«Мемлекеттік тілде іс жүргізу» пәнінің дәрістері
Сабақ № 1. Ресми іс қағаздарының тілі .ресми іскерлік тіл
Сабақ № 2. Сабақ тақырыбы : Ресми іс қағаздарының күнделікті еңбек қатынасында жиі кездесетін түрі. Күнделікті еңбек қатынасында жиі кездесетін құжаттар
Сабақ №3. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлға туралы ақпарат беретін ресми кеңселік құжаттар.
Сабақ № 4. тақырыбы: Басқару органдарындағы ресми . кеңселік құжаттар
Сабақ № 5. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлғаны бағалау мақсатында берілетін ресми құжат
Сабақ № 6. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым.қатынастарды реттейтін құжаттар
Сабақ №7. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым . қатынастарды реттейтін құжаттар.
Сабақ № 8 . Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым . қатынастарды реттейтін құжаттар
Сабақ № 9 . Сабақ тақырыбы : Халықаралық қатынас аясында қолданылатын құжаттар
Сабақ № 10. Сабақ тақырыбы : Халықаралық қатынас аясында қолданылатын құжаттар
Сабақ №11. Сабақ тақырыбы : Ұйымның, мекеменің, кәсіпорынның ішкі тәртібін реттейтін ережелер
Сабақ 12. Сабақ тақырыбы : Жоғары деңгейлі заңдық күші бар ресми құжат.
Сабақ № 13. Сабақ тақырыбы : Мәжілістерде қаралған мәселелер бойынша қабылданатын ресми құжат
Сабақ № 14 Сабақ тақырыбы: Мәжілістерде қаралған мәселелер бойынша қабылданатын ресми құжат
Сабақ №15. Сабақ тақырыбы : Ресми құжаттарды жазуда қолданылатын ережелер
Сабақ № 2. Сабақ тақырыбы : Ресми іс қағаздарының күнделікті еңбек қатынасында жиі кездесетін түрі. Күнделікті еңбек қатынасында жиі кездесетін құжаттар
Сабақ №3. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлға туралы ақпарат беретін ресми кеңселік құжаттар.
Сабақ № 4. тақырыбы: Басқару органдарындағы ресми . кеңселік құжаттар
Сабақ № 5. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлғаны бағалау мақсатында берілетін ресми құжат
Сабақ № 6. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым.қатынастарды реттейтін құжаттар
Сабақ №7. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым . қатынастарды реттейтін құжаттар.
Сабақ № 8 . Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым . қатынастарды реттейтін құжаттар
Сабақ № 9 . Сабақ тақырыбы : Халықаралық қатынас аясында қолданылатын құжаттар
Сабақ № 10. Сабақ тақырыбы : Халықаралық қатынас аясында қолданылатын құжаттар
Сабақ №11. Сабақ тақырыбы : Ұйымның, мекеменің, кәсіпорынның ішкі тәртібін реттейтін ережелер
Сабақ 12. Сабақ тақырыбы : Жоғары деңгейлі заңдық күші бар ресми құжат.
Сабақ № 13. Сабақ тақырыбы : Мәжілістерде қаралған мәселелер бойынша қабылданатын ресми құжат
Сабақ № 14 Сабақ тақырыбы: Мәжілістерде қаралған мәселелер бойынша қабылданатын ресми құжат
Сабақ №15. Сабақ тақырыбы : Ресми құжаттарды жазуда қолданылатын ережелер
Стиль- латын сөзі. Қазақ тіліне аударғанда «жазу құралы» деген мағына береді. Латын тілінде кейіннен стиль сөзі «жазу мәнері» деген мағынада қолданылатын болған. Лингвистикада «стиль» жазу мәнері, сөзге сендіру тәсілі, мәнерлі сөйлеу деген мағынада қолданылып келді.
Стиль деп белгілі бір тілдегі лексикалық, грамматикалық және фонетикалық тәсілдерінің қолданылу принциптерін айтамыз.
Ресми, іс-қағаздар стилі кейде кеңсе стилі, ресми стиль, іс-қағаздар стилі деп те аталады. Ресми, іс қағаздар тілінің ерекшелігі, факті дәл көрсетіліп, айрықша мән беріледі. Өйткені ресми құжаттар ерекше қарым-қатынас құралы болып табылады. Бұл стиль ел билеу, мемлекет жұмыстарын жүргізумен байланысты. Қазақ елін Алтын Орда хандығы, бертінде қазақ хандары билеген кездерде әр түрлі жарлық, шарт, қатынас қағаздар болды. Бірақ олардың тілі, құрылысы қазақ тілінің ерекшеліктеріне негізделмей, Орта азия халықтарына ортақ әдеби тілге негізделген болатын. Ресми, іс қағаздарының түрлері қазір көбінесе орыс тілдеріне жазылады. Олардың ішінде жарлық, заң,жарғы т.б. мемлекеттік құжаттар орыс тілінен қазақшаға аударылып, басылым беттеріне жарық көріп келеді. Сондықтан қазақ тілінде қолданылып жүрген тұрмыстық қызмет көрсету, қамтамасыз ету, өз күшінде қалдару, қол жеткен табыс, алғыс жариялау, сөгіс жариялау т.б. сөз орамдары іс қағаздар мен ресми құжаттарда дайын тілдік бірлік ретінде жұмсалып қағаз үлгілеріне кеңселік сипат береді.
Көптеген сөздер белгілі бір стильге телулі болып қолданылу жағынан шектеліп отырады. Мысалы, тағайындалсын, міндеттелсін, осы анықтама берілді, қаулы етеді сияқты сөздер мен сөз тіркестері ресми, іс қағаздар стиліне тән. Ресми, іс қағаздарында заттың я ұғымның атауы қолданылу орнына қарай әр түрлі аталады. Мысалы, адам деген сөз ресми құжаттарда – азамат жолдас деп айтылады.
Іс қағаздар стиліне әр түрлі мекемеде жүргізілетін жазу үлгілері жатады. Іс қағаздары белгілі бір форма бойынша жазылады. Бұл форманың түрлі үлгілері болады. Іс қағаздары көбінесе сол үлгі бойынша жазылады.
Ресми стильге жататын мемлекеттік құжаттар мазмұны жағынан әр түрлі болып келгенімен, олардың барлығына жалпы сипаты болады:
1.Белгілі бір қалыптасқан үлгіде, баяндау тәсілімен жазылады.
2.Лексика-фразеологиялық құрамы (саяси-публицистикалық сипатта,әкімшілік терминдермен қысқарған сөздер) өзгеше болып келеді.
3.Ойдың логикалық жүйелілігін сақтау мақсатымен сөйлем күрделі құрылады.
Стиль деп белгілі бір тілдегі лексикалық, грамматикалық және фонетикалық тәсілдерінің қолданылу принциптерін айтамыз.
Ресми, іс-қағаздар стилі кейде кеңсе стилі, ресми стиль, іс-қағаздар стилі деп те аталады. Ресми, іс қағаздар тілінің ерекшелігі, факті дәл көрсетіліп, айрықша мән беріледі. Өйткені ресми құжаттар ерекше қарым-қатынас құралы болып табылады. Бұл стиль ел билеу, мемлекет жұмыстарын жүргізумен байланысты. Қазақ елін Алтын Орда хандығы, бертінде қазақ хандары билеген кездерде әр түрлі жарлық, шарт, қатынас қағаздар болды. Бірақ олардың тілі, құрылысы қазақ тілінің ерекшеліктеріне негізделмей, Орта азия халықтарына ортақ әдеби тілге негізделген болатын. Ресми, іс қағаздарының түрлері қазір көбінесе орыс тілдеріне жазылады. Олардың ішінде жарлық, заң,жарғы т.б. мемлекеттік құжаттар орыс тілінен қазақшаға аударылып, басылым беттеріне жарық көріп келеді. Сондықтан қазақ тілінде қолданылып жүрген тұрмыстық қызмет көрсету, қамтамасыз ету, өз күшінде қалдару, қол жеткен табыс, алғыс жариялау, сөгіс жариялау т.б. сөз орамдары іс қағаздар мен ресми құжаттарда дайын тілдік бірлік ретінде жұмсалып қағаз үлгілеріне кеңселік сипат береді.
Көптеген сөздер белгілі бір стильге телулі болып қолданылу жағынан шектеліп отырады. Мысалы, тағайындалсын, міндеттелсін, осы анықтама берілді, қаулы етеді сияқты сөздер мен сөз тіркестері ресми, іс қағаздар стиліне тән. Ресми, іс қағаздарында заттың я ұғымның атауы қолданылу орнына қарай әр түрлі аталады. Мысалы, адам деген сөз ресми құжаттарда – азамат жолдас деп айтылады.
Іс қағаздар стиліне әр түрлі мекемеде жүргізілетін жазу үлгілері жатады. Іс қағаздары белгілі бір форма бойынша жазылады. Бұл форманың түрлі үлгілері болады. Іс қағаздары көбінесе сол үлгі бойынша жазылады.
Ресми стильге жататын мемлекеттік құжаттар мазмұны жағынан әр түрлі болып келгенімен, олардың барлығына жалпы сипаты болады:
1.Белгілі бір қалыптасқан үлгіде, баяндау тәсілімен жазылады.
2.Лексика-фразеологиялық құрамы (саяси-публицистикалық сипатта,әкімшілік терминдермен қысқарған сөздер) өзгеше болып келеді.
3.Ойдың логикалық жүйелілігін сақтау мақсатымен сөйлем күрделі құрылады.
Мемлекеттік тілде іс жүргізу пәнінің
Ресми іс қағаздарының тілі –ресми іскерлік тіл
2. Жоспары:
1. Стиль туралы
2. Функциональдық стиль,оның түрлері,олардың өзара айырмашылығы мен ортақ
белгілері
3. Ресми іс қағаздарына қойылатын ортақ талаптар, олардың ортақ стильдік
ерекшеліктері
3. Қысқаша теориялық мәлімет.
Стиль- латын сөзі. Қазақ тіліне аударғанда жазу құралы деген мағына
береді. Латын тілінде кейіннен стиль сөзі жазу мәнері деген мағынада
қолданылатын болған. Лингвистикада стиль жазу мәнері, сөзге сендіру
тәсілі, мәнерлі сөйлеу деген мағынада қолданылып келді.
Стиль деп белгілі бір тілдегі лексикалық, грамматикалық және фонетикалық
тәсілдерінің қолданылу принциптерін айтамыз.
Ресми, іс-қағаздар стилі кейде кеңсе стилі, ресми стиль, іс-қағаздар
стилі деп те аталады. Ресми, іс қағаздар тілінің ерекшелігі, факті дәл
көрсетіліп, айрықша мән беріледі. Өйткені ресми құжаттар ерекше қарым-
қатынас құралы болып табылады. Бұл стиль ел билеу, мемлекет жұмыстарын
жүргізумен байланысты. Қазақ елін Алтын Орда хандығы, бертінде қазақ
хандары билеген кездерде әр түрлі жарлық, шарт, қатынас қағаздар болды.
Бірақ олардың тілі, құрылысы қазақ тілінің ерекшеліктеріне негізделмей,
Орта азия халықтарына ортақ әдеби тілге негізделген болатын. Ресми, іс
қағаздарының түрлері қазір көбінесе орыс тілдеріне жазылады. Олардың
ішінде жарлық, заң,жарғы т.б. мемлекеттік құжаттар орыс тілінен қазақшаға
аударылып, басылым беттеріне жарық көріп келеді. Сондықтан қазақ тілінде
қолданылып жүрген тұрмыстық қызмет көрсету, қамтамасыз ету, өз күшінде
қалдару, қол жеткен табыс, алғыс жариялау, сөгіс жариялау т.б. сөз орамдары
іс қағаздар мен ресми құжаттарда дайын тілдік бірлік ретінде жұмсалып қағаз
үлгілеріне кеңселік сипат береді.
Көптеген сөздер белгілі бір стильге телулі болып қолданылу жағынан
шектеліп отырады. Мысалы, тағайындалсын, міндеттелсін, осы анықтама
берілді, қаулы етеді сияқты сөздер мен сөз тіркестері ресми, іс қағаздар
стиліне тән. Ресми, іс қағаздарында заттың я ұғымның атауы қолданылу орнына
қарай әр түрлі аталады. Мысалы, адам деген сөз ресми құжаттарда – азамат
жолдас деп айтылады.
Іс қағаздар стиліне әр түрлі мекемеде жүргізілетін жазу үлгілері
жатады. Іс қағаздары белгілі бір форма бойынша жазылады. Бұл форманың түрлі
үлгілері болады. Іс қағаздары көбінесе сол үлгі бойынша жазылады.
Ресми стильге жататын мемлекеттік құжаттар мазмұны жағынан әр түрлі
болып келгенімен, олардың барлығына жалпы сипаты болады:
1.Белгілі бір қалыптасқан үлгіде, баяндау тәсілімен жазылады.
2.Лексика-фразеологиялық құрамы (саяси-публицистикалық
сипатта,әкімшілік терминдермен қысқарған сөздер) өзгеше болып келеді.
3.Ойдың логикалық жүйелілігін сақтау мақсатымен сөйлем күрделі
құрылады.
4. Бақылау сұрақтары:
1. Стиль сөзінің мағынасы.
2. Ресми іс қағаздар тіліндегі фактілердің көрсетілуі.
3. Ресми стильге жататын мемлекеттік құжаттың ортақ сипаты.
5. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары:
1. Адам деген сөз әр сала бойынша әр түрлі жазылады.
Сіз қанша түрін білесіз. Толықтырыңыз.
Ресми құжаттарда - азамат,жолдас;
Телефон станциясында - абонент;
Ательеде - ... ... ..;
Шаштаразда - ... ... .;
Ауруханада - ... ... ..;
Санаторияда - ... ... .;
Транспортта - ... ... ...;
Сот орындарында - ... ... ..
1. Сабақ № 2. Сабақ тақырыбы : Ресми іс қағаздарының күнделікті еңбек
қатынасында жиі кездесетін түрі. Күнделікті еңбек қатынасында жиі
кездесетін құжаттар
2. Сабақ жоспары :
1.Басқару органдарындағы кеңселік құжаттар
2.Арыз
3.Өтініш
4.Ұсыныс
5. Басқару органдарындағы кеңселік құжаттардың
практикалық қажеттілігі
3.Қысқаша теориялық мәлімет:
Қазақстан Республикасының Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін
қарау тәртібі туралы Заңы жеке және заңды тұлғалардың құқықтарын,
бостандықтары мен заңды мүдделерін іске асыру және қорғау құқықтарын және
қорғау мақсатында олардың өтініштерін беру мен қарауға байланысты қоғамдық
қатынастарды реттейтін заң болып табылады. Азаматтардың заңды тұлғалардың
арыз - шағымдары міндетті түрде қабылданып, тіркелуге есепке алынуға және
аталған заң шеңберіндегі бекітілген мерзімде қаралып, шешілуге тиіс.
Субьектінің тікелей жазбаша өтініш жасаған арыз берушіге тіркелген
күні мен уақыты,өтінішті қабылдаған адамның аты-жөні көрсетілген талон
беріледі. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі
агенттігінің Тәртіптік кеңесіне азаматтардан әртүрлі арыз - шағымдар келіп
түседі. Мысалы : зейнеткерлерге зейнетақы төлеудегі,баларға жәрдемақы
бөлудегі, мемлекеттік қызметшілердің мемлекеттік қызмет өтілін есептеудегі
және тұрғын – үй ,жер телімін бөлудегі олқылықтар туралы т.б. көптеген
жағдайларға байланысты өтініштер түсіп жатады. Сонымен қатар келіп түсетін
өтініштердің бір бөлігі мекеме қызметкерлерінің лауазымды тұлғалардың
(басшылардың) немесе әріптестерінің заңға қайшы іс-әрекеттері туралы
жазылатын арызы болып табылады. Аталған Заңда кездестірілетін
арыз,өтініш,сауал,ұсыныс үн қосу және шағым сияқты ұғымдар жеке-жеке
мағынаны білдіреді.
Өтініш - өтінішті қарайтын субьектіге немесе лауазымды тұлғаға
жіберілген жеке немесе ұжымдық жазбаша,ауызша не электрондық цифрлық
қолтаңбамен расталған электронды құжат нысанындағы ұсыныс,арыз,шағым ,
сауал немесе үн қосуды айтады.
Жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін қорғау өтініш
арқылы жүзеге асырылады. Заң талаптарына сәйкес ,өтінішті қабылдаудан бас
тартуға тыйым салынған. Өтініште қойылған мәселерді шешу құзіретіне
кірмейтін субьектіге немесе лауазымды тұлғаға келіп түскен өтініш үш жұмыс
күнінен кешіктірілмейтін мерзімде бұл туралы арыз берушіге хабарлана
отырып,тиісті субьектілерге жіберіледі.Қарау үшін өзге субьектілерден,
лауазымды тұлғалардан ақпарат алу не жергілікті жерге барып тексеру талап
етілмейтін өтініштер он бес күн ішінде қаралады. Қарау үшін өзге
субьектілерден , лауазымды тұлғалардан ақпарат алу не жергілікті жерге
барып тексеруді талап тететін өтініштер лауазымды тұлғаға келіп түскен
күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қаралады. Бұл туралы күнтізбелік
үш күн ішінде арыз иесіне хабарланады.
Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерімен жұмысты ұйымдастырудың,
қабылдаудың тіркеудің және есепке алудың жай күйі үшін субьектілердің
басшылары мен лауазымды тұлғалар жауапты болады. Осындай жауапкершілік
жүктелген мемлекеттік қызметкерлер тарапынан азаматтардың өтініштерін
қарау тәртібі бұзылмауы тиіс.
Арыз адамның немесе басқа адамдардың өз құқықтары мен
бостандықтарын іске асыруда жәрдем көрсету туралы өтінішхаты не заңдардың
және өзге де нормативтік құқықтық актілердің
бұзылуы, өтініштерді қарайтын субьектілердің лауазымды тұлғалардың
жұмысындағы кемшіліктер туралы хабарлама не олардың қызметін сынау.
Сауал – адамның жеке немесе қоғамдық сипаттағы қызығушылығын
туғызатын мәселелер бойынша ақпарат беру.
Шағым - адамның өзінің бұзылған құқықтарын,бостандықтарын немесе
заңды мүдделерін қалпына келтіру, лауазымды тұлғалардың заңсыз іс-
әрекеттерін немесе әрекетсіздігін жою,сондай-ақ субьектілерді заңсыз
шешімдерінің күшін жою туралы талабы.
Сұрау салу дегеніміз - өздерін толғантатын жеке немесе қоғамдық
сипаттағы мәселелер жөнінде ақпарат алуға деген азаматтардың мұқтажын
білдіретін өтініш.
Ұсыныс дегеніміз – қандай да мемлекеттік органдардың,сондай –ақ
ұйымдардың жұмысын жетілдірудің қажеттігіне назар аударуды,олардың
алдына қойылған міндеттерді шешудің нақтылы жолдары мен тәсілдерін ұсынуды
мақсат етіп қоятын өтініш түрі.
Үн қосу дегеніміз – азаматтар сол арқылы мемлекеттің жүргізіп отырған ішкі
және сыртқы саясатына,сондай – ақ қоғамдық мәні бар өзге де құбылыстар мен
уақиғаларға өз көзқарасын білдіретін өтініштің түрі.
Үлгі :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
(өтініш кімнің атына жазылғаны)
Ө Т І Н І Ш
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
(жылы, күні, айы және қай минстрлікке жұмысқа
орналасатынын жазу)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
қолы күні, айы, жылы
4. Бақылау сұрақтары :
1.Азаматтардың шағымдарын қанша мерзімде қарап , шешу керек?
2.Азаматтардың шағымын қарау мерзімін қанша уақытқа ұзартуға болады?
3.Өзінің құзыретіне жатпайтын органдарға түскен азаматтардың шағымын
тиесілі орынға қанша мерзімде жіберу керек?
4.Егер азаматтардың шағымын қарау ,шешімін шығару мерзімі созылып кеткен
жағдайда не істеуге болады?
5. Жаңа дәлелдер мен жаңадан анықталған жағдайлар келтірілмесе,егер олар
бойынша сарқылған тексеріс материалдары болса және авторларына жауап
берілсе,қайталай шағымданған жағдайда не істеу керек?
6. Азаматтардың шағымын қабылдауды ұйымдастыруға және іс қағаздарын
жүргізуге кім жауап береді ?
5. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары :
1. Жағдаятық тапсырма .
Сіздің жұмысқа орналасу үшін өтініш жазғыңыз келді. Толтырыңыз. 2минут
уақытыңыз бар.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
(өтініш кімнің атына жазылғаны)
Ө Т І Н І Ш
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
(жылы, күні, айы және қай минстрлікке жұмысқа
орналасатынын жазу)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
күні, айы, жылы
2 . Төмендегі берілген сөздерден сөйлемді қалпына келтіріңіз.
Сізден,өтілімім,қабылдауыңызды өтінемін,жоғары заңгер
лауазымына,білімім, 3 жыл,еңбек.
3.Төмендегі сөздер қай құжат тіліне тән, дұрыс тапсаңыз байланыстырып
аталған құжатты толтырыңыз.
Маман,мырза,қабылдауыңызды сұраймын,отбасы жағдайыма байланысты,еңбек
өтілімім,білімім,қызметке,кезекті демалыс,кезектен тыс
демалыс,жоғары,беруіңізді өтінемін.
4.Өз бетінше ізденуге арналған сұрақтар
1.Азаматтардың шағымдарын қанша мерзімде қарап,шешу керек?
2.Азаматтардың шағымын қарау мерзімін қанша уақытқа ұзартуға болады?
3.Өзінің құзыретіне жатпайтын органдарға түскен азаматтардың шағымын
тиесілі орынға қанша мерзімде жіберу керек?
4.Егер азаматтардың шағымын қарау , шешімін шығару мерзімі созылып кеткен
жағдайда не істеуге болады?
5. Жаңа дәлелдер мен жаңадан анықталған жағдайлар келтірілмесе,егер олар
бойынша сарқылған тексеріс материалдары болса және авторларына жауап
берілсе,қайталай шағымданған жағдайда не істеу керек?
6.Мемлекеттік органдардың,мекемелердің лауазым иелері азаматтарды жеке
қабылдауы
7.Азаматтардың шағымын қабылдауды ұйымдастыруға және іс қағаздарын
жүргізуге кім жауап береді ?
8.Азаматтардың арызы бойынша өндірістік қызметін тоқтату жөнінде
органдарға шешімді кім қабылдауға тиіс?
1. Сабақ №3. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлға туралы ақпарат беретін ресми
кеңселік құжаттар.
2. Сабақ жоспары :
1.Өмірбаян
2.Өмірбаян – резюме
3. Жеке іс парағы
3. Қысқаша теориялық мәліметтер :
Өмірбаян жеке адамның өмір жолы хронологиялық тәртіпте қысқаша
жазылатын ресми құжат . онда азаматтың аты-жөні,туған жылы,күні,айы және
туған жері,ұлты,білімі,бітірген оқу орындары,қызметі мен жұмыс тәжірибесі
туралы және т.б. қосымша мәліметтер көрсетіледі. Тәжірибеде өмірбаян үш
түрлі болып жазылады.
1.Адамның өз өмірі мен қызметі туралы баяндауы. Бұл көбінесе қызметке
орналасу кезіндегі жеке іс қағазына қоса тігілу үшін жазылады.Онда адам
өзінің аты – жөнін,туған күнін толық көрсетеді.Өмірбаянның бұл түрі
көбінесе ресми түрде жазылады , көлемі жағынан шағын болады.
2. Өмірбаянның екінші түрі - мемуарлар,яғни жазушылардың,өнер,қоғам
қайраткерлерінің өз өмірін қоғам өмірімен байланыстыра баяндауы.Мұндай
өмібаяндар көркем шығармаға жақын,әдеби тілмен,шебер жазылғандығымен
оқырманды тартады және ол оқырманды жеке адам өмірімен ғана емес,қоғам
дамуымен таныстырады.Мұндай шығармалар қай тілде болмасын өте көп,қара
сөзбен де,өлең сөзбен де жазылған түрі кездеседі.Мысалы,Қ.Байсейітовтың
Құштар көңіл (1977), Ш.Жиенқұлованың Өмірім менің - өнерім (1983)
кітаптары өмірбаянның осы түріне жатады.
Өмірбаянның үшінші түрінде қоғамға белгілі қайраткерлердің өмірі мен
шығармашылық,саяси қызметтері өз тарапынан емес,басқа біреулер тарапынан
баяндалады.
Мәселен, ұлы жазушылар мен ақындар – А.Құнанбаев, Ш.Уалиханов,
А.С.Пушкин өмірлері туралы шығармалар осындай өмірбаян түріне
жатады.Өмірбаянның мұндай түрі көркем шығарманың әр түрлі жанрлары
ыңғайыеда очерктен бастап роман-эпопеяға дейін жазыла береді.
Күнделікті өмірде ең жиі қолданылатын құжаттың бірі - өмірбаян.Өмірбаян
әркімнің өз қолымен,таза ,жүйелі түрде, сиямен жазылады. Арнайы қағазға да
жазылуы мүмкін.
Өмірбаянның мазмұндық- құрылымдық жүйесі:
1.Құжаттың аты
2.Аты-жөні(толық жазылады) туған жылы,айы,күні,туған жері
3.Ұлты
4. Білімі, оқыған оқу орындары
5.Қоғамдық- саяси қызметі
6.Ата-анасы,жұбайы,балалары туралы мәлімет
7.Қазіргі жұмысы,мекен жайы
2. Түйіндеме (Резюме)
Резюме француз тілінен алынған термин. Айтылған,я жазылған
мәселенің қысқаша түйіні деген мағынаны білдіреді.
Түйіндеме - белгілі бір тұлғаның
өмірбаяны,білімі,мамандығы,кәсіптік шеберлігі,біліктілігі туралы
нақты,қысқаша мәлімет беретін іс қағазының бір түрі.
Түйіндеме жазудағы сіздің мақсатыңыз - өз өмірбаяныңызды бен жұмыс
тәжірибеңізді,мамандығыңызды ұтымды көрсете білу.Осы арқылы таңдаған
жұмыс орнына қол жеткізу. Мекеме басшысы сіздің кім болып істегіңіз
келетінін түйіндемені оқу барысында бірден ұғатындай болу
керек.Мәселен,сіз жарнама агенті болып орналасқалы келсеңіз түйіндемеге
адамдармен жақсы қарым-қатынасыңыз,интуицияңыз сияқты қасиеттер жазылуы
керек Түйіндемеде белгілі бір адам туралы мәліметтер ықшам әрі нақты түрде
беріледі..
Түйіндеменің ерекшелігі – үміткердің білімі мен кәсіби шеберлігі
туралы мәліметтердің кері хронологиялық тәртіпте берілуі.
Түйіндеменің мазмұндық - құрылымдық жүйесі :
- аты жөні
- туған жылы,күні,айы,туған жері
- ұлты,
- жынысы
- мекен-жайы,телефоны
- отбасы жағдайы
- азаматтығы
- білімі
- бітірген оқу орындары
- кәсіби біліктілігі мен кәсіби тәжірибесі
- тілдік дағдылары
- компьютерлік сауаттылығы
-жеке қасиеттері (жауапкершілігі,адамдармен қарым-қатынас орнатуға
бейімділік, ұстамдылық, мақсаттылық,ұжыммен жұмыс істей білу,
ұқыптылық,алға қойған міндеттерге шығармашылық көзқарас т.б)
- қызығушылығы (саяхатқа шығу,би, домбырада ойнау, кітап оқу т.б.) туралы
мәлімет,қосымша ақпараттар (мақтау қағаздары, сертификаттар, патенттер,
наградалар т.б).
Жиналған мәліметтерді резюмеде берудің екі жолы бар : хронологиялық және
функционалдық.
Хронологиялық тәсіл.Алдымен қазір істеп жүрге н жұмысыңыз көрсетіледі
де,ары қарай хронологиялық ретпен жазылады. Яғни,соңғы орында сіздің
бірінші жұмыс орныңыз,я болмаса, бірінші аяқталған оқу орны жазылады.Егер
жұмыс өтіліңіз көп болса,алдымен кәсіптік жолыңызды көрсеткен дұрыс.Ал оқу
орнын жаңа аяқтаған,қызметті жаңа бастағалы тұрған адам оқыған оқу
орны,алған мамандығы жайлы мәселені негізгі назарда ұстайды.
Функционалдық тәсіл. Бұл тәсіл білімі мен біліктілігі ,жұмыс тәжірибесі мол
адамға лайықты.Мұнда жұмыс өтілі кері хронологиялық ретпен беріледі,одан
кейін білімі
жайлы мәліметтер көрсетіледі.Соңғы жұмыс орнынан немесе жеке адамның атынан
алынған кепілдеме болса,оның бар екендігі резюмеде бір сөзбен жазылуы
керек.Қажет деп тапқан жағдайда ол резюмемен бірге тапсырылады.
Түйіндеме үлгісі
Аты –жөні Садықова Асыл
Мекен – жайы : 480090,Қазақстан Республикасы,Алматы,Көктем
– 1-үй,72-п.
Телефон : 4-70- 88
* Жалпы ақпарат * Туған жылы 31
мамыр 1978
* Ұлты
қазақ
* Жынысы
әйел
* Отбасы жағдайы
тұрмысқа шықпаған
* Азаматтығы
Қазақстан Республикасы
* Жұмыс тәжірибесі : 1998 -
2008 менеджердің көмекшісі
* Фирманың атауы,жылы ,қаласы :
Базальт,Алматы
* Білімі :
- орта
1993 – 1995 Жоғары кластарға арналған Республикалық Экспериментальдық
Мектеп
( Архимедтің мектебі)
- жоғары : 1999-2001 жж. КИМЭП,Экономика Магистрі
бөлімі Алматы
1995-1999 жж. Қазақтың
Мемлкеттік Басқару Академиясы, Халықаралық экономикалық қатынастар
факультеті , Алматы
* Тілді білуі : қазаша-ана тілім,орысша –
еркін,ағылшынша- өте жақсы
* Компьютерді игеруі : ЭЕМ бағдарламаларында жұмыс істей аламын
* Жеке қасиеттері : ұйымдастырушылықжәне басқарушылық қабілеттері
* Қосымша ақпараттар : * Ашық Қоғам институтының сертификаты,
*Адамзатттың глобальды
мәселелері атты студенттер конференциясының мақтау қағазы
*Құштарлығы : кітап оқу,саяхатқа шығу
4. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары :
1- тапсырма. Жағдаяттық тапсырма. Жұмысқа орналасқыңыз келді. Толтыруға 2
минут уақыт беріледі.
Ө М І Р Б А Я
Н
Аты-жөні,
тегі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ұлты ... ... ... ... ... ... ... .
Туған күн, жылы ... ... ... ... ... ... ... ... ... жынысы (әйел, еркек)
Мамандығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қызмет істеген жері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
Елі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Ата-
анасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Мекен-
жайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Телефон ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... факс
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2- тапсырма .Сыңарын табыңыз.
жұмыстан қабылдау
жұмысқа босату
ауыстыру кезекті
демалыс сұрау басқа жұмысқа
материалдық көмек өтініш айту
жалақыны көтеру бөлу.
3- тапсырма. Төменде өтініш білдіру үшін қолданылатын сөз тіркестерімен
жұмыс жасаңыз.
- Менің мекен-жайыма жолдауыңызды сұраймын.
- Аса қажет болғандықтан өтініп сұраймын.
- Осы мәселенің дұрыс шешілуіне мұрындық болсаңыз.
- Сіздің мекеме өкілімен жасалған келісімді ескере отырып,бар мүмкіндікті
қарастыруыңызды сұраймыз.
- ... көлемінде қаржылай көмек беруіңізді сұраймыз.
4- тапсырма. Өзіңіз туралы мәлімет беру:
1.Өмірбаян.
2.Түйіндеме
3. Ортақ ұғымдар (ұқсастығы)
5- тапсырма . Сөздікті пайдалана отырып өмірбаян жазуға дағдыланыңыз.
Ө М І Р Б
А Я Н
1. Мен,
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...
(аты-жөні, тегі, ұлты, қай жылы қашан, қайда туды)
2.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...
(әке-шешесінің аты-жөні, туған жылы немесе қайтыс болған жылы туралы)
3.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
(оқыған)
.4.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
(жұмыс істеген жері немесе түскен оқу орны, қай жылы)
5 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ..
(еңбек жолы, мамандығы қай жерде, қай жылы, қай мекемеде)
6 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .
(шетелде, ТМД елдеріндегі іссапарда, жұмыс бабымен болды ма, қай жылы,
қашан)
6.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .(отбасы туралы, әйелі (күйеуі) баласы олар не істейді,
қай жылы туған)
7.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .
(қолы, жылы, айы, күні)
№ 3 үлгіні толтырыңыз . Жазуға машықтаныңыз.
Резюме- түйіндеме
Аты-жөні:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Мақсаты:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Туған жылы ,айы,күні
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ұлты
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
Мекен – жайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Білімі :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қызмет жолдары және біліктілігі :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Қосымша мәліметтер :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Отбасы жағдайы:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Әскери міндеті
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
№ 4 сабақ тақырыбы: Басқару органдарындағы ресми – кеңселік құжаттар
2. Жоспары:
1. Мәлімдеме
2.Бұйрық
3. Өкім
4. Хаттама
5. Оларды жазудың бірегей үлгісі мен оған қойылатын
талаптар
6.Құжаттарды жазуға қажетті грамматикалық мен лексикалық
минимумдар
3. Қысқаша теориялық мәлімет: Мемлекеттік қызметшіні жұмысқа қабылдау
жөніндегі құжаттарды рәсімдеу процедурасы өзгешелеу. Заңнамада
белгіленгендей ,бұл орайда жұмысқа қабылдау конкурстық негізде
жүргізіледі.Бұқаралық ақпарат құралдарында конкурс мәліметтері
жарияланғаннан кейін қызметке кандидат қажетті құжаттарын
дайындап,конкурсқа қатысу жөніндегі өтінішімен қоса мекемеге
жолдайды.Конкурстық комиссия құжаттарды қарап,олар біліктілік талаптарына
толық сәйкес келетін болса,кандидатқа ҚР Мемлекеттік қызмет істері
жөніндегі агенттікке қарасты территорялық органның тестілеуге қатыстыру
туралы шешімін жібереді. ҚР Заңнамаларын білуге байланысты тестілеуден,
мекеменің конкурстық комисиясы әңгімелесуінен ойдағыдай өткен жағдайда,сол
комиссияның шешімі негізінде кандидатты мемлекеттік қызметке тағайындау
туралы бұйрық шығарылады. Қызметкер осымен қатар кірістері туралы
декларация толтырып,арнайы тексеруден өтеді. Тағайындаудан кейін ол ант
қабылдап,барлық құқықтарын пайдаланады; мемлекеттік қызметші міндетін
атқаруға кірісіп,өзінің еркіндігіне қатысты заңмен белгіленген шектеулер
бойынша міндеттемелер қабылдайды.
Төменде мемлекеттік әкімшілік қызметшісі лауазымына тағайындау туралы
бұйрық үлгісі келтірілді.
№ 1 үлгі.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АРХИВ ПРЕЗИДЕНТА
ПРЕЗИДЕНТІНІҢ МҰРАҒАТЫ РЕСПУБЛИКИ
ҚАЗАҚСТАН
БҰЙРЫҚ
ПРИКАЗ
3 наурыз 2008ж.№ 11- Л
Алматы қаласы
город Алматы
Тағайындау туралы
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет туралы Заңының 14-
бабы
7- тармағына сәйкес
БҰЙЫРАМЫН:
Таукенова Әсел Маратқызы 2008 жылғы 3 наурыздан бастап штат
кестесіне сәйкес кесімді жалақымен Жинақтау және құжаттама басқармасының
сарапшысы лауазымына тағайындалсын.
Негіз : Ә. М. Таукенованың арызы,конкурс комиссиясының шешімі (№3 хаттама,
28 ақпан 2008 ж.), Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік Комитеті
Департаментінің 2008 жылғы 25 ақпандағы №3 1234 хаты.z
Мұрағат директоры (жеке қолы)
(толық жазылуы)
Визалар : жинақтау және құжаттама басқармасы бастығының,
Кадрлар басқармасы бастығының,
Заң кеңесшінің,
бас есепшінің қолтаңбалары (жеке қолдары)
Бұйрықпен таныстым (жеке қолы) Ә.Таукенова, күні
Бұйрықта қызметкердің фамилиясы,аты және әкесінің аты толық
көрсетілуі тиіс. Бұйрыққа қол қойылар алдында оның жобасына ынталы
құрылымдық бөлімшелердің басшылары виза жасауы керек. Виза олардың
келісетінін немесе келіспейтінін білдіреді.
Мемлекеттік қызметке тұңғыш қабылданып отырған азаматқа 3 айға дейін
сынақ мерзімі белгіленуі мүмкін. Сынақ нәтижесі қанағаттанғысыз болған
жағдайда мемлекеттік әкімшілік қызметшісі мемлекеттік қызмет істері
жөніндегі территориялық органның жазбаша келісімі бойынша жұмыстан
босатылуы ықтимал.
Ұйымның өндірістік қызметі барысында іссапарлар,әкімшілік жазаға
тартулар,кезекті еңбек демалыстары , еңбек қатынастарын бұзу немесе
жұмыстан босату туралы өзге де міндетті өкімдік құжаттар қабылданады.
Өкілеттік құжаттарға мекеменің қызметтік іс-әрекеттеріне және
қызметкерлеріне байланысты жазылатын бұйрықтар мен нұсқаулар жатады. Мұндай
құжаттарға мекеме,ұйым ,бірлестік жетекшісі қол қояды. Бұйрықтарда ұйымның,
өндірістік,шаруашылық және маңызды бағыттағы мәселелері жазылады.
Бұйрықтар жобасын дайындауда реквизиттер құрамы толық болуы тиіс және
безендірілуі мен оған қол қойылуы белгіленген тәртіп бойынша жүргізіледі.
Бұйрыққа қол қойылған соң тіркеуге алынады,түпнұсқасы немесе оның көшірмесі
бұйрықты орындаушыларға беріледі және оларға бақылау жасалады.Бұйрықтың
орындалуы үнемі іске асып отыруды қажет ететін жағдайда , орындалу уақытына
шек қойылмайды яғни мерзімі көрсетілмейді. Бұйрықтың соңында жауапты
адамның аты - жөні ,фамилиясы жазылады. Бұйрықтың соңғы бөлімінде оны
орындауға міндетті және жауапты тұлғаның қызметі көрсетіледі.
4.Бақылау сұрақтары:
1. Мемлекеттік қызметшіні жұмысқа қабылдауда бұйрықтың қатысы
2. Қызметке қабылдау процедурасы
3. Бұйрық мәнін білдіретін сөздер
4. Бұйрықпен танысу туралы белгі
5. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары:
1. Тәртіптік жаза қолдану туралы бұйрық жазыңыз.
2. Жыл сайын берілетін еңбек демалысы туралы реферат дайындаңыздар.
3. Жұмыстан босату туралы бұйрықтың қатесін түзетіңіз.
№ 2 үлгі
БҰЙРЫҚ
Жыл,күн
Жұмыстан шығару туралы
Мемлекеттік қызмет туралы заңының 27- бабы 1- тармақшасына лайық өз
еркі бойынша жұмыстан шығарылсын
Жеке қолы Аты – жөні
4. Төмендегі сөздердің қажеттісін пайдаланып бұйрық жазыңыз.
Тағайындалсын,қабылдансын,басқа жұмысқа ауысуына
байланысты,жүктелсін,уақытша атқару.
5. Өкілеттілік бұйрықтық мағынадағы құрылымдарды пайдаланып сөйлем
құраңыз.
- іске қосылсын.
- жарамсыз деп табылсын.
- жауапты адам тағайындалсын.
- бұл мәселеге байланысты жауапкершілік аты –жөні - ға ге қа ке
жүктелсін.
- шара қолданылсын.
- жолға қойылсын.
6.Үй тапсырмасы:
Әлеуметтік демалыс түрлері тақырыбында баяндама жазыңыз.
7.Әдебиеттер тізімі:
1.Қазақстан Республикасында іс қағаздарын жүргізуҚұрастырғандар : Скала
В.И., Скала Б.В.-Алматы: Лем баспасы, 2003.-212 б.
1. Сабақ № 5. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлғаны бағалау мақсатында берілетін
ресми құжат
2. Жоспары :
1. Мінездеме
2. Ұсыныс
3. Мінездеме, ұсыныстардың практикалық
қажеттігі
4.Қамтылатын мәліметтер, жазылу мақсаты, өзара
айырмашылығы, қажетті лексикалық және грамматикалық минимумдар
3. Қысқаша теориялық мәліметтер: Мінездеме -
мекемеде,ұйымда,кәсіпорында жұмыс істейтін адам туралы әкімшілік немесе
қоғамдық ұйым тарапынан берілетін ,жеке адамның
іскерлігін,біліктілігін,кәсіби деңгейін,сипаттайтын ресми құжат. Мұнда ұжым
мүшесінің жұмысы мен қоғамдық іс -әрекеттері туралы пікір білдіріледі.
