Білікті жұмысшы мамандар дайындау мәселесіне қазіргі ғылыми көзқарас

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
а) Ұйымдастырушылық біліктілігі
б) Дағды туралы
в) Білікті жұмысшы мамандар дайындау мәселесіне қазіргі ғылыми көзқарас
г) Жұмысшы тұлғаның қалыптасуына профессиографиялық тұрғыдан қарау
ІІІ. Қорытынды

Біліктілік, меңгерілген білім; дағды және тәжірибе негізінде практикалық іс-әрекеттерді нақты және саналы түрде орындауға дайындық арқылы анықталады.
Біліктілік қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Күрделі біліктілік тек қана психология, педагогикалық білімдерді ғана емес, басқа да ғылымдарды меңгеруге байланысты болады. Соның бірі педагогтің адамдарды тануы, тану біліктілігі.
Адамның, шынын айтқанда, азаматтық позициясын, жетістіктері мен кемшіліктерін байқау, бағалау өте қиын.
Тұлға көбінесе ұжымда, еңбекте, іс-әрекет барысында өмірдің қиын-қыстау сәттерінде ашылады. Десекте, адамдардың шын бет-бейнесін көру барлық уақытта мүмкін де емес. Екі жүзділікпен өмір сүретін адамдар көптеп кездеседі. Осыған байланысты «Егер педагогика адамды тәрбиелегісі келсе, онда ол оны барлық жағынан білуі керек»- деп жазды К.Д. Ушинский.
Тұлғаны зерделей отырып, біріншіден оның психологиялық ерекшеліктерін: бағыттылығын, мінезіндегі басты ерекшелігі – табаңдылығын, темпераментін, қабілетін және өмірлік іс-тәжірибесін анықтап алу қажет.
Мінез-құлыққа адамның жасап, атқарып жүрген іс-әрекетінің әсері мол. Сондықтан осылай қалыптасқан тұлғаның психологиялық ерекшеліктерін аңғару абзал. Мұндай жағдайда педагогтың өзінің мінез-құлықтың ерекшеліктері тұлғаның да, ұжымның не топтардың қалыптасуына әсері сөзсіз.
Мысалы жігерлі, табандылықты қарастырайық. Өр мінезді адам өзінің намысын батыл түрде қорғайды, кедергілерді басып өтеді, табандылық және өзінің алға қойған мақсатына жетуде ерлік көрсетеді. Жігерсіздік орын алған адамға, ұдайы қобалту, қорқақтық, нақтылы шешімге келе алмау жатады.
Халықтардың рухани мәдениеті артқан сайын тәрбиеленушілердің мінез-құлқына талдау жасауды олардың интелектуалдық және эмоционалдық ерекшеліктерін зерделеу және есепке алып отыру керек.
Интелектуалдық ерекшелігіне, психологтар ой, сана сапасы көрсеткіштерін, талғампаздығы, икемдік, өзін-өзі мінеушілігі т.б. жатқызады. Сезімталдық ерекшеліктері жан-жақты болуы мүмкін. Ең жоғары сезім-өмірлік белсенділік ұстанымы арқылы Отанға сүйіспеншілігі, оның алдындағы парызы. Көптеген басшыларға, педагогтерге, адамдармен тәрбие жұмысы барысында, сол сияқты өзінің әрекетіне баға беруде, жаңалықты сезіну, әзіл-аспақты, мысқылды түсіне білу жетісе бермейді.
Абайдың. «Адамның адамшылығы істі бастағанынан білінеді, қалайша бітіргендігінен емес...» «адам баласын замана өсіреді, кімде-кім жаман болса, замандасының бәрі виноват», А. Байтұрсыновтың: «... адамның мінезі ойының түрінен, көңілінің күйінен, істеген ісінен білінеді»- деген сөздерін тіршілік қағидасына айналдырған жөн.

1. Тошаев Дәнебек Қолдасұлы
Мамандыққа кіріспе. Алматы, 2004 ж.
2. К. Өстеміров, н. Шәметов, И. Васильев
Кәсіптік педагогика. Алматы 2006 ж.