Отбасындағы мадақтау мен жазалау

1. Отбасындағы мадақтау мен жазалау
2. Ашық пікір алаңы

Отбасы мүшелерінің ең үлкені әжеміз болған соң ба, көбіне сол кісінің қас-қабағына қарайтынымыз есімде. Тіпті әке-шешеміз де әжемізден кәдімгідей қаймығатын. Кей кездері шаруасы үйлеспей қалған әкемнің даусын көтеріп, сөйлеп жатқан әжеме қарсы келгенін көрмеппін.
Жасы қырықтан асса да, моп-момақан баладай, үндемей тыңдап отыра беретін. Кей балалары «Түу, апа, қойшы» деп әзілге айналдырып, құшақтап, алдап жатса, ішіндегі сөз қайтармайтыны менің әкем еді. Сондықтан да шығар, әжем марқұм оны ерекше жақсы көрді. Қит етсе, үйдің үлкендері «Әкеңе айтамын, әкеңнен сұран» деп отыратын. Ал өзіміз айбарынан қаймығып жүретін әкемнің өзі әжемнің алдында кінәлі баладай болып отырғанына қарап: «Үп-үлкен болып алып әжемізден қорқа ма» деп ойлайтынмын. Есейе келе, әкемнің анасын ерекше сыйлайтынын түсіндім. Ана мен бала арасындағы осы бір сыйластық бала көңілімде ұмытылмастай әсер қалдырды.
Бала кезімдегі қатты сезінген отбасындағы жаза - әжемнің қабағын түйіп сөйлеспей қойғаны еді. Сондықтан оның көңіл күйінің жақсы болуы үшін барымызды салатынымыз есімде. Күнделігіміздегі бестікті көрсетіп, мектептегі қоғамдық жұмыстарға белсене қатысып, қалайда алда болуға тырысатынбыз. Ал әжем оған марқайып, кәдімгідей қуанып қалушы еді. Әр қадамымызға үйдегі ең құрметті адам - әжеміздің аузынан мақтау есту біз үшін үлкен мәртебе еді.
Бүгіндері отбасында мадақтау мен жазалаудың әдістері сәл-пәл өзгеше. Тапсырма орындалмаса, бұрышқа тұрғызады, теледидардағы сүйікті бағдарламасын көрсетпейді немесе аулаға ойнауға шығармайды. Мадақтау әдісінде де ата-ана мен баланың арасында өзара келісімшарт қойылады. Мәселен, «Егер осы класты ылғи «беске» бітірсең, қымбат ұялы телефон немесе велосипед алып берем, өзің армандап жүрген Астанаға апарып қыдыртамын» деген сықылды алуан түрлі шарт қойылуы мүмкін. Армандаған нәрсесіне қол жеткізгісі келген бала оған жету үшін барын салады. Әрине, ол бала егер табанды болса. «Әй, қойшы соны, маған оның қажеті жоқ» деп орта жолда айнып қалатын босбелбеу балалар да бар. Қалай десек те, әр отбасында бала тәрбиесіне орай қалыптасқан бір жүйе бары рас. Ата-ананың бәрі баласының жақсы, үлгілі, тәрбиелі болып өскенін қалайды. Сондықтан әр ата-ана көргені мен көңілге түйгенін өмірлік азық қылып, ұрпағына ұғындырары анық.

1. http://www.oro.kz
2. http://balazan.kz