Мінездеме нақты,дәл және толық болуы керек.Мінездеме басқа мекеме сұраған
жағдайда,оқуға,аспирантураға түсу кезінде,сондай –ақ қызметкердің,маманның
кәсіби біліктілігін көтеру мақсатында беріледі.Мінездеме төмендегідей
мазмұнды қамтиды:
1. Мінездеме иесінің аты-жөні,ұлты,азаматтығы,туған жылы,туған
жері,әскери қызметке қатысы,отбасы жағдайы,білімі,лауазымы;
2. Қызмет істеген орны,қызмет атқарған жылдары.
3. Жеке басының қасиеттері.Өз міндетіне, қоғамдық тапсырмаларға қарым –
қатынасы.
4. Мінездеме не үшін берілді.
5. Мекеме басшысының қолы.
6. Мінездеме берілген мерзім қойылып,мекеме мөрі басылады.
Үлгі :
------------------ университеті ----------------
------------------ факультетінің --------- курс
студенті Садықов Жарас Оразұлына
Мінездеме
Садықов Жарас Оразұлы университеттің физика – математика
факультетіне
2008 ж. барлық емтихандарды жоғары бағаға тапсырып түсті.Садықов Жарас
Оразұлы
19 --- ж. ------------ облысының --------- ауданына қарасты --------
ауылында қарапайым отбасында дүниеге келген.Ұлты – қазақ.
Мектепте жүргенде қабырға газетінің редакторы болған,спортпен
шұғылданған.
Университеттегі оқу кезінде де ол өзін үздік студент ретінде
көрсете білді.Барлық емтихандарды табысты аяқтады.Факультеттегі негізгі
пәндерді сүйіп оқыды. Студенттердің ғылыми жұмыстарына белсене
қатысады.Студенттер ұжымының арасында сыйлы.
Мінездеме әскери комиссариатқа тапсыру үшін берілді.
Университет президенті қолы аты-жөні
Студенттер ұжымының төрағасы қолы аты- жөні
4. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырламары:
1-тапсырма. Мінездемеге тиісті мәліметтерді толтырыңыз.
1. ----------------------------------- -------------------------------
----------------------------------- ------------
( аты-жөні,туған жері,қай
жылы,қай ай)
1. ----------------------------------- -----------------------------------
----------------------------------- ------
(қандай оқу орнын бітірген,білім
дәрежесі )
2. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
(істеген қызметі,еңбек жолы )
3. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
( мінез және портрет беру )
4. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
(мінез – құлқы жөнінде
сипаттама беріңіз)
5. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
(қоғамдағы орны,кәсібі,біліктілігі,іскерлігі )
2- тапсырма. Жағдаяттық тапсырма .
1. Сіз бөлім бастығысыз. Сіздің бөлімде қызмет атқаратын бір
әріптесіңізге мінездеме жазыңыз. Ол туралы барлық мәліметтерді қамтуды
ұмытпаңыз.
Тірек сөздер:
Азаматтық хал –жағдайы,білімі,мамандығы,отбасы жағдайы,жеке басының
қасиеттері
3 -тапсырма . Төмендегі мінездемені толықтырыңыз.
Менің әріптесім Рыскүл Алпысқызы ----------- ------------
- маман.Ол өзіне тапсырылған істі үнемі мұқият орындайды. Рыскүлді
әріптестері ----------------------
үлгілі қызметкер деп --------------------------. Ол қызметтестері
арасында ----------------
маман болса, достары арасында ----------------.
1. Сабақ № 6. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым-қатынастарды реттейтін
құжаттар
2. Жоспары :
1. Қол хат
2. Кепіл хат
3. Сенім хат
4. Ресми хаттың мазмұнына енгізілетін міндетті мәліметтер
мен сөз орамдары (клишелер)
3.Қысқаша теориялық мәліметтер:
Қолхат, кепілхат, сенімхат - белгілі бір құндылықтардың
(құжат,мүлік,зат,ақша) алыс-берісін куәландыратын,азаматтық қарым-
қатынастарды реттейтін ресми құжат түрі. Құжаттың бұл түрлері міндетті
түрде мөрмен бекітіліп,құқықтық сипатқа ие болады.
Қолхат- белгілі бір құндылықтардың(құжат,мүлік,зат ,ақша) алынғанын
куәландыратын және оны белгілі бір мерзімде қайтарып берілуін
міндеттейтін,азаматтық қарым-қатынастарды реттейтін құжат түрі.Бұл бағасы
төмен құндылықтарды уақытша пайдалану жағдайында рәсімделеді.Сондықтан
қолхат негізінен мекемеішілік қатынастарда жиі қолданылады.
Қолхаттың мазмұндық- құрылымдық жүйесі:
- құжаттың аты;
- қолхат беруші туралы толық мәлімет ( аты-жөні,мекен-жайы,жеке куәлік
нөмірі)
- қолхат алушы туралы толық мәлімет (аты-жөні,мекен- жайы,жеке куәлік
нөмірі)
- алынған заттың атауы (егер ақша болса,көлемі санмен де,жазбаша да
көрсетіледі
- қайтарылатын нақты уақыты
- қайтара алмаған жағдайдағы шарты;
- қолхат жазылған күн;
- тараптардың қолы;
- мекеме мөрі .
Сенімхат берілетін жағдайлар :
Сенімхат кез - келген төлем түрлерін,атап айтқанда
жалақы,жәрдемақы,стипендия,зейнетақ ы алу үшін,мүлікті ортақ
пайдалану,транспорт құралдарын иемдену,мұрагерлік құқықтуралы куәлік алу
үшін т.б. жағдайларда беріледі.Сенімхат бір дана жасалады.Төлемақы алу үшін
сенімхаттардың жарамдылығы – 3 ай. Мүлікті пайдалану үшін берілетін
сенімхаттардың жарамдылығы – 3 жыл.Жарамдылық мерзімі жазбаша жазылады.
Сенімхат- сенім білдірілген тұлғаға сенім білдіруші тұлға
атынан(әсіпорын,азамат) қандай да бір іс-әрекетті жүзеге асыруға құқық
беретін,олардың өзара келісімін куәландыратын құжат.Сенімхат мекеме атынан
да,жеке адам атынан да беріледі.Ресми сенімхаттар мекеме бланкісінде
рәсімделеді,мекеме басшысының қолы мен мөрі басылады.
Егер сенімхат жеке адам тарапынан берілсе,сенімхат иесінің аты-
жөні,құжаттың аты көрсетіліп, қолы қойылады.Төменгі жағына мекеме басшысы
не нотариус сенімхат иесінің қолын растап ,мөр басады.
Ерікті өкілдік атқару үшін кейбір қатынастарда сенімхат қажет.Оның
Азаматтық кодекстің
167- бабындағы анықтамасы мынадай: Бір адамның (сенім білдірушінің) өз
атынан өкілдік ету екінші адамға (сенім білдірген ) берген жазбаша
уәкілдігі сенімхат деп танылады. Сонымен,сенімхат – нақты құжат. Оны сенім
білдіруші өзі қол қойып,сенім білдірген орындаушыға береді. Заңды тұлға
атынан берілген сенімхатқа оның басшысы қол қояды және сол ұйымның мөрімен
бекітеді.
Сенімхатты коммерция саласында қолданған кезде екі мәселеге баса көңіл
бөлген жөн. Біріншіден,сенімхат жарамды болуы үшін онда сенім білдіруші мен
сенім білдірген жақтардың толық атаулары,жазылған уақыты және сенім
білдіруші заңды тұлғаның басшысының қолы әрі сол ұйымның басылған мөрі
болуы керек. Екіншіден,сенім білдірген жаққа берілген өкілеттік айқын
көрсетілуі қажет. Тәжірибиеде осы талаптарға сай келмейтін сенімхаттар
істің дұрыс орындалуына көп кедергі келтіреді. Жалпы,сенімхатқа арналған
ережелерге Азаматтық кодекстің 167-174- баптары түпкілікті жауап береді.
Азаматтық құқықпен реттелетін қатынастарда олардың қатысушылары
тиісті құқықтарын жүзеге асыру,міндеттерін орындау және келісім-шартқа
отыру үшін өздері тікелей әрекеттенбей-ақ өкілдеріне жүктеуіне мүмкіндік
беріледі. Мысалы,бір адам басқа елді мекенге көшіуіне байланысты өзінің үй
жиһаздарын сатып,ақшасын алуды біреуге міндеттейді.
Немесе несие беруші шетелде іссапарда жүргендіктен,өзіне қайтарылатын
қарызды борышқордан қабылдап алуды басқа біреуге тапсырады.
Осындай жағдайларда өкілдік атқаратын адамның жасаған әрекеттері
жазбаша түрде хатталса да ,оның аты аталмайды. Жоғарыда келтірілген
жағдайларда,үй жиһаздарын сатушы болып танылатын кісі сол мүліктің иесі
(егер шарт жазбаша түрде жасалатын болса,сол кісінің аты жазылады),
қайтарылған қарызды қабылдаған несие берушінің өзі деп көрсетіледі. Өкілдің
іс-қимылдары басқаның атынан жасалады да,оның өз есімі қолданылмайды.
Мүліктік қатынастарда атқарылатын өкілдік туралы Қазақстан
Республикасының Азаматтық кодексінде мынадай ереже бар: Басқа адамның
(өкілдік берушінің) атынан бір адамның (өкілдің) сенімхатқа,заңдарға,сот
шешіміне не әкімшілік құжатқа негізделген өкілеттігі күшімен жасаған
мәмілесі өкілдік берушінің азаматтық құқықтары міндеттерін тікелей
туғызады,өзгертеді және тоқтатады (163-бап, 1-тармақ).
Қазақстандағы нотариустардың құқықтық ережелері
Еліміздегі құқық қорғау жүйесіндегі маңызды сананың бірі – нотариат
болып табылады.Нотариат құқықтар мен фактілерді куәландыру, нотариаттық іс-
әрекеттер арқылы жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін
қорғаудың заң жүзінде бекітілген жүйесі.
Нотариаттық іс- әрекетті Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 4
шілдедегі нотариат туралы заңында қарастырылғандай, мемлекеттік және жеке
нотриустар , жергілікті атқарушы органдар,консулдық қызмет атқаратын
адамдар жүзеге асыра алады.
Нотариустар іс- әрекеттер жасағанда тәуелсіз болады және еліміздің
заңдарын нормативтік құқықтық актілерді, халықаралық шарттарды басшылыққа
алып,бағынады,жасаған іс-әрекеттерінің құпиясын сақтауға мүмкіндік береді.
Нотариустардың өз қызметінде оларға төмендегідей құқықтар мен
міндеттер жүктеледі:
- жеке және заңды тұлғалардың мүдделеріне сәйкес іс -әрекеттер жасауға,
мәмілелердің, өтініштер мен басқа да құжаттардың жобаларын
жасауға,құжаттың көшірмелерін жасап,үзінділерін әзірлеуге,
- нотариаттық іс - әрекетер жасау мәселелері бойынша кеңестер
беруге,заң актілерін белгіледе коммерциялық,банктік және заңмен
қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етуге
қойылатын талаптарды ескере отырып,жеке және заңды тұлғалардың
нотариаттық қызмет жасауға қажетті құжаттар мен мәліметтерді талап
етуге;
- заңға және нормативтік құқықтық актілер талаптарына сәйкес
нотариаттық іс- әрекеттер жасауға ;
- азаматтарға және заңды тұлғаларға құқықтар мен міндеттерді,олардың
заңды білмегендігін өздеріне зиян келтіруге пайдалануына жол бермеу
үшін,жасалған нотариаттық іс- әрекеттерінің салдарлары жөнінде
ескертуге,кәсіптік қызметін жүзеге асыруға байланысты өзіне белгілі
болған мәліметтерді құпия ұстауға,заңға сәйкес келмейтін жағдайда
нотариаттық іс-әрекеттер жасаудан бас тартуға,кәсіптік әдепті
сақтауға,нотариаттық палатаға қатысты шағымдар бойынша
мәліметтер,құжаттар,ал қажет болған жағдайда жеке
түсініктемелер,оның ішінде кәсіптік әдеп талаптарын сақтамау
мәселелері жөнінде түсініктемелер беру.
Әділет министрлігі және оның аумақтық органдары,нотариаттық палата
нотариустың жасаған нотариаттық іс- әрекеттерінің заңдылығын және іс
жүргізу ережелерін сақтауын бақылайды.
Беттің әзілі
Жасы келген қарт нотариусқа барып мұрагерлік хат жазып отыр : -
Үлкен ұлыма үйімді,ортаншы ұлыма саяжайды,қызыма көлігімді,ал кіші
ұлыма таудағы жерімді қалдырамын.Екпіндеп тұрған шал артынан ойланып:
Жазарын жаздым-ау,ал мына балалар айтқаныңды тауып бер десе қайтемін,-
дейтін көрінеді.
Нотариус атқаратын негізгі қызмет түрлері :
- мәмілелерді куаландырады;
- шаруашылық серіктемтерінің құрылтай құжаттарын куаландырады;
- мұраға сенімгерлік басқарушыны тағайындайды;
- құжаттардың көшірмелері мен олардан алынған үзінділердің дұрыстығын
куаландырады;
- мұраға құқық туралы куәліктер береді;
- құжаттарға қойылатын қолдың түпнұсқасын куаландырады;
- құжаттардың бір тілден екінші тілге дұрыс аударылғанын куаландырады;
- мүлікті иеліктен алуға тыйым салады.
Нотариаттық іс- әрекеттердің тізімі:
- өсиетті куаландырады;
- сенімхатты куаландырады;
- құжаттардың көшірмелері мен олардан алынған үзінділердің
дұрыстығын куаландырады;
- өтінішке қойылған қолдың дұрыстығын тексереді;
- мұраға құқық туралы куәліктер береді.
Нотариус нотариаттық іс-әрекеттер жасағаны үшін Қазақстан Республикасы
Салық кодексінде белгіленген ставкалар бойынша мемлекеттік баж алады.
Мәтінмен жұмыс. Жеке нотариатқа сақтықпен қарайық
Қазір қаламызда кез-келген бұрышта нотариалдық кеңселер тұрғындарға
қызмет көрсетуде. Әрине халыққа керекті мекемелердің көп болғаны жақсы –
ақ. Алайда нотариалдық кеңселер өз қызметінде қандай заңды басшылыққа алып
отырғанын екінің бірі біле бермейді.
Нотариалдық қызмет көрсететін адамдар нотариалдық іс- әрекеттерінің
құпиясын сақтауға кепілдік беріп тек заңға сәйкес қызмет атқарады. Егер
бұл құпияны жария етсе ол қызметтер заңға сәйкес жауапқа тартылады.
Егер нотариат бірнеше рет тәртіптік жауапкершілікке тартылса
нотариаттық іс-әрекеттер жасаған кезде заңды өрескел бұзса әділет
біліктілік алқасының не прокуратура органдарының, болмаса республика Әділет
министрлігінің, республикалық нотариаттық палатаның талап қоюлары бойынша
сот шешімімен нотариус лицензиясы қайтарылып алынады.
(Дидар,№73, 19 қыркүйек,2000 жыл)
4. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары :
Жағдаяттық тапсырма.
1 –тапсырма. Жекешелендіру жөнінде сенімхат жазу керек болды. Осы жөнінде
жазылған сенімхат мәтінін құрастырыңыз.
1. Дәулет сауда фирмасының директоры З.Ахметбекова ханымға.
Келешек бірлестігі Сіз басқарып отырған Дәулет сауда фирмасымен ұзақ
мерзімді және өзара тиімді келісімшартқа тұруға дайын екендігін дәлелдейді.
Тиісті құжаттарға қол қоюға бірлестіктің президенті мен заңгері осы жылғы
желтоқсанның үшінші жұлдызы күні Сізбен кездеседі.
2- тапсырма . Қосымша оқулықтардан үлгіні басшылыққа ала отырып ,
досыңыздың автокөлігін 2 ай мерзімге жалға пайдалануға алғаныңыз жөнінде
қолхат жазыңыз.
1. Сабақ №7.
2. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым – қатынастарды реттейтін құжаттар.
Келісім түрлері
1. Жеке еңбек келісімі
2. Келісім
3. Келісім-шарт
4. Құжат мазмұнында қамтылатын мәліметтер.
5.Тараптардың міндеттері, міндетті мерзімдік көрсеткіш
6.Құжаттарды жазуға қажетті лексикалық және грамматикалық
минимумдар
Сабақ № 8 .
1. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым – қатынастарды реттейтін құжаттар
2. Жоспары :
1. Талап арыз
2. Кеден декларациясы
3.Тапсырыс
4. Құжаттарды жазуға қажетті лексикалық және грамматикалық
минимумдар
5. Құжаттардың практикалық қажеттілігі, қолданылу аясы
3. Қысқаша теориялық мәліметтер:
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан
Республикасының азаматтары мемлекеттік ұйымдар мен лауазымды адамдардың
аттарына хабарламалар жібереді. Хабарламада аты - жөні көрсетілген
лауазымды адам немесе мемлекеттік өкімет пен басқару органының басшысы
хабарламаны дер кезінде қарауға,ол жөнінде тиісті шешім қабылдауға және
белгіленген мерзімде нақты жауап беруге міндетті.
Хабарламаның бір түрі – арыз. Арызда азаматтардың заң арқылы
қорғалатын жеке құқықтары мен мүдделерінің бұзылу фактісі туралы хабарлама
жасалып, оны қалпына келтіру туралы талап-тілек айтылады.
Арыз – ұйым басшысының ,лауазымы жағынан жоғары тұрған адамның
атына белгілі бір ақпаратты,өтінішті ,мәліметті жеткізу мақсатында
жазылатын іс қағазының бір түрі.Арыз көбінесе жеке адамның атынан
жазылады.Арыз көлемі жағынан шағын болады.1-3 бет аралығында. Арыз белгілі
бір себеппен жазылады.Арыздың бірнеше түрі бар. Олар өтініш түрінде
жазылған арыз,шағым түрінде жазылған арыз,түсініктеме түрінде жазылған
арыз.Арыздың алты реквизиті бар: кімге жолданғаны,кім жазғаны,құжат
аты,мазмұны,қолы,датасы.Арыз сиялы я шарикті қаламмен,таза түзетулерсіз
жазылуы керек. Жазу машинкасын немесе оргтехниканы қолдануға болады.А
4 форматты кейде А 5 форматты қағазға жазылады.
Арыз құрылымы:
1) құжат адресациясы ( кімнің атына жазылғаны);
2) құжат аты;
3) негізгі мәтін;
4) қосымша болса оған сілтеме;
5) ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ресми іс қағаздарының тілі –ресми іскерлік тіл
2. Жоспары:
1. Стиль туралы
2. Функциональдық стиль,оның түрлері,олардың өзара айырмашылығы мен ортақ
белгілері
3. Ресми іс қағаздарына қойылатын ортақ талаптар, олардың ортақ стильдік
ерекшеліктері
3. Қысқаша теориялық мәлімет.
Стиль- латын сөзі. Қазақ тіліне аударғанда жазу құралы деген мағына
береді. Латын тілінде кейіннен стиль сөзі жазу мәнері деген мағынада
қолданылатын болған. Лингвистикада стиль жазу мәнері, сөзге сендіру
тәсілі, мәнерлі сөйлеу деген мағынада қолданылып келді.
Стиль деп белгілі бір тілдегі лексикалық, грамматикалық және фонетикалық
тәсілдерінің қолданылу принциптерін айтамыз.
Ресми, іс-қағаздар стилі кейде кеңсе стилі, ресми стиль, іс-қағаздар
стилі деп те аталады. Ресми, іс қағаздар тілінің ерекшелігі, факті дәл
көрсетіліп, айрықша мән беріледі. Өйткені ресми құжаттар ерекше қарым-
қатынас құралы болып табылады. Бұл стиль ел билеу, мемлекет жұмыстарын
жүргізумен байланысты. Қазақ елін Алтын Орда хандығы, бертінде қазақ
хандары билеген кездерде әр түрлі жарлық, шарт, қатынас қағаздар болды.
Бірақ олардың тілі, құрылысы қазақ тілінің ерекшеліктеріне негізделмей,
Орта азия халықтарына ортақ әдеби тілге негізделген болатын. Ресми, іс
қағаздарының түрлері қазір көбінесе орыс тілдеріне жазылады. Олардың
ішінде жарлық, заң,жарғы т.б. мемлекеттік құжаттар орыс тілінен қазақшаға
аударылып, басылым беттеріне жарық көріп келеді. Сондықтан қазақ тілінде
қолданылып жүрген тұрмыстық қызмет көрсету, қамтамасыз ету, өз күшінде
қалдару, қол жеткен табыс, алғыс жариялау, сөгіс жариялау т.б. сөз орамдары
іс қағаздар мен ресми құжаттарда дайын тілдік бірлік ретінде жұмсалып қағаз
үлгілеріне кеңселік сипат береді.
Көптеген сөздер белгілі бір стильге телулі болып қолданылу жағынан
шектеліп отырады. Мысалы, тағайындалсын, міндеттелсін, осы анықтама
берілді, қаулы етеді сияқты сөздер мен сөз тіркестері ресми, іс қағаздар
стиліне тән. Ресми, іс қағаздарында заттың я ұғымның атауы қолданылу орнына
қарай әр түрлі аталады. Мысалы, адам деген сөз ресми құжаттарда – азамат
жолдас деп айтылады.
Іс қағаздар стиліне әр түрлі мекемеде жүргізілетін жазу үлгілері
жатады. Іс қағаздары белгілі бір форма бойынша жазылады. Бұл форманың түрлі
үлгілері болады. Іс қағаздары көбінесе сол үлгі бойынша жазылады.
Ресми стильге жататын мемлекеттік құжаттар мазмұны жағынан әр түрлі
болып келгенімен, олардың барлығына жалпы сипаты болады:
1.Белгілі бір қалыптасқан үлгіде, баяндау тәсілімен жазылады.
2.Лексика-фразеологиялық құрамы (саяси-публицистикалық
сипатта,әкімшілік терминдермен қысқарған сөздер) өзгеше болып келеді.
3.Ойдың логикалық жүйелілігін сақтау мақсатымен сөйлем күрделі
құрылады.
4. Бақылау сұрақтары:
1. Стиль сөзінің мағынасы.
2. Ресми іс қағаздар тіліндегі фактілердің көрсетілуі.
3. Ресми стильге жататын мемлекеттік құжаттың ортақ сипаты.
5. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары:
1. Адам деген сөз әр сала бойынша әр түрлі жазылады.
Сіз қанша түрін білесіз. Толықтырыңыз.
Ресми құжаттарда - азамат,жолдас;
Телефон станциясында - абонент;
Ательеде - ... ... ..;
Шаштаразда - ... ... .;
Ауруханада - ... ... ..;
Санаторияда - ... ... .;
Транспортта - ... ... ...;
Сот орындарында - ... ... ..
1. Сабақ № 2. Сабақ тақырыбы : Ресми іс қағаздарының күнделікті еңбек
қатынасында жиі кездесетін түрі. Күнделікті еңбек қатынасында жиі
кездесетін құжаттар
2. Сабақ жоспары :
1.Басқару органдарындағы кеңселік құжаттар
2.Арыз
3.Өтініш
4.Ұсыныс
5. Басқару органдарындағы кеңселік құжаттардың
практикалық қажеттілігі
3.Қысқаша теориялық мәлімет:
Қазақстан Республикасының Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін
қарау тәртібі туралы Заңы жеке және заңды тұлғалардың құқықтарын,
бостандықтары мен заңды мүдделерін іске асыру және қорғау құқықтарын және
қорғау мақсатында олардың өтініштерін беру мен қарауға байланысты қоғамдық
қатынастарды реттейтін заң болып табылады. Азаматтардың заңды тұлғалардың
арыз - шағымдары міндетті түрде қабылданып, тіркелуге есепке алынуға және
аталған заң шеңберіндегі бекітілген мерзімде қаралып, шешілуге тиіс.
Субьектінің тікелей жазбаша өтініш жасаған арыз берушіге тіркелген
күні мен уақыты,өтінішті қабылдаған адамның аты-жөні көрсетілген талон
беріледі. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі
агенттігінің Тәртіптік кеңесіне азаматтардан әртүрлі арыз - шағымдар келіп
түседі. Мысалы : зейнеткерлерге зейнетақы төлеудегі,баларға жәрдемақы
бөлудегі, мемлекеттік қызметшілердің мемлекеттік қызмет өтілін есептеудегі
және тұрғын – үй ,жер телімін бөлудегі олқылықтар туралы т.б. көптеген
жағдайларға байланысты өтініштер түсіп жатады. Сонымен қатар келіп түсетін
өтініштердің бір бөлігі мекеме қызметкерлерінің лауазымды тұлғалардың
(басшылардың) немесе әріптестерінің заңға қайшы іс-әрекеттері туралы
жазылатын арызы болып табылады. Аталған Заңда кездестірілетін
арыз,өтініш,сауал,ұсыныс үн қосу және шағым сияқты ұғымдар жеке-жеке
мағынаны білдіреді.
Өтініш - өтінішті қарайтын субьектіге немесе лауазымды тұлғаға
жіберілген жеке немесе ұжымдық жазбаша,ауызша не электрондық цифрлық
қолтаңбамен расталған электронды құжат нысанындағы ұсыныс,арыз,шағым ,
сауал немесе үн қосуды айтады.
Жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін қорғау өтініш
арқылы жүзеге асырылады. Заң талаптарына сәйкес ,өтінішті қабылдаудан бас
тартуға тыйым салынған. Өтініште қойылған мәселерді шешу құзіретіне
кірмейтін субьектіге немесе лауазымды тұлғаға келіп түскен өтініш үш жұмыс
күнінен кешіктірілмейтін мерзімде бұл туралы арыз берушіге хабарлана
отырып,тиісті субьектілерге жіберіледі.Қарау үшін өзге субьектілерден,
лауазымды тұлғалардан ақпарат алу не жергілікті жерге барып тексеру талап
етілмейтін өтініштер он бес күн ішінде қаралады. Қарау үшін өзге
субьектілерден , лауазымды тұлғалардан ақпарат алу не жергілікті жерге
барып тексеруді талап тететін өтініштер лауазымды тұлғаға келіп түскен
күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қаралады. Бұл туралы күнтізбелік
үш күн ішінде арыз иесіне хабарланады.
Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерімен жұмысты ұйымдастырудың,
қабылдаудың тіркеудің және есепке алудың жай күйі үшін субьектілердің
басшылары мен лауазымды тұлғалар жауапты болады. Осындай жауапкершілік
жүктелген мемлекеттік қызметкерлер тарапынан азаматтардың өтініштерін
қарау тәртібі бұзылмауы тиіс.
Арыз адамның немесе басқа адамдардың өз құқықтары мен
бостандықтарын іске асыруда жәрдем көрсету туралы өтінішхаты не заңдардың
және өзге де нормативтік құқықтық актілердің
бұзылуы, өтініштерді қарайтын субьектілердің лауазымды тұлғалардың
жұмысындағы кемшіліктер туралы хабарлама не олардың қызметін сынау.
Сауал – адамның жеке немесе қоғамдық сипаттағы қызығушылығын
туғызатын мәселелер бойынша ақпарат беру.
Шағым - адамның өзінің бұзылған құқықтарын,бостандықтарын немесе
заңды мүдделерін қалпына келтіру, лауазымды тұлғалардың заңсыз іс-
әрекеттерін немесе әрекетсіздігін жою,сондай-ақ субьектілерді заңсыз
шешімдерінің күшін жою туралы талабы.
Сұрау салу дегеніміз - өздерін толғантатын жеке немесе қоғамдық
сипаттағы мәселелер жөнінде ақпарат алуға деген азаматтардың мұқтажын
білдіретін өтініш.
Ұсыныс дегеніміз – қандай да мемлекеттік органдардың,сондай –ақ
ұйымдардың жұмысын жетілдірудің қажеттігіне назар аударуды,олардың
алдына қойылған міндеттерді шешудің нақтылы жолдары мен тәсілдерін ұсынуды
мақсат етіп қоятын өтініш түрі.
Үн қосу дегеніміз – азаматтар сол арқылы мемлекеттің жүргізіп отырған ішкі
және сыртқы саясатына,сондай – ақ қоғамдық мәні бар өзге де құбылыстар мен
уақиғаларға өз көзқарасын білдіретін өтініштің түрі.
Үлгі :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
(өтініш кімнің атына жазылғаны)
Ө Т І Н І Ш
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
(жылы, күні, айы және қай минстрлікке жұмысқа
орналасатынын жазу)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
қолы күні, айы, жылы
4. Бақылау сұрақтары :
1.Азаматтардың шағымдарын қанша мерзімде қарап , шешу керек?
2.Азаматтардың шағымын қарау мерзімін қанша уақытқа ұзартуға болады?
3.Өзінің құзыретіне жатпайтын органдарға түскен азаматтардың шағымын
тиесілі орынға қанша мерзімде жіберу керек?
4.Егер азаматтардың шағымын қарау ,шешімін шығару мерзімі созылып кеткен
жағдайда не істеуге болады?
5. Жаңа дәлелдер мен жаңадан анықталған жағдайлар келтірілмесе,егер олар
бойынша сарқылған тексеріс материалдары болса және авторларына жауап
берілсе,қайталай шағымданған жағдайда не істеу керек?
6. Азаматтардың шағымын қабылдауды ұйымдастыруға және іс қағаздарын
жүргізуге кім жауап береді ?
5. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары :
1. Жағдаятық тапсырма .
Сіздің жұмысқа орналасу үшін өтініш жазғыңыз келді. Толтырыңыз. 2минут
уақытыңыз бар.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
(өтініш кімнің атына жазылғаны)
Ө Т І Н І Ш
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
(жылы, күні, айы және қай минстрлікке жұмысқа
орналасатынын жазу)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
күні, айы, жылы
2 . Төмендегі берілген сөздерден сөйлемді қалпына келтіріңіз.
Сізден,өтілімім,қабылдауыңызды өтінемін,жоғары заңгер
лауазымына,білімім, 3 жыл,еңбек.
3.Төмендегі сөздер қай құжат тіліне тән, дұрыс тапсаңыз байланыстырып
аталған құжатты толтырыңыз.
Маман,мырза,қабылдауыңызды сұраймын,отбасы жағдайыма байланысты,еңбек
өтілімім,білімім,қызметке,кезекті демалыс,кезектен тыс
демалыс,жоғары,беруіңізді өтінемін.
4.Өз бетінше ізденуге арналған сұрақтар
1.Азаматтардың шағымдарын қанша мерзімде қарап,шешу керек?
2.Азаматтардың шағымын қарау мерзімін қанша уақытқа ұзартуға болады?
3.Өзінің құзыретіне жатпайтын органдарға түскен азаматтардың шағымын
тиесілі орынға қанша мерзімде жіберу керек?
4.Егер азаматтардың шағымын қарау , шешімін шығару мерзімі созылып кеткен
жағдайда не істеуге болады?
5. Жаңа дәлелдер мен жаңадан анықталған жағдайлар келтірілмесе,егер олар
бойынша сарқылған тексеріс материалдары болса және авторларына жауап
берілсе,қайталай шағымданған жағдайда не істеу керек?
6.Мемлекеттік органдардың,мекемелердің лауазым иелері азаматтарды жеке
қабылдауы
7.Азаматтардың шағымын қабылдауды ұйымдастыруға және іс қағаздарын
жүргізуге кім жауап береді ?
8.Азаматтардың арызы бойынша өндірістік қызметін тоқтату жөнінде
органдарға шешімді кім қабылдауға тиіс?
1. Сабақ №3. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлға туралы ақпарат беретін ресми
кеңселік құжаттар.
2. Сабақ жоспары :
1.Өмірбаян
2.Өмірбаян – резюме
3. Жеке іс парағы
3. Қысқаша теориялық мәліметтер :
Өмірбаян жеке адамның өмір жолы хронологиялық тәртіпте қысқаша
жазылатын ресми құжат . онда азаматтың аты-жөні,туған жылы,күні,айы және
туған жері,ұлты,білімі,бітірген оқу орындары,қызметі мен жұмыс тәжірибесі
туралы және т.б. қосымша мәліметтер көрсетіледі. Тәжірибеде өмірбаян үш
түрлі болып жазылады.
1.Адамның өз өмірі мен қызметі туралы баяндауы. Бұл көбінесе қызметке
орналасу кезіндегі жеке іс қағазына қоса тігілу үшін жазылады.Онда адам
өзінің аты – жөнін,туған күнін толық көрсетеді.Өмірбаянның бұл түрі
көбінесе ресми түрде жазылады , көлемі жағынан шағын болады.
2. Өмірбаянның екінші түрі - мемуарлар,яғни жазушылардың,өнер,қоғам
қайраткерлерінің өз өмірін қоғам өмірімен байланыстыра баяндауы.Мұндай
өмібаяндар көркем шығармаға жақын,әдеби тілмен,шебер жазылғандығымен
оқырманды тартады және ол оқырманды жеке адам өмірімен ғана емес,қоғам
дамуымен таныстырады.Мұндай шығармалар қай тілде болмасын өте көп,қара
сөзбен де,өлең сөзбен де жазылған түрі кездеседі.Мысалы,Қ.Байсейітовтың
Құштар көңіл (1977), Ш.Жиенқұлованың Өмірім менің - өнерім (1983)
кітаптары өмірбаянның осы түріне жатады.
Өмірбаянның үшінші түрінде қоғамға белгілі қайраткерлердің өмірі мен
шығармашылық,саяси қызметтері өз тарапынан емес,басқа біреулер тарапынан
баяндалады.
Мәселен, ұлы жазушылар мен ақындар – А.Құнанбаев, Ш.Уалиханов,
А.С.Пушкин өмірлері туралы шығармалар осындай өмірбаян түріне
жатады.Өмірбаянның мұндай түрі көркем шығарманың әр түрлі жанрлары
ыңғайыеда очерктен бастап роман-эпопеяға дейін жазыла береді.
Күнделікті өмірде ең жиі қолданылатын құжаттың бірі - өмірбаян.Өмірбаян
әркімнің өз қолымен,таза ,жүйелі түрде, сиямен жазылады. Арнайы қағазға да
жазылуы мүмкін.
Өмірбаянның мазмұндық- құрылымдық жүйесі:
1.Құжаттың аты
2.Аты-жөні(толық жазылады) туған жылы,айы,күні,туған жері
3.Ұлты
4. Білімі, оқыған оқу орындары
5.Қоғамдық- саяси қызметі
6.Ата-анасы,жұбайы,балалары туралы мәлімет
7.Қазіргі жұмысы,мекен жайы
2. Түйіндеме (Резюме)
Резюме француз тілінен алынған термин. Айтылған,я жазылған
мәселенің қысқаша түйіні деген мағынаны білдіреді.
Түйіндеме - белгілі бір тұлғаның
өмірбаяны,білімі,мамандығы,кәсіптік шеберлігі,біліктілігі туралы
нақты,қысқаша мәлімет беретін іс қағазының бір түрі.
Түйіндеме жазудағы сіздің мақсатыңыз - өз өмірбаяныңызды бен жұмыс
тәжірибеңізді,мамандығыңызды ұтымды көрсете білу.Осы арқылы таңдаған
жұмыс орнына қол жеткізу. Мекеме басшысы сіздің кім болып істегіңіз
келетінін түйіндемені оқу барысында бірден ұғатындай болу
керек.Мәселен,сіз жарнама агенті болып орналасқалы келсеңіз түйіндемеге
адамдармен жақсы қарым-қатынасыңыз,интуицияңыз сияқты қасиеттер жазылуы
керек Түйіндемеде белгілі бір адам туралы мәліметтер ықшам әрі нақты түрде
беріледі..
Түйіндеменің ерекшелігі – үміткердің білімі мен кәсіби шеберлігі
туралы мәліметтердің кері хронологиялық тәртіпте берілуі.
Түйіндеменің мазмұндық - құрылымдық жүйесі :
- аты жөні
- туған жылы,күні,айы,туған жері
- ұлты,
- жынысы
- мекен-жайы,телефоны
- отбасы жағдайы
- азаматтығы
- білімі
- бітірген оқу орындары
- кәсіби біліктілігі мен кәсіби тәжірибесі
- тілдік дағдылары
- компьютерлік сауаттылығы
-жеке қасиеттері (жауапкершілігі,адамдармен қарым-қатынас орнатуға
бейімділік, ұстамдылық, мақсаттылық,ұжыммен жұмыс істей білу,
ұқыптылық,алға қойған міндеттерге шығармашылық көзқарас т.б)
- қызығушылығы (саяхатқа шығу,би, домбырада ойнау, кітап оқу т.б.) туралы
мәлімет,қосымша ақпараттар (мақтау қағаздары, сертификаттар, патенттер,
наградалар т.б).
Жиналған мәліметтерді резюмеде берудің екі жолы бар : хронологиялық және
функционалдық.
Хронологиялық тәсіл.Алдымен қазір істеп жүрге н жұмысыңыз көрсетіледі
де,ары қарай хронологиялық ретпен жазылады. Яғни,соңғы орында сіздің
бірінші жұмыс орныңыз,я болмаса, бірінші аяқталған оқу орны жазылады.Егер
жұмыс өтіліңіз көп болса,алдымен кәсіптік жолыңызды көрсеткен дұрыс.Ал оқу
орнын жаңа аяқтаған,қызметті жаңа бастағалы тұрған адам оқыған оқу
орны,алған мамандығы жайлы мәселені негізгі назарда ұстайды.
Функционалдық тәсіл. Бұл тәсіл білімі мен біліктілігі ,жұмыс тәжірибесі мол
адамға лайықты.Мұнда жұмыс өтілі кері хронологиялық ретпен беріледі,одан
кейін білімі
жайлы мәліметтер көрсетіледі.Соңғы жұмыс орнынан немесе жеке адамның атынан
алынған кепілдеме болса,оның бар екендігі резюмеде бір сөзбен жазылуы
керек.Қажет деп тапқан жағдайда ол резюмемен бірге тапсырылады.
Түйіндеме үлгісі
Аты –жөні Садықова Асыл
Мекен – жайы : 480090,Қазақстан Республикасы,Алматы,Көктем
– 1-үй,72-п.
Телефон : 4-70- 88
* Жалпы ақпарат * Туған жылы 31
мамыр 1978
* Ұлты
қазақ
* Жынысы
әйел
* Отбасы жағдайы
тұрмысқа шықпаған
* Азаматтығы
Қазақстан Республикасы
* Жұмыс тәжірибесі : 1998 -
2008 менеджердің көмекшісі
* Фирманың атауы,жылы ,қаласы :
Базальт,Алматы
* Білімі :
- орта
1993 – 1995 Жоғары кластарға арналған Республикалық Экспериментальдық
Мектеп
( Архимедтің мектебі)
- жоғары : 1999-2001 жж. КИМЭП,Экономика Магистрі
бөлімі Алматы
1995-1999 жж. Қазақтың
Мемлкеттік Басқару Академиясы, Халықаралық экономикалық қатынастар
факультеті , Алматы
* Тілді білуі : қазаша-ана тілім,орысша –
еркін,ағылшынша- өте жақсы
* Компьютерді игеруі : ЭЕМ бағдарламаларында жұмыс істей аламын
* Жеке қасиеттері : ұйымдастырушылықжәне басқарушылық қабілеттері
* Қосымша ақпараттар : * Ашық Қоғам институтының сертификаты,
*Адамзатттың глобальды
мәселелері атты студенттер конференциясының мақтау қағазы
*Құштарлығы : кітап оқу,саяхатқа шығу
4. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары :
1- тапсырма. Жағдаяттық тапсырма. Жұмысқа орналасқыңыз келді. Толтыруға 2
минут уақыт беріледі.
Ө М І Р Б А Я
Н
Аты-жөні,
тегі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ұлты ... ... ... ... ... ... ... .
Туған күн, жылы ... ... ... ... ... ... ... ... ... жынысы (әйел, еркек)
Мамандығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қызмет істеген жері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
Елі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Ата-
анасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Мекен-
жайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Телефон ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... факс
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2- тапсырма .Сыңарын табыңыз.
жұмыстан қабылдау
жұмысқа босату
ауыстыру кезекті
демалыс сұрау басқа жұмысқа
материалдық көмек өтініш айту
жалақыны көтеру бөлу.
3- тапсырма. Төменде өтініш білдіру үшін қолданылатын сөз тіркестерімен
жұмыс жасаңыз.
- Менің мекен-жайыма жолдауыңызды сұраймын.
- Аса қажет болғандықтан өтініп сұраймын.
- Осы мәселенің дұрыс шешілуіне мұрындық болсаңыз.
- Сіздің мекеме өкілімен жасалған келісімді ескере отырып,бар мүмкіндікті
қарастыруыңызды сұраймыз.
- ... көлемінде қаржылай көмек беруіңізді сұраймыз.
4- тапсырма. Өзіңіз туралы мәлімет беру:
1.Өмірбаян.
2.Түйіндеме
3. Ортақ ұғымдар (ұқсастығы)
5- тапсырма . Сөздікті пайдалана отырып өмірбаян жазуға дағдыланыңыз.
Ө М І Р Б
А Я Н
1. Мен,
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...
(аты-жөні, тегі, ұлты, қай жылы қашан, қайда туды)
2.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...
(әке-шешесінің аты-жөні, туған жылы немесе қайтыс болған жылы туралы)
3.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
(оқыған)
.4.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
(жұмыс істеген жері немесе түскен оқу орны, қай жылы)
5 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ..
(еңбек жолы, мамандығы қай жерде, қай жылы, қай мекемеде)
6 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .
(шетелде, ТМД елдеріндегі іссапарда, жұмыс бабымен болды ма, қай жылы,
қашан)
6.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .(отбасы туралы, әйелі (күйеуі) баласы олар не істейді,
қай жылы туған)
7.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .
(қолы, жылы, айы, күні)
№ 3 үлгіні толтырыңыз . Жазуға машықтаныңыз.
Резюме- түйіндеме
Аты-жөні:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Мақсаты:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Туған жылы ,айы,күні
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ұлты
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
Мекен – жайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Білімі :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қызмет жолдары және біліктілігі :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Қосымша мәліметтер :
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Отбасы жағдайы:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
Әскери міндеті
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
№ 4 сабақ тақырыбы: Басқару органдарындағы ресми – кеңселік құжаттар
2. Жоспары:
1. Мәлімдеме
2.Бұйрық
3. Өкім
4. Хаттама
5. Оларды жазудың бірегей үлгісі мен оған қойылатын
талаптар
6.Құжаттарды жазуға қажетті грамматикалық мен лексикалық
минимумдар
3. Қысқаша теориялық мәлімет: Мемлекеттік қызметшіні жұмысқа қабылдау
жөніндегі құжаттарды рәсімдеу процедурасы өзгешелеу. Заңнамада
белгіленгендей ,бұл орайда жұмысқа қабылдау конкурстық негізде
жүргізіледі.Бұқаралық ақпарат құралдарында конкурс мәліметтері
жарияланғаннан кейін қызметке кандидат қажетті құжаттарын
дайындап,конкурсқа қатысу жөніндегі өтінішімен қоса мекемеге
жолдайды.Конкурстық комиссия құжаттарды қарап,олар біліктілік талаптарына
толық сәйкес келетін болса,кандидатқа ҚР Мемлекеттік қызмет істері
жөніндегі агенттікке қарасты территорялық органның тестілеуге қатыстыру
туралы шешімін жібереді. ҚР Заңнамаларын білуге байланысты тестілеуден,
мекеменің конкурстық комисиясы әңгімелесуінен ойдағыдай өткен жағдайда,сол
комиссияның шешімі негізінде кандидатты мемлекеттік қызметке тағайындау
туралы бұйрық шығарылады. Қызметкер осымен қатар кірістері туралы
декларация толтырып,арнайы тексеруден өтеді. Тағайындаудан кейін ол ант
қабылдап,барлық құқықтарын пайдаланады; мемлекеттік қызметші міндетін
атқаруға кірісіп,өзінің еркіндігіне қатысты заңмен белгіленген шектеулер
бойынша міндеттемелер қабылдайды.
Төменде мемлекеттік әкімшілік қызметшісі лауазымына тағайындау туралы
бұйрық үлгісі келтірілді.
№ 1 үлгі.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АРХИВ ПРЕЗИДЕНТА
ПРЕЗИДЕНТІНІҢ МҰРАҒАТЫ РЕСПУБЛИКИ
ҚАЗАҚСТАН
БҰЙРЫҚ
ПРИКАЗ
3 наурыз 2008ж.№ 11- Л
Алматы қаласы
город Алматы
Тағайындау туралы
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет туралы Заңының 14-
бабы
7- тармағына сәйкес
БҰЙЫРАМЫН:
Таукенова Әсел Маратқызы 2008 жылғы 3 наурыздан бастап штат
кестесіне сәйкес кесімді жалақымен Жинақтау және құжаттама басқармасының
сарапшысы лауазымына тағайындалсын.
Негіз : Ә. М. Таукенованың арызы,конкурс комиссиясының шешімі (№3 хаттама,
28 ақпан 2008 ж.), Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік Комитеті
Департаментінің 2008 жылғы 25 ақпандағы №3 1234 хаты.z
Мұрағат директоры (жеке қолы)
(толық жазылуы)
Визалар : жинақтау және құжаттама басқармасы бастығының,
Кадрлар басқармасы бастығының,
Заң кеңесшінің,
бас есепшінің қолтаңбалары (жеке қолдары)
Бұйрықпен таныстым (жеке қолы) Ә.Таукенова, күні
Бұйрықта қызметкердің фамилиясы,аты және әкесінің аты толық
көрсетілуі тиіс. Бұйрыққа қол қойылар алдында оның жобасына ынталы
құрылымдық бөлімшелердің басшылары виза жасауы керек. Виза олардың
келісетінін немесе келіспейтінін білдіреді.
Мемлекеттік қызметке тұңғыш қабылданып отырған азаматқа 3 айға дейін
сынақ мерзімі белгіленуі мүмкін. Сынақ нәтижесі қанағаттанғысыз болған
жағдайда мемлекеттік әкімшілік қызметшісі мемлекеттік қызмет істері
жөніндегі территориялық органның жазбаша келісімі бойынша жұмыстан
босатылуы ықтимал.
Ұйымның өндірістік қызметі барысында іссапарлар,әкімшілік жазаға
тартулар,кезекті еңбек демалыстары , еңбек қатынастарын бұзу немесе
жұмыстан босату туралы өзге де міндетті өкімдік құжаттар қабылданады.
Өкілеттік құжаттарға мекеменің қызметтік іс-әрекеттеріне және
қызметкерлеріне байланысты жазылатын бұйрықтар мен нұсқаулар жатады. Мұндай
құжаттарға мекеме,ұйым ,бірлестік жетекшісі қол қояды. Бұйрықтарда ұйымның,
өндірістік,шаруашылық және маңызды бағыттағы мәселелері жазылады.
Бұйрықтар жобасын дайындауда реквизиттер құрамы толық болуы тиіс және
безендірілуі мен оған қол қойылуы белгіленген тәртіп бойынша жүргізіледі.
Бұйрыққа қол қойылған соң тіркеуге алынады,түпнұсқасы немесе оның көшірмесі
бұйрықты орындаушыларға беріледі және оларға бақылау жасалады.Бұйрықтың
орындалуы үнемі іске асып отыруды қажет ететін жағдайда , орындалу уақытына
шек қойылмайды яғни мерзімі көрсетілмейді. Бұйрықтың соңында жауапты
адамның аты - жөні ,фамилиясы жазылады. Бұйрықтың соңғы бөлімінде оны
орындауға міндетті және жауапты тұлғаның қызметі көрсетіледі.
4.Бақылау сұрақтары:
1. Мемлекеттік қызметшіні жұмысқа қабылдауда бұйрықтың қатысы
2. Қызметке қабылдау процедурасы
3. Бұйрық мәнін білдіретін сөздер
4. Бұйрықпен танысу туралы белгі
5. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары:
1. Тәртіптік жаза қолдану туралы бұйрық жазыңыз.
2. Жыл сайын берілетін еңбек демалысы туралы реферат дайындаңыздар.
3. Жұмыстан босату туралы бұйрықтың қатесін түзетіңіз.
№ 2 үлгі
БҰЙРЫҚ
Жыл,күн
Жұмыстан шығару туралы
Мемлекеттік қызмет туралы заңының 27- бабы 1- тармақшасына лайық өз
еркі бойынша жұмыстан шығарылсын
Жеке қолы Аты – жөні
4. Төмендегі сөздердің қажеттісін пайдаланып бұйрық жазыңыз.
Тағайындалсын,қабылдансын,басқа жұмысқа ауысуына
байланысты,жүктелсін,уақытша атқару.
5. Өкілеттілік бұйрықтық мағынадағы құрылымдарды пайдаланып сөйлем
құраңыз.
- іске қосылсын.
- жарамсыз деп табылсын.
- жауапты адам тағайындалсын.
- бұл мәселеге байланысты жауапкершілік аты –жөні - ға ге қа ке
жүктелсін.
- шара қолданылсын.
- жолға қойылсын.
6.Үй тапсырмасы:
Әлеуметтік демалыс түрлері тақырыбында баяндама жазыңыз.
7.Әдебиеттер тізімі:
1.Қазақстан Республикасында іс қағаздарын жүргізуҚұрастырғандар : Скала
В.И., Скала Б.В.-Алматы: Лем баспасы, 2003.-212 б.
1. Сабақ № 5. Сабақ тақырыбы: Жеке тұлғаны бағалау мақсатында берілетін
ресми құжат
2. Жоспары :
1. Мінездеме
2. Ұсыныс
3. Мінездеме, ұсыныстардың практикалық
қажеттігі
4.Қамтылатын мәліметтер, жазылу мақсаты, өзара
айырмашылығы, қажетті лексикалық және грамматикалық минимумдар
3. Қысқаша теориялық мәліметтер: Мінездеме -
мекемеде,ұйымда,кәсіпорында жұмыс істейтін адам туралы әкімшілік немесе
қоғамдық ұйым тарапынан берілетін ,жеке адамның
іскерлігін,біліктілігін,кәсіби деңгейін,сипаттайтын ресми құжат. Мұнда ұжым
мүшесінің жұмысы мен қоғамдық іс -әрекеттері туралы пікір білдіріледі.
Мінездеме нақты,дәл және толық болуы керек.Мінездеме басқа мекеме сұраған
жағдайда,оқуға,аспирантураға түсу кезінде,сондай –ақ қызметкердің,маманның
кәсіби біліктілігін көтеру мақсатында беріледі.Мінездеме төмендегідей
мазмұнды қамтиды:
1. Мінездеме иесінің аты-жөні,ұлты,азаматтығы,туған жылы,туған
жері,әскери қызметке қатысы,отбасы жағдайы,білімі,лауазымы;
2. Қызмет істеген орны,қызмет атқарған жылдары.
3. Жеке басының қасиеттері.Өз міндетіне, қоғамдық тапсырмаларға қарым –
қатынасы.
4. Мінездеме не үшін берілді.
5. Мекеме басшысының қолы.
6. Мінездеме берілген мерзім қойылып,мекеме мөрі басылады.
Үлгі :
------------------ университеті ----------------
------------------ факультетінің --------- курс
студенті Садықов Жарас Оразұлына
Мінездеме
Садықов Жарас Оразұлы университеттің физика – математика
факультетіне
2008 ж. барлық емтихандарды жоғары бағаға тапсырып түсті.Садықов Жарас
Оразұлы
19 --- ж. ------------ облысының --------- ауданына қарасты --------
ауылында қарапайым отбасында дүниеге келген.Ұлты – қазақ.
Мектепте жүргенде қабырға газетінің редакторы болған,спортпен
шұғылданған.
Университеттегі оқу кезінде де ол өзін үздік студент ретінде
көрсете білді.Барлық емтихандарды табысты аяқтады.Факультеттегі негізгі
пәндерді сүйіп оқыды. Студенттердің ғылыми жұмыстарына белсене
қатысады.Студенттер ұжымының арасында сыйлы.
Мінездеме әскери комиссариатқа тапсыру үшін берілді.
Университет президенті қолы аты-жөні
Студенттер ұжымының төрағасы қолы аты- жөні
4. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырламары:
1-тапсырма. Мінездемеге тиісті мәліметтерді толтырыңыз.
1. ----------------------------------- -------------------------------
----------------------------------- ------------
( аты-жөні,туған жері,қай
жылы,қай ай)
1. ----------------------------------- -----------------------------------
----------------------------------- ------
(қандай оқу орнын бітірген,білім
дәрежесі )
2. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
(істеген қызметі,еңбек жолы )
3. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
( мінез және портрет беру )
4. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
(мінез – құлқы жөнінде
сипаттама беріңіз)
5. ----------------------------------- ------------------------------------
----------------------------------- ------
(қоғамдағы орны,кәсібі,біліктілігі,іскерлігі )
2- тапсырма. Жағдаяттық тапсырма .
1. Сіз бөлім бастығысыз. Сіздің бөлімде қызмет атқаратын бір
әріптесіңізге мінездеме жазыңыз. Ол туралы барлық мәліметтерді қамтуды
ұмытпаңыз.
Тірек сөздер:
Азаматтық хал –жағдайы,білімі,мамандығы,отбасы жағдайы,жеке басының
қасиеттері
3 -тапсырма . Төмендегі мінездемені толықтырыңыз.
Менің әріптесім Рыскүл Алпысқызы ----------- ------------
- маман.Ол өзіне тапсырылған істі үнемі мұқият орындайды. Рыскүлді
әріптестері ----------------------
үлгілі қызметкер деп --------------------------. Ол қызметтестері
арасында ----------------
маман болса, достары арасында ----------------.
1. Сабақ № 6. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым-қатынастарды реттейтін
құжаттар
2. Жоспары :
1. Қол хат
2. Кепіл хат
3. Сенім хат
4. Ресми хаттың мазмұнына енгізілетін міндетті мәліметтер
мен сөз орамдары (клишелер)
3.Қысқаша теориялық мәліметтер:
Қолхат, кепілхат, сенімхат - белгілі бір құндылықтардың
(құжат,мүлік,зат,ақша) алыс-берісін куәландыратын,азаматтық қарым-
қатынастарды реттейтін ресми құжат түрі. Құжаттың бұл түрлері міндетті
түрде мөрмен бекітіліп,құқықтық сипатқа ие болады.
Қолхат- белгілі бір құндылықтардың(құжат,мүлік,зат ,ақша) алынғанын
куәландыратын және оны белгілі бір мерзімде қайтарып берілуін
міндеттейтін,азаматтық қарым-қатынастарды реттейтін құжат түрі.Бұл бағасы
төмен құндылықтарды уақытша пайдалану жағдайында рәсімделеді.Сондықтан
қолхат негізінен мекемеішілік қатынастарда жиі қолданылады.
Қолхаттың мазмұндық- құрылымдық жүйесі:
- құжаттың аты;
- қолхат беруші туралы толық мәлімет ( аты-жөні,мекен-жайы,жеке куәлік
нөмірі)
- қолхат алушы туралы толық мәлімет (аты-жөні,мекен- жайы,жеке куәлік
нөмірі)
- алынған заттың атауы (егер ақша болса,көлемі санмен де,жазбаша да
көрсетіледі
- қайтарылатын нақты уақыты
- қайтара алмаған жағдайдағы шарты;
- қолхат жазылған күн;
- тараптардың қолы;
- мекеме мөрі .
Сенімхат берілетін жағдайлар :
Сенімхат кез - келген төлем түрлерін,атап айтқанда
жалақы,жәрдемақы,стипендия,зейнетақ ы алу үшін,мүлікті ортақ
пайдалану,транспорт құралдарын иемдену,мұрагерлік құқықтуралы куәлік алу
үшін т.б. жағдайларда беріледі.Сенімхат бір дана жасалады.Төлемақы алу үшін
сенімхаттардың жарамдылығы – 3 ай. Мүлікті пайдалану үшін берілетін
сенімхаттардың жарамдылығы – 3 жыл.Жарамдылық мерзімі жазбаша жазылады.
Сенімхат- сенім білдірілген тұлғаға сенім білдіруші тұлға
атынан(әсіпорын,азамат) қандай да бір іс-әрекетті жүзеге асыруға құқық
беретін,олардың өзара келісімін куәландыратын құжат.Сенімхат мекеме атынан
да,жеке адам атынан да беріледі.Ресми сенімхаттар мекеме бланкісінде
рәсімделеді,мекеме басшысының қолы мен мөрі басылады.
Егер сенімхат жеке адам тарапынан берілсе,сенімхат иесінің аты-
жөні,құжаттың аты көрсетіліп, қолы қойылады.Төменгі жағына мекеме басшысы
не нотариус сенімхат иесінің қолын растап ,мөр басады.
Ерікті өкілдік атқару үшін кейбір қатынастарда сенімхат қажет.Оның
Азаматтық кодекстің
167- бабындағы анықтамасы мынадай: Бір адамның (сенім білдірушінің) өз
атынан өкілдік ету екінші адамға (сенім білдірген ) берген жазбаша
уәкілдігі сенімхат деп танылады. Сонымен,сенімхат – нақты құжат. Оны сенім
білдіруші өзі қол қойып,сенім білдірген орындаушыға береді. Заңды тұлға
атынан берілген сенімхатқа оның басшысы қол қояды және сол ұйымның мөрімен
бекітеді.
Сенімхатты коммерция саласында қолданған кезде екі мәселеге баса көңіл
бөлген жөн. Біріншіден,сенімхат жарамды болуы үшін онда сенім білдіруші мен
сенім білдірген жақтардың толық атаулары,жазылған уақыты және сенім
білдіруші заңды тұлғаның басшысының қолы әрі сол ұйымның басылған мөрі
болуы керек. Екіншіден,сенім білдірген жаққа берілген өкілеттік айқын
көрсетілуі қажет. Тәжірибиеде осы талаптарға сай келмейтін сенімхаттар
істің дұрыс орындалуына көп кедергі келтіреді. Жалпы,сенімхатқа арналған
ережелерге Азаматтық кодекстің 167-174- баптары түпкілікті жауап береді.
Азаматтық құқықпен реттелетін қатынастарда олардың қатысушылары
тиісті құқықтарын жүзеге асыру,міндеттерін орындау және келісім-шартқа
отыру үшін өздері тікелей әрекеттенбей-ақ өкілдеріне жүктеуіне мүмкіндік
беріледі. Мысалы,бір адам басқа елді мекенге көшіуіне байланысты өзінің үй
жиһаздарын сатып,ақшасын алуды біреуге міндеттейді.
Немесе несие беруші шетелде іссапарда жүргендіктен,өзіне қайтарылатын
қарызды борышқордан қабылдап алуды басқа біреуге тапсырады.
Осындай жағдайларда өкілдік атқаратын адамның жасаған әрекеттері
жазбаша түрде хатталса да ,оның аты аталмайды. Жоғарыда келтірілген
жағдайларда,үй жиһаздарын сатушы болып танылатын кісі сол мүліктің иесі
(егер шарт жазбаша түрде жасалатын болса,сол кісінің аты жазылады),
қайтарылған қарызды қабылдаған несие берушінің өзі деп көрсетіледі. Өкілдің
іс-қимылдары басқаның атынан жасалады да,оның өз есімі қолданылмайды.
Мүліктік қатынастарда атқарылатын өкілдік туралы Қазақстан
Республикасының Азаматтық кодексінде мынадай ереже бар: Басқа адамның
(өкілдік берушінің) атынан бір адамның (өкілдің) сенімхатқа,заңдарға,сот
шешіміне не әкімшілік құжатқа негізделген өкілеттігі күшімен жасаған
мәмілесі өкілдік берушінің азаматтық құқықтары міндеттерін тікелей
туғызады,өзгертеді және тоқтатады (163-бап, 1-тармақ).
Қазақстандағы нотариустардың құқықтық ережелері
Еліміздегі құқық қорғау жүйесіндегі маңызды сананың бірі – нотариат
болып табылады.Нотариат құқықтар мен фактілерді куәландыру, нотариаттық іс-
әрекеттер арқылы жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін
қорғаудың заң жүзінде бекітілген жүйесі.
Нотариаттық іс- әрекетті Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 4
шілдедегі нотариат туралы заңында қарастырылғандай, мемлекеттік және жеке
нотриустар , жергілікті атқарушы органдар,консулдық қызмет атқаратын
адамдар жүзеге асыра алады.
Нотариустар іс- әрекеттер жасағанда тәуелсіз болады және еліміздің
заңдарын нормативтік құқықтық актілерді, халықаралық шарттарды басшылыққа
алып,бағынады,жасаған іс-әрекеттерінің құпиясын сақтауға мүмкіндік береді.
Нотариустардың өз қызметінде оларға төмендегідей құқықтар мен
міндеттер жүктеледі:
- жеке және заңды тұлғалардың мүдделеріне сәйкес іс -әрекеттер жасауға,
мәмілелердің, өтініштер мен басқа да құжаттардың жобаларын
жасауға,құжаттың көшірмелерін жасап,үзінділерін әзірлеуге,
- нотариаттық іс - әрекетер жасау мәселелері бойынша кеңестер
беруге,заң актілерін белгіледе коммерциялық,банктік және заңмен
қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етуге
қойылатын талаптарды ескере отырып,жеке және заңды тұлғалардың
нотариаттық қызмет жасауға қажетті құжаттар мен мәліметтерді талап
етуге;
- заңға және нормативтік құқықтық актілер талаптарына сәйкес
нотариаттық іс- әрекеттер жасауға ;
- азаматтарға және заңды тұлғаларға құқықтар мен міндеттерді,олардың
заңды білмегендігін өздеріне зиян келтіруге пайдалануына жол бермеу
үшін,жасалған нотариаттық іс- әрекеттерінің салдарлары жөнінде
ескертуге,кәсіптік қызметін жүзеге асыруға байланысты өзіне белгілі
болған мәліметтерді құпия ұстауға,заңға сәйкес келмейтін жағдайда
нотариаттық іс-әрекеттер жасаудан бас тартуға,кәсіптік әдепті
сақтауға,нотариаттық палатаға қатысты шағымдар бойынша
мәліметтер,құжаттар,ал қажет болған жағдайда жеке
түсініктемелер,оның ішінде кәсіптік әдеп талаптарын сақтамау
мәселелері жөнінде түсініктемелер беру.
Әділет министрлігі және оның аумақтық органдары,нотариаттық палата
нотариустың жасаған нотариаттық іс- әрекеттерінің заңдылығын және іс
жүргізу ережелерін сақтауын бақылайды.
Беттің әзілі
Жасы келген қарт нотариусқа барып мұрагерлік хат жазып отыр : -
Үлкен ұлыма үйімді,ортаншы ұлыма саяжайды,қызыма көлігімді,ал кіші
ұлыма таудағы жерімді қалдырамын.Екпіндеп тұрған шал артынан ойланып:
Жазарын жаздым-ау,ал мына балалар айтқаныңды тауып бер десе қайтемін,-
дейтін көрінеді.
Нотариус атқаратын негізгі қызмет түрлері :
- мәмілелерді куаландырады;
- шаруашылық серіктемтерінің құрылтай құжаттарын куаландырады;
- мұраға сенімгерлік басқарушыны тағайындайды;
- құжаттардың көшірмелері мен олардан алынған үзінділердің дұрыстығын
куаландырады;
- мұраға құқық туралы куәліктер береді;
- құжаттарға қойылатын қолдың түпнұсқасын куаландырады;
- құжаттардың бір тілден екінші тілге дұрыс аударылғанын куаландырады;
- мүлікті иеліктен алуға тыйым салады.
Нотариаттық іс- әрекеттердің тізімі:
- өсиетті куаландырады;
- сенімхатты куаландырады;
- құжаттардың көшірмелері мен олардан алынған үзінділердің
дұрыстығын куаландырады;
- өтінішке қойылған қолдың дұрыстығын тексереді;
- мұраға құқық туралы куәліктер береді.
Нотариус нотариаттық іс-әрекеттер жасағаны үшін Қазақстан Республикасы
Салық кодексінде белгіленген ставкалар бойынша мемлекеттік баж алады.
Мәтінмен жұмыс. Жеке нотариатқа сақтықпен қарайық
Қазір қаламызда кез-келген бұрышта нотариалдық кеңселер тұрғындарға
қызмет көрсетуде. Әрине халыққа керекті мекемелердің көп болғаны жақсы –
ақ. Алайда нотариалдық кеңселер өз қызметінде қандай заңды басшылыққа алып
отырғанын екінің бірі біле бермейді.
Нотариалдық қызмет көрсететін адамдар нотариалдық іс- әрекеттерінің
құпиясын сақтауға кепілдік беріп тек заңға сәйкес қызмет атқарады. Егер
бұл құпияны жария етсе ол қызметтер заңға сәйкес жауапқа тартылады.
Егер нотариат бірнеше рет тәртіптік жауапкершілікке тартылса
нотариаттық іс-әрекеттер жасаған кезде заңды өрескел бұзса әділет
біліктілік алқасының не прокуратура органдарының, болмаса республика Әділет
министрлігінің, республикалық нотариаттық палатаның талап қоюлары бойынша
сот шешімімен нотариус лицензиясы қайтарылып алынады.
(Дидар,№73, 19 қыркүйек,2000 жыл)
4. Студенттердің аудиторияда орындайтын тапсырмалары :
Жағдаяттық тапсырма.
1 –тапсырма. Жекешелендіру жөнінде сенімхат жазу керек болды. Осы жөнінде
жазылған сенімхат мәтінін құрастырыңыз.
1. Дәулет сауда фирмасының директоры З.Ахметбекова ханымға.
Келешек бірлестігі Сіз басқарып отырған Дәулет сауда фирмасымен ұзақ
мерзімді және өзара тиімді келісімшартқа тұруға дайын екендігін дәлелдейді.
Тиісті құжаттарға қол қоюға бірлестіктің президенті мен заңгері осы жылғы
желтоқсанның үшінші жұлдызы күні Сізбен кездеседі.
2- тапсырма . Қосымша оқулықтардан үлгіні басшылыққа ала отырып ,
досыңыздың автокөлігін 2 ай мерзімге жалға пайдалануға алғаныңыз жөнінде
қолхат жазыңыз.
1. Сабақ №7.
2. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым – қатынастарды реттейтін құжаттар.
Келісім түрлері
1. Жеке еңбек келісімі
2. Келісім
3. Келісім-шарт
4. Құжат мазмұнында қамтылатын мәліметтер.
5.Тараптардың міндеттері, міндетті мерзімдік көрсеткіш
6.Құжаттарды жазуға қажетті лексикалық және грамматикалық
минимумдар
Сабақ № 8 .
1. Сабақ тақырыбы : Азаматтық қарым – қатынастарды реттейтін құжаттар
2. Жоспары :
1. Талап арыз
2. Кеден декларациясы
3.Тапсырыс
4. Құжаттарды жазуға қажетті лексикалық және грамматикалық
минимумдар
5. Құжаттардың практикалық қажеттілігі, қолданылу аясы
3. Қысқаша теориялық мәліметтер:
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан
Республикасының азаматтары мемлекеттік ұйымдар мен лауазымды адамдардың
аттарына хабарламалар жібереді. Хабарламада аты - жөні көрсетілген
лауазымды адам немесе мемлекеттік өкімет пен басқару органының басшысы
хабарламаны дер кезінде қарауға,ол жөнінде тиісті шешім қабылдауға және
белгіленген мерзімде нақты жауап беруге міндетті.
Хабарламаның бір түрі – арыз. Арызда азаматтардың заң арқылы
қорғалатын жеке құқықтары мен мүдделерінің бұзылу фактісі туралы хабарлама
жасалып, оны қалпына келтіру туралы талап-тілек айтылады.
Арыз – ұйым басшысының ,лауазымы жағынан жоғары тұрған адамның
атына белгілі бір ақпаратты,өтінішті ,мәліметті жеткізу мақсатында
жазылатын іс қағазының бір түрі.Арыз көбінесе жеке адамның атынан
жазылады.Арыз көлемі жағынан шағын болады.1-3 бет аралығында. Арыз белгілі
бір себеппен жазылады.Арыздың бірнеше түрі бар. Олар өтініш түрінде
жазылған арыз,шағым түрінде жазылған арыз,түсініктеме түрінде жазылған
арыз.Арыздың алты реквизиті бар: кімге жолданғаны,кім жазғаны,құжат
аты,мазмұны,қолы,датасы.Арыз сиялы я шарикті қаламмен,таза түзетулерсіз
жазылуы керек. Жазу машинкасын немесе оргтехниканы қолдануға болады.А
4 форматты кейде А 5 форматты қағазға жазылады.
Арыз құрылымы:
1) құжат адресациясы ( кімнің атына жазылғаны);
2) құжат аты;
3) негізгі мәтін;
4) қосымша болса оған сілтеме;
5) ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz