелетін еді.
Осындай теріс әсерлердің нәтижесінде АҚШ конгрессі мемлекеттік
кәсіпорындарда өндірістік жүйелерді хронометраждау әдісін және жалақы
төлеуді ынталандырушы жүйелерді қолдануға тыйым салатын заң қабылданды. АҚШ
конгрессінің мұндай заң қабылдауына Шмид есімді металлургтың өлімі себеп
болған. Ол өндірістік жүйелерді хронометраждаумен байланысты Тейлордың
эксперименттеріне қатысып, соның нәтижесінде қаза болған. Соңында Шмидтің
америкалық кәсіпорындардың бірінде, бригадир болыр қызмет атқарып жүргені
анықталған. Нәтижесінде қабылданған заң өз күшін жойды. Сол уақытта
Тейлордың идеялары Жапонияда кең қолданыла бастады. Жапонияда Тейлордың
ұйымды басқарудың ғылыми принциптері атты кітабының 2 млн.жоғары данасы
сатылды. Тейлордың кітабын жапон тіліне аударғанда жоғалған уақытты, іс-
әрекетті, қозғалысты сақтаудың қупиялары деген мағынаны береді.
(Principles of Scientific Management- The Secrets of Lost Motion) Бүгінгі
күні тейлоризм философиясы Жапонияда өндірісті басқаруда ерекше орын
алады.
2. Операциялық менеджменттің мәні.
Операциялық менеджмент - өндірістік жүйелерді қалыптастырумен
пайдаланумен және жүзеге асырумен байланысты қызмет. Операциялық менеджмент
Маркетинг, Қаржы секілді басқару функцияларымен ерекшеленетін бизнес
аясынан тұрады. Операциялық менеджментті ғылымның келесідей дербес
салаларымен жиі шатастырады: операцияларды зерттеу, басқарудың ғылыми
ұйымы, және инженерлік әзірлемелер. Операциялық менеджмент – жалпы
менеджменттің құрамдас бөлігі, операцияларды зерттеу мен басқарудың ғылыми
ұйымы – кез-келген салалар бойынша шешім қабылдау процестерінде сандық
әдістері қолданады, ал инженерлік әзірлемелер (разработка) –ол таза
инженерлік ғылым саласы.
Шешім қабылдау.
Операцияға қатысты шешімдер кәсіпорынның жалпы іс-әрекет етуіне сәйкес
қабылданады. Корпоративті, стратегия-өткізу нарығымен
анықталады.(компанияның өндіретін тауарлары мен қызметтерін пайдаланатын
тұтынушылардың саны) Корпоративті стратегия-кәсіпорынның негізгі миссиясына
негізделеді, және бәсекелелік артықшылықты қамтамасыз ету мақсатында барлық
ресурстар мен функцияларды (маркетинг, қаржы т.б.) тиімді қолдану
жоспарын айқындайды. Операциялық стратегия корпоративті стратегияны жүзеге
асырға септігін тигізетін, компанияның өндірістік қуаттылығын қолданудың
деңгей мен әдісін анықтайды. Операциялық қызмет деңгейіндегі басқару мен
байланысты барлық шешімдерді үш үлкен топқа бөлуге болады:
1. Стратегиялық шешімдер (ұзақ мерзімді)
2. Тактикалық шешімдер (аралық)
3. Қысқа мерзімді шешімдер
Стратегиялық шешімдер – компанияның ұзақ мерзімді жоспары, және ең
маңызды жалпы мақсаттарына жауап береді. Мысалы, өнімдер қандай әдіс
бойынша өніріледі? Өндіріс орындарын қалай және қай жерде орналастыру
керек? Белгілі бір өнім өндіру үшін қажетті өндірістік қуат мөлшері? т.б.
Операцияға қатысты стратегиялық деңгейде қабылдаған шешімдер фирманың
жұмыс тиімділігінің ұзақ мерзімді көрсеткіштеріне әсер етеді. Сол себепті
компанияның жоғары тиімділікке жетуі үшін стратегиялық деңгейде
қабылданатын шешімдер фирманың корпоративті стратегиясына сәйкес келуі
тиіс.
Шешім қабылдаудың келесі деңгейі тактикалық жоспарлауға негізделген.
Бұл деңгейде ең алдымен шектеулілікті есепке ала отырып, материалды
ресурстар мен жұмыс күшін тиімді бөлістіру мен пайдаланудың нақты
варианттары жасалады. Операциялық менеджмент шешім қабылдаудың бұл
деңгейіндегі басқа да сұрақтарды шешеді. Мысалы, тауар өндірісі немесе
қызмет өндірісі үшін қажетті жұмысшылар саны? Нақты қандай уақытта оларға
деген қажеттілік туындайды? Екі есе көп жұмыс істеу қажет бола ма немесе
екінші сменаны енгізу қажет пе? Дайын өнімнің қорларын қалыптастыру қажет
пе? ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz