Спорттық сауықтыру туризмде туристерді алдын – ала дайындау тәсілдері
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І. Туризмге жалпы шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1. Туристердің сапарға шығу барысындағы
дайындығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Туристердің дайындықтағы физикалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3. Саяхаттағы қиындықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
1.4. Туристерге қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ..17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
І. Туризмге жалпы шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1. Туристердің сапарға шығу барысындағы
дайындығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Туристердің дайындықтағы физикалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3. Саяхаттағы қиындықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
1.4. Туристерге қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ..17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Туризм - адамның бос уақытындағы саяхаты, белсенді демалыстың
бір түрі. Туризм - халықтың рек реациялық қажеттілігін денсаулығын жақсарту, күш – қуатын қалпына келтіру, тағы басқа қанағаттандырудың ең тиімді жолы. Туризм адамдардың қарым -қатынасын, танымдық қабілетін арттырып, мәдениет пен өнердің дамуына, ел экономикасының өркендеуіне өзіндік үлесін қосып, ел мәртебесін әлемге – танытуға мүмкіндік туғызады. Ел ішінде саяхат жасау ішкі туризм, ал шетелге саяхатқа шығу халықаралық туризм; саяхат мақсатына қарай экологиялық ойын – сауық, танымдық, спорттық, балалар туризмі; әлеуметтік мақсатына қарай: іскерлік конгресс, жәрмеңке, этнографиялық, діни туризм болып бөлінеді.
1975 жылы Дүниежүзілік туристік ұйым (ДТҰ) құрылған, ол, қазір 120-дан астам елді біріктіреді; оған Казақстан 1993 жылы мүше болып кірді. Казақ жеріндегі туризмнің тарихи алғы шарттары б.з.б. 3-мыңжылдықта қалыптаса бастаған Ұлы Жібек жолының дамуы болып табылады. Казақстанда алғашқы туристік ұйым 1931 жылы құрылып, оның төрағасы Әліби Жангелдин болды. 1993 жылы туризмінді жетілдіру мақсатында мемлекеттік бағдарлама қабылданып, Ұлы Жібек жолы бойындағы тарихи орттарды жандандыру, түркі тілдес елдердің мәдени құндылықтарын қорғау мен дамыту, туризмнің инфрақұрылымын жаңарту мәселелері және 2030 жылға дейін туризмді дамыту жоспары белгіленді. 1998, 2000, 2001жылдары Қазақстан Республикасының туризмге байланысты шыққан заң жобаларында ел экономикасында туризмнің құқықтық, экономикалық және ұйымдық негіздері қарастырылған.
Дүние жүзі "туризмді" халық шаруашылығының жетекші саласы ретінде танып, оның адам өміріндегі әлеуметтік экономикалық, оқу-тәрбиелік, мәдени-танымдық, емдік-сауықтыру, спорттық және демалыс қажеттілігін күнделікті тәжірибеде мойындап отыр.
бір түрі. Туризм - халықтың рек реациялық қажеттілігін денсаулығын жақсарту, күш – қуатын қалпына келтіру, тағы басқа қанағаттандырудың ең тиімді жолы. Туризм адамдардың қарым -қатынасын, танымдық қабілетін арттырып, мәдениет пен өнердің дамуына, ел экономикасының өркендеуіне өзіндік үлесін қосып, ел мәртебесін әлемге – танытуға мүмкіндік туғызады. Ел ішінде саяхат жасау ішкі туризм, ал шетелге саяхатқа шығу халықаралық туризм; саяхат мақсатына қарай экологиялық ойын – сауық, танымдық, спорттық, балалар туризмі; әлеуметтік мақсатына қарай: іскерлік конгресс, жәрмеңке, этнографиялық, діни туризм болып бөлінеді.
1975 жылы Дүниежүзілік туристік ұйым (ДТҰ) құрылған, ол, қазір 120-дан астам елді біріктіреді; оған Казақстан 1993 жылы мүше болып кірді. Казақ жеріндегі туризмнің тарихи алғы шарттары б.з.б. 3-мыңжылдықта қалыптаса бастаған Ұлы Жібек жолының дамуы болып табылады. Казақстанда алғашқы туристік ұйым 1931 жылы құрылып, оның төрағасы Әліби Жангелдин болды. 1993 жылы туризмінді жетілдіру мақсатында мемлекеттік бағдарлама қабылданып, Ұлы Жібек жолы бойындағы тарихи орттарды жандандыру, түркі тілдес елдердің мәдени құндылықтарын қорғау мен дамыту, туризмнің инфрақұрылымын жаңарту мәселелері және 2030 жылға дейін туризмді дамыту жоспары белгіленді. 1998, 2000, 2001жылдары Қазақстан Республикасының туризмге байланысты шыққан заң жобаларында ел экономикасында туризмнің құқықтық, экономикалық және ұйымдық негіздері қарастырылған.
Дүние жүзі "туризмді" халық шаруашылығының жетекші саласы ретінде танып, оның адам өміріндегі әлеуметтік экономикалық, оқу-тәрбиелік, мәдени-танымдық, емдік-сауықтыру, спорттық және демалыс қажеттілігін күнделікті тәжірибеде мойындап отыр.
1. Вуколов В. Н.
«Халықарлық туризмнің тарихы және теориясы» Астана, 2005
2. Айменов Ж., Хашимов М., Маханбет Е.
«Белсенді және спорт туризмі»
Түркістан, 2008
3. Айменов Ж., Хашимов М., Боташ И.
«Халықарлық туризм географиясы»
Түркістан, 2008
4. Асан Д.С., Абишова А.О., Абишов Н.О., Адешова А.А.
«Туризм менеджменті»
түркістан, 2009.
5. «І түрік әлемі туризм құрылтайы»
Түркістан, 2005.
6. «Қазақстан географиясы және экологиясы»
2007, №5
«Халықарлық туризмнің тарихы және теориясы» Астана, 2005
2. Айменов Ж., Хашимов М., Маханбет Е.
«Белсенді және спорт туризмі»
Түркістан, 2008
3. Айменов Ж., Хашимов М., Боташ И.
«Халықарлық туризм географиясы»
Түркістан, 2008
4. Асан Д.С., Абишова А.О., Абишов Н.О., Адешова А.А.
«Туризм менеджменті»
түркістан, 2009.
5. «І түрік әлемі туризм құрылтайы»
Түркістан, 2005.
6. «Қазақстан географиясы және экологиясы»
2007, №5
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТІРЛІГІ
Қ.А.Ясауси атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Экономика факультеті
Туризм кафедрасы
Тақырыбы: Спорттық сауықтыру туризмде туристерді алдын – ала дайындау
тәсілдері.
Қабылдаған: Ещанова Тамара
Орындаған: Қуанышұлы Қ.
Тобы: ЭСТ – 911.
Түркістан-2010
Тақырыбы: Спорттық сауықтыру туризмде туристерді алдын– ала дайындау
тәсілдері.
Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...3
І. Туризмге жалпы
шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1. Туристердің сапарға шығу барысындағы
дайындығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Туристердің дайындықтағы физикалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3. Саяхаттағы қиындықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
1.4. Туристерге қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ..17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...19
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Кіріспе
Туризм - адамның бос уақытындағы саяхаты, белсенді демалыстың
бір түрі. Туризм - халықтың рек реациялық қажеттілігін денсаулығын
жақсарту, күш – қуатын қалпына келтіру, тағы басқа
қанағаттандырудың ең тиімді жолы. Туризм адамдардың қарым
-қатынасын, танымдық қабілетін арттырып, мәдениет пен өнердің
дамуына, ел экономикасының өркендеуіне өзіндік үлесін қосып,
ел мәртебесін әлемге – танытуға мүмкіндік туғызады. Ел ішінде
саяхат жасау ішкі туризм, ал шетелге саяхатқа шығу
халықаралық туризм; саяхат мақсатына қарай экологиялық ойын –
сауық, танымдық, спорттық, балалар туризмі; әлеуметтік мақсатына
қарай: іскерлік конгресс, жәрмеңке, этнографиялық, діни туризм болып
бөлінеді.
1975 жылы Дүниежүзілік туристік ұйым (ДТҰ) құрылған, ол, қазір 120-дан
астам елді біріктіреді; оған Казақстан 1993 жылы мүше болып кірді. Казақ
жеріндегі туризмнің тарихи алғы шарттары б.з.б. 3-мыңжылдықта қалыптаса
бастаған Ұлы Жібек жолының дамуы болып табылады. Казақстанда алғашқы
туристік ұйым 1931 жылы құрылып, оның төрағасы Әліби Жангелдин
болды. 1993 жылы туризмінді жетілдіру мақсатында мемлекеттік
бағдарлама қабылданып, Ұлы Жібек жолы бойындағы тарихи орттарды
жандандыру, түркі тілдес елдердің мәдени құндылықтарын қорғау мен
дамыту, туризмнің инфрақұрылымын жаңарту мәселелері және 2030 жылға
дейін туризмді дамыту жоспары белгіленді. 1998, 2000, 2001жылдары
Қазақстан Республикасының туризмге байланысты шыққан заң жобаларында
ел экономикасында туризмнің құқықтық, экономикалық және ұйымдық
негіздері қарастырылған.
Дүние жүзі "туризмді" халық шаруашылығының жетекші саласы ретінде
танып, оның адам өміріндегі әлеуметтік экономикалық, оқу-тәрбиелік, мәдени-
танымдық, емдік-сауықтыру, спорттық және демалыс қажеттілігін күнделікті
тәжірибеде мойындап отыр.
Туризмге жалпы шолу біздің елімізде туризм жыл сайын бірте-бірте өріс
алып келеді. Кейінгі жылдарда республикамыздың елеулі коғамдық, әлеуметтік,
саяси өзгерістерге колы жетті. Дербес мемлекет ретінде әлемдік саяси
аренада өз орнын еншілеп, Біріккен Ұлттар Ұйымы мен Дүние жүзілік туристік
ұйым мүшелігіне кірді. Осынау қоғамның құбылмалы жағдайында білім беру
мен ғылымды дамыту, адамдардың ой-өрісін көтеру, жаңа қоғамның жаңаша
талаптарына сәйкес маман кадрларды даярлау қажетгілігі талап етілуде.
Өйткені қоғамның алға ба-суы көп ретте бүгінгі ұрпақтың қандай дәрежеде
білім алып, тәрбиеленуіне байланысты.
Ал, біздің дәуір ұлттық бәсеке, ақпараттық сайыс, жетілдірілген
технологиялық өзгерістер сияқты көрінісімен ерекшеленеді. Сондықтан осы
кезеңге сай, жан-жақты, хадыкаралық деңгейге сәйкес білімі бар мамандарды
тәрбиелеу — мемлекеттің бүгінгі ен басты стратегиясы.
Егер жеңімпаз Турист спортсмен 30 км-ге; денсаулықты жақсарту үшін
маршрут 4-5 км сағатына 20-25 км-ге дейін, серуендеулік - 3 - 4 км
сағатына, 10-15 км дейін деп бөледі. Демалыстық уақытына қарай 1 күндік,
2 - күндік, 3-күндік болып бөлінеді.
Демалыс күндік саяхаттың жетекшілер мен қатысушыларына арнайы
мекеменің, Қазақстан жерінде жүру ережелерін түсіндіреді. Туристтік
саяхаттың оқу ғимаратын, қалалық, аудандық, және туристтік клубтарды,
экскуриясын, деншынықтыру клубтарын арнайы коммиссия ұйымдастырады. Өз
мүдделерін қорғау мақсатында және туристтерге салт ретінде ұжым оларға
айлық кварталдық және жылдық саяхаттың жоспарын жасайды, жеке
және топтық туристтерге консультациялар жүргізеді, семинарлар
жүргізеді. Комиссиялар саяхатқа дайындықтарын ережелерін, маршруттағы
қауіпсіздікті тексереді. Демалыс күндік саяхаттың комиссиялары туристтік
ұйымдастырушылардан цехтордан, бөлімдерден, факультеттерден керекті
мәліметтерді алады. Комиссиялар қалалық клубтардың туристтерін
әкскурцияларға, денешынықтыру клубтарына, жеңіл әдіс қолданып туристтерді
саяхатқа шығарудың алдында оларды ауылдық теміржол кассаларына,
автобустардың соңғы аялдамасына, метролардың станцияларына және тағы басқа
жерлерге 10-20 мин серуендетеді.
10 мыңдай қалалық мәдени жердердің тұрғындары демалыс күні өздері жеке
қала сыртына, сулы жерлерге шығады. Мысалы Әстонияда осындай мыңшақты
топтық туристтерге ұлттық саяхаттар ұйымдастырады, және осы саяхаттан
естелік ретінде белгілер алады. Туристтік топтарға тағы машина қоятын жер,
трассаларды, тамақ жасайтын оттарды және құрғақ от жағатын жерлерді
дайындайды. Ең басты роль өз жерінің табиғаты жайында айту, ол радио,
теледидар, газет - журнал арқылы іске асады.
Пропагандық маршруттардың тиімді формасы - арнайы радиохабарлар,
теплоходтар мен қала сыртындағы жолдар, теміржолдар мен, автотұрақтардың
схемасы, өзендік порттар басты пункттарда және маршруттық трассалар.
Қазақстан жерінде ережлерге және жеке туристтік саяхаттарға шығудың
ережесіне сәйкес туристтерден маршруттық саяхаттың парағын талап етеді.
Бұл парақ әрбір туристтік топтарда болуы керек, және бұл парақта
туристтік саяхатты ұйымдастырушының сапалы демалыс өткізуі, ережелерді
сақтауы және апаттарды қалай болдырмау керектісі айтылған.
Ары қарай жұмыстың белсенді қатысуына өз жерінде туристтік жерлерді
дамыту мақсатында облыстық, республикалық және орталық туристтік советтерді
және әкскуриялық жерлерде көбейту және комиссиялар құрып дамыту. Туристтік
комиссияларды туристтік клубтарды, оқу ғимараттарды бақылай отырып
туристтерге жаңа район көрсетуге жоспар жасап және туристті жарыстар
ұйымдастырып ең жақсы коллективтерді жариялап отырады.
Туристердің сапарға шығу дмалыс күндік саяхат — Қазақстандық
тұрғындарға ең тиімді және белсенді демалулардың бірі. Осыған орай бұл
жерге туристтерге арналған информациялар береді. Әр саяхатқа шығу
дайындығында топтарды топтастырумен басталады. Бұл сұрақта қиын бір
ережелер жоқ, әр жағдайда бұл сұрақ оңай шешіледі. Бірақ бұл жердеде
барлығының жағдайын ескермеуге болмайды.
Бәрінен бұрын топқа кіру оз еркімен болу керек, және бұл топта адамдар
бір бірін танитын адамдар жиналған дұрыс. Саяхатта адамдарды неше түрлі
қиыншылықтар күтіп тұруы мүмкін, сол себептен бір - бірін
танитын, және психологиялық бірліктік болу керек.
Көбінесе бұндай топтар қазақстандық заводтың Қызыл промтарий деген
жерінде көп кездеседі. Ол жерде туристтік топтарды оншақтысы жиналған.
Саяхатта адамдарға бір - бірін жақсы танитын болады, және олардың
достықтары одан әрі артады, еңбекке бауланады.
Мемлекеттің көп қалаларында мысалы: Алматы, Шымкент, Көкшетау, Астана
сияқты қалаларында туристтік топтар ашылуда, бұл коллетивке қатысушылар бір
- бірімен кездесіп клубтың проблемаларын шешуге тырысады. Топтар көбінесе
жанұялық негізде өтеді, және оларды қазіргі уақытта қол жая күтуге
болады. Бұндай топтарды жұбайлар құрайды және олардың бала - шағалары
әртүрлі жаста болады, кейде 25 жасқа дейін.
Бұндай топтарды құратын кезде міндетті түрде адамның физикалық
жағдайын ескеру керек, өйткені кезде жастары бірдей яғни құрдастардың да
физикалық жағдайлары бірдей болмайды. Жасы ұлғайған жақсы жүзетін, бір
күнде 30-25 км орта шамамен санағанда 5 км сағатына жүгірсе де оның қасына
жолсерік қажет, оның жасынан кіші адам болса да болатын шығар, бірақ жай
жүгіріс кезінде оларды іштері пысып кетеді.
Кейде жаңадан саяхатқа шыққан туристердің де ойында топтағы адам саны
ойландыруы мүмкін. Бұл жерде тура жауап қайтара алмайсың. Бірақ практика
бойынша бір топта 4 адамнан 12-1,5 адамға дейін болады.
Басқа жұмыстар сияқты туристтік топтарда да белсенді, авторитетті,
опытный, өз өлкесін жақсы білетін жетекші қажет. Мұңдай адамдарды әр топтан
табу әрине, қиынға соғады және топтарының алдында дұрыс сөйлеген жетекшіні
алуға және қолдауға болады. Мысалға алғанда туристтік клубтардың заводы
Қазсельмаш та әрдайым туристтік топтардың жетекшілеріне арналған семинар
өткізіледі. Бұл семинарды тыңдаушылар өздеріне тәжірибе жинап, өз
өлкелеріне қайтады.
Барлығына белгілі егер қатысушылар саны аз болсада бұл семинар
барлығына бірдей таралу керек.
Мұндай жағдайда жетекші өз достарына белгілі мөлшерде жұмыстар береді,
олар келесі саяхатқа байланысты болады. Бұл жұмыстар тез арада жасалатын
немесе ұзақ мерзімге созылатын жазғы немесе қысқы мерзімге келесі жылға
болады.
Ең жауапкершіліктісі шаруашылық топ енгізу. Өйткені қаржы
шаруашылығы, поездқа билеттер қай уақыттқа алынғаны, пароходтар,
автобустар, саяхаттың саплығығ қатысушының денсаулығы мен көңіл күй барлғы
осыған жатады.
Бірақ завхоздарға әрдайым көмек көрсету керек. Біз енді тағы бір
қажетті сұраққа келдік, ол саяхаттағы медициналық көмек. Әрине, әр топта
бір дәрігерден немесе дәрігерлік оқуды оқыған адамды табу оңай емес,
Оның орнын топтың басқа мүшесі басу керек, ол адам дәрігерлерден
консультация алған және алғашқы көмекті қалай көрсету керектігін білетін
адам болуы тиіс.
Үлкен фирмаларда оқу ғимараттарында, туристтік саяхат дамыған
мемлекеттерде дәрігер дайындау өте ауқымды деңгейде жүргізіледі.
Туристтік дәрігерлер алдында хирургтер, травматологтар, кариологтар,
невроптологтар, физиологтар дәріс береді. Алғашқы көмекті және аурулардың
профилактикасын үйретеді. Саяхатттық санинструкторлардың да жұмысы аз
емес. Сезон басталу алдына олар туристтердің медициналық бақылаудан өтуін
қадағалап, сол бақылаудан шыққан нәтижесін функционалды түрде белгілейді,
және туристтердің әртүрлі саяхаттарға қатыса алатындығын зерттейді. Ол және
саяхаттық аптечкаға да қарайды. Ссанинструктарлар маршрутта туристтердің
тамақтары сапалы немесе сапасыз екенін, туристерге қажетті су көлемін, суды
қайдан алуға болатындығын, бивақтың қай жерде бұзылу мүмкіндігін және
туристтерге күн сәулесі қатты тимеуін, күйіп қалмауларын, ешкім аяғын
шығарып алмай және саяхаттың режимінің бұзылмауын қадағалап отырады.
Топтардың барлығы, және қатысушылар официально жазылу керек. Өйткені
кейін олар белгішелер алуға және Қ.Р Туристі атану үшін керек бұған дейін
алдында айтып өткендей парақтарды толтыру керек.
Саяхат біткен соң жетекші маршруттық парақты мекемеге қайтарады.
Демалыс күндік саяхат мемлекеттің жақсы бір салт – дәстүрі ретінде
қалыптасуда. Ең көп тараған саяхат түрі ол - жаяу жүру. Басқа туристік
саяхаттар шаңғы тебу, велосипед тебу, моцикл айдаудан, кемеде жүруден оңай
соғады.
Жолды таңдау тек қана туристтердің қалауынша бола бермейді. Мысалы:
Велосипед таңдадыңыз делік. Ол кезде сіз қалай сулы немесе тас жерлермен
жүресіз. Міне осыған байланысты сол өлкенің картасын, маршруттық кітаптарын
білу қажет.
Белгілі болғандай демалыс күнгі саяхат екі маңызды бөлімге бөлінеді.
Олар тік жалдық және домалық жолдық. Домалық жолдық маршрут жолдың басы мен
жеткендегі жері бір жерде болса, бірақ оған баратын және келетін жол әр
түрлі болған жағдайда. Тік жолда тыққан жол мен жететін жол бөлек болады.
Бұл жерде жеткен кездегі нүкте қайтуға оңай болуын ойлау керек.
Егер маршрут түрге қалатын болса, оның орналасатын жері алдын ала
белгіленуі тиіс, және күн батқанға 1,5-2 сағат бұрын жету керек. Жаз
кезіндегі түндік саяхатта өзенге, жақын жерлерде орналасқаны жақсы өйткені
демалушылар суға түсіп суда ойнауға мүмкіншілігі болады. Бивактарды
пионерлік лагерлердің теміржол станциясында машина жүретін жолдың
жағасына жүрмеу керек.
Бұл жайында туристтік әдебиеттерде өте көп ақталған сондықтан мұнда
көп тоқталған сондықтан мұнда көп тоқтала өрмешік. Иыққа минимальды жазғы
саяхатқа керектілерін атап өтеміз: қатысушылардың санына байланысты
палатқа, медициналық аптечка, жеңіл болға, компас, артық батарейкамен
жабдықталған фанор, спичкалар, ыдыс - аяқ, ремонттық набро ішіне, жіп,
түйрегіш, мата, аяқ киім жөндетін шегелер. Егер топта тәжірибесі аз
туристтер жиналса, онда жетекші оларға рюкзакты қалай жинау керектігін
түсіндіреді және саяхатқа шығар алдын рюкзакты тексеріп, бұл сабақты қалай
үйренгенін көреді.
Жаяу жүреді таңдаған туристке жолға мыналарды алғанды ұсынамыз: 2
дана іш киім, денешынықтыруға арналған 2 костюм, жұқа матадан жасалған
костюм. Жеңі жемпір, плащтық накидка, бас киімдер, жыд мезгіліне байланысты
түнде жататын ұйықтайтын мешок немесе одеяло және желмен үретін матрос
жастығымен.
Аяқ киімдері жеңіл болуы керек, аяқта жақсы тұру керек, Жаңбырлы
күндерді ескере отырып резинадан жасалған аяқ киім және қасына бірнеше
наски алу керек. Құрғақ күндері саяхатқа ең тиімді аяқ киім - кеди.
Саяхаттағы тағамдар әр түрлі және нормаға сай болу қажет. Қ. Р. Медицина
академиясының институтының сынауы бойынша майлы белок қосындысы бар
тағамдарды туристтер 114 пайдалану керек. 1 күнде 2-2,3 белок, 2-2,1
майлы зат қолдануы керек. Осыған қарап саяхаттық мәзірді дайындауға болады.
Саяхаттарда басты су режимін жақсы пайдалану керек, жүгіргендегі ішкен
аз сулар адамның жүрек қағысына әсер етеді, және адам бойындағы тұзын
жоғалтады. Әр саяхатта турист өзінің жағдайына қарап жүруі керек, егер
нормадан тыс жағдалар болса қарап, немесе жетекшіге айту керек.
Спортсмендер мынаны ескеру керек; нормадан тыс ұйқы, жартылай немесе
толығымен аппетитін жағалту тыныс алуы төмендеуі, көп терлегендік.
Өзін контроль жасау кезінде турист тыныш тұрған кезде әйелдердің
пульсі 70-74 ерлерде 65-70 болуын білу қажет. Адам 4 км сағатына жүргірген
кезде пульс 100-150 ға көтеріледі, одан көп жүгіргенде 6 км сағатына ол
140-150 минутына соғады. Тоқтаған кезде 10-15 минуттан соң пульс аз орнына
келу керек.
Қозғалыс темпін әдетте жетекшінің өзі айтады, болмаса топта одан
тәжірибелі әист болса сол қояды, маңызды өлшемдер жүгірудегі қатысушылардың
жасына жтй жүгіру әлде серуендеу арқылы белгіленеді. Бірақ жетекші таңнан
түске дейін тұруды талап етіп, оны бақылау қажет.
Саяхаттардың түрлерін атап өтейік. Велосипетік саяхатта егер трасса үлкен
болса да спортсмендерді біртіндеп жіберу қажет. Ең басында ережелерді
жақсы ететін тәжірибелі спортсмен жүру керек. Біраз уақыттан соң лидер
ауысыуы ТУІКІН, бірақ оғанда дайындығы жақсы спортсмен керек. Жетекші
оларды белгілі қытта тоқтатып велосипед жағдайын және лидердің темпін
тексереді.
Судағы саяхатта жол маңызды роль атқарады. Егер өзеннің ені жақын
болса, да бірінің артынан бірі жүзу керек. Жетекшілер мұндай жағдайда
алдында жүріп әл көрсетеді. Егер жағдай қиындаса тәжірибелі спортсмен алға
шығады.
Шаңғы саяхатында топтар біртіктер сапқа түзеледі. Алдында тәжірибелі
спортсмен техникамен қамтамасыз дандырылған. Бірақ әрдайым алдында жүру
икімнің қолынан келмейді, лидерге де белгілі уақыттан кейін орын ауысуға
шығады. Қысқа және орташа түсетін кезде шаңғы тебушілер алдынға адамның
дамн түсуін күту керек. Олай болмаса жарақат алуы мүмкін. Шаңғышылар
түнеуге барса, олар маршруттан жылы жер, және киімдерін кетіруге орын
дайындауы керек.
Туристердің дайындығындағы физикалық жағдай өзінің тіршілігімен,
рухымен, дене әдептілігімен спорт және туризмнің еліміздегі дамуына
жәрдемдеседі, халқымыздың өміріне енгізуіне тырысады, спортшылардың және
олардың тұрмыс дәрежесінің жақсаруына өз үлесін қосады. Бұл топтастыру
спортшылар арасындағы оқу –жаттығуларының жұмысының сапасын жақсартуға
мүмкіндік туғызады, олардың денсаулықтарының мықты болуына көмектеседі,
дененің дамуына, ақыл қабілетінің және де жұмыс істеуге қабілеттігінің
жоғарылауына пайдалы. Бірыңғай мемлекеттік спорттық топтастыруына спорттың
89 түрі қосылған. Спорттық лауазым және дәрежелерді денешынықтыру Комитеті
береді.
Туризмнің дәрежелік нормалары саяхат жасауының категориядағы
күрделігінің санын білдіреді және қай дифференциялық спорттық рангта
орнатылған.
Дәреже бойынша, үміт баспалдырығымен әр зерттегіш өзінің үлкен
шеберлігіне көтеріледі, көптеген тәжірибелерінің сырларын ашады.
Туризмнің дәрежелі талаптары келесі жорықтармен саяхаттардың санын
көрсетеді.
Бірыңғай мемлекеттік спорттық таптастыруды анық бұл таблицада саяхат
жасауының талабын және күрделі категориясын көрсеткен. Бұл дәрежені анықтау
үшін екі жылдың ішінде бір жорыққа шығу қажет, немесе үлкен дәрежеде
көрсетілген күрделіктермен арналған саяхатқа қатысушы ретінде шығуына
тиісті.
Дәреже алу үшін тек жорық және саяхатқа шыққанда бәрі талаптары
ұсталатын болып саналады Правил организации и проведение самодеятельных
гуристских саяхатов и путешествий на территории страны.
Жорықтар және саяхаттар тек мәлімет бойынша саналады, жазбаша немесе
ауызша түрінде жорықтар және саяхаттар, оныц I, II және III категория
күрделіктері бойынша және IV, V категория күрделігі бойынша отчет
тапсырылады, туристік мекемелер мәліметтер береді.
Күнтізбе жылында саналады:
бір жорық V категория күрделігімен немесе екі жорық III
категория күрделігімен, немесе бір жорық IV және категория күрделігімен
немесе үш жорық II категория күрделігімен, немесе үш жорық I категория
күрделігімен, немесе бір жорық II және екі жорық I категория күрделігімен.
Жорықпен саяхат аралығы бір айдан кем болмауы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
МИНИСТІРЛІГІ
Қ.А.Ясауси атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Экономика факультеті
Туризм кафедрасы
Тақырыбы: Спорттық сауықтыру туризмде туристерді алдын – ала дайындау
тәсілдері.
Қабылдаған: Ещанова Тамара
Орындаған: Қуанышұлы Қ.
Тобы: ЭСТ – 911.
Түркістан-2010
Тақырыбы: Спорттық сауықтыру туризмде туристерді алдын– ала дайындау
тәсілдері.
Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...3
І. Туризмге жалпы
шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1. Туристердің сапарға шығу барысындағы
дайындығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Туристердің дайындықтағы физикалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3. Саяхаттағы қиындықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
1.4. Туристерге қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ..17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...19
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Кіріспе
Туризм - адамның бос уақытындағы саяхаты, белсенді демалыстың
бір түрі. Туризм - халықтың рек реациялық қажеттілігін денсаулығын
жақсарту, күш – қуатын қалпына келтіру, тағы басқа
қанағаттандырудың ең тиімді жолы. Туризм адамдардың қарым
-қатынасын, танымдық қабілетін арттырып, мәдениет пен өнердің
дамуына, ел экономикасының өркендеуіне өзіндік үлесін қосып,
ел мәртебесін әлемге – танытуға мүмкіндік туғызады. Ел ішінде
саяхат жасау ішкі туризм, ал шетелге саяхатқа шығу
халықаралық туризм; саяхат мақсатына қарай экологиялық ойын –
сауық, танымдық, спорттық, балалар туризмі; әлеуметтік мақсатына
қарай: іскерлік конгресс, жәрмеңке, этнографиялық, діни туризм болып
бөлінеді.
1975 жылы Дүниежүзілік туристік ұйым (ДТҰ) құрылған, ол, қазір 120-дан
астам елді біріктіреді; оған Казақстан 1993 жылы мүше болып кірді. Казақ
жеріндегі туризмнің тарихи алғы шарттары б.з.б. 3-мыңжылдықта қалыптаса
бастаған Ұлы Жібек жолының дамуы болып табылады. Казақстанда алғашқы
туристік ұйым 1931 жылы құрылып, оның төрағасы Әліби Жангелдин
болды. 1993 жылы туризмінді жетілдіру мақсатында мемлекеттік
бағдарлама қабылданып, Ұлы Жібек жолы бойындағы тарихи орттарды
жандандыру, түркі тілдес елдердің мәдени құндылықтарын қорғау мен
дамыту, туризмнің инфрақұрылымын жаңарту мәселелері және 2030 жылға
дейін туризмді дамыту жоспары белгіленді. 1998, 2000, 2001жылдары
Қазақстан Республикасының туризмге байланысты шыққан заң жобаларында
ел экономикасында туризмнің құқықтық, экономикалық және ұйымдық
негіздері қарастырылған.
Дүние жүзі "туризмді" халық шаруашылығының жетекші саласы ретінде
танып, оның адам өміріндегі әлеуметтік экономикалық, оқу-тәрбиелік, мәдени-
танымдық, емдік-сауықтыру, спорттық және демалыс қажеттілігін күнделікті
тәжірибеде мойындап отыр.
