Педагогикалық қарым-қатынас бағыттылығы ерекшелігі бірліктері, құрылымы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Педагогикалық қарым-қатынас бағыттылығы ерекшелігі бірліктері, құрылымы

Қарым-қатынас педагогикасы, педогогика ғылымдарының бір саласы. Қарым-қатынас педагогикасы пәні, адамдардың қарым-қатынасы болып табылады. Сондықтанда қарым-қатынас педагогикасы адамдардың қарым-қатнасын заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы. Өзгелермен қарым-қатынас жасау бұл тіршіліктің аса маңызды, ақпарат алмасу деген сөз. Адамдар бір-бірімен қарым-қатынас арқылы жақсы таниды және дүние жайлы мәлімет алады, еңбек пен тұрмыс дағдыларына машықтанады және адамзат жасап шығарған түрлі құндылықтарды меңгереді. Сонымен қарым- қатынастың педагогикалық негізі төмендегінше жіктелед.

Мен және басқа жүйе қарым- қатынасы.

Қарым- қатынас барысында пайда болған тұлғаралық қатынастарды танып білу адамдардың бірін- бірі таныуы мен түсінуі механизмін зерттеу олардың ортақ қызметін ұйымдастыру тәсілін анықтау және бір адамның екінші адамға ықпал етуінің жолдарымен мүмкіншілігін анықтау топ және мен жүйесі арақатнасы. Әр түрлі әлеуметтік жағдайлардың адамның мінез- құлқы мен тұлғалық ерекшеліктеріне ықпалын зерттеу, демек әлеуметтік даму барысында адамның өз бойына сіңіру процесі.

Мен және топ .

Жеке адамның әлеуметтік жағдайларға, қоршаған ортаға жасаған елсенді ықпалы. Әр бір адам өз өмірінің қожасы, басқа адамдармен қарым- қатынас рөлдерімен орындаудың жасаушысы ретінде қарастырады.

Сонымен қарым-қатынас педагогикасының зерттеу объектісі адами ортақтасудың пайда болуын, қызмет етуін және жеке тұлғалық ортақтасу барысында әлеуметтік педагогикалық қасиет қалыптасуын зерттеу.

Демек, қарым-қатынас педагогикасы мінез- құлыққа әлеуметтік ықпал етудің тиімді тәсілдері болып табылады.

Қарым-қатынас орнату қарапайымды күрделі проблема адамдар арасындағы қатынас түрлері келесідей болып жіктеледі.

-жеке.

- дара және топтық,

-тең құқықтық,

-тәуелді,

- қарама- қарсылықты,

-даудамайлы,

-жеке қатынастар,

Демек екі адам арасындағы сыйластық сенім мен күдіктенуден тұрады.

Қызметтік қатынастар әлеуметтік топ не мекеме мүшелері арасындағы олардың сол топтағы құқығы мен міндеттеріне орай қалыптасады . Егерде арақатынастар әр - бір адамның меншікті қажеттіліктер сипатна қаралса, олардың жеке қатынастар аталынып ал бір жүйелікке сүйеніліп екі немесе одан да көп адамдар сипаттамасы ретінде қарастырылса топтық қатынас деп аталады. Тең құқықтық қатынас - қатынас мүшелерінің қатынас құқықтары мен міндеттері теңгерілген жерде ал тәуелді қатынастар құқықтары мен міндеттері бірдей болмаған жағдайда қалыптасады . адамдар арасында қарым- қатынас болмай өзара терең сыйластық жайлаған ортада үйлесімді қатынастар көрініс береді.

Топ ішінде кейбір тұлғаның ұнамды ниеттері екінші біреудің келеңсіз ниеттерімен тоғысқан шақтарында қарым- қатынасты қатынастар пайда болады.

Ал егерде адамның бір- біріне деген өшпенділігі болған жерде дау- дамайды және жанжалды қатынастар өрбиді.

Тұрақтыда жағымды қатынас адамның өрелі өмір сүруі өте қиын себебі әр бір жеке адамда да, топ пен ұжмның қоғамда достық қатынастарын анықтайды. Адамдар арасындағы қатынастардан туындайды, ең қиында қолайсыз құбылыс қоғамдан аластауы. Кейбір адамдар көпшілік арасынан шектеліп қалуы. Мұндай адам көпшіліктің жек көрушілігіне тап болады.

Адамның қоғамдық болмысы жан- жақты әрі көп деңгейлі аралық қатынастардан құралады. Ал осы қатынастар арасында өзінің ерекше мәні мен құрылымы жағынан танылатын құбылыс бұл тілдестік қатынастар.

Тілдесу барысында адамдар өзара әрекеттер байланысқа келіп, тұрмыс, еңбек, тәсілдерімен ниеттерімен қызығушылық сезімдерімен өзара бөліседі және алмасады.

Тілдесу қызметінің нәтижесімен өзгертілген болмаса қайта жасалған өнім емес.

Ол адам мен адамның, адам мен қауым арасындағы орнықтыратын байланыс қатынасы. Демек, тілдесу біркелкі іс-әрекет қажеттілігімен туындаған адамдар арасындағы байланыстардың даму көзі . Тіл қатынасы негізгі әңгімелесушілердің өзара ақпарат алмасуынан қалыптасады. Бұл ақпарат алмасу тіл көмегімен сипатталатынын көрсетеді. Яғни, сөйлеу барысындағы сөз алмасу ғана емес, бір- бірінің әрекетін, қылығын танып білу. Тіл қатынасын сөйлеу арқылы өздерінің психологиялық бейнесін түзуі. Сонымен біртұтас тілдесу процесі үш бағытты қамтиды.

1. Перцептивті.

2. Комуникативті.

3. Интерактивті.

Қарым- қатынас сөз болғанда ең алдымен адамдардың сөз бен бейсөздік құралдарының көмегімен тузілетін өзара қатынасы көрініс табады. Адам адаммен қарым- қатынас жасаған кезде олардың арасындағы жалпы барлығындада ортақ қывығушылық мақсат, идея сезім пайда олуы анық. Достық, туыстық қатынастарды алмағанда, қастық ниетпен болсын, ұнамсыз қатынастың болғанымен де сол жағдайларға қатысушыларды біріктіретін уақыт, кеңістік, мәселесі туындайды. Қарым-қатынас ғылымдардың зерттеуінше адамдарды біріктіру және жеке адамды дамыту құралы. Қарым-қ қатынас түп- тамыры адамның материалдық өмірінде жатыр ол адамдар қатынасының бүкіл түрін жүзеге асырады . Адамның тұлғаралық қоғамдық қарым- қатынасының барлығыда өзара қарым-қатынас арқылы жүзеге асады. Қарым-қатынас адамзат тарихының жолсерігі оның адамзат филогенездегі мәні шексіз . Жекеадамның да күнделікті тіршілігінің алғы шарты - ол қарым- қатынас.

Қарым- қатынас адамның психикалық дамуының және мінезінің негізгі көзі.

Пайдаланған әдебиеттер

1. Ұлағат 2005ж н 5