Туризмге жалпы шолу біздің елімізде туризм жыл сайын бірте-бірте өріс
алып келеді. Кейінгі жылдарда республикамыздың елеулі коғамдық, әлеуметтік,
саяси өзгерістерге колы жетті. Дербес мемлекет ретінде әлемдік саяси
аренада өз орнын еншілеп, Біріккен Ұлттар Ұйымы мен Дүние жүзілік туристік
ұйым мүшелігіне кірді. Осынау қоғамның құбылмалы жағдайында білім беру
мен ғылымды дамыту, адамдардың ой-өрісін көтеру, жаңа қоғамның жаңаша
талаптарына сәйкес маман кадрларды даярлау қажетгілігі талап етілуде.
Өйткені қоғамның алға ба-суы көп ретте бүгінгі ұрпақтың қандай дәрежеде
білім алып, тәрбиеленуіне байланысты.
Ал, біздің дәуір ұлттық бәсеке, ақпараттық сайыс, жетілдірілген
технологиялық өзгерістер сияқты көрінісімен ерекшеленеді. Сондықтан осы
кезеңге сай, жан-жақты, хадыкаралық деңгейге сәйкес білімі бар мамандарды
тәрбиелеу — мемлекеттің бүгінгі ен басты стратегиясы.
Егер жеңімпаз Турист спортсмен 30 км-ге; денсаулықты жақсарту үшін
маршрут 4-5 км сағатына 20-25 км-ге дейін, серуендеулік - 3 - 4 км
сағатына, 10-15 км дейін деп бөледі. Демалыстық уақытына қарай 1 күндік,
2 - күндік, 3-күндік болып бөлінеді.
Демалыс күндік саяхаттың жетекшілер мен қатысушыларына арнайы
мекеменің, Қазақстан жерінде жүру ережелерін түсіндіреді. Туристтік
саяхаттың оқу ғимаратын, қалалық, аудандық, және туристтік клубтарды,
экскуриясын, деншынықтыру клубтарын арнайы коммиссия ұйымдастырады. Өз
мүдделерін қорғау мақсатында және туристтерге салт ретінде ұжым оларға
айлық кварталдық және жылдық саяхаттың жоспарын жасайды, жеке
және топтық туристтерге консультациялар жүргізеді, семинарлар
жүргізеді. Комиссиялар саяхатқа дайындықтарын ережелерін, маршруттағы
қауіпсіздікті тексереді. Демалыс күндік саяхаттың комиссиялары туристтік
ұйымдастырушылардан цехтордан, бөлімдерден, факультеттерден керекті
мәліметтерді алады. Комиссиялар қалалық клубтардың туристтерін
әкскурцияларға, денешынықтыру клубтарына, жеңіл әдіс қолданып туристтерді
саяхатқа шығарудың алдында оларды ауылдық теміржол кассаларына,
автобустардың соңғы аялдамасына, метролардың станцияларына және тағы басқа
жерлерге 10-20 мин серуендетеді.
10 мыңдай қалалық мәдени жердердің тұрғындары демалыс күні өздері жеке
қала сыртына, сулы жерлерге шығады. Мысалы Әстонияда осындай мыңшақты
топтық туристтерге ұлттық саяхаттар ұйымдастырады, және осы саяхаттан
естелік ретінде белгілер алады. Туристтік топтарға тағы машина қоятын жер,
трассаларды, тамақ жасайтын оттарды және құрғақ от жағатын жерлерді
дайындайды. Ең басты роль өз жерінің табиғаты жайында айту, ол радио,
теледидар, газет - журнал арқылы іске асады.
Пропагандық маршруттардың тиімді формасы - арнайы радиохабарлар,
теплоходтар мен қала сыртындағы жолдар, теміржолдар мен, автотұрақтардың
схемасы, өзендік порттар басты пункттарда және маршруттық трассалар.
Қазақстан жерінде ережлерге және жеке туристтік саяхаттарға шығудың
ережесіне сәйкес туристтерден маршруттық саяхаттың парағын талап етеді.
Бұл парақ әрбір туристтік топтарда болуы керек, және бұл парақта
туристтік саяхатты ұйымдастырушының сапалы демалыс өткізуі, ережелерді
сақтауы және апаттарды қалай болдырмау керектісі айтылған.
Ары қарай жұмыстың белсенді қатысуына өз жерінде туристтік жерлерді
дамыту мақсатында облыстық, республикалық және орталық туристтік советтерді
және әкскуриялық жерлерде көбейту және комиссиялар құрып дамыту. Туристтік
комиссияларды туристтік клубтарды, оқу ғимараттарды бақылай отырып
туристтерге жаңа район көрсетуге жоспар жасап және туристті жарыстар
ұйымдастырып ең жақсы коллективтерді жариялап отырады.
Туристердің сапарға шығу дмалыс күндік саяхат — Қазақстандық
тұрғындарға ең тиімді және белсенді демалулардың бірі. Осыған орай бұл
жерге туристтерге арналған информациялар береді. Әр саяхатқа шығу
дайындығында топтарды топтастырумен басталады. Бұл сұрақта қиын бір
ережелер жоқ, әр жағдайда бұл сұрақ оңай шешіледі. Бірақ бұл жердеде
барлығының жағдайын ескермеуге болмайды.
Бәрінен бұрын топқа кіру оз еркімен болу керек, және бұл топта адамдар
бір бірін танитын адамдар жиналған дұрыс. Саяхатта адамдарды неше түрлі
қиыншылықтар күтіп тұруы мүмкін, сол себептен бір - бірін
танитын, және психологиялық бірліктік болу керек.
Көбінесе бұндай топтар қазақстандық заводтың Қызыл промтарий деген
жерінде көп кездеседі. Ол жерде туристтік топтарды оншақтысы жиналған.
Саяхатта адамдарға бір - бірін жақсы танитын болады, және олардың
достықтары одан әрі артады, еңбекке бауланады.
Мемлекеттің көп қалаларында мысалы: Алматы, Шымкент, Көкшетау, Астана
сияқты қалаларында туристтік топтар ашылуда, бұл коллетивке қатысушылар бір
- бірімен кездесіп клубтың проблемаларын шешуге тырысады. Топтар көбінесе
жанұялық негізде өтеді, және оларды қазіргі уақытта қол жая күтуге
болады. Бұндай топтарды жұбайлар құрайды және олардың бала - шағалары
әртүрлі жаста болады, кейде 25 жасқа дейін.
Бұндай топтарды құратын кезде міндетті түрде адамның физикалық
жағдайын ескеру керек, өйткені кезде жастары бірдей яғни құрдастардың да
физикалық жағдайлары бірдей болмайды. Жасы ұлғайған жақсы жүзетін, бір
күнде 30-25 км орта шамамен санағанда 5 км сағатына жүгірсе де оның қасына
жолсерік қажет, оның жасынан кіші адам болса да болатын шығар, бірақ жай
жүгіріс кезінде оларды іштері пысып кетеді.
Кейде жаңадан саяхатқа шыққан туристердің де ойында топтағы адам саны
ойландыруы мүмкін. Бұл жерде тура жауап қайтара алмайсың. Бірақ практика
бойынша бір топта 4 адамнан 12-1,5 адамға дейін болады.
Басқа жұмыстар сияқты туристтік топтарда да белсенді, авторитетті,
опытный, өз өлкесін жақсы білетін жетекші қажет. Мұңдай адамдарды әр топтан
табу әрине, қиынға соғады және топтарының алдында дұрыс сөйлеген жетекшіні
алуға және қолдауға болады. Мысалға алғанда туристтік клубтардың заводы
Қазсельмаш та әрдайым туристтік топтардың жетекшілеріне арналған семинар
өткізіледі. Бұл семинарды тыңдаушылар өздеріне тәжірибе жинап, өз
өлкелеріне қайтады.
Барлығына белгілі егер қатысушылар саны аз болсада бұл семинар
барлығына бірдей таралу керек.
Мұндай жағдайда жетекші өз достарына белгілі мөлшерде жұмыстар береді,
олар келесі саяхатқа байланысты болады. Бұл жұмыстар тез арада жасалатын
немесе ұзақ мерзімге созылатын жазғы немесе қысқы мерзімге келесі жылға
болады.
Ең жауапкершіліктісі шаруашылық топ енгізу. Өйткені қаржы
шаруашылығы, поездқа билеттер қай уақыттқа алынғаны, пароходтар,
автобустар, саяхаттың саплығығ қатысушының денсаулығы мен көңіл күй барлғы
осыған жатады.
Бірақ завхоздарға әрдайым көмек көрсету керек. Біз енді тағы бір
қажетті сұраққа келдік, ол саяхаттағы медициналық көмек. Әрине, әр топта
бір дәрігерден немесе дәрігерлік оқуды оқыған адамды табу оңай емес,
Оның орнын топтың басқа мүшесі басу керек, ол адам дәрігерлерден
консультация алған және алғашқы көмекті қалай көрсету керектігін білетін
адам болуы тиіс.
Үлкен фирмаларда оқу ғимараттарында, туристтік саяхат дамыған
мемлекеттерде дәрігер дайындау өте ауқымды деңгейде жүргізіледі.
Туристтік дәрігерлер алдында хирургтер, травматологтар, кариологтар,
невроптологтар, физиологтар дәріс береді. Алғашқы көмекті және аурулардың
профилактикасын үйретеді. Саяхатттық санинструкторлардың да жұмысы аз
емес. Сезон басталу алдына олар туристтердің медициналық бақылаудан өтуін
қадағалап, сол бақылаудан шыққан нәтижесін функционалды түрде белгілейді,
және туристтердің әртүрлі саяхаттарға қатыса алатындығын зерттейді. Ол және
саяхаттық аптечкаға да қарайды. Ссанинструктарлар маршрутта туристтердің
тамақтары сапалы немесе сапасыз екенін, туристерге қажетті су көлемін, суды
қайдан алуға болатындығын, бивақтың қай жерде бұзылу мүмкіндігін және
туристтерге күн сәулесі қатты тимеуін, күйіп қалмауларын, ешкім аяғын
шығарып алмай және саяхаттың режимінің бұзылмауын қадағалап отырады.
Топтардың барлығы, және қатысушылар официально жазылу керек. Өйткені
кейін олар белгішелер алуға және Қ.Р Туристі атану үшін керек бұған дейін
алдында айтып өткендей парақтарды толтыру керек.
Саяхат біткен соң жетекші маршруттық парақты мекемеге қайтарады.
Демалыс күндік саяхат мемлекеттің жақсы бір салт – дәстүрі ретінде
қалыптасуда. Ең көп тараған саяхат түрі ол - жаяу жүру. Басқа туристік
саяхаттар шаңғы тебу, велосипед тебу, моцикл айдаудан, кемеде жүруден оңай
соғады.
Жолды таңдау тек қана туристтердің қалауынша бола бермейді. Мысалы:
Велосипед таңдадыңыз делік. Ол кезде сіз қалай сулы немесе тас жерлермен
жүресіз. Міне осыған байланысты сол өлкенің картасын, маршруттық кітаптарын
білу қажет.
Белгілі болғандай демалыс күнгі саяхат екі маңызды бөлімге бөлінеді.
Олар тік жалдық және домалық жолдық. Домалық жолдық маршрут жолдың басы мен
жеткендегі жері бір жерде болса, бірақ оған баратын және келетін жол әр
түрлі болған жағдайда. Тік жолда тыққан жол мен жететін жол бөлек болады.
Бұл жерде жеткен кездегі нүкте қайтуға оңай болуын ойлау керек.
Егер маршрут түрге қалатын болса, оның орналасатын жері алдын ала
белгіленуі тиіс, және күн батқанға 1,5-2 сағат бұрын жету керек. Жаз
кезіндегі түндік саяхатта өзенге, жақын жерлерде орналасқаны жақсы өйткені
демалушылар суға түсіп суда ойнауға мүмкіншілігі болады. Бивактарды
пионерлік лагерлердің теміржол станциясында машина жүретін жолдың
жағасына жүрмеу керек.
Бұл жайында туристтік әдебиеттерде өте көп ақталған сондықтан мұнда
көп тоқталған сондықтан мұнда көп тоқтала өрмешік. Иыққа минимальды жазғы
саяхатқа керектілерін атап өтеміз: қатысушылардың санына байланысты
палатқа, медициналық аптечка, жеңіл болға, компас, артық батарейкамен
жабдықталған фанор, спичкалар, ыдыс - аяқ, ремонттық набро ішіне, жіп,
түйрегіш, мата, аяқ киім жөндетін шегелер. Егер топта тәжірибесі аз
туристтер жиналса, онда жетекші оларға рюкзакты қалай жинау керектігін
түсіндіреді және саяхатқа шығар алдын рюкзакты тексеріп, бұл сабақты қалай
үйренгенін көреді.
Жаяу жүреді таңдаған туристке жолға мыналарды алғанды ұсынамыз: 2
дана іш киім, денешынықтыруға арналған 2 костюм, жұқа матадан жасалған
костюм. Жеңі жемпір, плащтық накидка, бас киімдер, жыд мезгіліне байланысты
түнде жататын ұйықтайтын мешок немесе одеяло және желмен үретін матрос
жастығымен.
Аяқ киімдері жеңіл болуы керек, аяқта жақсы тұру керек, Жаңбырлы
күндерді ескере отырып резинадан жасалған аяқ киім және қасына бірнеше
наски алу керек. Құрғақ күндері саяхатқа ең тиімді аяқ киім - кеди.
Саяхаттағы тағамдар әр түрлі және нормаға сай болу қажет. Қ. Р. Медицина
академиясының институтының сынауы бойынша майлы белок қосындысы бар
тағамдарды туристтер 114 пайдалану керек. 1 күнде 2-2,3 белок, 2-2,1
майлы зат қолдануы керек. Осыған қарап саяхаттық мәзірді дайындауға болады.
Саяхаттарда басты су режимін жақсы пайдалану керек, жүгіргендегі ішкен
аз сулар адамның жүрек қағысына әсер етеді, және адам бойындағы тұзын
жоғалтады. Әр саяхатта турист өзінің жағдайына қарап жүруі керек, егер
нормадан тыс жағдалар болса қарап, немесе жетекшіге айту керек.
Спортсмендер мынаны ескеру керек; нормадан тыс ұйқы, жартылай немесе
толығымен аппетитін жағалту тыныс алуы төмендеуі, көп терлегендік.
Өзін контроль жасау кезінде турист тыныш тұрған кезде әйелдердің
пульсі 70-74 ерлерде 65-70 болуын білу қажет. Адам 4 км сағатына жүргірген
кезде пульс 100-150 ға көтеріледі, одан көп жүгіргенде 6 км сағатына ол
140-150 минутына соғады. Тоқтаған кезде 10-15 минуттан соң пульс аз орнына
келу керек.
Қозғалыс темпін әдетте жетекшінің өзі айтады, болмаса топта одан
тәжірибелі әист болса сол қояды, маңызды өлшемдер жүгірудегі қатысушылардың
жасына жтй жүгіру әлде серуендеу арқылы белгіленеді. Бірақ жетекші таңнан
түске дейін тұруды талап етіп, оны бақылау қажет.
Саяхаттардың түрлерін атап өтейік. Велосипетік саяхатта егер трасса үлкен
болса да спортсмендерді біртіндеп жіберу қажет. Ең басында ережелерді
жақсы ететін тәжірибелі спортсмен жүру керек. Біраз уақыттан соң лидер
ауысыуы ТУІКІН, бірақ оғанда дайындығы жақсы спортсмен керек. Жетекші
оларды белгілі қытта тоқтатып велосипед жағдайын және лидердің темпін
тексереді.
Судағы саяхатта жол маңызды роль атқарады. Егер өзеннің ені жақын
болса, да бірінің артынан бірі жүзу керек. Жетекшілер мұндай жағдайда
алдында жүріп әл көрсетеді. Егер жағдай қиындаса тәжірибелі спортсмен алға
шығады.
Шаңғы саяхатында топтар біртіктер сапқа түзеледі. Алдында тәжірибелі
спортсмен техникамен қамтамасыз дандырылған. Бірақ әрдайым алдында жүру
икімнің қолынан келмейді, лидерге де белгілі уақыттан кейін орын ауысуға
шығады. Қысқа және орташа түсетін кезде шаңғы тебушілер алдынға адамның
дамн түсуін күту керек. Олай болмаса жарақат алуы мүмкін. Шаңғышылар
түнеуге барса, олар маршруттан жылы жер, және киімдерін кетіруге орын
дайындауы керек.
Туристердің дайындығындағы физикалық жағдай өзінің тіршілігімен,
рухымен, дене әдептілігімен спорт және туризмнің еліміздегі дамуына
жәрдемдеседі, халқымыздың өміріне енгізуіне тырысады, спортшылардың және
олардың тұрмыс дәрежесінің жақсаруына өз үлесін қосады. Бұл топтастыру
спортшылар арасындағы оқу –жаттығуларының жұмысының сапасын жақсартуға
мүмкіндік туғызады, олардың денсаулықтарының мықты болуына көмектеседі,
дененің дамуына, ақыл қабілетінің және де жұмыс істеуге қабілеттігінің
жоғарылауына пайдалы. Бірыңғай мемлекеттік спорттық топтастыруына спорттың
89 түрі қосылған. Спорттық лауазым және дәрежелерді денешынықтыру Комитеті
береді.
Туризмнің дәрежелік нормалары саяхат жасауының категориядағы
күрделігінің санын білдіреді және қай дифференциялық спорттық рангта
орнатылған.
Дәреже бойынша, үміт баспалдырығымен әр зерттегіш өзінің үлкен
шеберлігіне көтеріледі, көптеген тәжірибелерінің сырларын ашады.
Туризмнің дәрежелі талаптары келесі жорықтармен саяхаттардың санын
көрсетеді.
Бірыңғай мемлекеттік спорттық таптастыруды анық бұл таблицада саяхат
жасауының талабын және күрделі категориясын көрсеткен. Бұл дәрежені анықтау
үшін екі жылдың ішінде бір жорыққа шығу қажет, немесе үлкен дәрежеде
көрсетілген күрделіктермен арналған саяхатқа қатысушы ретінде шығуына
тиісті.
Дәреже алу үшін тек жорық және саяхатқа шыққанда бәрі талаптары
ұсталатын болып саналады Правил организации и проведение самодеятельных
гуристских саяхатов и путешествий на территории страны.
Жорықтар және саяхаттар тек мәлімет бойынша саналады, жазбаша немесе
ауызша түрінде жорықтар және саяхаттар, оныц I, II және III категория
күрделіктері бойынша және IV, V категория күрделігі бойынша отчет
тапсырылады, туристік мекемелер мәліметтер береді.
Күнтізбе жылында саналады:
бір жорық V категория күрделігімен немесе екі жорық III
категория күрделігімен, немесе бір жорық IV және категория күрделігімен
немесе үш жорық II категория күрделігімен, немесе үш жорық I категория
күрделігімен, немесе бір жорық II және екі жорық I категория күрделігімен.
Жорықпен саяхат аралығы бір айдан кем болмауы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz